MÝLLET-Ý SADIKA DEDÝÐÝMÝZ ERMENÝLER TÜRKLERE SADIK DEÐÝLLERMÝÞ KÝ---4. BÖLÜM

OSMANLILARDA AVRUPA BÝRLÝÐÝ UYUM YASALARI DÖNEMÝ VE AVRUPA BÝRLÝÐÝNE GÝRÝÞ

Þimdi ‘’ Sami Hoca þaþýrdý herhalde 1800 lü yýllarda Avrupa Birliði mi vardý?  Avrupa Birliði Uyum Yasalarý, Kopenhag Kriterleri mi vardý?’’ Diye düþünüyorsunuzdur mutlaka ama vardý.  Yazýyý okudukça siz de göreceksiniz Avrupa birliðinin, Avrupa Birliði Uyum Yasalarýnýn yeni olmadýðýný. Osmanlý’nýn Avrupa’ya þirin görünmek için elinden gelen her þeyi yaptýðý halde kendisini  sevdiremediðini... Aynen bugün gibi...

Evet 1829 Edirne antlaþmasýyla Yunanistan baðýmsýzlýðýna kavuþurken Sýrbistan, Eflak, Boðdan da özerk yönetime kavuþmuþtu ama yorgan gitse de kavga bitmemiþti.

Edirne Antlaþmasýndan sonra Mýsýr Valimiz Kavalalý Mehmet Ali Paþa caz yapmaya baþladý. Mora isyanýný bastýrmasýna karþýlýk kendisine vaat ettiðimiz Suriye’yi istiyordu.

Kavalalý haklýydý, isyaný bastýrmýþtý, gerisi onu ilgilendiriyordu. Yani adama Suriye’yi vermeliydik.

Padiþah II. Mahmut da haklýydý, evet Kavalalý, isyaný bastýrmýþtý ama sontasýnda Rusya devreye girip Osmanlýyý periþan etmiþ, bu arada Mora da elden gitmiþti.

Derken efendim Kavalalý Mehmet Ali Paþa isyan etti.

Koskoca Devlet-i Âliye, bir valisinin isyanýný bastýramýyordu. O sebeple gitti en olmayacak çareye baþ vurdu ve önce Ýngiltere’ye ‘’ bana yardým eder misin?’’ Dedi. Ýngiltere ‘’ Bana ne yahu senin iç meselen, ben karýþmam’’ Deyince Fransa’ya döndü.  Fransa da ‘’ Ben Mehmet Ali Paþa ile kankiyim kusura bakma dedi.’’

II. Mahmt kara kara düþünürken Rusya ‘’ Ayýpsýn yahu komþu. Ben varken baþkasýndan yardým istenir mi’’ Deyince II. Mahmut ‘’ N’apalým, denize düþen yýlana sarýlýr.’’ Dedi ve Ruslarýn yardým teklifini kabul etti.

Tabii ki Rumlar da Ermeniler de þokta...  Öyle ya daha dört sene önce Osmanlýnýn gýrtlaðýna çökmüþ olan Rusya, þimdi Osmanlý Devletine yardým edecek Kavalalya karþý.

Bu arada Kavalalý’nýn oðlu Ýbrahim Paþa ta Kütahya’ya gelmiþ Osmanlý ordusunu yene yene. ( Zaten yardýmý bunun için alýyoruz.)

Ýngiltere ve Fransa da þokta zira Osmanlý Devleti Boðazlarý açmýþ ve Rus Donanmasý 25.000 kiþilik bir orduyla gelmiþ Beykoz sahillerine demir atmýþ. Bu arada Osmanlý Devleti Rusya ile 1833 de Hünkar Ýskelesi Antlaþmasýný imzalýyoruz ki Ýngiltere’nin asla kabul edemeyeceði bir þey.

Mehmet Ali Paþa isyaný, Boðazlar sebebiyle oldu mu sana bir Avrupa meselesi?

