Tüm öðretmenlerimizin “Öðretmenler gününü” yürekten kutluyorum.                   

            Aðýldaki* evde bir kitap buldu oðlan. Ýçinde bazý resimlerin bulunduðu bir kitap. Yazýlarý küçük karýnca gibi. Dedesiyle ebesi okuma yazma bilmiyorlardý. Dayýlarý biliyordu. Büyük dayý üç yýl okumuþ. Eðitmen okutmuþ onu. O yýlarda yeterli öðretmen olmadýðýndan eðitmenler okutuyormuþ köydeki çocuklarý. Küçük dayý mektebe -okula- baþladýðýnda öðretmen gelmiþ. Beþ sene okumuþ. Bunlarý, dedesinden öðrendi oðlan.

            O kitabý yanýndan hiç ayýrmadý oðlan. Resimlerin ne olduðunu anlamaya çalýþýyordu. Kitaptaki acayip hayvan yüzlü insan resimlerini, odun kömürüyle çizmeye baþladý. Yassý taþlara ve tahtalara. Çizdiklerini gösterdiði dedesinden hep “Aferin” alýyordu. Ondan aferin almak için daha çok çizmeye baþladý. Ebesi; “Çizme. Onlar þeytan. Baþýna musallat olurlar,” dedi bir defasýnda.  Oðlan, musallatýn ne olduðunu sordu dedesine.  O da, “Tepene üþüþmek,” dedi önce. “Bela olmak,” diye ekledi sonra.

            Kendisini þeytanla korkuttuðu için ebesine kýzdý oðlan.

            Onu hiç sevmiyordu.

 Ebesinin fýrýnda piþirdiði ekmekler hiç güzel gelmiyordu oðlana.  Büyük çuvallarla buðday unu olduðu halde, “savaþ olur, kýtlýk çekeriz” diye has buðday ununa çok fazla arpa unu katýyordu. Ekmeði yerken arpa kýlçýklarý oðlanýn boðazýný dalýyordu.

            Cadaloz ebe…

            Kitaptaki karýnca gibi yazýlarla acayip resimlerin ne olduklarýný dayýlarýna soruyordu oðlan. Küçük dayýsý, iyi okuma bildiði halde tez býkýyordu. Büyük dayýsý sabýrlýydý. Küçük dayýsýna göre yavaþ ve tekleyerek okuyordu yazýlarý. Kitapta sýk sýk Firavun sözü geçiyordu. Bir gün, “Firavun ne demek?” diye sordu büyük dayýsýna. “Eski insan,” dedi dayýsý. Oðlan, daha sonra küçük dayýsýna da sordu Firavun’un ne olduðunu. Ondan, “Mýsýr’ýn padiþahý” cevabý alýnca pek güldü. Padiþahýn, perilerin baþý olduðunu duymuþtu.

“Tarladaki misirlerin-mýsýr- padiþahý olur mu?” diye sordu bu defa. Ardýndan kýkýr kýkýr güldü. Güldürdüðü küçük dayýsý, baþka þeyler dedi emme onlarý anlamaya aklý ermedi. Mýsýr tarlasýndaki bazý mýsýr koçanlarýnýn acayip olduðunu görmüþtü. Onlarýn, padiþahý olduðunu sansa da aklýna yatmadý.

Oðlanýn ilk öðretmenleri dayýlarý oldu. Büyük dayýsýnýn hakký daha fazlaydý. Harf ve rakamlarý ondan öðrendi. Küçük dayýsý da, “DEDE, EBE ve DAYI” yazmasýný öðretti. Oðlan da yazdýklarýný kedilere, köpeklere okudu. Onlara öðretmeye kalktý.

            Öðrendiði her kelimeyi ve rakamý býkýp usanmadan yazýyordu oðlan. Ekmek fýrýnýndan çýkan odun kömürleriyle. Elleri kapkara oluyordu. Küçük dayýsý kalem defter alýverince pek sevindi.

Ondan sonra elleri ve yüzü kapkara olmadý.

