—Onlar ne yaptý teneffüste sen ne yaptýn?
—Onlar top oynadý, ben kitap okudum.
—Ýyi halt ettin.
—???
—Çocukluk günlerin geri gelecek mi sanýyorsun?
—Ama diðer öðretmenlerim teneffüste kitap okuyorum diye aferin diyor.
—Onlar oyun oynamanýn tadýný unutmuþlar demek ki. Ben demiþtim zaten sýnýf birincilerini sevmem diye, cezalýsýn.
—Niçin öðretmenim?
—Çocukluðunu yaþamayý bilmediðin için. Madem, sýnýf birincisiyim diye havaný attýn, seni bir sözlü sýnav yapayým. Tahtaya gel bakalým. Söyle bakayým “Þemsi paþa pasajýnda sesi büzüþesiceler.”
—???
—Ya böyle kalakalýrsýn. Bir daha her þeye el kaldýrmazsýn. Þunu söyle bu daha kolay“þu tarlaya bir þinik kekeremekere ekilmiþ. Bu tarlaya da bir þinik kekeremekere ekilmiþ. Þu tarlaya ekilen bir þinik kekeremekereye boz ala boz baþlý bir pis porsuk dadanmýþ. Bu tarlaya ekilen bir þinik kekeremekereye de boz ala boz baþlý bir pis porsuk dadanmýþ. Þu tarlaya ekilen bir þinik kekeremekereye dadanan boz ala boz baþlý pis porsuk, bu tarlaya ekilen bir þinik kekeremekereye dadanan boz ala boz baþlý pis porsuða, sen ne zamandan beri bu tarlaya ekilen bir þinik kekeremekereye dadanan boz ala boz baþlý pis porsuksun diye sormuþ. Bu tarlaya ekilen bir þinik kekeremekereye dadanan boz ala boz baþlý pis porsuk, þu tarlaya ekilen bir þinik kekeremekereye dadanan boz ala boz baþlý pis porsuða, sen ne zamandan beri þu tarlaya ekilen bir þinik kekeremekereye dadanan boz ala boz baþlý pis porsuksan, ben de o zamandan beri bu tarlaya ekilen bir þinik kekeremekereye dadanan boz ala boz baþlý pis porsuðum” demiþ.
—???
—Yaaa… Hayata atýlýnca senin ders muhabbetine, aldýðýn notlara kimse bakmaz. Anlatacak bir þeylerin olacak. Sana diyecekler ki; “Hayatýný anlat, neþeli bir þeyler anlat” Sen de “O kýsma çalýþamadým” mý diyeceksin. O zaman sana “Otur! Hayattan sýfýr” diyecekler. Ceza olarak da bu teneffüste arkadaþlarýnla top oynayacak, üstelik cezalý olduðundan kaleye geçeceksin.
*** *** ***
Teneffüsten sonra Aslan, Zeki’nin yanýna gitti. Üstü baþý toz içinde ama mutlu mutlu gülümsüyordu. Hafifçe saçlarýndan tuttu;
—Bu ne evladým?
—Þey… Maç yaptýk, toz oldu üstüm.
—Onu sormuyorum, bu ne?
—Uzamýþ mý?
—Allah Allah, bir de sýnýf birincisi olacak. Bu saç evladým, saç.
Zeki, öðretmeninin þaka yaptýðýný anladý. Aslan, gülümsedi;
—Þimdi anlat bakalým, ceza nasýl geçti.
—Ýyiydi öðretmenim, gol de attým.
—Ne golü, sen kaleci deðil miydin?
—Hiç gol kurtaramýyordum, beni kaleden çýkardýlar.
—Sen de gol attýn. Aferin. Unutma, gözüm üstünde, sýnýf birincilerini hiç sevmem, hep ders, hep ders. Senin yüzünü her gün gülerken görmezsem baþka ceza da veririm.
—Tamam öðretmenim.
Zeki yerine oturunca, Aslan tahtaya geçti ve “BAÞARI NELERDEN OLUÞUR” diye yazdý. Sonra sýnýfa döndü;
—Cevabýný biliyor musunuz? Dinleyin, öðrenin.
Tahtaya önce 1 yazdý.
—Bu mutluluk, sonra yanýna 0’lar koyarsak, okuldaki baþarýnýz, iþteki baþarýnýz, sosyal çevrenizde baþarýnýz, genel baþarýnýzý yükseltir. Görüyorsunuz ki her basamakta baþarý deðeri katlanarak artýyor. Ama en baþtakini silersek, yani mutluluk olmazsa öbürlerinin deðeri bir hiçtir.
Birkaç öðrenci itiraz etmeye kalktý, seslendiler;
—Öðretmenim bu baþka türlüydü galiba, en baþtaki ‘karakter’ deðil miydi?
