KAZIM ÖZTÜRK

ÖZTÜRKÇE

[email protected] 

[email protected]  

[email protected]

semazen.net        

SULTAN MEHMET REÞAD’IN ÇANAKKALE GAZELÝ

Dr. Enfel Doðan ve Araþ. Görev. Fatih Týðlý’nýn; Ýstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatý Dergisi, C. 33, Ýstanbul 2005, s. 41-96. SULTAN V. MEHMED REÞAD’IN ÇANAKKALE GAZELÝ VE BU GAZELE YAZILAN TAHMÝSLER makalaesinde Çanakkale savaþý ile ilgili kaleme aldýðý gazeli ve Yahya Kemal’in yaptýðý Tahmisi siz kýymetli okuyucularýmla paylaþmak istiyorum.

Deniz savaþlarý sonunda hüsrana uðrayan düþman ordularýnýn kara muharebelerinde de maðlûbiyete uðramasýyla Çanakkale’yi terke mecbur kalmalarý karþýsýnda Sultan V. Mehmed Reþad bir þükür niþanesi olmak üzere bir gazel yazar. Devrin hemen hemen bütün gazete ve mecmualarýnda “Gazel-i Hümayun, Manzume-i Hümayun, Manzume-i Garrâ-i Hümayun vs.” baþlýklarýyla yayýmlanan 16 bu gazel halk tarafýndan çok beðenilmiþtir.

Gazel-i Hümayun Deniz savaþlarý sonunda hüsrana uðrayan düþman ordularýnýn kara muharebelerinde de maðlûbiyete uðramasýyla Çanakkale’yi terke mecbur kalmalarý karþýsýnda Sultan V. Mehmed Reþad bir þükür niþanesi olmak üzere bir gazel yazar. Devrin hemen hemen bütün gazete ve mecmualarýnda; “Gazel-i Hümayun, Manzume-i Hümayun, Manzume-i Garrâ-i Hümayun” baþlýklarýyla yayýmlanan bu gazel halk tarafýndan çok beðenilmiþtir.

Manzûme-i Garrâ-i Hazret-i Hilâfet-penâhî

Savlet etmiþdi Çanakkal‘aya bahr ü berden

Ehl-i Ýslâmýn iki hasm-ý kavîsi birden

Lâkin imdâd-ý ilâhî yetiþip ordumuza

Oldu her bir neferi kal‘a-i pûlâd-beden

Asker evlâdlarýmýn pîþgeh-i azminde

Aczini eyledi idrâk nihâyet düþmen

Kadr ü haysiyyeti pâmâl olarak etdi firâr

Kalb-i Ýslâma nüfûz etmeðe gelmiþ-iken

Kapanýp secde-i þükrâna Reþâd eyle duâ

Mülk-i Ýslâmý Hudâ eyleye dâim me’men

Sultan Reþad bu gazelde; Müslümanlarýn kuvvetli ve ezelî iki düþmaný Ýngiltere’yle Fransa’nýn karadan ve denizden Çanakkale Boðazý’na hücum ettiðini, fakat Allah’ýn yardýmý ve Türk askerinin olaðanüstü mücadele ve mücahedesi karþýsýnda amaçlarýna ulaþamadýklarýný belirtir.

Devamýnda, kahraman ordumuzun azmi karþýsýnda, Ýstanbul’u ele geçirmek isteyen düþmanýn âcizliðini anlayarak ve haysiyetlerini ayaklar altýna alarak kaçýp gittiðini ifade eder. En sonda da Allah’ýn Türk yurdunu sonsuza deðin güvenli bir yer kýlmasý için dua eder.

Yahya Kemâl’in Tahmîsi

Cepheden toplarý ejder gibi bârû-efgen

Arkasýndan gemiler bir sürü dîv-i âhen

Gökde tayyârelerinden saçarak nâr-ý fiten

Savlet etmiþdi Çanakkal‘aya bahr ü berden

Ehl-i Ýslâmýn iki hasm-ý kavîsi birden

Kadýn erkek anadan tâ süt emen yavrumuza

Hepimiz cânla sarýldýkça  vatan duygumuza

Ýntizâr etdi adû tehlikeden korkumuza

Lakin imdâd-ý Ýlâhî yetiþip ordumuza

Oldu her bir neferi kal‘a-i pûlâd-beden

Þükür Allâha ki gördüm bu mübârek sinde

Kahramân ordumu serhadde muzaffer zinde

Müjde Ýrân ile Tûrâna ve Çîn ü Hinde

Asker evlâdlarýmýn pîþgeh-i azminde

Aczini eyledi idrâk nihâyet düþmen

Allah Allah nidâsýyla muhâcim ahrâr

Tepelerden boþanýp sâika-vârî kahhâr

Etdiler düþmeni bir öyle ki iclâ-yý kenâr

Kadr ü haysiyyeti pâmâl olarak etdi firâr

Kalb-i Ýslâma nüfûz etmeðe gelmiþ-iken

Rûh-ý peygamberi tebþîre giderken þühedâ

Millet arkanda bugün vecd ile tekbîr-serâ

Yürü mihrâb-ý hilâfetde senâ-hân-ý Hudâ

Kapanýp secde-i þükrâna Reþâd eyle duâ