Deðerli dostlar,
Hayat edebiyat ve þiir adlý söyleþimize hepiniz hoþ geldiniz!

Bu gün biraz hayattan, biraz edebiyattan son olarak da þiirden konuþacaðýz. Hayatýn, edebiyatýn ve þiirin resmini çekeceðiz. Tabi bunlara baðlý olarak sanat ve sanatçýdan bahsedip toplum-sanatçý iliþkisini irdeleyeceðiz.

Þunu altýný çizerek söylemek istiyorum; hiçbir zaman edebiyatçý ve okur ayrýmý yapma taraftarý deðilim Necip Fazýl nasýl bizim þairimizse Nazým Hikmet de bizim þairimizdir. Ama buradaki ölçümüz “bu þahsý muhterem, topluma ne verdi, ne býraktý” olmalýdýr.

Sanatçýlar bir nevi toplumun sesi, hatta çýðlýðýdýr. Çýðlýk diyince þu hikaye aklýma geldi.

“Yolcular uçaðýn yanýnda otobüsten inmiþler.. Bavullarýný yerleþtiriyorlarmýþ. Bir bakmýþlar uçak þirketinin minibüsü yanlarýnda durmuþ. Ýçinden kaptan pilotla, yardýmcý pilot inmiþler...Yolcular fena halde þaþýrmýþlar.. Nasýl þaþýrmasýnlar.. Kaptan pilotun elinde bir beyaz baston. Kolunda üç noktalý bant… Yardýmcý pilotun elinde bir köpek tasmasý… Tasmanýn ucunda bir köpek… Saða sola çarparak öylece ilerliyorlar uçaða.. Günlerden 1 Nisan deðil ama, "Þaka herhalde" demiþ yolcular, doluþmuþlar uçaða… Pilotlar doðru pilot kabinine girip uçaðý çalýþtýrmýþlar. Uçak pistte hýzla ilerlemeye baþlamýþ. Yolcularýn gözleri camda. Uçak hýzlanmýþ.. Yolcular endiþelenmeye baþlamýþlar… Uçak daha hýzlanmýþ. Pistin sonu hýzla yaklaþmaya baþlamýþ…Uçak iyice hýzlanmýþ… Bazý yolcular paniklemiþ, dua etmeye baþlamýþlar. Uçak son hýza ulaþmýþ. Bu arada pistin sonuna 100 metre kalmýþ. Sonra betonun bitip çimlerin baþladýðýný gören yolcular dehþet içinde çýðlýðý basmýþlar.. Tam o anda da kaptan pilot uçaðýn kalkýþ kolunu sonuna kadar çekmiþ... Uçak tam pist biterken tekerleklerini yerden kesmiþ, havalanmýþ. Kaptan pilot arkasýna yaslanmýþ derin bir nefes almýþ ve yardýmcý pilota dönmüþ:
-Biliyor musun? Bir gün çýðlýk atmakta gecikecekler ve hep birlikte geberip gideceðiz!..."
Sanatçý toplum için tam zamanýnda çýðlýk atmalýdýr. Çünkü erken öten horozun baþýný keserler, geçen zamanýn da kazasý olmaz.

Divan edebiyatý þairlerimizden Nesîmî. Geçen zamanýn kazasý olmadýðýný, hem dini gerçekleri vurgulayarak hem de aþkla yoðurarak ne güzel anlatmýþ.
“Gel gel beru ki savm u salatýn kazasý var
Sensiz geçen zaman-ý hayatýn kazasý yok”

Sanatýn ve sanatçýnýn toplumu olumlu yönde eðitmesi konusunda ülkemizde tiren kaçýyor. Son vagonda önümüzden geçmeden bir þeyler yapýlmasý ve çýðlýk atýlmasý gerekiyor. Ýçinde bulunduðumuz güzel günlerin rehavetine kapýlýp, deniz gibi bir kültürümüz ve dilimiz var, bizi kimse kurutamaz dememeliyiz. Denizler belki kurumaz ama kirlenirler. Kirlenince de içindeki canlýlar yok olmaya mahkümdur. Bir söz vardýr:
“ Ol mâiler ki derya içredir deryayý bilmezler.” diye. Yani “o balýklar ki denizin içinde yaþarlar denizin ne demek olduðunu bilmezler. Ama denizden çýkarýldýklarý zaman çýrpýnýrlar, denizin onlar için her þey demek olduðunu anlarlar. Ýçinde bulunduðumuz toplumun milli ve manevi deðerlerine diline dinine sahip çýkmazsak kültür emperyalizmine boyun eðdiðimiz gün sudan çýkmýþ balýða döneriz. Adamlar da bizi artýk mangala mý atarlar, tava da mý kýzartýrlar onlarýn insafýna kalmýþ.

Edebiyat ve sanatýmýzýn son çeyrek asrýnýn bir fotoðrafýný çekecek olursak; þöyle bir resim ortaya çýkýyor.

Orhan Pamuk Nobel Edebiyat Ödülünün sahibi. Nobel ödülü hakkýnda; bir çok edebiyatçýmýz gibi Türk Dili Uzmaný ve Edebiyatçý Yavuz Bülent Bakiler, Orhan Pamuk’a edebiyat ödülü verilmesini þöyle yorumlamýþtýr. Türkiye’yi karýþtýrmaya yönelik bir giriþim, Batý o ödülü Orhan Pamuk’un Türkiye’ye bakýþýna verdi. “Bir milyon Ermeniyi katlettik, otuz bin Kürd’ü öldürdük”diyen O. P.’a verilmesi, yüzde yüz siyasi bir karardýr. Edebi bir karar deðildir." diyor. Görüyoruz ki Batý kendi yardakçýlarýný nasýl ödüllendiriyor. Nobel sadece bir ödülden ibaret deðil deðerli arkadaþlar. Ödülle birlikte 2 milyon TL’yi de cebine koymuþtur.
Þimdi bir baþkasýna geçelim. Bir gün edebiyat dersinde öðrencilerimden biri bir kitap uzattý bana:
“Hocam bu yazarýn kitaplarý nasýl, tavsiye eder misiniz?” dedi. Kitaba baktým A.A.’ýn; Kýlýç Yarasý Gibi” Öðrenciye hiçbir þey demeden, diðer öðrenciler de söylediklerimden ders alsýnlar diye, tahtaya büyük harflerle þunu yazdým:
“EDEPSÝZLÝÐÝN BAÞLADIÐI YEDE, EDEBÝYAT BÝTER.”
Bu ülkede kitaplarý siyah poþetlere konularak satýlmasý gereken Ahmet Atlan gibi yazarlarýn satýþlarý bile yüz binlere dayanmýþtýr. Halbuki onlar edebiyat dedikleri þeyle edepsizliði aþýlýyorlar.

Bir baþkasý, romanlarý, hikayeleri yapýmcýlar tarafýndan kapýþ kapýþ film yapýlýyor, dizi çekiliyor. Kimden mi bahsediyorum? A. K.’den. “Adý Aylin” romanýyla yeðeni Aylin’in hayatýný anlatýyor. Ama ben hiçbir kýz öðrencime okumasý için tavsiye edemiyorum. Bir Türk kýzýnýn anlatýlan o yaþamýndan utanýyorum. Ýþi din deðiþtirmeye kadar götüren bir yaþam. Son romaný “Veda” ile yýlýn yazarý seçildi. Ocak ayýnda ilk baskýsý yüz bin adet basýlan roman þu anda yok satmaktadýr. Hangi yayýnevi yüz bin adet basýyor, kimler alýyor?
Müziðimizse edebiyatýmýzdan beter. Dede Efendilerden, Itrilerden o muhteþem seslerden, o muhteþem bestekârlardan; affedersiniz sahnede çiþini tutamayan sanatçýlara kaldý. Tarkan’dan bahsediyorum. Türk Telecom ve TRT’nin verdiði parayý duymuþsunuzdur. Telecom 2,5 milyon TL, TRT ise yýlbaþý gecesinde 6 þarký için 750 bin dolar verdi. Bu kurumlar devletin kurumlarý. Bizden alýnan vergilerle veriliyor. Memura 2+2 yi reva görenler, birilerine bir gecede, bize yüzde 3’lük zamma tekabül eden parayý veriyorlar. Yani anlayacaðýmýz 650 bin öðretmen bir Tarkan etmiyor.

