GÜRCÜ BACI

ÖYKÜ-ERHAN PALABIYIK

Gürcü bacý, sabah ezaný ile uyandý. Acele keten geceliðini çýkarýp fistanýný üstüne giydi. Yemenisini baþýna baðlayýp dýþarý çýktý. Kocasý Döne'nin Mustafa, horul horul uyuyor, sesi ta dýþarý geliyordu. Gürcü bacý, içinden: "Sýracalý herif! Ýt gibi hýrlar durur! Götünden habarý yok! Çulunan götürüp Sülümenliözü'ne atsan, anca akþama habarý olur!” diye söylendi kocasýna. Pinenin (kümesin) yanýnda duran gaz tenekelerinden ikisini aldý. Sofanýn önünde duran naylon ýrbýðý da alýp, tenekelerin içine eccik eccik döküp ýslattý. Boklar tenekeye yapýþmasýn diye hep böyle ýslatýrdý. Elini beline koyup þöyle bir Sekili'yi dinledi. Köyde öyle bir sessizlik vardý ki bir teneke týngýrdasa hemencecik duyulurdu. Irbýðý alýp biraz da yüzüne su çarptý. Öylesine yudu yüzünü. Fistanýnýn ucunu da peþkir gibi kullanýp yüzünü sildi. Her zaman olduðu gibi gene sýðýrlarýn ardýna düþüp bok toplayacaktý. Köyde gelin, gýz, avrat, çoluk çocuk, enik, cücük, bokun baþýna bok böceði gibi üþüþür, yarýþ halinde bok toplarlardý.

Gürcü bacý, dört gözle mallarýn gelmesini bekliyordu. Dayanamadý, tezce þosenin üstüne çýkýp köyün baþýna baktý. Sýðýrlar tek tük görünmeye baþlamýþtý. Geri dönüp gaz tenekelerinin yanýna çömeldi. Ayaðýnda ayakkabý yoktu. Ta çocukluðundan beri ayakkabý giymezdi Gürcü bacý. Sekili'ye gelin geldiðinde zorla ayaðýna bir ayakkabý giydirmiþler. Birkaç gün giydikten sonra ayakkabýlarý çýkarýp saklamýþ, bir daha da hiç ayakkabý giymemiþti. Nasýr tutmuþ ayaklarý yarýklarla doluydu. Her akþam benzinlikten gres yaðý getirir, yatmadan ipti (önce) ayaklarýna sürerdi. Kalýn ve uzun týrnaklarýný kesmek, aklýnýn ucundan bile geçmezdi. Ancak köylülerden biri söylerse, ciletle aðýr aðýr keserdi týrnaklarýný… Yarý uykulu otururken birden üstüne tumanýný giymediðini farketti. Acele ahýra gidip duvardaki paslý çivide asýlý duran tumanýný aldý ve bacaðýndan geçirdi. Fistanýný içine sokup lastiðini iyice yukarý çekti. Sonra tekrar duvarýn dibine gelip beklemeye baþladý. Ara sýra ayaða kalkýp köyün baþýna doðru bakýyor, tekrar gelip duvarýn dibine çömeliyordu. Çerikli tarafýndan gelen marþandizin sesini duyunca irkildi ve kulaðýný o tarafa verdi… Tren, her sabah gelir, Sekili'den pas geçer ve Yerköy'de dururdu. Bazen de Tatbekirli'de eðlenir, su alýrdý. Birden, “Voha! Voha!” sesi duyar gibi oldu. Hemen ayaða kalkýp baktý. Sýðýrlar, Bardaðýn Ýbram'ýn damýnýn önünden geliyorlardý. Gürcü bacý, hemen tenekeleri alýp hýzlý hýzlý o tarafa yürüdü. Bir yandan da: "Vay çolak donuz! Gürcü, mallarý görmesin diye ta nerelerden sürüyo. Ýt südüðü! Güya boklarý bana toplatmayacak da avradýna toplatacak. Götü böyük avradý da ne toplar emme?” diye söyleniyordu. Sanki birilerini kovalýyormuþçasýna þoseden geçip sýðýrlara doðru yürüdü. Sarý dikenlerin üstüne basýp geçti emme hiçbirisi ayaðýna batmadý. Ayaklarý, Daðýstan'ýn deutz motorunun lastiði gibi gapgara ve sertti. Üstündeki yarýklar da lastiðin yarýklarý gibiydi.