—Susun bakayým benden iyi mi bileceksiniz. Mutlu deðilseniz hiçbir baþarýnýn önemi yoktur. Bazen çok daha fazla kazancý olacak bir iþi önünüze getirirler ama arkadaþlarýnýzý seversiniz, býrakýp gidemezsiniz. Veya ailenizden yýllarca ayrý kalacaðýnýz bir iþ çýkar karþýnýza, “Çok para kazanacaðým” diye ailenizi býrakýp gitmek, yýllarca sevgisiz kalmak zor gelir. Hatta bunu kimseye söyleyemezsiniz. Mesela benim de karþýma da böyle iþ imkanlarý çýktý. –Can’a doðru bakarak– beni iþsiz, güçsüz bir serseri sansalar da , bana kýzar gibi görünseler de, beni sevdiklerini bildiðim ailemi býrakýp gidemedim. Hala da iþ arýyor olsam da ailemle olduðum için piþman deðil, mutluyum.
Can sevgiyle dayýsýna baktý. Öðrencilerden Mahmut;
—Ama öðretmenim siz iþsiz deðilsiniz ki!
—Fazla karýþtýrma bakayým. Hem öðretmenlerin tek maaþla geçinebildiklerini mi sanýyorsun. Maaþ yetmiyor. Hafta sonu kurs vereceðim, gelmeyeni …teneffüste býrakacaðým.
—Sýnýfta mý býrakacaksýnýz?
—Vay uyanýk, hemen de düzeltmeye kalkar. Hayýr efendim, sýnýfta býrakmayý sevmem. Yani hafta sonu da kursa gelirseniz sevinirim.
Aslan, öðrencilerden birinin kitabýný aldý incelemeye baþladý. Sayfalarý çevirdi çevirdi. Sonra, kitabý geri verip;
—Kitaba evde de çalýþýrsýnýz. Ben size kitapta olmayanlarý da öðreteyim. Özellikle edebiyat sanatlarýný öðrenin ki, en çok bunlar size okumayý sevdirecektir. Teþbih, Mecaz, Tecahül-ü Arif gibi. Birer örnekle kýsaca deðinelim,. ‘Hüsn-i Talil’ yani ‘Güzel sebebe baðlama’ . Bu en sevdiklerimden biridir. Mesela sizin kulaðýnýz çekersem, sizin iyiliðiniz içindir. Þaka þaka. Buna örnek vereyim. “Sen yoksun diye bahçemde, Çiçekler açmýyor bak” diyen þair, çiçeklerin açmamasýný, sevdiðinin yokluðuna baðlýyor. ‘Mübalaða’ yani abartma sanatý. Buna örnek de þu olsun ; “Bir ah çeksem,karþýki daðlar yýkýlýr.” Aklýmda Cinas sanatýna örnek olacak bir kaç þiir var. O nedenle onun üzerinde durmak istiyorum. Cinas, harf sýralamasý olarak yazýlýþý ayný ama anlamlarý farklý olan kelimelerle yapýlan sanattýr. Önce kelime örnekleri vereyim; “Anlatayým” kelimesini yine ayný harfleri kullandýðýmýz halde farklý manalara getirerek inceleyelim. birincisi: ‘Anlatayým’ dý, 2.si ‘Anla tayým’ 3.sü ‘Anlat ay’ým’ 4.sü “Anlat Ayý’m”. Sanýrým ders sonu yaklaþtý. ‘Edep’ kelimesiyle cinas sanatý yapýlmýþ bir dörtlük okuyayým, sonra çýkarýz. “Þiir yazsam ebedi, Demezler hiç edebi,Darýlsam, kýzsam da, Býrakmam ben edep’i”
Can parmak kaldýrdý;
—Evet Can?
—Bir þey sorabilir miyim?
—Sor bakalým.
Can yerinden kalkýp Aslan’ýn kulaðýna eðildi.
—Dayý sen ne yapýyorsun?
—Ýyiyim caným, sen ne yapýyorsun?
—Onu sormuyorum dayý, derse gelmeye devam mý edeceksin.?
—Neden olmasýn?
—Yakalanýrsan ne olacak? Hem niye hafta sonu dersi istiyorsun ki?
—Ek ders ücretleri ile hafta sonu kurs ücretleri maaþ hesabýna yatmýyormuþ, doðrudan öðretmene teslim ediliyormuþ. Teneffüste öðrendim. Ýþ bulana kadar böyle idare edeceðim artýk. Hem fena mý dersleriniz boþ geçmeyecek.
—Dayýýý!
Aslan ayaða kalktý;
—Otur bakalým yerine Can.
Can, çaresiz yerine oturdu.
