Beyin Fýrtýnasý-1-

Bir akþam yürüyüþü sýrasýnda iki araç çarpýþtý. Sürücüler baygýn, etrafta kimse yok. Yardým etmek istiyorsun ama yanlýþ bir müdahale daha çok zarar verebilir. Bilginin yetersizliði seni eylemsizliðe sürüklüyor. Bu durum aþaðýdaki cevaplarla var mýsýnýz beyin fýrtýnasýna? Hangi cevap görüþüyle en çok örtüþür?

CEVAPLAR

A) Belki yardým etmeliyim… Ama ya yardým sandýðým þey aslýnda zarar veriyorsa? Belki hiçbir þey kesin deðildir. Belki bu kaza bile bir yanýlsamadýr. En iyisi bir aðaca yaslanýp düþünmek.

B) Yardým etmek bir görevdir. Baygýn da olsa, yanlýþ da olsa, yardým etmek evrensel bir yasa olmalý. Ama ya yardýmým zarar verirse? O zaman evrensel yasa ne olur? Ambulans gelene kadar az düþüneyim

C) Durumu analiz ettim. Yardým edince sonuçlar daha iyi olabilir. Ama elimde yeterli veri yok. Belki bir anket yapmalýydým. Belki bir deney. Belki bir kahve içip düþünmeliyim

D) Yardým edersem baþým belaya girer. Belki beni suçlarlar. Belki pantolonum kirlenir. En iyisi uzak durmak. Zaten herkes kendi çýkarýný düþünür. Ben de öyle yapýyorum. Bir selfie çekip uzaklaþýyorum

E) “Yardým edince mutlu olabilirim ama ya zarar verirsem? O zaman acý çekerim. Peki ya yardým etmezsem ve vicdan azabý duyarsam? Hangi eylem en çok haz getirir? Belki yardým eder gibi yapýp kaçmak en iyisi

F) Baþlarým bu safsatalara,” dedim içimden. Çünkü yardým etmek gerekiyordu. Elimden ne geliyorsa yapmalýydým. Ambulansý aradým, trafiði uyardým. Vicdaným, felsefeden önce konuþtu. O an doðru olan tek þey, bir insanýn baþka bir insana el uzatmasýydý.

G) Ayten, balkonda otururken öyle dalgýndý ki, yarýnki kokteyle katýlýrken giyeceði elbisenin düþüncesine öylesine gömülmüþtü ki kazayý duymamýþtý. Vadinin dibinde oturmuþ, yalnýzca bu dünyada kendisi varmýþ gibi, hayallerin zirvesinde, o puslu derinlikte kendini ve dünyasýný kaybetmiþti. Yarýn giyeceði elbisenin derdine düþmüþtü sadece.

H) “Yardým etmeliyim ama önce þu tabelayý inceleyeyim… Kýrmýzý yanýyor, durmalýyým… Ama yeþil yanarsa yardým edebilirim… Ama o zaman da karþýdan gelenin hakký olur…” derken, göz göze geldiði trafik lambasýna tutuldu.

I) “Þimdi bu yardýmýn bana ve topluma saðlayacaðý toplam faydayý hesaplamam lazým,” dedi. Bir elinde kalem, diðerinde cetvel. Yaralýnýn nabzý düþerken o hâlâ fayda-maliyet analizi yapýyordu. Sonuç: Yardým etmek kârlýydý ama biraz geç kalmýþtý.

Ý) Gördüðüm þey gerçek mi? Belki bir rüya. Belki ben bile yokum. Belki bu asfalt, aslýnda bir metafor.” Gözlerini kapattý, yere oturdu. Yanýndan geçen ambulansý da sorguladý: “Gerçek mi, sadece bir ses mi?” Yardým etmedi ama derin düþündü.

J). Bu çarpýþma, karþýtlarýn kaçýnýlmaz buluþmasýdýr. Þimdi sentez zamaný.” Yardým etmek yerine, kazayý tarihsel bir zorunluluk olarak gördü. “Her þey olmasý gerektiði gibi,” dedi. Yaralýlar baygýndý, ama o tarihle barýþýktý.

K) Yaralýlardan biri kadýndý. Etrafýndaki herkes onun adýna karar veriyordu. “Bir dakika,” dedi, “onun ne istediðini sordunuz mu?” Yardým etti, ama önce kadýnýn sesini duyurdu. Çünkü bazen yardým, sadece pansuman deðil, görünür kýlmaktýr.

Bir Baþka Anlatýmla

 L) Leman, odasýnda pizzayý ve lahmacunu mideye indirirken, kimse görmesin telaþýndaydý. Kazayý görecek gözü yoktu. Yediklerini kimse görmezse, kesin olan baþlangýç doðrusuna ulaþabileceðini düþünüyordu. Yani, hiç yememiþ olduðunu doðru olduðunu açýk ve seçik bir biçimde kanýtlayabilecekti. Görünmezse yedikleri, bilinmeyen hiçbir þeyi doðru kabul etmemek adýna, yememiþ sayýlacaktý. Ah yedikleri yüzünden, elbiselerin hiç biri gelmiyor kendisine ”týð gibiyim” neden elbiseler olmuyor. Terzinin, bunda kabahati ver diye düþünüyordu.