Sýðýrlar köyün içinden geçerken ortalýðý bir toz bulutu kapladý. Avratlar, kapýlarýný ve toplularýný (pencere) sýký sýký kapatýp bir bir çýktýlar. Ellerinde tenekelerle, sýðýrlarýn peþi sýra dönüp dolaþmaya baþladýlar. Çolak Ali, sýðýrlarý þosenin yakýnýndan sürse, bu avratlarýn heç birisi de gelmeyecekti. Bütün boklar Gircü bacýya galacaktý emme þindik bölüþmek gerekiyordu. Hep bu donuz Çolak Ali'nin yüzünden, sýðýrlar yukardan gidiyordu. Çolak Ali, Gürcü'ye pýrtmaca veriyordu sanki. Eðilip iri bir daþ parçasý aldý. Çolak yaklaþsýn hele bir, þafaðýna sallayacaktý daþý. Çolak Ali, sýðýrlarý toplamak için bir o yana, bir bu yana gidip geliyordu. Çolak golunun altýna sýkýþtýrdýðý meþe deyneði, ara sýra sað eliyle çekip aniden sýðýrlara fýrlatýyordu. Aðzýndan heç düþürmediði birinci cýgarasýný öyle bir çekerdi ki geriden görenler, Çolaðýn kulaklarýndan da duman çýkýyor sanýrdý. Baþýndaki yaðlý þapkayý da ikide bir saða sola yatýrýr dururdu. Bir avrat görse güya ona poz yapardý. Cýgarasýný tüttürürken, kalýn býyýklarý ve seyrek sakalý yanýyormuþ gibi dumanlar çýkarardý… Çolak, Gürcü bacýyý görünce sýðýrlarý bir araya toplamaktan vazgeçip, hýzla sürmeye baþladý. Bir an önce mallara depeyi aþýrtmak için elindeki deyneði daha fazla fýrlatmaya baþladý. Sýrf Gürcü yetiþemesin diye sürüyü hýzlandýrmýþ, Gürcü bacý da ona göre hýzlanýp yetiþmiþti.

Damlarýn ahýrlarýndan çýkan inekler, danalar, camýzlar meydanda toplanýyordu. Gürcü bacý, sýçan mallarýn boklarýný hemen tenekenin içine koyup diðerine geçiyordu. Çolaðýn çocuklarý da babalarýna yardým ediyorlardý. Sýðýra gidecek olan eþþekleri de üstünde hâbesiyle (heybesiyle) mallarýn arasýna karýþmýþtý. Çolak, bu gýr eþekle azýðýný, suyunu götürürdü. Gürcü bacý, tez tez boklarý toplayýp öbek öbek yýðýyordu. O kadar hýzlý topluyordu ki öteki avratlar kendisine yetiþemiyorlardý. Bok toplamaktan elleri sapsarý olmuþ, nasýr tutmuþtu. Sert bakýþlarýyla herkesi korkutur, hiç kimse yanýna sokulmaya cesaret edemezdi

Sekili'de, kömür bilinmezdi. Herkes tezek yakardý. Yazdan bok keser, kerme yapar, kurutur ve ahýrlarda saklayarak kýþýn sac sobada yakarlardý. Çolak çoban, sýðýrlarý Keli mevkiine veya Rasim'in çayýra götürüp, Delice’nin yanýnda akþama kadar yatýrýrdý. Kimi zaman da arkaçlarda, güneþin altýnda susuz yatýrýr yatýrýr, akþam da Süleymanlýözü'nden geçirirken su içirir, köye öyle getirirdi. Köylü, mallarýnýn karnýna bakarak doyup doymadýklarýný hemen anlardý. Mallarýn aðýzlarýnda kalan yeþil ot bulaþýðýndan da anlaþýlýrdý yiyip yemedikleri. Çolak, çoðu kez yazýda yabanda yatar, mallarý da çocuklarý güderdi. Eskiden köylüler, köyün çobaný olabilmek için birbirleriyle yarýþ ederlerdi emme þindi öyle mi? Köylüler, baþka bir çoban bulamadýklarý için Çolak Ali'ye mahkum olmuþlardý. Çolaðýn, itleri de yamandý. Sýðýrlara, kimseleri yanaþtýrmazlardý.

Camýzlar, acayip sesler çýkararak sürünün önünden gidiyorlardý. Gürcü bacý, tenekeyi camýzýn gýçýna dayamýþ, peþi sýra goþturup duruyordu. Camýzlar, kimi zaman ötürük sýçar, tenekenin içine sulu sulu akardý. Ötürükler yüzüne sýçrayýnca Gürcü bacý çok kýzar: "Götünde galasýca, soykalar! Ötürmeseniz geberir misiniz? Ýpti Çolak donuzu, bir de siz düþman kesilirsiniz bana. Ne istersiniz ki benden?” der dururdu. Kimselere kaptýrmak istemezdi boklarý. Sýðýrlar, Topal Çalap’ýn damýnýn yakýnlarýna geldiðinde iyice yorulmuþtu Gürcü bacý. Bir yandan yerlere öbek öbek yýðarken, bir yandan da öteki avratlara: “Fýþkýlar! Bana bakýn biyol. Kimse topladýðým boklara elleþmesin yoksa gýyamat gopar!"diye gözdaðý veriyordu. Zaten onlar da öteye beriye bakmýyordu. Kulak bile asmadýlar. Assalar da Gürcü’yle dalaþmaya cesaret edemezlerdi. Yaman daþ vurur, dövüþürdü Gürcü.

