Deðerli dostlar;

Allah kýsmet ederse bu akþam (07 Mart 2019) günü akþamý, yeni bir üç aylara daha kavuþacak ve bu mübarek aylardaki ilk kutlu gece olan “Regaip Kandili” ni eda edeceðiz, inþallah.

On bir ayýn sultaný dediðimiz mübarek Ramazan ayýnýn yaklaþtýðýný bizlere müjdeleyen Recep ayýnýn bu ilk gecesi, ayný zamanda yeni bir rahmet saðanaðýnýn da habercisidir. “Üç Aylar” olarak adlandýrdýðýmýz Recep, Þaban ve Ramazan aylarý; bizler için sevap kazanma bakýmýndan kaçýrýlmamasý gereken büyük bir manevi sofraya davet hükmündedir.

Baþta Resulullah (sav) olmak üzere; yüzyýllar boyunca onun sünnetine uyan istisnasýz tüm Ýslam alimleri bu aylarýn önemini vurgulamýþ, Cenab-ý Hakk’ýn (cc) rýzasýný kazanabilmek ve ana vatanýmýz olan cennete ulaþabilmek yolunda çok kârlý olduklarýný bildirmiþler; bu aylarýn layýkýyla deðerlendirilmesi yönünde çeþitli tavsiyelerde bulunarak sýnýrsýz ecir kazanabileceðimizi müjdelemiþlerdir.

Bir mümin, bu aylarda yapacaðý çeþitli ibadetlerle, seksen senelik bir manevi ömür kazanabilir. Cenab-ý Hak (cc) normal günlerde sevaplarý on katý, günahlarý ise bire bir olacak þekilde yazdýrýr.* Bu mübarek aylarda ise kazanýlan her bir sevabýn, okunan her bir Kur’an harfinin karþýlýðýný yüzlerce kat fazlasýyla verir. Bununla birlikte, iþlenen günahlarý yine bire karþýlýk bir yazdýrýr.**

Büyük zatlar; eserlerinde, bu mübarek günlerin önemine özellikle dikkat çekmiþ ve bu rahmet saðanaðýnýn kaçýrýlmamasý gerektiðini ehemmiyetle vurgulamýþlardýr. Recep ayýnda iþlenen her bir salih amelin, sevabýn yüzlerce katýyla çarpýlacaðýný, bu kazancýn Þaban ayýnda üç yüz misline çýkacaðýný, Ramazan ayýnda bin katýna ve hatta Kadir gecesi gibi özel vakitlerde otuz bin katýna kadar varacaðýný, derin ilmi bilgileriyle bizlere haber vermiþlerdir.

Kimileri bu gibi hesaplarýn nasýl elde edildiðini merak edebilir. Çok örnekler verilebilir ama bir örnek vererek konuyu uzatmamaya çalýþacaðým. Cenab-ý Erhamürrahimin Kuran-ý Kerim’de, Kadir Suresindeki bir ayette, o geceyi kastederek: “Leyletul kadri hayrun min elfi þehr” buyurmuþtur. Bu ayetin manasý: Kadir gecesi bin aydan daha hayýrlýdýr. Kadir Suresinde geçen bu “bin ay” ifadesi yýl olarak hesaplandýðýnda 83 sene etmektedir. Gün olarak hesap edilince (bir ay, otuz gün olarak kabul edildiðinde) 30.000 güne karþýlýk gelmektedir. Yani bir mümin, o geceyi, Cenab-ý Hakk’ýn (cc) rýzasýný kazanmak amacýyla çeþitli ibadetlerle meþgul olarak (tespihlerle, zikirlerle, tefekkürle O’nu (cc) anarak; salavatlar çekerek) deðerlendirse; bir gecede sanki seksen üç sene, ya da otuz bin gün yaþamýþ da hiç günah iþlemeden tamamýný ibadete ayýrmýþ gibi sevap kazanabilir.  

Peki, bu mübarek gün ve gecelerin nasýl deðerlendirilmesi gerekir?

