Konu ba�l�� ile ilgisi olmayan bir soru gibi gelecek ama ilerleyen sat�rlarda g�receksiniz var. Evet, soruyorum: Ki�iye �zel kanun olur mu?

Sorunun cevab� gayet a��kt�r asl�nda: Ki�iye �zel kanun olmaz. Olmamal�d�r da.

�imdi konuyu 5816 Say�l� Atat�rk Aleyhine ��lenen Su�lara Dair Kanun�a getirece�imi zannediyorsan�z �ok yan�l�rs�n�z. O kanundan hi� bahsetmeyece�im. Zaten o kanun hayatta olmayan bir insan( Atat�rk ve manevi �ahsiyeti) i�in yap�lm�� bir kanundu oysa benim bug�n konu edece�im kanun, resmi gazetede yay�nland��nda ad�na kanun d�zenlenen ki�i hayattayd�. Kanundan sonra yirmi dokuz y�l daha ya�ad�.

Evet kafan�z� kar��t�rmadan direkt olay�n anlat�m�na ge�eyim.

�nl� tiyatro sanat��s� Lale Oralo�lu�nu en az�ndan ismen bilmeyen yoktur.

Lale Oralo�lu 1967 y�l�nda kendi �zel tiyatrosuna �� Kad�nlar I Ih Derse �� Adl� bir oyun sahneye koyar. Bu oyun asl�nda Aristophanes'in "Lysistrata" adl� oyunudur ama Lale Oralo�lu biraz bize uyarlam�� ve �� Kad�nlar I Ih Derse�� Ad�yla sahneye koymu�tur.

Oyunun konusu k�saca �udur: Kad�nlar, sava�� s�rd�ren erkeklerin bar�� yapmalar�n� sa�lamak i�in Lysistrata'n�n �nerisiyle eylem ba�lat�r. Eylem erkeklerle bar�� yapana kadar cinsel ili�kiye girme boykotudur. Yani bir bak�ma hepimizin bildi�i bir �ener �en - M�jde Ar filmi olan �alvar Davas��n�n bir benzeri durum vard�r tiyatro oyunu Kad�nlar I-�h Derse�de.

Neyse efendim, i�te bu tiyatro eseri m�stehcen bulunur.

5 Nisan 1967 Tarihli Milliyet Gazetesi olay� ��ylece haber yapar:

"Kad�nlar I-�h Derse, m�stehcen Bulundu:

Oralo�lu Tiyatrosu'nda temsil edilmekte olan Aristofanes'in "Kad�nlar I-�h Derse" isimli piyesi, Bas�n Savc�l��nca m�stehcen bulunmu�tur. Prof. Dr. Sahir Erman, Prof. Dr. �ztekin Tosun ve Prof. Dr. Ayhan �nder'den kurulu bilirki�inin verdi�i rapordan sonra Savc�l�k eserin temsilden kald�r�lmas� i�in Valili�e yaz� yazm��t�r. Ayr�ca Savc�l�k iste�i �zerine Be�inci Sulh Ceza Mahkemesi eserin temsiliyle ilgili olarak �u karar� alm��t�r: �Seyredenlerin ar ve hay� duygular�n� incitici mahiyette m�stehcen g�r�len piyesin sahnelerine ait foto�raflar�n su� delili olarak muhafaza alt�na al�nmas�"

Eserin temsiliyle ilgili �ah�slar hakk�nda da kovu�turmaya ba�lanm��, tiyatro vitrinindeki foto�raflar da kald�r�lm��t�r. Tiyatro y�neticileri d�n ak�am �zeri ve geceki oyunlara gelen seyircilere savc�l��n karar�n� bildirmi�lerdir".

Bu karar �zerine Lale Oralo�lu, kendi tiyatrosunun sahnesinde 11 Nisan 1967 de a�l�k grevine ba�lar ve bu grevin 9. G�n� mahkemeye ��k�p 1,5 saat kendisini ve eseri savunur.

Sonu�: Mahkeme yeni bir bilirki�i heyeti g�revlendirir. Bu yeni bilirki�i heyeti �� Ne m�stehcenli�i yahu, gayet ehl-i namus bir eser�� Demi� olmal� ki oyunun oynanmas�na tekrar izin verilir. Yani bir bilirki�i heyeti m�stehcen bulmu�ken bir ba�ka bilir ki�i heyeti ��M�stehcen de�ildir.�� Demi�tir. Demek oluyor ki bizim bilirki�iler �ok da bir halt bilmiyorlar.

Neyse fendim, Lale Oralo�lu daha sonra bu eseri il il sahneye koyar. Gitmedi�i il b�rakmaz adeta ve sonunda yolu A�r��ya d��er 1974 y�l�nda... Ancak d�nemin A�r� Valili�i Oralo�lu�na �al��malar�n� durdurmas� iste�inde bulunur. Lale Oralo�lu bu iste�e �� I �h �� der. Kar�� k�p oyunu sahneye koymaya devam edince de Valinin h��m�na u�rar.