Aslan, doðruldu, kaþlarýný kaldýrdý;
—Evet zil çaldý, diðer ders devam ederiz.
Diðer ders baþlayana kadar da Aslan, oyuncaðýný çaldýrmak istemeyen bir çocuk gibi Can’dan uzak durmaya çalýþtý. Tüm çocuklar girdikten sonra girdi sýnýfa;
—Nerde kalmýþtýk? Ha… hatýrladým, Cinas’tan örnekler vermiþtik. Bir daha ki derste kaynak kitaplar getiririm, edebi sanatlara öyle devam ederiz. Fakat size söylemek istediðim bir þeyler var. Sizin gibi sevgi dolu, hayat dolu öðrencilerin öðretmeni olmaktan, daha önce yaptýðým hiç bir iþte olmadýðým kadar mutluyum. Yani sizlerin de, bir iþ için önce arayacaðýnýz özellik mutluluk olmalý. Ben nice zengin gördüm ki, dostu yok. Sürekli asýk suratla dolaþýr. Ayný þu sýnýf birinciniz gibi hep ciddi dolaþýr. Hiiiç sevmem zaten sýnýf birincilerini. Yaþamayý bilmezler, oynamayý-gülmeyi bilmezler. Sen sýnýf birincisi, teneffüste top oynadým, bir de gol attým demiþtin.
—Evet öðretmenim.
—Hangi kaleye attýðýný söylemedin. Eminim kendi kalenedir.
—Yok öðretmenim, kendi kaleme olur mu?.
—Aferin. Benim gibi sert ve isabetli vurabilirsen gol atarsýn, ben bir ara size gösteririm. Ben futbolcuyken, orta sahadan bir vururdum topa…
—Futbolcu muydunuz? Basketbolcuydum demiþtiniz.
—Evladým, ben komple sporcuyum. Þucu bucu diye sýnýrlama beni. Karþýnýzda Kenbað’ýn gol kralý var.
—Kenbað mý?
—Bilmiyor musun cahil, Çankýrý’da bir semt. Türkiye’nin en yetenekli futbolcusunun yetiþtiði yer.
—Kim o?
—Kim olacak, ben! Tabi futbola baþladýðým sene bir sakatlýk geçirdiðim için ismimi pek duyan olmadý. Sakatlanmasaydým, dünya da “Bir Pele, Bir Maradona bir de Aslan’ diye anacaklardý. Neyse, dersi kaynatmaya çalýþtýðýnýzý fark ediyorum. Bu ders için kitaptan bir hikaye okumanýzý istiyorum. Evet sesi en gür olan Mahmut muydu. Mahmut, 33. sayfayý açýp okumaya baþla.
Aslan, ders boyu birkaç hikaye daha okuttu, yorumlattý. Önceki saatte Can’la konuþmalarý moralini bozmuþtu. Öðretmenliði gerçekten seviyordu. Kimseye haber vermeden sözleþmeli öðretmenlik sýnavlarý için baþvurmuþtu ama fazla ümitli de olmadýðý için moralsizdi.
Aslan sýnýfa baktý, öðrencilerin dikkati daðýlmaya baþlamýþtý.
—Neyse çocuklar, son dakikalarda ders dinleyemeyeceðiniz anlaþýlýyor. Gördüðüm kadarýyla bir kýsmýnýz uyuklamamak için çabalayýp duruyor. Þimdi “Daha ben uyumadým” diyen biri var mý bakalým. Evet, ilk önce Mahmut parmak kaldýrdý, demek ki hikaye okurken uykusu da açýlmýþ. Mahmut önce söyle bakalým, matematiðin nasýl?
—iyi öðretmenim.
—Matematiðin gibi dikkatin de iyiyse þimdi soracaðým soruyu çözebilirsin.
—Kaðýt kalem serbest mi öðretmenim.
—Hadi serbest olsun. Soruyorum, bir otobüs kullanýyorsun, otobüste 23 yolcu var. Ýlk durakta 14 kiþi indi, 8 kiþi bindi. Ýkinci durakta 3 kiþi indi, 27 kiþi bindi. 3. durakta da ne inen oldu ne binen.
Mahmut son duraðý duyunca þaþýrdý. Aslan, sanki düþünmesine izin verirmiþ gibi kýsa bir an durakladýktan sonra, devam etti.
—Bu bilgilere göre bana söyler misin, þoförün yaþý kaçtýr?
—Ha…? Fakat öðretmenim, yolcu sayýsýyla þoförün yaþýný nasýl bulabilirim?
—Ýp ucu veremem artýk. Dikkat etseydin bilmen gerekirdi. Üstelik bunun cevabýný sýnýfta en iyi senin bilmen gerek.
Mahmut düþündü, taþýndý, hesapladý.
—Bilemedim öðretmenim, kaç ?