Çolak Ali, ekinlerin arasýndaki yoldan geçerken mallarý çatlatýrcasýna sürmeye baþladý. Ýnekler, yemyeþil ekin tarlalarýna adeta saldýrýyor, Çolak da saða sola kaçan ineklere deynekle vurup vurup sövüyordu. Ýyice yorulan Gürcü, sinirlenip Çolak Ali’ye: "Üleeen! Çolak donuuuz! Eccik aðýr sürsen de þu boklarý toplasak olmaz mý? Hýzlý sürünce depede sana yaðlýballý dürüm mü verecekler? Aðýr get biraz" diye baðýrdý. Çolak’ýn zaten ekinlere kaçan ineklere caný sýkýlmýþ, durmadan vuruyordu. Gürcü’ye cevap bile vermedi. Gürcü: "Biyol aðýr ol hele! Mallarý mý çatlatacan ülen? Sahapsýz mý sandýn bunlarý?" diye tekrar baðýrdý. Çolak Ali, Gürcü'ye ters ters bakýp içinden: "Avradýný s…min fýþkýsý! Senin bokundan bana ne be! Geberip gidesice!” diye sövdü. Aðzýndaki birinciyi daha hýzlý hýzlý çekip üfledi, Gürcü'ye doðru.

Gürcü bacý, bok toplama konusunda öyle ustalaþmýþtý ki mallar kuyruðunu kaldýrýp da gýçýný büzmeye baþlamadan tenekeyi gýçlarýna dayar, bokun yere düþmesini önlerdi. Kimi zaman camýzlar, sýçacakmýþ gibi kuyruðunu sallardý. Gürcü bacý, camýzýn gýçýna bir þaplak vurur savuþtururdu. Tenekeler dolunca bulunduðu yerdeki üzerliklerin dibine döker, üstünü de kopardýðý üzerlik otlarýyla örterdi. Böylece, yerleri belli olurdu. Sonra tekrar toplamaya devam ederdi. Eðer boklar cývýksa önce biraz topraða bular, sonra tenekeye atardý. Gürcü bacý, okuma yazma bilmediði için her tenekede bir parmaðýný bükerek, kaç teneke bok topladýðýný bilirdi. Zenginlerin mallarý daha çok sýçardý. Çünkü zenginler, akþamlarý mallarýna yeygi verirlerdi. Fakirlerinki az sýçar, çünkü sadece yazýda yabanda yedikleriyle kalýrlardý… Gürcü bacý, bir ineðin büzzüðünü büzdüðünü görünce sýçacak sanýp tenekeyi hemen arkasýna dayadý. Ýnek, arka bacaklarýný biraz araladýktan sonra kuyruðunu kaldýrýp tenekenin içine olanca sidiðini boþalttý. Gürcü bacý deli oldu: “Büzzügü, dýrnaðý boklu! Sahabý gibi iþiyo gâvýrýn malý!” diye söylenerek tenekeyi yere boþalttý. Ýçine toprak atýp tenekeyi kuruladý. Sonra tekrar mallarýn peþine düþtü.

Köydeki ofiste, demiryolunda çalýþanlarýn avratlarý, bok toplayanlarý görünce tiksinti duyar, burunlarýný kývýrarak yüzlerini arkaya dönerlerdi. Memurla evlenince, sözde þehirli avradý oluyorlardý. Gürcü bacý bunlara çok kýzar: "Hýh! Ektiðim nohut, biçtiðim nohut, sýçtýðým nohut, bazara gelmiþ de leplebi olmuþ!” der, küçümserdi. Aslýnda onlar da kendi köylerinde bok toplar, helkelerle su çekerlerdi. Davar, mal, enik, cücük, hepiciði onlarda da vardý. Memur avradý olup da oturunca köylüye tepeden bakarlardý. "Þunu bilir misiniz?" diye birþey sorulsa, “Yok. Biz bilmeyiz." der, bir yalan atarlardý. Gürcü bacý içinden: "Babanýzýn aðzýna ötürüyüm!" der, dönüp giderdi.

Gürcü bacý, sýðýrlar depeden aþýncaya kadar artlarýndan ayrýlmazdý. Öteki avratlar, köyün dýþýna çýkmaz, hemencecik geri dönerlerdi. Bu da daha çok bok toplamak için iyi bir fýrsat olurdu kendisine. Gürcü bacý ile Çolak Ali arasýnda tatlý bir düþmanlýk vardý. Çolak, Gürcü sanki babasýný gebertmiþçesine hasým davranýr, Gürcü de hiç boþ konuþmaz, sýçar ötürürdü Çolak’a. Gürcü bacý, hasta bile olsa  Çolak Ali'nin inadýna gelir, bok toplardý. Þindiye kadar gelmedi, gelemedi dedirtmemiþti Çolak’a. Çolak Ali, sanki sýðýrlarý gütmüyor da yarýþ ettiriyormuþ gibi sürerdi ki Gürcü yetiþemesin. Gürcü, bir yandan yetiþip bok toplar, bir yandan da: "Boynu gara daþlarýn altýnda galýp da çöp gibi olasýca Çolak! Çinik çinik buðday hakký alýyon da mallarý arkaçlarda yatýrýp yatýrýp geri getiriyon köye. Allah bunlarý heç mi görmüyo sanýyon? Allah, senin o goca garnýný yarar iþallah da sen de o, karný aç sýðýrlar gibi olursun. Gara Hasan'ýn itleri, parça parça etsin seni! Tilkiler gibi südüklüðün dursun da çýðýr emi?" diye binbir türlü ilenirdi. Ama ne Çolak’a bir þey olurdu, ne de Gürcü bacýya bir þey olurdu… Gene böyle ilene ilene depeye kadar geldiler. Çolak Ali, sýðýrlarý Sülümenliözü'ndeki depeden aþýrdýktan sonra dönüp Sekili'ye doðru baktý. Gürcü garý, aðýr bok tenekesini omuzuna almýþ eve doðru götürüyordu. Toprak Mahsulleri Ofisi'nin çelik silosu, dev bir mantar gibi orta yerde duruyordu…

