Çocukken aile büyüklerimizin bize ilk öğrettiği adab-ı muaşeret (görgü) kurallarından bazıları şunlardı:
-Evladım sakın sesini yükselterek konuşma.
-Ellerine arkana atarak yürüme.
-Otururken bacak bacağın üzerine atarak oturma.Bu son derece kaba bir harekettir ve kibir alametidir......Din büyükleri hoş görmezler...
-Büyüklerin konuşurken hürmetle onları dinle..
-Her konuda bilgiçlik taslama.
-Hareketlerinle kimseyi rahatsız etme. Son derece kibar ve nazik ol.
Kimseye kaba davranma...........
--Geçenlerde bir Tv proğramı seyrediyorum.Gencecik bir bayan sunucu dedesi yaşındaki bir ilim adamının karşısında öyle bir oturuyor ki ayak ayağın üzerine atmış_affedersiniz - hayasızlığından edep yerleri görünüyor. Muhatabı olan o saygın ve yaşlı profesör ise hicabından başını yerden kaldıramıyor ve elleri dizlerinin üzerinde hoca önünde sübhaneke okuyan bir medrese talebesi gibi edepli ve terbiyeli oturuyor....
-Belediye otobüsünde yanımda konuşan gençlerin kahkahası herkesi rahatsız ediyor."ya sabır" diyorum. Sonunda orta yaşlı bir bay dayanamıyor."-biraz terbiyeli olur musunuz* sesiniz herkesi rahatsız ediyor" diyor. Tabii gençlerde en küçük bir değişiklik yok
.Örnekleri çoğaltabiliriz.
Şimdi soruyorum: Ne oldu bu asil milletin gençlerine.Sorumsuz, şuursuz, edepsiz bir nesil yetişiyor.Ey ana-babalar... Eğitimciler- öğretmenler. Bunun sorumlusu kim acaba? Yetişen yeni nesil mi yoksa onları yetiştirenler mi???
Efendim! Anlatırlar ki geçmiş devirlerde bir ilim talebesi zamanında geçerli olan her ilmi tahsil etmiş.Yalnız bilmediği bir ilim kalmış. Onu da falanca alim veriyor ama yaşlı bir zat birzzat evine gidip öyle okuyacaksin "demişler.Bizim genç talebe o alimin evine gidip kapıyı vurup izin almadan "Efendi siz şu ilmi biliyormuşsunuz. Sizden öğrenmeye geldim" diyince o alim kıyamete kadar geçerli olan şu sözü söylemiş.
"Evladım ilimden önce adab-ı muaşereti öğrenmelisin. O ilimlerin temelidir. İlimler onun üzerine bina edilir.
"Bak ,ben yaşlı bir zatım bana hürmet etmen , kapımı çalarak izin alman gerekirdi. Oysa ki sen kibrinden ne kapı çaldın ne de yaşlı bir alime hürmet etttin. Benim sana verecek ilmim yoktur" diyerek onu gönderir.
"Bizim yaşlılarımıza hürmet etmeyen, küçüklerimize sevgi ve merhamet göstermeyen bizden değildir" buyuran bir peygamberin ümmeti ne hallere düştü.
Nesil gittikçe terbiyeden uzaklaşıyor.Herkes hastalığı biliyor. Ama doğru ilacı kullanmıyor.Ahlakını yitiren bir millet ilim ve teknolojide ilerlese bile yok olmaya mahkumdur.Tarih ilmi böyle onlarca millet gösterir bize.
Öyleyse yetişen nesle güzel ahlak, edep ve adab-ı muaşereti öğretmek zorundayız.
Unutmayalım ki onlar bizim geleceğimizdir.Ümidimizdir.Bizler gidince onlar bizim yerimizi alacaklar.
