Engellilerin sürekli maruz kaldığı bu tür çirkin davranışlara nedense kalıcı bir çözüm getirmek için çaba göstermiyor ve gerekeni yapmıyorlar. Buldukları tek çözüm yolu olay medyaya yansımışsa eğer hemen soruşturma açmak ve suçu işleyen görevliyi görevden uzaklaştırmaktır. Bulunan ve uygulanan bu çözümün hiç de kalıcı ve faydası olmadığı yaşanan olaylardan da anlaşılmaktadır.
Toplu ulaşım araçlarında yaşanan bu sorunların nedeni, şirket yetkilileri ve araç sürücüleri tarafından kanunla tanınan ücretsiz seyahat hakkını kullanan insanların bedavacı, beleşçi olarak görülmesi yatmaktadır. Oysa bedavacı, beleşçi diye görülenlerin araçlara biniş ücretleri bakanlık tarafından araç başına aylık gelir desteği şeklinde ödenmekteydi.
Bakanlıkça
ödenen bu ücretler işletmeciler tarafından yeterli görülmediğinden Haziran
ayında yapılan yönetmelik değişikliğiyle gelir desteği ödemeleri artırılarak Şehir içi toplu taşıma hizmeti veren her bir
özel denizyolu ulaşımı aracı için aylık 1.000 TL, Ankara ve İstanbul
büyükşehir belediyelerinde şehir içi toplu taşıma hizmeti veren her bir ulaşım
aracı için aylık 1.330 TL, Büyükşehir
belediyesi olan diğer illerde şehir içi toplu taşıma hizmeti veren her bir
ulaşım aracı için aylık 1.000 TL ve Büyükşehir belediyesi olmayan illerde şehir
içi toplu taşıma hizmeti veren her bir ulaşım aracı için ise aylık 800 TL sına
yükseltilmişti. Buna rağmen araç sahipleri bu ödeneği yeterli görmemiş
olacaklar ki sorun yaşatmaya devam ediyorlar.
Bu
sorunları biran önce gidermek ve engellilerle 65 yaş ve üzeri olan
vatandaşların toplu taşıma şirket yetkilileri ve sürücüleriyle karşı karşıya
getirmemek için devlet yetkilileri tarafından kalıcı çözüm yolu bulunmalıdır.
Her kesimin mutlu olabileceği ve bir daha tatsız olayların yaşanmayacağı kalıcı
çözüm yolu ise 4 Mart 2014 tarihinde yayımlanan
“Ücretsiz Veya İndirimli Seyahat
Kartları Yönetmeliği”nde yapılacak değişikliklerle mümkün olacaktır.
Ücretsiz seyahat hakkından
yararlanacak kişiler arasında bulunan şehit yakınları, gaziler, gazi
yakınları, vazife malulleri, engelliler ile devlet sporcusu unvanı verilen
kişilere Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından ülke genelinde
tüm toplu taşıma araçlarında kullanılabilecek ve geçerli olabilecek bir kart
verilmelidir.
Verilecek bu kartlara
bakanlık tarafından merkezi sistemle her ayın birinci ve sonuncu günü arasında
günde en az 4 binişlik olmak kaydıyla aylık 120 binişlik kadar ücret tutarı
yatırılacaktır. Ankara ile İstanbul Büyükşehir Belediyelerinde günlük biniş
sayısı 6 veya 8 gibi yüksek tutulabilir. Biniş ücretleri ise öğrenci ile sivil
vatandaş ücretlerinin ortalaması alınarak hesaplanacak ve kartlara
yüklenecektir. Verilecek kartlar her araç binişinde validatörlere okutularak
ücret düşülecektir. Kullanılmayan ücret tutarları ay sonunda iptal edilerek
bakanlık bütçesine aktarılacak ve ayın başında tekrar yüklenecektir. Ay
içerisinde kullanılan ücretlerin tamamı erken kullanılarak bitirildiği takdirde
yeni ücret yüklenilmeyecek ve vatandaş kendi imkânlarıyla seyahat etmek zorunda
kalacaktır. Bu kartları alan kişiler herhangi bir şekilde suiistimal edecek
olduğunda kartları 6 ay süreliğine geçici iptal edilecek ve daha sonra tekrar
verilecektir. Ancak ikinci defa suiistimal edildiği takdirde kartları kalıcı
bir şekilde iptal edilecek ve bir daha kesinkes verilmeyecektir.
Bu uygulama değişikliği
yapıldığı takdirde “Ücretsiz Seyahat
Kapsamında Yapılacak Gelir Desteği Ödemesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” kapsamında ulaşım araçlarına ödenen aylık gelir
desteği verilmesine de gerek kalmayacaktır. Araca binenlerden ücretini alacak
olmaları nedeniyle işletmeciler ile sürücüler bir daha vatandaşa dilenci
muamelesi yapamayarak bedavacı, beleşçi gözüyle bakamayacaktır. Ayrıca
işletmeciler ile sürücüler bir daha zarar etme durumlarını bahane edemeyecektir.
Buna rağmen vatandaşlara sorun çıkaran, hangi gerekçeyle olursa olsun araca
almayan, küçültücü hareketler yaparak onurlarını kıran, rencide eden
işletmeciler ile sürücülere ilk olayda yürürlükteki asgari ücretin 5 katı
tutarında para cezası kesilecektir. İkinci defa tekrar etmesi halinde yetki
belgeleri 6 ay süreliğine, üçüncü olayda ise kalıcı bir şekilde iptal
edilecektir. Yaptırımların ağır olmasıyla gerek bu haklardan faydalanan
vatandaşların gerekse de işletmeciler ile sürücülerin suiistimal etmelerinin
önü kesilmiş olunacaktır.
Sözün özü olarak, bu önerim üzerinde bazı değişiklikler ve düzenlemeler yapılabilir. Biniş sayıları, ücretlendirmeler, büyükşehirle diğer şehirler arasındaki farklar, vb gibi. Bunu yapacak ve uygulayarak hayata geçirecek bakanlıktır. Bu tür uygulamalar getirilmediği takdirde olumsuz olayların yaşanması devam edecektir.