Lale Oralo�lu, �stanbul�a d�nd�kten d�rt y�l sonra �stimal ve istihlak ka�ak��l��ndan A�r� Sulh Ceza Mahkemesinin 7 Kas�m 1974 tarihli ve Esas 1974/779, Karar 1974/1201 say�l� kesinle�mi� h�km� ile 10 ay hafif hapis ve 1 314 lira 60 kuru� tazmini nitelikte hafif para cezas�na mahk�m edildi�ini ��renir.

Burada hemen �stimal ve �stihlak nedir �nce onu a��klayal�m, sonra da bu ka�ak��l��n nas�l bir ka�ak��l�k oldu�unu anlatay�m sizlere.

�stimal: Kullanma
�stihlak: T�ketim, bulundurma

Efendim benim g�rev yapt��m 1983-1989 Y�llar� aras�nda Batman�da Japon Pasaj� diye bir pasaj vard�. Bu pasajdaki t�m d�kkanlarda ka�ak e�ya sat�l�rd�. Porselenden saate, saatten elektronik e�yaya, ka�ak �aya, ka�ak t�t�ne akl�n�za gelebilen her �eyin ka�a�� vard�. Batman�da g�rev yapan polisler ve TSK mensuplar� dahi o pasajdan ka�ak e�ya sat�n al�rlard�. Evet, ilgin�tir g�revlerinden biri de ka�ak��l�kla m�cadele etmek olan bu insanlar da o pasajdan ka�ak e�ya sat�n al�rlard�. ( O pasaj halen var bildi�im kadar�yla ama fonksiyonu ayn� m� bilmiyorum.)

Ancak biraz da tehlikeliydi o pasajdan ka�ak e�ya sat�n almak. Zira herhangi bir �ah�s veya emniyet taraf�ndan mimlenmi�seniz pasajdan ka�ak bir �eyler al�p ��kt��n�z anda pasaj kap�s�nda tutuklanman�z i�ten bile de�ildi ( �rne�ine �ok rastlad�m.) Yani satmak su� de�il, sat�n almak da su� de�il ama pasaj�n d��nda �zerinizde veya evinizde bulundurman�z su�. �ylesine sa�ma bir durum s�z konusuydu.

��te Lale Oralo�lu�nun i�ledi�i su� da b�yle bir �eydi.

O y�llarda A�r��n�n Do�ubayez�t �l�esi ka�ak��l��n merkeziydi. ( �imdilerde nas�ld�r bilmiyorum.) San�r�m oradan olsa gerek bir �atal-ka��k-b��ak seti alm��t�. ��te ka�ak��l�k denilen su�u da buydu.

Lale Oralo�lu bir kez daha a�l�k grevine ba�lad�.

Bu grev �zerine TBMM Harekete ge�ti.

Kim ya da kimler �nerge verdi, TBMM de bu konuyla ilgili hangi milletvekilleri neler dedi bilmiyorum ama sonunda TBMM den Lale Oralo�lu ile ilgili bir kanun ��kt�.

Kanunun ad�, tarihi, resmi gazete say�s� ve i�eri�i a�a��dad�r.

[ Arzu eden arkada� �u linke bakabilir: https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc061/kanuntbmmc061/kanuntbmmc06102111.pdf ]

Emine Lale Oralo�lu�nun Ka�ak��l�k Nedeniyle �arpt�r�ld�� Cezan�n B�t�n Hukuki Neticeleri ile Aff�na Dair Kanun

(Resmi Gazete ile yay�m� : 23 . 2 . 1978 - Say� : 16209)

Kabul No. Kabul tarihi 2111 / 14 . 2 . 1978

MADDE 1. � �stimal ve istihlak ka�ak��l��ndan A�r� Sulh Ceza Mahkemesinin 7 Kas�m 1974 tarihli ve Esas 1974/779, Karar 1974/1201 say�l� kesinle�mi� h�km� ile 10 ay hafif hapis ve 1 314 lira 60 kuru� tazmini nitelikte hafif para cezas�na mahk�m edilen, Ahmet Lebib k�z� 15 A�ustos 1339 do�umlu �stanbul ili Ferik�y Mahallesi Baruthane Sokak, hane 115, cilt 64, sayfa 57'de n�fusa kay�tl� Emine Lale Oralo�lu' nun cezas�, b�t�n hukuki neticeleri ile birlikte affedilmi�tir.

MADDE 2. � Bu Kanun yay�m� tarihinde y�r�rl��e girer.

MADDE 3. � Bu Kanunu Adalet ve ��i�leri bakanlar� y�r�t�r.

Evet, bir hukuk�u de�ilim o bak�mdan kesin bir �ey s�yleyemiyorum ama b�yle bir garip kanunumuz var maalesef ve san�r�m bu kanun d�nya �zerinde bir ba�ka �rne�ine rastlayamayaca��m�z bir kanundur.

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Kad�nlar I Ih Derse? ba�l�kl� yaz� Sami Biber taraf�ndan 9.04.2021 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

Kad�nlar I Ih Derse?

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu