Günlük Hayatýn Maskeleri

Kapýdan içeri girdiðinizde yüzünüze yayýlan o düzenli gülümseme, aslýnda bir iþaret fiþeðidir. Ýnsan, kendi yorgunluðunu, kendi sýkýntýsýný bir kenara býrakýp, baþkasýna güven vermek için yüzünü yeniden düzenler. Bu, tek baþýna bir nezaket deðil; bir görevdir. Bir lokantada en kaba sözlere karþýlýk yine de nazik bir sesle cevap verilir. Bir maðazada, sýradan bir ürüne olaðanüstü bir heyecan yüklenir. Telefonda, öfke ve küfürle karþýlaþan çalýþan, sesini titretmeden sakin kalmaya çalýþýr. Hepimiz biliyoruz ki bu davranýþlarýn çoðu içten deðil; hayatýn bizden talep ettiði bir rolün parçasýdýr.

Modern yaþam, insaný kendi içinden koparýp, dýþarýya uygun bir yüz takmaya zorlar. Bu yüz, çoðu zaman gerçek duygularla örtüþmez. Ýçimizdeki kasvetle dýþarýya sunduðumuz huzur arasýnda bir boþluk oluþur. Ýþte o boþlukta insan kendine yabancýlaþýr. Sosyoloji buna “duygusal emek” der. Yani insan, kendi hislerini bastýrarak baþkasýna uygun duygularý sergiler. Gülümseme artýk bir içtenlik göstergesi deðil, bir iþ sözleþmesinin parçasýdýr. Satýn aldýðýnýz hizmetin içinde, size sunulan bu yapay huzur da vardýr. Ve biz, her gün bu sahnede rolümüzü oynarken, kendimize þu soruyu sormadan edemeyiz: Gerçekten biz miyiz, yoksa yalnýzca bize biçilen rolün oyuncusu muyuz?

Bir öðretmen düþünün. Ýçinde belki yorgunluk, belki hayal kýrýklýðý var. Ama sýnýfa girdiðinde yüzünde sabýr ve güven ifadesi taþýmak zorunda. Çünkü öðrenciler, o yüzün ardýnda bir dað gibi durmasýný bekler. Bir doktor düþünün. Kendi hayatýnda belki kayýplar yaþamýþ, belki umutsuzlukla boðuþuyor. Ama hastasýnýn gözlerine baktýðýnda, ona umut vermek zorunda. Çünkü o umut, tedavinin bir parçasýdýr. Bir polis memuru düþünün. Gün boyu þiddet, öfke, kaosla karþýlaþýyor. Ama yine de soðukkanlý kalmalý. Çünkü toplum, onun yüzünde güven görmek ister.

Bir çaðrý merkezi çalýþaný düþünün. Dakikalarca süren öfke dolu konuþmalara raðmen sesini titretmeden cevap vermek zorunda. Çünkü iþini kaybetmemek için kendi duygularýný bastýrýr. Hepsi ayný sahnenin farklý oyuncularý. Ýçlerinde fýrtýnalar koparken, dýþarýya dinginlik sunarlar. Bu, yalnýzca nezaket deðil; bir zorunluluk. Ve bu zorunluluk, insaný kendi içinden koparýr. Bizler, her gün bu maskeleri takýp çýkarýrken, kendimize þu soruyu sormalýyýz: Gerçekten yaþadýðýmýz hayat bizim midir, yoksa baþkalarýnýn bizden beklediði rolün bir tekrarý mý acaba? Vesselam.

Mehmet Aluç