Adýný Gülþen deðil, Ýnglizce Türkçe karýþýmý bir þekilde “Gülshen” yazan “Yurtta sulh, cihanda sulh.” özdeyiþini “Yurtta aþk, cihanda aþka.”a çeviren, Nasrettin Hoca’mýzýn içinde ibretler dolu fýkralarýný “Ya tutarsa! ya tutarsa! Ya tutarda aþk elverirse…” gibi saçma sapan þarký sözlerinde malzeme olarak kullanan insanlar, bu ülkede yýlýn sanatçýsý seçiliyor.

Deðerli dostlar,
Ülkemiz bir deðer karmaþasý yaþýyor. Baþlar ayak olmuþ, ayaklar baþ olmuþ. Gerçekten bu iþin ilmini almýþ, gerek sanatçýlýkta gerekse yazarlýkta güzel iþler yapanlar, hep kuytu köþelerde kendilerine deðer verilecek günü beklerlerken ölüm meleði kapýlarýný çalýyor. Öldükten sonra herkes onlarýn ardýndan koro halinde “iyi bilirdik, çok iyi bir yazardý veya þairdi, sanatçýydý” diyor. Milli Eðitim Bakanlýðý veya Kültür Bakanlýðý sahip çýkýyor, eserleri ders kitaplarýna konuyor vesayre vesayre… Ýþte biz sað iken sahip çýkmamýz gerekenlere hep öldükten sonra deðer veriyoruz. Ama öldükten sonra biliyorsunuz oradan bir eser gönderemiyor.

Hayatla mücadele etmek, kendini kabul ettirmek elbette kolay deðil biliyoruz. Toplumun önde gelen insanlarýndan pek çoðu bu gün bulunduklarý yerlere týrnaklarýyla kazýyarak gelmiþlerdir. Bazýlarý ise bir gecede þöhreti yakalamýþ ondan sonra da toplumun sýrtýnda bir kene gibi kalmýþlardýr.

Hepimizin “Rambo” diye tanýdýðý. Slvester Stallona artistlik bürolarýna baþ vurduðu zaman: “Hey! Sen tam bizim aradýðýmýz adamsýn, hemen sana bir filmde rol verelim mi ? dediler. Rambo “ Racky” filmini yapýncaya kadar bin kez hayýr cevabý almýþ, reddedilmiþtir.

Kekeme bir insan olan Demostenes, yýllarca deniz kenarýnda aðzýna çakýl taþlarýný koyarak çalýþtý ve dünyanýn en ünlü hatibi oldu.

Michel Jordan, lise yýllarýnda okulunun basketbol takýmý seçmeleri yapýlýrken küçüksün diye takýma alýnmamýþ, aðlayarak eve geldiðinde annesi ona:
“ Önemli olan takýmýn içinde senin ne kadar küçük olduðun deðil; senin içinde ne kadar büyük bir takým olduðudur.” Demiþtir. Sonra da dünyanýn gelmiþ geçmiþ en iyi basketbolcusu olmuþtur.

Bunlarý o þahýslarý övmek için söylemiyorum, hayat zordur ama zorluklar birlikle kolaylaþýr.


Deðerli dostlar,
Bir çok arkadaþýmýzýn içerisinde sanatçýlýk ruhu yatmaktadýr. Üzülerek ifade etmeliyim ki Michel’a destek veren anne; yani bizden olan bir okur kitlesi maalesef ülkemizde yoktur. O yüzden sað kesimin yazarlarý bu ülkede hiçbir zaman 30-40 bin rakamýný hiç geçememiþlerdir. Ama ülkenin sað sol oraný % 80’e %20dir. Bizlerse hep %20’nin mutfaðýndan beslenmek zorunda kalýyoruz. Tabi ki o da midemizi bozuyor.

