İSLAMİ VAKIFLARDA VAKIF VE MEVKUF’UN ŞARTLARI

 

İslam medeniyetinin vazgeçilmezlerinden olan vakıf muamelesinin sahih ve muteber olması için İslâm hukukuna göre belirlenmiş bazı şartların sağlanmış olması gerekir. Bu gereklilik hazırlanan vakfiyede (vakıf senedi) ayrıntılı şekilde yazılmış ve onaylanmış olmalıdır. Önceki bölümde belirttiğimiz üzere vakıf kurmak için sözlü beyan yeterli olmasına rağmen ilerleyen zamanda suiistimalleri engellemek için İslam hukuku gereği vakfiyenin yazılması ve onaylanması mecburiyet haline gelmiştir. Çünkü vakıflara sağlanan vergi muafiyetleri ve mütevellilerin suiistimallerinin önüne geçilmesi vakıf hizmetinin sürekliliği için gerekliydi. Bu kısa açıklamadan sonra vakıf ve mevkufta olması gereken şartları şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Vâkıfın, temlik ve teberru‘a ehil olması gerekir. Başka bir ifade ile âkil, baliğ, reşid ve hür olmalıdır. Çünkü aklı yerinde olmayanların yapacağı vakıf muamelesi geçersizdir.

2. Vâkıfın, borçtan dolayı malları üzerinde mahcur (haciz) bulunmamalıdır. Vakfedilen mül hisseli ise vakıfın hissesinde haciz bulunmamalıdır.

3. Vâkıfın, vakfa rızası bulunmalıdır. Bu bakımdan herhangi bir şekilde yapılan zorlama ile meydana gelen vakıf sahih vakıf olmaz.

4. Vâkıf, vakfettiği şeyi iktidarına göre hayır ve sevap kazanmak niyeti ile vakfetmelidir. Burada gösterilen gaye, Allah’ın rızası ve toplumun menfaatidir.

5. Vâkıfın ölüm hastalığında olmaması gerekir.

6. Vakıf muamelesi bağlayıcıdır. Yani vakfetme muamelesinden geriye dönülmez.

7. Vakfedilen mal, vakıf anında vâkıfın mülkü olmalıdır. Vâkıf, sahibi olmadığı malı vakfedemez.

8. Vakfedilen mal borç veya menfaat olmamalıdır.

9. Vakfedilecek akarın gelir getiren mülk olması şarttır.

10. Vakıfta muhayyerlik şartı bulunmamalıdır.

11. Vakfedilecek bina ve ağaçlar yıkılmaya veya sökülmeye mahkûm olmamalıdır.

12. Vakıftan istifade edecek olanlar belli olmalıdır.

13. Vakfedilen malın ifraz edilmiş olması ve hisseli olmaması gerekir. Vakfın maktû‘ ve meczûm    

       olması yani değeri belirlenmiş ve anlaşılır olması gerekir.

14. Vakfın müebbed olması şarttır.

15. İslâm’da vakfın kurbet olması da şartlar arasındadır. Allah’a yakınlık gayesi amaçtır.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vakıf Müessesinin Sosyal Hayattaki Önemi: Molla Seyyid Muhammed El-Mührî Vakfı Örneği Dr. Esra Çıplak Muş Alparslan Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü

( İslami Vakıflarda Vakıf Ve Mevkufun Şartları başlıklı yazı Mustafa ESER tarafından 30.07.2025 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.
 

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve Kültür Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve Kültür Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve Kültür Platformu