Gürcü bacý, topladýðý boklarý yere yýðar, içine biraz da sap saman koyduktan sonra suyla ýslatýp, ayaklarýyla çiðneyerek karardý. Kimi zaman memurlarýn evlerine gider, kömürlüklerindeki kýþtan kalma kömür tozlarýný toplar getirirdi. Yapmanýn içine bu kömür tozlarýný da koyunca öyle bir yanardý ki söndür söndürebilirsen… Boklar tam kývamýna geldiðinde kollarýný sývar, büyük bir ustalýkla elinde yuvarlar ve boþ damlarýn duvarlarýna, vurarak yapýþtýrýrdý. Yapmalar tutkalla yapýþtýrýlmýþ gibi saðlam durur, kesinlikle düþmezdi. Bir heykeltýraþ gibi yapmalarýn üstüne parmak ve el izlerini iþlerdi. Ne kadar çok yapma yaparsa o kadar çok gurur duyardý kendisiyle. Çeþmeye su doldurmaya gelen avratlar, Gürcü'nün yapmalarýna bakýp gülerlerdi. Ýçin için kýskanýrlar ve: "Ne edecekse bu kadar boku? Sanki öbür dünyaya götürecek de." diye dedikodu yaparlardý. Kýþýn ortasýnda yapmalarý bitince de: "Gürcü bacý. Yapmamýz galmadý. Çocuklar donacak valla. Yaza gadar eccik yapma ver bize.” diye yalvarýrlardý. Gürcü bacý, sert görünüþlü ama yufka yürekliydi. Yaz günü dedikodu yapýp yatan avratlara, önce birer sýçar söver, sonra da torbayý doldurup verirdi.

Gürcü bacýya, “Deli Gürcü” deyip alay ederlerdi ama kendisi korkusuz, yiðit ve çok güçlü bir kadýndý. Kocasý Döne'nin Mustafa'nýn bile kaldýramadýðý buðday seklemlerini kaldýrýrdý. Kerpiçleri kendi keser, duvarlarý bile kendisi örerdi. Bu sayede büyük bir ev ve bahçe sahibi olmuþtu Gürcü bacý. Köylüler, onun ördüðü duvarlarý bile kýskanýr, arkasýndan: "Dünyayý çevirdi, daha doymadý.” diye söylenir dururlardý. Muhtarlar, ördüðü duvarlarý yýkmak istemiþler ama yýkamamýþlardý. Hiç kimse onu, duvar örmekten geri koyamazdý…

Gürcü bacý, hergün sabahýn köründe kalkýp bok topluyor, öðlene kadar da yapma yapýp, tavuk, cücük, bahçe, yemek, bulaþýk derken iyice yoruluyordu. Hele þu, kör olasýca Döne'nin Mustafa yok mu? O, hepiciðinden daha çok yoruyordu Gürcü bacýyý. Nazý cazý çekilmiyordu. Gürcü bacý ona: “Gaveye get, insan içine garýþ” diyor, gitmiyordu. “Çarþýya get, dolaþ" diyor, gitmiyordu. Gitse de sanki arkasýndan sýpasý aðlýyormuþ gibi hemen geri dönüyor, Gürcü'ye sýkýntý oluyordu. Pýsýrýk bir adamdý, Döne'nin Mustafa. Vur eline, ekmeðini ye cinsinden birisiydi. Eskiden mýhdarlýk da etmiþti üstelik. Emme þindi gocamýþ getmiþti. Gürcü bacýnýn sorularýna bile pek az cevap verirdi. Gürcü bacý, kýzar: "Ulen, gavýrýn adamý. Seni alacaðýma bi gýz alsaydým daha tavatür olurdu. Dilini Gara Hasan'ýn itleri mi yidi? Gençliðinde, avratlarýn garþýsýnda dilin yýlan gibi uzar gederdi daaðl mi?” diye söylenirdi.

Gürcü bacý ikindi uykusunu hiç kaçýrmazdý. Sofanýn giriþindeki hasýrýn üstüne, kaz teleðinden yaptýðý yastýðý koyar, yatar uyurdu. Döne'nin Mustafa, gelip de kendisini uyandýrýnca Gürcü: “Ne uyandýrýyon ülen? Yemek önünde, su arkanda. Ye, iç, sýç yat!” deyip it gibi azarlardý adamý. Adamcaðýz, bir daha uyandýrmaya cesaret edemezdi. Gürcü bacý, her uykuya yattýðýnda yayýlmaya giden camýzlarý, danalarý, inekleri görürdü düþünde. Bazen mallarý kendi güdüyormuþ gibi "Voha! Voha!” diye sayýklardý. Çolak Ali'yi ise kapkara bir papaz gibi görürdü. Zaten kýzýnca hep karapapaz derdi ona. Bazý düþlerinde de doðduðu köy olan Çiçekdaðý'nýn Tepecik köyüne gider ve mor sümbüllü baðlarýndan salkým salkým üzüm yer, aðaçlarýn dibinde uyurdu… Çok istemesine raðmen gözü kör olasýca Döne'nin Mustafa, onu köyüne götürmüyordu. Oðlu Muammer, ara sýra bir vesait bulursa ancak öyle gidebiliyordu köyüne. Düþlerinde, büyük oðlu Omar’ý da görürdü… Ankara'da kalan Omar'ý, herkesten çok severdi. Ara sýra birkaç günlüðüne, Omar'ýn yanýna giderdi Gürcübacý. Ýþte o zaman ayakkabýsýný ayaðýna giyer, otobüse biner binmez de çýkarýr, eline alýrdý.