Bir veciz söz vardýr bilirsiniz: “ Marifet iltifata tabidir.” diye. Eðer iltifat etmezsek marifetli insanlarýmýza; onlarý teker teker kaybederiz. Aslýnda kaybeden onlar deðil toplum olarak biz oluruz. Belki bunlarýn çoðu bildiðimiz þeylerdi. Bir söz vardýr: “Ettekrarü ehsen velevkene yüz seksen.” Diye. Güzel þeyleri tekrar etmek güzeldir velev ki yüz seksen defa olsa bile.

Deðerli dostlar,
Ýnsan hayatý bir film bir tiyatrodur. Þiirse bu hayatýn gýdasý ve süsü, hayatýn akýþýný en güzel anlatan yazý türüdür. Hepimiz bu dünyaya belli rolleri oynamak için geldik. Bu rolleri oynayýnca da dünya sahnesinden çýkýp gideceðiz. Bizim için sahne bitse de daha perde kapanmamýþ olacak; çünkü dünya sahnesine yeni yeni oyuncular gelecek. Bu oyuncular da rollerini oynayýnca çýkýp gidecekler bu sahneden. Kýyamet perdesi kapanana kadar bu tiyatro böyle devam edecek.
Bilindiði gibi tiyatro bittikten, perde kapandýktan sonra selamlama faslý vardýr. Her þey orada daha net ortaya çýkar. Kim rolünü güzel yaptý, kim kendisine verilen görevi baþarýyla tamamladý belli olur. Ýþte burada, en çok alkýþý almaktýr marifet. Baþka bir deyiþle seyircinin gözünde, gönlünde “hoþ bir seda” býrakmaktýr. Ne diyor divan edebiyatý þairlerimizden Bakî:

“Âvâzeyi bu âleme dâvûd gibi sal
Bâki kalan bu kubbede bir hoþ sadâ imiþ.”

Biz de elimizdeki kitabýmýzla gönüllerde “hoþ bir seda” býrakmak için bir baþlangýç yaptýk. Biliyorum ki daha yolun baþýndayýz. Ama bir yerden de baþlamak gerekir. Çünkü (1) bir yoksa, kendisinden sonra gelen sýfýrlarýn hiçbir deðeri ve anlamý yoktur.

Benim içinse þiir; sanattýr, þiir estetik zevktir. Þiir gönüllerin gýdasý, gözlerin maziye dalmasý demektir. Bir gülün yapraðý, vatanýn topraðýdýr þiir. Bir aðacýn dalý, arýnýn eþsiz balýdýr. Yazýn Aðrý Daðý’nýn baþýndaki kar, kýþýn Akdeniz’de mavi bir bahardýr þiir.
Bazen bir kýzýn gülüþü, bir simidin ikiye bölünüþüdür. Bir gülün açýþý, ürkek bir ceylanýn avcýdan kaçýþýdýr bazen. Bazen Necip Fazýl’la kaldýrýmlara kardaþ, ve bazen Nazým Hikmet’le memlekette bir aðaca yoldaþ olmaktýr þiir. Orhan Veli ile “Ýstanbu’lu Dinlemek”, Ahmet Hamdi Tanpýnar’la zamanda yolculuk yapmaktýr.

Burada ismini sayamadýðým yüzlerce þairin insanlýða býraktýðý vasiyetidir þiir.

Kitabýmýzýn takdim kýsmýnda Atatürk Üniversitesi Türkçe Eðitimi Bölümü Öðretim Üyelerinden Doç. Dr. Rýdvan Caným þöyle diyor:

Ýsmet’in þiirlerini okuyunca hayatýmýzdan sessizce kaybolup giden güzellikleri buldum yeniden… Nereye konacaðýný kestiremeyen ürkek ve çekingen bir kelebeðin kararsýz uçuþlarýndaki olaðanüstü güzelliðe þahit oldum bir kez daha. Bir defa her þeyden önce sevmeye hazýr bir öðretmen yüreði var karþýmýzda… Çocuk sevgisini çiçek sevgisine eþ tutan bir öðretmen yüreði. Yýllardýr arayýp durduðumuz, bulduðumuzu zannettiðimiz anda kaybettiðimiz güzellikleri taþýyan bu yüreklere þimdilerde toplum olarak ne kadar da muhtacýz… Öðretmenleri þair yüreði taþýyan öðrenciler ne kadar þanslýdýr bilemezsiniz…

Zamaný enine boyuna sorgulayan, inançlar penceresinden hayata bakabilmeyi baþaran bir þair Ýsmet Keskin. Bu meziyet beraberinde onun þiirine içsel bir derinlik kazandýrýyor aslýnda. Hayata doðru pencereden bakabilmek zor iþ. Bunu estetik olarak da gerçekleþtirmiþ Keskin.