Ýngiltere ve Fransa, Rusya daha tek yardýmda bulunmadan araya girip Mehmet Ali Paþa ile Osmanlý Devletini barýþtýrdýlar. Ama ne barýþtýrma. Osmanlý Devleti sanki Suriye’yi Kavalalý’ya vermemek için böyle bir savaþý baþlatmamýþ gibi 1833 de yapýln Kütahya Antlaþmasýnda Suriye Valiliði ona verildiði gibi üstüne üstlük Cidde ve Adana valiliklerini de oðlu Ýbrahim Paþa’ya verildi. Mekke ve Medine’nin yönetimi de M.Ali Paþa’ye geçmiþti ki zaten hakkýydý zira Osmanlý’nýn bir halt edemediði Vahhabi isyanýný da kavalalý bastýrmýþtý.

Neyse Efendim bu antlaþmadan sonra Osmanlý Devleti ‘’ Çok verdim.’’ Diye huzursuz, . Ali Paþa ‘’ Daha fazlasýný alabilirdim diye huzursuz, derken yeniden baþladý savaþ.

Osmanlý bir taraftan. Ali Paþa ile savaþýyor, bir taraftan Ýngiltere’yi kendi tarafýna çekmeye çalýþýyor zira belli ki bu savaþtan sonra yeniden bir barýþ antlaþmasý yapýlacak, daha önce yediði kazýðý yemek istemiyor.

24 Haziran 1839 da M. Ali Paþa’nýn oðlu Ýbrahim Osmanlý orusunu Nizip’te feci bir yenilgiye uðratýyor ve bu haberi alan Sultan Mahmut, üzüntüsünden kalp krizi geçirerek ölüyor.

Tahta tabii ki oðlu Abdülmecit geçiyor.

Abdülmecit ve onun Haricite Vekili ( Dýþiþleri Bakaný ) Mustafa Reþit Paþa bu beladan ancak Ýngiliz yardýmý ile kurtulabileceklerini düþünüyorlar. Peki Ýngilizleri nasýl yanýmýza çekeriz? Ülkemizde bir taký demokratik açýlýmlar yaparak tabii ki.

Bir taraftan savaþ sürerken bir taraftan Tanzimat Fermanýný yapýyoruz 3 Kasým 1939 da ve diyoruz ki:

1- Hiçbir kiþi yargýlanmadan cezalandýrýlmayacak, mahkemeler açýk olacak ve herkes yasalar önünde eþit olacaktýr.

 2- Tüm halkýn can, mal ve namus güvenliði saðlanacaktýr.

 3- Vergiler, herkesin gücüne göre alýnacak, devlet tarafýndan belli yöntemlerle toplanacaktýr.

 4- Askerlik ocak þeklinden vatandaþlýk haline getirilecek ve belli esaslara baðlanacaktýr.

 5- Müsadere usulü kalkacak, mülkiyet haklarý tanýnacaktýr. Herkes malý ve mülkünün sahibi olacak, dilerse alýp-satabilecek ve evladýna miras býrakabilecektir.

 6- Rüþvet kesinlikle önlenecektir.

 7- Vezirlerden ve ulemadan her kim olursa olsun þeri kanunlara aykýrý hareketi sabit olan hiç kimse cezasýz býrakýlmayacaktýr. Ayrýca bir ceza kanunu çýkarýlacaktýr.

Böylece Osmanlý Devletinde ilk kez kanunlar padiþah iradesinin de üstüne çýkmýþ oluyor.

Bu ferman Ýngiltere ve Fransa’nýn umurunda mýydý peki?