Alimler tarafýndan belirtilen ortak görüþ kýsaca þudur: Üç aylar boyunca günlük farzlarýn haricinde yapýlmasý gereken baþka bir farz ibadet yoktur. Ancak Resulullah (sav) tarafýndan uygulanmýþ birçok sünnetler vardýr. O (sav), bu aylarda çokça oruç tutar ve diðer zamanlara oranla nafile ibadetlerle daha çok meþgul olurdu. O’nun (sav) bu uygulamalarý sebebiyle bu aylarda; varsa kazaya kalmýþ namazlar, oruçlar eda edilmeli; yoksa nafile namaz ve oruçlarla vakit deðerlendirilmeli; Kur’an ve Kur’an ile ilgili tefsir kitaplarý okumalý; salavatlar çekilmeli…

Bu konu çok uzun olduðundan, gerekli araþtýrmayý sizlere býrakarak devam etmek istiyorum.

Resulullah (sav), üç aylar gelince þöyle dua ederdi:

“Ya Rabbi, Recep ve Þaban’ý bize mübarek kýl; bizi Ramazan’a kavuþtur.” ***

Üç aylar içerisinde bulunan ve “kandil” olarak adlandýrdýðýmýz mübarek gecelerde yapýlan ibadetlerle ilgili yanlýþ bilinen ama maalesef yaygýnlaþmýþ olan bir iki hususu belirtmeden geçemeyeceðim.

Çevrenizdekilerden mutlaka duymuþsunuzdur. Þu kandilde þu þekilde namaz kýlýnýr, o namazda þu dualar okunur vs. derler. Bunlarýn hiçbirinin mecburiyeti yoktur. Sadece bazý âlimler tarafýndan, insanlarýn o geceleri deðerlendirmesi için tavsiye edilmiþ güzel uygulamalardýr, o kadar!

Piyasadaki bazý dua kitaplarýnda da gördüðümüz, her kandile özel namaz ve o namazýn nasýl kýlýnacaðý hakkýnda bilgiler, sünnette yoktur. Bu, namaz kýlmayýn demek deðildir! Aksine, mübarek gün ve gecelerde herkes dilediði gibi ve dilediði kadar namaz kýlabilir. Sadece belirlenmiþ bir þablonu yoktur.

Diðer husus: Kandil günleri tutulan oruçlar… 

Yanlýþ anlaþýlmasýn! Kandil günlerinde tutulan oruçlara da bir þey demiyorum, diyemem de zaten. Kandil gecelerinden, özellikle “Berat gecesi” kastedilerek söylenmiþ olan “Gecesini ibadetle, gündüzünü oruçla geçirin” mealinde bir Hadis-i Þerif vardýr ve dolayýsýyla bu, Resulullah’ýn (sav) bizzat tavsiyesidir. Benim dikkat çekmek istediðim nokta: o oruçlarýn tutulduðu zaman diliminde yapýlan yanlýþlýktýr.

Bunu, þu þekilde açýklamaya çalýþayým:

Örneðin: bu akþam kandil. Çoðu mümin kardeþimiz gündüz oruç tutup akþam olunca da geceyi deðerlendirmeye çalýþacak. Buraya kadar her þey normal ama o oruç tutan kardeþlerim bilmiyorlar ki; dinen yeni bir gün, akþam ezanýyla baþlar. Yani: bu gece kandil ise kandilin vakti akþam ezanýyla girer ve bu geceyi takip eden gün, kandilin gündüzüdür. Yani oruç tutulmasý gereken zaman dilimi bu gündüz deðil, bu geceyi takip eden ertesi gündüz olmalýdýr.

Bununla birlikte “biz, kandili oruçlu bir aðýzla karþýlamak için gündüz oruç tutuyoruz” diyenler de vardýr, saygý duyarým ama bu yanlýþ uygulamadan dolayý çoðu mümin, gündüz oruçlu olmanýn etkisiyle akþam iftarýný açýnca üstüne çöken rehavet sonucu geceyi tam olarak deðerlendirememektedir. Bugün oruç tutan kiþi; kandil gelmeden oruç tutmuþ, kandil gecesi de yorgunluktan dolayý yapmak istediði ibadetleri yapamamýþ, dolayýsýyla kandilin sevabýný büyük oranda kaçýrmýþ olmaktadýr.