Þiirde saðlam bir dil ve imge zenginliði ise þiir okuyucusu olarak çoktandýr hasret kaldýðýmýz güzellikler. Hepsini bir arada bulabiliyorsak okuyucu olarak daha ne bekleyebiliriz ki…

Yüreðine saðlýk… Kutluyorum…


YILDIZLAR DÜÞERKEN PENCEREMÝZE

Zaman, bir ninnidir aklýmda kalan.
Kýrýk bir beþiktir sallanýr durur.
Anlatýrlar ama hepsi de yalan.
Geçmiþi düþündükçe kalbime vurur,
Kýrýk bir beþiktir sallanýr durur.

Zaman, bir fýrçadýr tabloda solan.
Salla boþlukta gök rengini.
Zaman bir testidir pýnarda dolan.
Çýnarýn altýnda renk zengini,
Salla boþlukta gök rengini.

Zaman, bir yapraktýr dalýnda kurur.
Bir ‘Eylül’ akþamýnda rüzgar önünde.
Benimle birlikte savrulur durur.
Aðýr aðýr ilerlerken batý yönünde,
Bir ‘Eylül’ akþamýnda rüzgar önünde.

Zaman, bir yýldýzdýr ufuktan batan.
Bir ömür gibi ansýzýn kaybolur.
Zaman bir yýlandýr koynunda yatan.
Zamana hükmeden kendini korur,
Bir ömür gibi ansýzýn kaybolur.

Zaman, eriten bir seldir sevgimizi.
Yanýnda olmaz kimse senin acýnda.
Bulandýrýr denizi ardýndan kalbimizi.
Sevdiðin sallanýrken o daraðacýnda,
Yanýnda olmaz kimse senin acýnda.

Zaman, uykuya dalmýþ gecelerdir.
Yýldýzlar düþerken penceremize.
Bizi ölüme sürükleyen hecelerdir.
Zaman hançerini saplar hançeremize,
Yýldýzlar düþerken penceremize.

Tan yeri aðardý, mehtap kaçýyor.
Zaman anlaþýlmaz yaptý insaný.
Ufukta yeni bir gün daha açýyor.
Düþün ki dost mu düþman mý zamaný,
Zaman anlaþýlmaz yaptý insaný.

Þair için ne dediler kýsmýnda ise Gaziantep Üniversitesi Türk Dili Edebiyatý Bölümü Öðretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Mehmet Celal Varýþoðlu þöyle diyor:

Düþ açýða çýkarýlmýþ, zamana eklenmiþ dizelerinde. O imgelem gücünle yaratmýþ olduðun þiirin bir yanýnda kanayan bir hüzün, diðer yanýnda ise umut var. Renkleri aydýnlatan bahar, Anadolu’nun bozkýrlarýnda açan çiçekler, bir yaþama sevincini hâkim kýlýyor mýsralarýna. Sonra apansýz derinleþen bir hüzünle beliren sancýlý sevda: Sokak çocuklarý, yaþamýna engel konulmuþ yürekler… Ýþte hüzün ve mutluluðun þiiri… Halk þiiri motiflerini modern bir zemine oturtarak yansýtman ise kaleminin güzelliðini ortaya koyuyor. Daha nice aþkla gelecek dizelere…



ANLASANA
Bir þehrin üstüne karlar yaðýyor.
Bilirsin bu þehir bana yabancý
Ve sen yabancýsýn.
Fakat karþýmdasýn, oturuyorsun,
Uzaklaþýyorsun, buðulanýyor gözlerim,
Kayboluyorsun.