Ýkindi uykusundan uyandýktan sonra çeþmeden su getirip ortalýðý sular, süpürürdü. Her akþamüstü o çeþmenin baþýnda bir kavga çýkardý. Sabahtan akþama kadar tarlada pancar söken, þemþamer (günebakan) kesen, nohut, mercimek toplayan amele kadýnlar, çeþmenin baþýnda sýraya girer, yok ben önce geldim, yok sen sonra geldin kavgasýna tutuþurlardý. Su az akardý ve sýra da uzadýkça uzardý. O yorgunlukla saç saça, baþ baþa dövüþürler, helkeleri, sitilleri birbirlerine fýrlatýr, günün yorgunluðunu birbirlerinden çýkarýrlardý. Çeþmenin baþýndaki kavga, hemen iskele denilen çarþýya yansýr, erkekler de orada birbirlerine girerlerdi. Zaten köylü, hýncýný ya birbirinden, ya avradýndan, ya da itinden alýr, rahatlardý. Haksýzlýða ve zulme karþý durmak köylünün iþi deðildi. Ancak it gibi birbirlerini yerler, hastaneden, adliyeden beri gelmezlerdi. Çýkardýklarý bir kalbur buðdayýn parasýný da avukatlara, keþiflere verirlerdi. Köy ikiye bölünmüþtü. Kim kime rastgelirse ona vururdu. Kahvelerde tahta sandalyeler havalarda uçuþurdu. Sekili köylülerinin dövüþleri de, akýlsýzlýklarý da bölgede meþhurdu. Oysa köylülerin ortak düþmaný aðalar ve yoksulluktu. Yoksulluk, boðazlarýna saplanmýþ paslý bir çerkez hançeri gibi dururken onlar, sabahtan akþama kadar birbirlerini yer dururlardý. Evde yeygi olmasa erkekler, bunun acýsýný avratlarýndan çýkarýr, bir gözel dayak atarlardý. Avratlar da bunun acýsýný, çocuklarý döverek çýkarýrlardý. Silsile yoluyla yoksulluk dövülürdü aslýnda. Ama gerçekten herkesin ortak bir düþmaný vardý, o da aðalarýn zulmü ve haksýzlýðýydý.

Gürcü bacý, akþam yemeðini hazýrladýktan sonra evin önündeki yer ocaðýný yakýp, bakýr kapamayý sac ayaðýnýn üstüne oturttu. Tuzlu inek yaðýndan biraz alýp kapamanýn içine attý ve tahta kaþýkla karýþtýrmaya baþladý. Döne'nin Mustafa, her zamanki gibi etrafýnda dolanýyor ancak Gürcü ona, kavurduðu salçalý soðanlardan vermiyordu. Kocasý, kavrulmuþ salçalý soðaný yufka ekmeðin içine sarýp yemeyi çok sevendi ama Gürcü bacý, aþý piþirinceye kadar bir lokma bile vermezdi. Ancak aþ piþtikten sonra sahana koyup itin önüne yal atar gibi kocasýnýn önüne sürerdi. Akþama kadar oturup hiçbir iþ yapmayan kocasýndan, kýzgýnlýðýný ancak böyle çýkarýrdý… Gürcü bacý, yemeðini ocaða vurduktan sonra çeþmenin baþýna baktý. Çeþmenin baþý hâlâ kalabalýktý. Dönüp iþine gücüne baktý. Akþam olduðunda kazlar, culuklar, tavuklar, cücükler eve gelmeye baþladý. Gürcü bacý, pinenin kapýsýný açýp tek tek sayarak hepsini pinenin içine dýktý. Kazlarýna çok önem verir, özellikle onlarý ikiþer kere sayardý. Belki de Sekili’de en çok kaz yetiþtiren kiþi Gürcü bacýydý. Onun yetiþtirdiði bodiler (kazlar) yaðlý olurdu… Yemekten sonra tekrar baktýðýnda çeþmenin baþýnda hiç kimse kalmamýþtý. Hemen küreði alýp çeþmeden akan suyun aðzýný kendi bahçesine çevirdi. Bütün gece, ektiði sebzeleri ve istasyondan getirdiði akasya, kavak ve söðüt aðaçlarýný suladý.

