(10 Muharrem, Hz. Ali Efendimizin oğlu Hüseyin'in -karşı sistem tarafından- şehid edildiği günün yıldönümü münasebetiyle)
Allah Elçisi Muhammed(s.a.s)in sözlerine “hadis” denir. Hadis çeşitli kısımlara ayrılırken, sahabenin sözlerine de “mevkuf hadis” denir. Sahabe ise, arkadaşlık ve sohbet anlamında, “O’nun dava arkadaşları” anlamına gelir. Bunun içinde, O’na inanarak dünya gözüyle görmek önemli bir unsurdur. Ardından da bilgi ve görgüsünden yararlanmak gelir.
Mevkuf hadis kelimesi dilimizdeki “kültür” kelimesiyle yakından ilgilidir. Allah’ın Elçisi’nin yanında, onun verdiği bilgi, görgü ve anlayışla yetişen insanların sözleri de O’nun davasını ve devrini yansıtan; o dönemin meyvesi olan sözlerdir. Bu yüzden, sahabe sözleri de “hadis” sayılmıştır.
Bizde, kimin söylediği belli olan söze vecize denir. Bu kelime, “az-öz” olan sözleri bildirir. Hz. Muhammed (s.a.s)in dava arkadaşları olan sahabelerin sözleri de –bizde- vecize olarak algılanır. Hz. Ebubekir’in, Ömer’in, Ali’nin sözleri gibi. Çünkü Allah Resulünün yeri “çok özel”dir. Ama hadis ilminde, sahabe sözlerine –çeşit olarak da olsa- hadis denir. Bir konuda dile getirilen ayet ve hadisten sonra –aynı kaynaktan beslendiği için- bu sözler eklenir.
Bu sözlerin bir başka yönü de şöyledir. Muhammed (s.a.s) “Kim, benim söylemediğim bir sözü söyledi derse, Cehennem’deki yerine hazır olsun” buyurmuştur. Sahabe, aynen söyleyemem korkusuyla, kafalarında oluşan anlamı kendi cümleleriyle dile getirmişlerdir. Bu yüzden, Ali gibi, hep O’nun yanında olan ve sonraki yıllarda davasını omuzlayan kişilerin bize ilettiği hadis sayısı azdır. Mesela, marka olan hadis kitapları “kütübü sitte (6 kitap)” de Ali’den 500’er küsur hadis rivayet edilir. Hz. Ömer de öylesine. Oysa bu kişiler hep O’nunla olmuş ve daha sonra bayrak yarışını sürdürmüşlerdir.
Öksüz ve yetim olarak büyüyen Muhammed Mustafa, önce dedesinin sonra da amcası Ebu Talib’in yanında yetişmişdir. Evlenip barklanınca, vefa borcunu ödemek için, amcasının kalabalık ailesinden küçük Ali’yi ailesine alıp yetiştirmiştir. Bu yüzden Ali, çocuk Müslümanların ilkidir.
O hep O’nun yanındadır. Mekke’de, Medine’de, Hayber’de. Ve damadı olmuştur amcasının en küçük kızı Fatma’yı almak ile. “Ehl-i Beyt” olmuştur. Muhammed Mustafa’nın soyu, ondan torunları Hasan ve Hüseyin’le sürmüştür. “Ali taraftarları” anlamına gelen “Şiatu Ali” –kısaca Şia- siyasi mezhep olarak günümüze kadar gelmiştir.
Hz. Ali’nin sözleri, umumiyetle “Sad Kelime” yani 100 söz olarak derlenmiştir. Şu günlerde onlardan birinin şerh yani geniş açıklamasını okurken gündemimize düştü. Adı da “Mahsul” konmuş. Yanında yetiştiği Hoca’nın mahsulü Ali’den hâsıl olan sözler…
O sözlerden bazıları şöyledir:
-Akıl azlığı yani aklını kullanmamaktan daha kötü hastalık yoktur.
- Başkasına verilen öğüdü dinleyip/ tutan adam, mutludur.
- İnsanlar, bulundukları/yaşadıklara zamana babalarından daha yakındırlar.
- Dedikoduyu dinleyen, aynen dedikodu yapanlardan biridir.
- Şeref /ululuk, terbiyesizlikle bağdaşmaz.
- İnsan bir şeyi gizlediğinde konuşmasından ve yüzünün renginden belli olur.
- Danışmadan doğru karar vermek mümkün değildir.
Hz. Ali Efendimiz’in (ö:661) yüz değil yüzlerce sözü, geçmişten günümüze aktarılmıştır. Muhammed Mustafa (s.a.s.) onun hocasıdır. Sözleri o kaynaktan beslendiği için, hadis kokuludur. O ortamın mahsulüdür. Bazı Aleviler “Sevdik Ali’yi kâr-zarar” demişlerdir. Biz onu, Allah Elçisi’nin damadı olmasının ötesinde “dava arkadaşı” olduğu için severiz.
Onun için benim adım Mustafa, babamın adı Hüseyin’dir.