            Yazýn da dedesinden ayrýlmadý oðlan. Ekinler biçilirken, döven sürülürken, harman kaldýrýrken yardým etti. Dedesi, “Gölgede otur, yazý yaz,” diyerek onu güneþte fazla tutmuyordu. Su istediðinde, gölgedeki bardaktan- aðaç ibrik- tasa soðuk su koyup koþarcasýna götürüyordu dedesine. Dedesi de her su içiþinde  “Berhudar ol evladým,” diyordu. Ýyi bir þey dediðini sanýp seviniyordu. “Berhudar ol evladým” demesi için dedesi istemeden de su götürüyordu bazen. Büyük dayýsýna ve yengesine de su veriyordu. Onlar, “Su gibi aziz ol,” diyorlardý. “Su verince ben de Aziz mi oluyorum?” diye sordu bir gün büyük dayýsýna. Komþu evde Aziz adýnda bir çocuk vardý. Kendisinden bir yaþ büyüktü. Ayný boydalardý ama Aziz daha aðýrdý. Ara sýra aþýk* oynuyorlardý. Dayýsý, azizlik hakkýnda epey laf etti emme, doðrusu oðlanýn kafasý ermedi dediklerine. 

            Aziz’in öðretmen mektebine gittiðini öðrenince oðlan da heveslendi. Dedesi, deðirmene götürmek istedi. Baðýra baðýra öðretmen olan mektebe gideceðini söyleyip, ilk defa dedesine uyum saðlamadý. Torunun aðlamasýna dayanamayan dede, ertesi günü öðretmene gitti. Yedi yaþýna ayak basmadýðýndan dolayý oðlaný mektebe yazmadý öðretmen. Bunu duyunca çok, çok aðladý oðlan. Torunun aðlamasý içine oturdu ebenin. Tevfik öðretmen, köyden ve yakýnýydý. Dedeye, “Ne yapýp edip oðlaný mektebe yazdýr. Bizim öðretmene sen gitmezsen ben giderim,” diyen ebesine koþtu oðlan. Þapur þupur öptü. Ebesini ilk defa pek sevdi.  

Dede, ayaðýnýn tozuyla yine gitti öðretmene.  

            “Torunum, mektebe gitmeye pek hevesli. Ebesi kolundan tutup getirecek haberin olsun. Teyzenle baþ edemezsin. Oðlan, hevesini alana kadar mektebe gidip gelsin,” deyince Tevfik öðretmen “olur” dedi.

            Dede, bu haberle gelince oðlan pek sevindi. Sevinçten aðladý…

            Dedesi götürdü onu öðretmen mektebine. Öðretmeni yanaðýndan okþadý. Bir keresinde Tevfik öðretmen yoldan geçerken oyun oynayan çocuklar koþup yol kenarýnda dizilmiþlerdi. Oðlan da çarçabuk yanlarýna geçmiþti. Çocuklar, baþlarýný eðerek selam vermiþlerdi öðretmene. Oðlan da onlar gibi yapýp selam vermiþti. Tevfik öðretmen, yanaðýný o zaman da okþamýþtý.

           Öðretmeni, deftere yazdýklarýný görünce “Aferin” dedi oðlana. Öyle bir sevindi ki oðlan, gözleri sulanýverdi.

            Öðretmeni oðlaný sevdi. Oðlan da öðretmenini pek sevdi...    