“Bir gün” olarak ifade ettiðimiz 24 saatlik zaman diliminin -mevsimine göre deðiþmekle birlikte- yarýsý gece, yarýsý da gündüzden oluþmaktadýr. Kullandýðýmýz miladi takvime göre yeni bir gün, gece saat 00.00’dan itibaren baþlar. Fakat dinimize göre yeni bir gün, akþam ezanýyla baþlamaktadýr. Ýþte bu hususta ortaya çýkan yanlýþlýk da bizlerin gün ve gece ayrýmýný kendi alemimizde tam olarak kavrayamamýþ olmamýzdan kaynaklanmaktadýr.

Aslýnda birçoðumuz farkýnda olmasak da bunu hayatýmýzda uygulamaktayýz. Þöyle ki: Perþembe akþamlarýna “Cuma gecesi” deriz ya hep. Hiç düþündünüz mü neden “Cuma gecesi” diyoruz? Çünkü Cumanýn gecesi gününden önce gelir. Ya da baþka bir örnek vereyim: Yarýn, Ramazan ayýnýn ilk günü olsun. Bizler bu geceden itibaren teravihe baþlarýz, peki neden daha oruç bile tutmadan teravihe baþlýyoruz? Çünkü bu gece akþam ezanýyla birlikte Ramazan ayýna girmiþ bulunuyoruz ve Ramazanýn ilk gününün gecesi, bu gecedir. 

Gelelim mübarek gecelerin nasýl ihya edileceðine.

Her konuda olduðu gibi bu konuda da en iyi tarif, yine Resulullah (sav) tarafýndan yapýlmýþtýr. Sahih kaynaklarda geçen “Yatsý namazýný cemaatle birlikte kýlan kimse, gece yarýsýna kadar namaz kýlmýþ gibidir. Sabah namazýný da cemaatle kýlarsa bütün gece namaz kýlmýþ gibidir.” **** Hadis-i Þerif ’i, her günümüz için geçerli olmasýnýn yanýnda, mübarek geceleri ihya etmenin de asgari ölçüsünü bizlere en iyi þekilde bildirmektedir. Bu Hadis-i Þerif’e istinaden bir mümin; en basit haliyle, yatsý ve sabah namazlarýný cemaatle kýlarak mübarek bir geceyi ihya etmiþ sayýlýr ya da sabaha kadar uyumayýp çeþitli ibadetlerle meþgul olarak, tüm geceyi fazlasýyla ihya etmeye çalýþýr. Herkes yapabildiði kadarýyla istifade eder.  

Rabbim bizleri, bu mübarek gün ve geceleri hakkýyla deðerlendiren kullarýndan eylesin.

Üç Aylar hakkýnda söylenebilecek, yazýlabilecek o kadar çok þey var ki tamamýný buraya sýðdýramayacaðýmý bildiðimden, konuyu uzatmamaya çalýþtým. Ama yine de uzun oldu.

Lütfen, hakkýnýzý helal edin.

Üç Aylar ve Regaip Kandilinizi tebrik eder, dualarýnýzý beklerim.

Allah’a (cc) emanet olun.

                                      Mustafa GÜL (07.03.2019)

KAYNAKLAR:

(*): “Kim Allah’a güzel bir iþle gelirse, iyilik iþlerse, ona on misli verilir; kim de bir kötülükle gelirse, sadece kötülüðüne denk bir ceza görür ve hiç kimseye haksýzlýk edilmez.” (Enam Suresi - 160)

(**): “Þu kesindir ki Allah kullarýna zerre kadar bile zulmetmez. Ama kulun zerre kadar bir iyiliði bile olsa, onu kat kat artýrýr ve ayrýca kendi tarafýndan büyük bir mükâfat verir.” (Nisa Suresi - 40)

 (***): Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 1, s. 259

 (****): Müslim, Mesacid s.260, Tirmizi, Salat 165, Ebû Davud, Salât 47