Düþünüyorum…
Bir þey tanýdýk geliyor.
Her þeyi unutturan bir þey, bakýþlarýn.
Bakýþlarýn gözlerimden geçiyor,
Nakýþ nakýþ iþleniyor beynime bir kilim gibi,
Bir ýrmak gibi, bir þiir gibi
Ansýzýn akýyorsun dilimden.
Yankýlanýyor gözümden
Bir çiçek gibi gülüþlerin.

Düþünüyorum…
Yanmýþ yýkýlmýþ bir dað kulübesinin
son külleridir,
Savrulan yüreðim.
Ve sellere kapýlmýþ taze bir gül dalýdýr,
Bedenim senin elinde.

Senden ayrýldýðým gün;
Bir deniz fenerinin sönüþüdür.
Ömür gemisinin karaya vuruþudur.
Bir kalbin duruþu,
Hayat aðacýnýn kuruyuþudur benim için.
Ýþte ben buyum!
Soruyorum
Ya sen kimsin?
Yoksa sen misin ilham perilerinin sultaný?
Sen misin yedi iklimin haný?..

Düþünüyorum…
Sokaktayým, yürüyorum.
Ýnce bir kar yaðýyor üþüyorum.
Çýkarýp bir sigara yakýyorum,
Bir nefes çekiyorum.
Soðuk bir nefes yakýyor ciðerimi
Parçalanýyor ciðerlerim,
Sanki sokaklarý çekiyorum.
Yürüyorum, ansýzýn duruyorum.
Dönüp seni görüyorum köþe baþýnda,
El sallýyorsun, gül atýyorsun, kayboluyorsun
Ve o an yýkýlýyorum.

Düþünüyorum…
Ardýndan þiirler yazýyorum.
Mermerler kazýyorum.
Can veriyorum taþlara.
Servetler akýtýyorum,
Gözyaþým servetimdir
ANLASANA,
Seni çok seviyorum, seni çok seviyorum.






Gaziantep Üniversitesi Edebiyat ve Kitap Kulübü Baþkaný Canan KAPLAN Þiirlerimizi þöyle yorumlamýþ:

Kendimi Toroslar’ýn en sarp kayalarýnda hüzünlü bir kaval ezgisini dinlerken buldum þiirlerinizi okuyunca. Kâh sokaklarda üþümüþ, elinde mendil satan bir çocuk kâh bir dað köyünde öðretmen oldum. Mýsralarýnýzdaki o canlý tasvir gücüyle âdeta Anadolu’nun, sokaðýn, doðanýn, gecenin resmini çizmiþsiniz. Bulutlarýn ince ince göðü kapladýðý bir vakitte toprak yeþile sevdalanýyor. Sonra Anadolu’nun kalbinden geçen bir tren günbatýmýnýn kýzýllýðýnda yok oluyor. Böylece þiirleriniz sözcüklerle yapýlmýþ resim izlenimini veriyor. Ýmgesel yolculuðunuzda þiirlerle tekrar buluþmak üzere…




SONSUZ AKÞAMLAR

Sevgi ile yaratýldýk, sevmeye geldik.
Güle aþýk, dikene aþýk bir kalbimiz var.
Her aþk iz býrakýp yüreðimizde,
Yüreðimiz parçalanmýþ bir daða benzer.

Mevsimler geçerde haberin olmaz,
Toprak kurur, yaprak kurur, dallar da kurur.
Yeniden dikilse de fidanlarýmýz,
Târumar edilmiþ bir baða benzer.

Hayatýn her adýmýnda ayrý tuzak var
Doðum tuzak, yaþam tuzak, ölüm de tuzak
Nice sahte sahneler var hayatýmýzda
Okyanusa serilmiþ bir aða benzer

Akar gider zaman durduramayýz.
Irmak akar, rüzgar akar, yollar da akar.
Bakar sonsuz akþamlara ufuklarýmýz,
Ömür yaþanmamýþ bir çaða benzer.



Bu duygularla bütün þiir dostlarýna, þiir tadýnda bir hayat diliyorum.

Mustafa Ýsmet KESKÝN
Eðitimci – Þair-Yazar