Online Üye
Online Ziyaretçi
Mimar Sinan büyük bir mimar olduğu için, sahiplenme konusunda -bırakın Türkiye dışını- Türkiye’de Kayseri önde gitse de, İl içinde Ağırnas ve adıyla anılan kasaba arasında sahiplenme mücadelesi verilmiştir. Son yıllarda, ölüm tarihi olarak bilinen 9 Nisan’da, Vilayet ve Ağırnas Belediyesi eşliğinde, Çekül Vakfı’nın da katkılarıyla, Ağırnas’ta anma törenleri düzenlenmektedir. Geçen yılki gözlemlerimize göre, Vali katıldığı için daire müdürlerinin de katıldığı anma töreni, Ağırnaslı kadınlar da olmasa, sönük geçecektir.
Anma törenlerinin hafta içinde yapılması, halkın katılma oranını etkilemektedir.
Koca Sinan’ın ölüm yıldönümü vesilesiyle Kayseri’de anılması yeni değildir. 1940’lı yıllarda “Kayseri Takvimi”ni yazan Şefik Türker, “Kayseri’de de, 9 Nisan’da Mimar Sinan’ı anma günü yapılır. O gün kendi eseri olan (Kurşunlu Cami) önünde büyük bir kalabalıkla tören düzenlenir” demektedir.
Kubbesi kurşunla kaplanan ilk cami olduğu için “Kurşunlu Cami” diye bilinen bu eser, Mimar Sinan projesidir. Hicrî 984 / miladî 1576–77 tarihinde, Şam Valiliği yapmış Hacı Ahmed Paşa tarafından yaptırılmıştır. Mimar Sinan’ın (ö:1588) Kayseri’de yaşayan tek eseridir. “Kayseri’de, Mimarî Eserlerde Geçen Âyet ve Hadisler” (2003) adlı eserimizde, mihraptan kubbeye, minberden kapıya, Kayseri kitabelerini yayınlayıp yorumladık. Bu âyet Kayseri’de, bildiğimiz eserler arasında, ilk mihrap ayetidir. Ana kubbede, Halîm (ö:1964) imzalı, 1941 yılındaki tamirde yazılmış, celî sülüs bir yazı vardır. Burada Cuma ayetinin (Cuma 62/9) yazılması, diğer büyük Selçuklu camileri gibi, cuma kılınan büyük camilerden biri olmasıyla ilgilidir.
Kapı kitabesi de Kayseri’de, mimari eser kitabelerinde, “Türkçe kitabe” olması açısından bir ilktir. Türkçe’nin Resmi dil olarak kabul edilişinin 729. yıldönümü vesilesiyle (2005) yayınladığımız bu makalemizi “38 Kayseri Yazıları” (2007) adlı kitabımızda tekrar değerlendirdik. Kayseri’de “Türkçe’nin Resmi Dil Olarak Kabul Ediliş Yıldönümü” kutlanmamaktadır ama kutlanacaksa mekânı, bu Caminin önü olmalıdır.
1576 yılında yaptırılan Camiin kitabesi daha önce Ahmed Nazîf Efendi(ö:1914) tarafından doğru olarak okunmuştur. Ancak bazı araştırmacılar hâlâ yanlış okumakta ve -Amerika’yı yeniden keşfedercesine- düzeltme yazıları yayınlamakta, tanıtım levhasındaki okuyuş yanlışlığı ise sürmektedir.
Ahmed Nazîf Efendi’nin okuyuşu şöyledir:
“Şehr-i Zilhicce’de urmışsın ânın bünyadın
Dilerim haşre değin sahibine ola dua
Oldu ma’mur vilayet didim ana tarih
Yapalı Kayseri’de Camiin Ahmed Paşa”
Kitabeyi şöyle açıklayabiliriz:
Zilhicce ayında bu binayı yaptırmışsın / Yapılan bu işin, yaptıranın öldükten sonra dirilişine kadar dua yerine geçmesini dilerim/ Vilayet mamur oldu, ben de yapılış tarihini /“Yapalı Kayseri’de Camiin Ahmed Paşa”/ cümlesinin sayısal değeriyle (1576) belirttim.
Mimar Sinan’ı Anma törenleri buradan başlamalı veya anmanın bir parçası bu mekânda yapılmalıdır. Çünkü Ziya Paşa’nın dediği gibi “Âyinesi iştir kişinin; lafa bakılmaz / Şahsın görünür, rütbe-i aklı eserinde” Kişiyi ayna gibi, objektif olarak gösteren yaptığı eseridir. Nitekim bu Cami, Kayseri’de Mimar Sinan’ın mimarisini çizdiği tek eserdir. Adıyla anılan Park’tan şehrin kıblesine bakan Sinan heykelinin, mimarı olduğu Cami’ye, onun üzerinden de “dağ gibi kubbeler kurma ilhamını aldığı Erciyes’e” baktığı söylenebilir.
Çekül Vakfı, Mimar Sinan’ın eserlerine dikkat çekmek amacıyla 15 Aralık–28 Şubat tarihleri arasında “Sinan'a Saygı Fotoğraf Yarışması” düzenledi. 11–21 Mart 2008 tarihleri arasında, internet üzerinden herkese açık bir oylama ile değerlendirmeye tabi tutuldu. Sinan’ın eserlerine dikkat çekmeyi amaçlayan fotoğraflar 27 Martta, Ayasofya Müzesi Sergi Salonunda sergilenmeye başladı. Kayseri’de de sergileneceğini duyduk. Bu kurumu kutluyoruz.
Türkiye çapında böyle bir hareket, çok önemlidir. Ama Kayseri’de bu Caminin, törenin bir parçası olması, Kayseri açısından çok önemlidir. Atalarımızın başlattığı bu gelenek nasıl terkedilmiştir? Şimdilik bilmiyoruz ama önemli olan zararın en yakın noktasından dönülmesidir. Kocasinan İlçesinde, Mimar Sinan Camiinin yanında yer alan ve Sinan’ın bu Cami’ye bakan heykeli de, Mimar Sinan Park’ı da bu iş için uygun bir alandır.
İlgililerin ilgisine ve bilgisine sunulur.