Bir, iki ve üçüncü sýnýflar bir odada-derslikte- dört ve beþinci baþka odada okuyordu. Öðretmeni karatahtaya bir harf ve rakam yazsa, herkesten önce oðlan cevap veriyordu. Büyük çocuklar hemen ona bakýyordu. Oðlan da bu ilgiden hoþnuttu. Hep böyle yapýnca bir gün; “Cevap verme. Parmak kaldýr,” diyen öðretmeni kulaðýný çekti. Hiç acý duymadýðý için aðlamadý. Okþama gibi olduðunu anlayýnca içinden güldü bile. Öðretmeni öyle dedi ya, bilmeyen olunca hemen parmak kaldýrýyordu oðlan. Lakin öðretmeni, “sen söyle” demiyordu. Yine ders sýrasýnda öðretmeni karatahtaya yazý yazar yazmaz dayanamayýp; “Ali topu at,” deyiverdi. Öðretmeni dövecek sandý. Kulaðýný çeksin diye boynunu eðdi. Öðretmeni güldü. Çocuklar da gülünce kendisi de güldü. Öðretmeni karatahtaya kaldýrdý. Deftere yazdýklarýndan sordu. Oðlan, sorulanlarý tebeþirle hemen yazdý. Ýki kere ters harf yapmýþtý. Öyleyken bile öðretmeni, “Aferin” deyip oturttu yerine. Öðretmeni o günü mektebe yazdý oðlaný. Alfabe kitabý verdi. Biraz eski ve kirli olsa da bir kitabýnýn olmasýna çok sevindi oðlan. Sahiden mektep çocuðu olmanýn sevinciyle koþtu eve. Dedesi yokmuþ. Ebesiyle teyzelerine essahtan mektep çocuðu olduðunu söyledi. Kitabýný gösterdi. Ebesi hayranlýkla bakarken sevinen teyzeleri sýmsýký sarýp öptüler yeðenlerini. Kitabýný açtýðý gibi okumaya baþladý mektepli. Takýldýðý bir kelimenin okunuþunu onlara sordu. Okuma yazma bilmediklerini söyledi büyük teyze. 

“Niye bilmiyorsunuz?” diye sýzlandý oðlan.

“Bizi mektebe göndermediler,” dedi büyük teyze.

Onlarýn okula gitmediklerine üzüldü mektep çocuðu. 

 “Bu mektepten de kaçarsan eðer;  yaylaya, ananýn babanýn yanýna yollarým seni,” dedi ebe.

            “Ekmek, Kuran çarpsýn kaçmam,” dedi mektepli.

            Kaçar mýydý hiç? Öðretmeni onu seviyordu. O da öðretmenini seviyordu. Aksýrýp tükürmüyordu.* Elinde deðneði*de yoktu. Yaramazlýk yapanlarýn kulaðýný çekiyordu sadece. Öðretmenini çok seviyordu. Bu mektepten kaçar mýydý hiç?..

            Temelli mektep çocuðu olduðunu, akþama doðru eve gelen dedesine de müjdeledi oðlan. Dedesinin sevindiðini görünce kendisi de sevindi.

            Havalar soðudu. Mektep eve yakýndý ama, gidip gelirken üþüyordu oðlan. Üstündekiler inceydi. Sabahlarý, bez çantasýný omzuna asarak gidiyordu okula. Sýnýftaki sobada yakýlmak üzere her çocuk gibi oðlan da koltuðunun altýna odun sýkýþtýrarak gidiyordu okula. Kara lastik ayakkabýlarýnýn altlarý delikti. Zengin denilen bir sülalenin çocuklarý potin ve cýzlavet* ayakkabý giyiyorlardý. Potinlerle cýzlavetlere takýlýyordu gözleri. “Keþke benim de öyle ayakkabým olsaydý” diye yakýnýyordu bazen. Bir de, “o çocuklarýn ceket üstüne giydikleri kalýn ve büyük ceketim olsaydý hiç üþümezdim…” diyordu çok üþüdüðünde…

            Bir gün, okuldan geldiðinde hemen ocak baþýna tünedi oðlan. Yanan alevli odunlar karþýndan bile üþümüþlüðünü ha deyince gideremedi. Tir tir titredi.   

            “Kurtköy* pazarýna git. Oðlana kalýn esvap al,” dedi dedesi küçük dayýya. Onun “Olur” demesiyle sevincinden gözleri sulandý mektep çocuðunun…Ateþten deðil de sevinçten ýsýnýverdi…

Aðýl: Daha çok küçükbaþ hayvanlarýn barýnaðý ve kalýnacak mekanýn olduðu mera , orman içi, yaylalarda yapýlan yapýlar.   Aþýk oyunu: Koyun ve keçinin arka ayaklarýnýn dizlerinden çýkan aþýk kemikleriyle oynanan bir oyun.Tükürme-deðnek: Bir sene önce hoca mektebinde, yaþlý hocanýn balgamýný saplý kupaya tükürdüðünde öðürdüðünde hocadan deðnek yemiþ ve hoca mektebinden kaçmýþtý. Cýzlavet: Ýçi astarlý, parlak lastik ayakkabý. Kurtköy: Kütahya Altýntaþ ilçesinin eski adý.

 Veysel Baþer