Gürcü bacýnýn yaþamý evi, mallarý, kocasý ve çocuklarýyla sýnýrlýydý. Evden dýþarý pek çýkmaz, iþiyle gücüyle uðraþýrdý. Yine birgün, evin önünde bokla uðraþýyordu. Doðrulup asfalta baktýðýnda, elinde tahta bir valizle gelen birini gördü. Gördüðü adam yaklaþýnca kendisine güldü. Kimdi acep bu? Elini alnýna gölgeleyip dikkatlice baktýðýnda bunun, Saraylý Ahmet'in oðlu Sarý Mustafa olduðunu gördü. Üstündeki takým elbise parlýyordu. Sarý Mustafa, Gürcü bacýya bakarak: “Gürcü bacý.  Günaydýn günaydýn. Nasýlsýnýz, iyi misiniz? Mustafa amca bey nasýllar, iyiler mi?" diye sordu. Gürcü bacý, þaþaladý.. Bu gonuþan, bizim Urhuya’nýn oðlu Sarý Mýstafa deðil mi?” diye düþünüp, elini gölgeleyerek bir daha baktý. "Hee! Mýstafa bu! Emme nasýl gonuþuyo bu böyle?" dedi içinden. Sarý Mustafa, Gürcü bacýnýn hiç cevap vermeden garip garip bakmasýna bir anlam veremedi. Asfalttan aþaðýya inip yanýna geldi ve: "Beni tanýmadýn mý Gürcü bacý?" diye sordu, gülerek. Gürcü bacý: "Tanýdým, tanýdým Mýstafa emme gâvýr gibi gonuþuyon gurban olduðum. Sanki sen daaðlsin? Emme deðiþmiþsin sen ha!" dedi. Sarý Mustafa, hürmetle eðilip elini öpmek istedi ama Gürcü bacýnýn eli temiz deðildi. Elini geri çekerek: "Saðol Mýstafa’m. Berhüdar ol. El öpenlerin çoð olsun." dedi. Mustafa’ya þöyle bir daha baktý ve içinden: "Mustafa sarý gâvýr olmuþ." dedi. Sarý Mustafa, Ýstanbul'dayken kendi kendine söz vermiþ, artýk Sekilililer gibi konuþmayacaktý. Kardeþlerinin yanýnda Ýstanbul Türkçe’si öðrenmiþti ve marifetli bir papaðan gibi hünerlerini göstermek için fýrsat arýyordu. "Nasýlsýnýz Gürcü bacý, iyi misiniz?” diye sordu tekrar. Gürcü bacý: "Eh. Eyiyik Mýstafa. Sen nasýlsýn?” diye sordu. Mustafa: "Ýyiyim Gürcü bacý. Teþekkür ederim, teþekkür ederim." dedi. Gürcü bacý ile Sarý Mustafa'nýn akrabalarý arasýnda, geçmiþte yaþanmýþ bir olaydan dolayý soðukluk vardý. Gürcü bacýnýn, "teþekkür ederim" sözünü duyduktan sonra biraz rengi attý ama pek belli etmedi. "Sen nettin Isdambýl'da? Epeydir yitdin getdin köyden. Gardaþlarýn nasýl, eyiler mi acebola?” diye sordu. Sarý Mustafa: "Kardeþlerimin de herkese selamlarý var. Ýyilik ve esenlikler diliyorlar. Saðlýk haberlerini herkese gönderiyorlar…" diyerek dil kýrdýkça kýrýyordu. Koca bir tomruktan akan talaþ gibi inceldikçe inceliyor, toz oluyordu konuþurken. Gürcü bacý, içinden: “Isdambýl da deðirmen daþý gibi incelttikçe inceltiyomuþ anam!” dedi. Sarý Mustafa, bir köy göbeli olmasýna raðmen Fransýz mösyösü gibi anlatmaya devam ediyordu: "Burada birkaç gün dinlendikten sonra Ýstanbu'a teþrif edeceðim efendim. Artýk buralarda yaþanmaz. Ýstanbul, bir derya Gürcü bacý, bir derya. Tüm dünya sanki Ýstanbul'da toplanmýþlar, yaþýyorlar efendim…” Gürcü bacý, Mustafa’ya birþeyler anlatmaya çalýþýyordu ama Mustafa'nýn susacaðý yoktu. Hiç durmadan Ýstanbul'u ve gördüklerini anlatýyordu. Nihayet konuþmasýný bitirip: "Bana müsaade. Ýyi günler Gürcü haným.” demesin mi? Gürcü: “Vay babasýnýn aðzýna ötürdüðümün dölü vay!" deyip baþlayacaktý emme misafirdi þindi bu gâvýr. Sustu Gürcü bacý. Hele þu, üç günlük misafirliði bir çýksýn, bunun hesabýný sorar, yanýna koymazdý. Ýçinden: "Eyi günler Gürcü haným ha! Ben sana gösteririm, Sarý Mýstafa dürzüsü!" diyerek soðuk soðuk uðurladý.. Sarý Mustafa, el sallayarak “Bay bay” dedi ve asfalta doðru yürüdü. Gürcü bacý: "Ektiðim nohut, biçtiðim nohut, sýçtýðým nohut, bazara gelmiþ de leplebi olmuþ!” diye söylendi arkasýndan… Yarýndan tezi yok, Urhuya'nýn evine gedip picinden þikayetçi olacaktý. "Sarý Mýstafa piçi kendisine, “Taþakgur ederim” diyerek sövmüþtü. Bir türlü içine sindiremiyordu Gürcü bacý. “Eccik soluklansýn da bu veledi zinaya gösteririm ben! Dur hele eccik! Eðer ben de bunu ona goyarsam, bana da Tepecikli Gürcü demesinler! Gafasýný daþýla ikiye bölüp de gazana yatýrmazsam, bana da fýþký desinler!...” diye söyleniyor, söyleniyor ama bir türlü rahatlamýyordu. Mustafa, asfalta çýkýp da uzaklaþýnca Gürcü bacý ne edeceðini þaþýrdý. Ne etseydi? Cendermeye þikayet edip davacý mý olsaydý? Yoksa kocasý, Döne’nin Mustafa'ya mý söyleseydi?... “Býrak Döne'nin Mýstafa'yý! Onun kendine hayrý yok zaten!” dedi içinden. Eli ayaðý titremeye baþladý. Evin içine girdi çýktý, havluya sýðmýyordu Gürcü bacý. Ýçinden: "Vay gâvýrýn dölü vaaay! Isdambýl'a getdin diye bize mi söveceksin ülen! Ne dediydi o?... Haa! Taþakgur ederim, taþakgur ederim. Tuh! Allah'ýn sarý donuzu!..." diye kendisi de sövüp sayýyordu. Namusuna hakaret edilmiþti Gürcü bacýnýn. Bu, “Senin a...na koyarým Gürcü.” demek oluyordu. "Vay vay vaaaay!" Þimdiye kadar Döne'nin Mýstafa dahil, kimse böyle sövmemiþti Gürcü bacýya… Tandýrlýðýn önünde asýlý duran nacaða baktý. Nacaðý alýp Saray'lý Ahmet'in evine varýp, boynunu gopartacaktý Sarý Mýstafa'nýn. Emme daha misafirdi. Dursundu bakalým eccik daha… “Zibidi it! Isdambýl'a getdi diye favoriklerini de uzatmýþ turis gibi. Hele o saçlarý, avrat saçý gibi uzatmýþ zibidi! Belkim önündekini de kestirmiþtir. Tövbe tövbeee! Duzsuz tereyað gibi bozulmuþ gavýnýn piçi!...

