RAMAZAN VE SOSYAL YARDIMLAÞMA

M.NÝHAT MALKOÇ


On bir ayýn sultaný olan ramazan rahmet ve merhametin zirveye ulaþtýðý mukaddes bir zaman dilimidir. Bu ayda sadece oruç tutmak yeterli deðildir. Bunu diðer hayýrlý faaliyetlerle beslememiz gerekir. Bu ayda Müslümanlarýn birbiriyle yardýmlaþmasý, sosyal baðlarýn kuvvetlenmesini saðlar. Bu davranýþlar sayesinde dostluklar daha da pekiþir.

Müslümanlar kardeþtirler. Kiþi kardeþini darda görünce ona yardým elini uzatýr. Bütün Müslümanlar bir ailenin fertleri, hatta bir vücut gibidir. Vücutta bir aza rahatsýz olduðunda bütün vücut rahatsýz olur. Öyle de müslümanýn derdi diðer Müslümanlarý da dertlendirmelidir. Müminler birbirlerinin yaralarýna ilaç olmalýdýr. Bu hususta Resulullah þu mübarek sözü söylemiþtir: “Birbirine karþý muhabbet ve merhamette, müminler, bir vücut gibidir. Vücudun bir yeri rahatsýz olunca, bütün vücut, rahatsýz, uykusuz kalýp, onun tedavisi ile meþgul olduðu gibi, Müslümanlar da birbirlerine yardýma koþmalýdýr.” (Buhari)

Müslümanlarýn dertleri müþterektir. Bunlarý birbirleriyle paylaþýrlarsa yükleri azalýr. Zira dertler paylaþýldýkça azalýr, mutluluklar paylaþýldýkça artar. Ýster yaný baþýmýzda olsun, isterse dünyanýn öteki ucunda olsun, nerde bir sýkýntýlý mümin varsa ona þefkat ve merhamet elini uzatmalýyýz, ona þefkat kanatlarýmýzý germeliyiz. Yine bir hadiste ‘Müslümanlarýn dertleri ile ilgilenmeyen, onlardan deðildir.’ denmektedir. Bu çok büyük bir manevi ikazdýr.

Bunlar da gösteriyor ki Ýslam inanç sisteminde kolektif þuur esastýr. Bu inançta cemiyetin huzuru, ferdin huzurundan önce gelir. Cemiyet de fertlerden meydana gelmiþtir. Hadiseye bu pencereden bakýnca ancak fertlerin huzurlu olmasýyla toplumun da huzurlu olacaðýný anlarýz. Müslümanlýðý münferit yaþanan bir inanç mekanizmasý olarak algýlayanlar her halükârda yanýlýyordur. Ýslam’da acýyý da, huzuru da paylaþmak muteberdir. Yardýmlaþma sadece maddî ve nakdî deðildir. Manevi yardýmlaþma da çok mühimdir. Baþkalarýnýn dertlerine ortak olmak ne büyük bir fazilettir. Bununla ilgili olarak Peygamber Efendimizin mübarek sözlerinden bir kýsmýný dikkatlerinize sunmak istiyorum:

“Bir müslümanýn sýkýntýsýný gidereni veya bir mazluma yardým edeni, Allahü teâlâ affeder.”

“Bir din kardeþinin ihtiyacýný gideren, ömür boyu Allahü teâlâya ibadet etmiþ gibi sevap kazanýr.”

“Kim bir mümini, bir münafýðýn eziyetinden korursa, Allahü teâlâda onu, Cehennem ateþinden korur.”

“Allah indinde, en kýymetli amel, mümini sevindirmek, sýkýntýsýný gidermek, borcunu ödemek veya karnýný doyurmaktýr.”

“Din kardeþini savunan müslümaný Allahü teâlâ, Cehennem ateþinden korur.”

“Allahü teâlâ, bazý kimseleri, insanlarýn ihtiyaçlarýný gidermek için yaratmýþtýr. Ýnsanlar, ihtiyaçlarý için onlara baþvururlar. Ýþte bunlar, kabir azabýndan emindirler.”

“Allah katýnda en kýymetli amel, bir müslümaný sevindirmek yahut bir sýkýntýsýný gidermek veya sabrýný taþýran bir kederini ortadan kaldýrmak yahut borcunu ödemektir.”

“Ýnsanlarýn iyisi, insanlara iyilik edendir.”

“Arkadaþýn iyisi, arkadaþýna, komþunun iyisi ise komþusuna iyilik edendir.”

“Sizin en iyiniz, kendisinden hep iyilik beklenen ve kötülük etmeyeceðinden emin olunandýr.”

“Hayra vesile olan, hayýr iþlemiþ gibidir. Allahü teâlâ, sýkýntýya düþene, çaresize yardým edeni sever.”

“Layýk olana da, olmayana da iyilik et. Eðer layýk olana iyilik edersen ne iyi. Eðer o kimse iyiliðe layýk deðilse, sen, iyilik ehlinden olursun.”

Ramazan ayý yardýmlaþmanýn gözle görülür biçimde arttýðý bereket ayýdýr. Fitre ve zekâtlar yanýnda, durumu iyi olan Müslümanlar fakirlere gýda yardýmý yaparak onlarý sevindirirler. Fakat müslümanýn yardým yapmasýnýn da bir usulü vardýr. Bir elin verdiðini öbür el bilmemelidir. Yardým ederken garibanlar incitilmemelidir. Türkiye’de yardým manzaralarýný görünce üzülüyoruz. Hiçbir ciddi organizasyon yapýlmadan yardýmlar itiþ kakýþ bir vaziyette daðýtýlýyor. Ortalýk savaþ alaný gibi karmakarýþýk bir durum arz ediyor. Böyle yardým yapmak dayanýþmanýn ve Ýslam’ýn ruhuna aykýrýdýr.

Allah rýzasý için yardým edenler, en çok sevdiklerinden verirler; verirken de hiç mi hiç huzursuz olmazlar. Ýþe yaramaz þeyleri vermek muteber deðildir. Kýymetsizi verip kýymetli sevaba eriþmek mümkün mü? Fedakârlýk etmeyen sevdiðini elde edemez. Bununla beraber yardýmsever kiþinin gözü, verdiði þeyin peþinde kalmaz. O verdikçe haz alýr. En iyisinden, iþe yarayanýndan verir. Yüce Rabbimiz bu hususta þöyle buyurmuþtur: “Sevdiðiniz þeylerden infak etmedikçe, iyilik ve hayra nail olamazsýnýz. Ne infak ederseniz, Allahü teâlâ, onu hakkýyla bilir ve mükâfatýný verir.”(Al-i Ýmran 92) Bu ayetin iyi okunmasý ve manasýnýn hakkýyla idrak edilmesi gerekir. Yoksa verdiklerimiz bize fazla bir getiri saðlamayabilir.

Günümüz þehir yaþantýsýnda merhamet ve yardýmlaþma duygularý bir hayli azalmýþtýr. Modern yaþam tarzýnda bencillik almýþ baþýný gidiyor. Zamanýmýzda keserler hep kendine yontuyor. Ýnfak etmekle fakir olunacaðý zannediliyor. Bugün çok mal ve para kazanýlmasýna raðmen, kazanýlanlarýn zekâtý miktarýnca verilmediði için, fakirler sevindirilmediði için elimizdekilerin bereketi olmuyor, kazancýmýzýn çoðu elimizden uçup gidiyor. Allah bizi bu mübarek ramazan ayýnda verdikçe maddî ve manevî mükâfat kazananlardan eylesin.