Osmanlý Devletinin hem Rusya’nýn zýrt pýrt iç iþlerimize karýþmasýný  hem de Ýngiltere ve Fransa’nýn desteðini saðlamak için yaptýðýmýz  bu ferman o gün bu gün ‘’ Türklerde Ýlk Demokrasi hareketi’’ Olarak anlatýlsa da Ýngiltere ve Fransa’nýn umrunda deðildi. Özellikle Ýngilterenin derdi Boðazlardý. Ama bu arada Osmanlý Devleti Ýngiltere ve Fransa’nýn desteðini  saðladý.  Bu iki devlet M.Ali Paþa oðlu Ýbrahim Paþa’ya  ‘’ Höösst ‘’ Deyip bir de ele geçirdiði Lübnan’ý topa tutunca yelkenleri suya indirdiler ve 1840 da Londra da bir antlaþma yapýlarak Kavalalý M. Ali Paþa isyaný olayýna son nokta koyuldu. Þöyle ki:

Suriye, Girit ve Adana Osmanlý Devleti'ne geri verildi, Mýsýr’ýn yönetimi ise bundan böyle Kavalalý Mehmet Ali Paþa ve soyundan gelenlere býrakýldý.( Mýsýr Hidivliði kurulmuþ oldu böylece.)

Ancak Mýsýr meselesinden çok daha önemlisi Boðazlar Meselesiydi ve 1841 de Hünkar Ýskelesi Antlaþmasýnýn süresi biter bitmez 13 Tammuz 1841 de Yine Londra’da Ýngiltere, Fransa, Rusya, Avusturya, Prusya( Bugünkü Almanya ) ve Osmanlý Devleti arasýnda bir antlaþma ( Protokol) imzalandý.  Bu antlaþmaya göre:

Boðazlar, barýþ zamanlarýnda tüm devletlerin savaþ gemilerine kapalý olacak; Osmanlý devleti bir savaþa girerse caný hangi devlete açmak isterse Boðazlarý o devlete açabilecekti.

Bu bölümde yazdýklarýmýn direkt Ermeni meselesiyle bir ilgisi yok gibi görülse de en azýndan devletler arasý iliþkilerde ebedi dostluklarýn ya da ebedi düþmanlýklarýn deðil çýkarlarýn her þeyin üstünde olduðunu gösermesi bakýmýndan önemli olduðu gibi asýl baþbelasý Islahat Fermanýný anlamamýz açýsýndan þart idi.

Peki Osmanlý Devleti Tanzimat Fermaný sayesinde yabancý devletlerin içiþlerimize karýþmasýnýn önüne geçebilidi mi?

Ne gezer efendim.

Tanzimat Fermanýndan sadece on dört yýl sonra 1853 yýlýnda Kudüs- Beytüllahim kilisesindeki Kutsal Yýldýz birden ortadan kayboldu. Bunun üzerine Ortodokslar Katolikleri, Katolikler Ordokslarý suçladý ve olan arada kalan Osmanlý Devletine oldu.

Boðazlar meselesinde yediði kazýðýn acýsýný çýkartmak isteyen Rusya, Ortodokslarýn hamisi sýfatýyla Kudüs’te Ortodokslar lehine düzenlemeler yapýlmasýný istedi ve hatta Osmanlý Devletine ültimatom verdi.

Fransa devreye girdi ve ‘’ Sen Ortodokslarýn hamisi isen ben de Katoliklerin hamisiyim. Sen ne kadar düzenleme istersen ben bir kat fazlasýný isterim’’ Dedi.

Gerçekten de Padiþah IV. Murat, Kudüs’teki Katolik Hhýristiyanlarýn koruyuculuðunu Fransa’ya vermiþti vakti zamanýnda.

Rusya’nýn istekleri yerine getirilmeyince savaþ dahi açmadan Eflak Boðdan’a girdi. Yani Osmanlý topraklarýný iþgal etmiþti.

Bunun üzerine Ýngiltere ve Fransa hem Osmanlý Devletine  hem de Rusya’ya ültimatom çekerek þu isteklerde bulundular.

Ruslardan:

1- Eflak ve Boðdan’dan vazgeç
2- Osmanlý Devletinin toprak bütünlüðüne saygý göster.
3- Ortodokslarýn himayeciliðinden vazgeç

Osmanlý Devletinden

Vatandaþlarýna eþit haklar taný ve tatbik et.

1-Hristiyanlara olumsuz muamelede bulunma

2-Karma mahkemeler kur

3-Hristiyan tebaadan vergi alma