Sarý Mustafa, evlerine vardýðýnda anasý, yerde yayýk yayýyordu. "Kolay gelsin ana.” deyip yanýna vardý. Eðilip elini öptü. Anasý, sevinerek ayaða kalktý. Oðlunu, sarýlýp öptükten sonra ahýrda mallara bakan kocasýna seslendi. Sarý Mustafa, ahýra doðru yürürken babasý da ahýrdan çýktý. Ahýrýn önünde hoþbeþ ettikten sonra gelip makatýn üstüne oturdular. Sarý Mustafa, anasýna, babasýna Ýstanbul'u, kardeþlerini anlattý, anlattý, anlattý… Anasý, babasý, hayretle dinliyorlardý. Ne datlý olmuþtu Mustafa'nýn aðzý? Gonuþurken heç küfür etmiyodu. Ne gözel gonuþuyodu böyle....

Gürcü bacý, o gün evin içinde, avluda, cücüklerini yitirmiþ tavuk gibi dolandý durdu. Dayanamadý, Döne'nin Mustafa'ya: "Taþakgur ederim ne demek ülen? Sen biliyon mu?” diye sordu. Döne'nin Mustafa, hiç duymadýðý bu söze bir anlam veremedi. Gürcü'ye: "Ne bileyim ben? Nerden gunnuyon bu laflarý?" diye ters ters cevap verdi. Ama kafasýna da takýldý. Ýçinden: “Avradýný s.. .min fýþkýsý! Kimden duydu acep bu sunturlu laflarý? Allah Allaaah! Daha neler duyacaðýz?” diye sövdü Gürcü'ye. Sarý Mustafa, giderken bir de bay bay yapmýþtý. Gürcü bacý, öyle içerlemiþti ki buna, paslý bir býçak gibi saplanýp kalmýþtý yüreðine. Anlaþýlan, Sarý eyi eðlenmiþti kendisiyle. Emme dursundu hele. "Vay mayasý cýmbýldak, vay! Ülen. Anasý, bubasý da eyi insanlardýr bunun. Bu piç kime çekmiþ böyle? Südüklüðü durasýca Sarý! Südüklüðü durmuþ tilkiler gibi ‘Gürcü bacýý!' diye çýðýrýrsýn iþallah! Enikoðlu enik! Elimizde böyüdü, þunun yaptýðýna bak hele. Ülen! Bunlar Gürcü bacýna denilecek laf mý?...” Döne döne sabahý zor etti Gürcü bacý.

Horozlar ötmeden kalkýp Saraylý’nýn evine doðru bir göz attý. Ortalýkta kimseler görünmüyordu. Bir þahin gibi gözünü eve dikmiþ bekliyordu Gürcü bacý. Avý bir çýksýn hele, bak nasýl saldýracaktý ona? Sarý Mustafa evden çýkýncaya kadar girip çýkýp Saraylý’nýn evini kiþifledi. Sarý Mustafa, nihayet evden çýktý. Evin önündeki hendeði bir kedi gibi atlayýp bu tarafa yöneldi. Gürcü bacý, avluda ne kadar iri taþ varsa eteðine toplayarak asfalta çýktý. Sanki Sekili'yi gâvur basmýþ da Gürcü bacý da onlarla dövüþecekti. Karayolunun dibindeki köprünün yanýna gelip, eline aldýðý taþý sýkýca tutarak beklemeye baþladý. Sarý Mustafa'nýn bir geliþi vardý ki asil bir senyör gibi. Saçlarýný taramýþ, elbisesinin düðmelerini iliklemiþ, ayakkabýlarý boyalý, elinde de bir uçlu sigara, tüttüre tüttüre geliyordu. Önüne çýkan dikenleri, sarý bir tay gibi atlayýp seke seke asfalta çýktý. Kendisine bakanlar var mý diye de þöyle dönüp köye doðru bir baktý. Köydeki ibolarý geçmiþ, kendi kendine gýrýþýyordu. Köprüye doðru gelip de iyice yaklaþýnca Gürcü bacý, aniden önüne çýkýp taþý salladý. Sarý Mustafa, neye uðradýðýný bilemedi. Önce yarenlik ediyor sandý ama ikinciyi, üçüncüyü de yiyince "Gürcü bacý! Ne yapýyorsun? Benim! Mustafa!” diye baðýrdý. Tam döþüne yediði bir taþla sarsýldý ve kaçmaya baþladý. Erkekliðe bok sürmek istemiyordu ama taþlar peþpeþe geliyordu. Gürcü bacý: “Ben de sana taþakgur ederim sarý donuz! Ben de sana taþakgur ederim!” diye baðýrarak taþlarý fýrlatmaya devam etti. Sarý Mustafa, hâlâ birþey anlamamýþtý. “Ne diyorsun sen Gürcü bacý?!" diye baðýrdý, can havliyle. Gürcü: "Ülen. Urum dölü! Get de anana taþakgur et. Utanmaz, arlanmaz sarý piç! Küfür edecek baþka birini bulamadýn mý üleen!”diye baðýrýnca Sarý Mustafa, bir yanlýþ anlamaya kurban gittiðini anladý ve: "Teþekkür ederim demek kötü birþey deðil ki Gürcü bacý! Saðol, berhüdar ol demek! Sen beni yanlýþ anladýn!” dediyse de taþlar mermi gibi yaðýyordu üstüne. Gürcü bacý, eteðindeki taþlarý bitirmiþ, yerden taþ alýp atýyordu. En son gelen taþlardan biri Sarý Mustafa'nýn kafasýna deðmiþ, yüzünden aþaðý kanlar akýyordu. Urhuya bacý da evin önüne çýkmýþ, olanlarý görmüþtü. Zaten oðlu daha önce köyde dövüþmüþ, iyi de bir dayak yemiþ, köyü terkedip gitmiþti. Ýstanbul'dan döner dönmez gene oðlunu dövüyorlar diye telaþ içinde koþarak asfalta çýktý. Urhuya bacý, yaþlýydý. Köprüye geldiðinde soluk soluða kalmýþtý. Gürcü'ye: "Ne ediyon Gürcüüü? Ne isdeyon yavrýmdan? Gýrk yýllýk gomþuyuz þurda. Sen de mi düþman oldun bize?" diye baðýrdý. Gürcü: "Senin oðlanýn, bana etdiðini biliyon mu sen? Onun etdiði küfürü daha kimse etmedi bana! Taþakgur edermiþ bana!" diye baðýrýnca Sarý Mustafa, aðlamakla gülmek arasýnda olup biteni anasýna anlattý. Baþýndan hâlâ kanlar akýyor, eliyle yaraya bastýrýyordu. Etraftan yetiþenler de ortalýðý yatýþtýrmaya çalýþtýlar ama Gürcü kimseleri dinlemiyor, sövüp sayýyordu. Ýki elinde de sýký sýký tuttuðu taþlarý zorla alýp uzaða fýrlattýlar ve evine doðru götürmeye çalýþtýlar. Gürcü bacý: “Anasýna taþakgur etsin! Bi de eyi günler Gürcü haným diye eðleniyo benle! Sana da eyi günler Sarý Mýstafa! Sana da eyi günler!” diye baðýra baðýra evinin yolunu tuttu. Urhuya bacý da oðlunun koluna girip eve geri götürdü. Sarý’nýn takým elbisesi ve kolalý gömleði kan içinde kalmýþtý. Ýstanbul'a gittiðinden beri tam bir beyefendi olmuþtu ancak caný yanýnca: “A…na dýhdýðýmýn köyü! Ne biçim memleket ulan bura? Burda yaþanýr mý lan? Bin kere kurban olayým Ýstanbul'a." diye sövüp sayýyordu.

Gürcü bacý, "teþekkür” sözcüðünün anlamýný biraz geç de olsa öðrenmiþti. Ertesi gün, elinde valiziyle yoldan geçen Sarý Mustafa'nýn önüne çýkýp gönlünü almaya çalýþtý. Ancak Sarý Mustafa, hem Gürcü bacýya hem köye kýrýlmýþtý. Baþýný yana yýkýp yürüdü gitti. Sekili köylüleri, günlerce bu olayý konuþup güldüler. Bir daha kim kibarlýk edecek olsa hemen birbirlerine: “Taþakgur ederim Gürcü bacý!” diyerek alay edip eðlendiler.