Bir kaç yýl önce Hollanda televiyzon kanalýnýn birinde Hollanda’da sýðýnmacý olarak yaþayan Uygurlarý görmüþtüm. Tartýþma programýydý galiba, Uygurlar Çin’deki yaþadýklarý zulmü anlatýyorlardý. “Hayýrdýr, hangi daðda kurt öldü acaba ?” diye merak etmiþtim.

O günden sonra defalarca Hollanda medyasýnda Uygurlar hakkýnda haberlere yer verildi. Sistematik bir þekilde Uygurlara uygulanan zulm, iþkence, assimilasyon ve benzeri haksýzlýklar iþlendi. Bir grup Uygur, Çin devletini soykýrýmý uyguladýðý gerekçesiyle mahkemeye verdi. Daha sonra geliþmeler hýzlandý, Hollanda devleti Çin Halk Cumhuriyetini  soykýrýmla suçladý ve ardýndan bazý Çinli vatandaþlara insanlýk suçu iþlediklerinden dolayý yaptýrým kararý aldý. Aslýnda Uygurlara yapýlan zulm için sadece Hollanda yaptýrým uygulamadý. AB, Ýngiltere, Kanada ve ABD’de Uygur soykýrýmýný tanýyýp uygulama kararý aldýlar.

Hem etnik hem de dini olarak kardeþ halk olan Uygurlara yapýlan zulm, iþkence hatta soykýrýmýn tanýnmasý, Çin Halk Cumhuriyetine dur denmesi elbette çok güzel bir geliþme. (Gönül isterdi ki, bu konuda Türkiye  herkesten önce davransaydý. Maalesef, bu konuda sýnýfta kaldýðýmýz apaçýk ortadadýr.)

Herþeye raðmen Batýnýn Uygur ilgisini halen anlamýþ deðilim. Batý maalesef  müslümanlara yapýlan zulm, iþkence, baský veya soykýrým konususunda þimdiye kadar hep dengesiz davranmýþtýr. Özellikle Hollanda devletinin tavrý anlaþýlýr gibi deðildir. Mesela Yugoslavya daðýldýktan sonra Bosna-Hersek’te Boþnaklara yapýlan toplu katliamlar karþýsýndaki dengesiz tutumu halen unutulmuþ deðildir. BM’e baðlý Hollandalý askerlerin komutaný, korumakla  görevli olduðu 8000 Boþnak’ý Sýrp kasaba teslim edip kasapla beraberce kadeh kaldýrabilmiþtir. Evet, Hollanda devletinin tarih sayfasýndaki kocaman siyah lekelerden sadece biri olan Srebrenica katliamýndan bahsediyorum!

Hollanda devletinin müslümanlarýn çektiði ýzdýraplara karþý tutumu tamamen  ticari ve siyasi çýkarlara dayanýp insani yönü bulunmadýðýný düþünüyorum. Bir misal daha! Ermeniler, Azerileri katledip topraklarýnýn büyük bir bölümünü yýllarca iþgal etmiþlerdi. Ýþgal edilen topraklarda yaþayan bir milyondan fazla Azeri yýllaca mülteci olarak yaþam mücadelesi verdi. Bu haksýzlýk karþýsýnda Hollanda maalesef sessiz kalmayý tercih etti.

Ne zaman Azerbeycan, iþgal altýndaki topraklarýný geri almaya baþladý, Hollanda  sessizliðini bozdu. Azerbeycanýn haklý olan davasýna itiraz etmeye baþladý. Olayý saptýrarak, Azerileri savaþ suçu iþlemekle suçladýlar. Azerbeycan’a hatta Türkiye’ye bile bu geliþmeden dolayý yaptýrým uygulanmasýný savundular. Türkiye, Azerbeycan’a neden yardým etmiþmiþ!

Meramýmý anlatmak için iki misal yeter sanýrým. Sahi, Batý’nýn Uygurlara olan ilgisi neden kaynaklanýyor?

Kendi topraklarýnda yaþayan ve çoðunun kendi vatandaþý olan müslümanlara toplumda yapýlan haksýzlýklarý görmezden gelen Batý devletlerinin Uygulara olan ilgisi tam anlamýyla: “hayýrdýr?” dedirtecek bir seviyededir. Misal Fransa!  Son aldýðý kararlarla müslümanlara baský uygulayan Fransa’nýn da Uygurlara yapýlan zulmü kýnamasý kadar garip bir þey olamaz. Evet, Fransa! Cezayir’de bir milyondan fazla müslümaný katledip ve bundan halen piþmanlýk bile duymayan Fransa’nýn Uygur soykýrýmýna olan ilgisi  tamamen duygusal deðildir de nedir?

Batý’nýn Uygurlara olan ilgisinin ne tarihi, ne dini ne de  etnik bir  izahý vardýr. Ýlgi, insaniden ziyade çýkarla izah edilebilir kanatindeyim. Çin’in ekonomik, siyasi ve askeri olarak ilerleyiþinden endiþe duyan Batý, Uygurlar üzerinden Çin ile hesaplaþacaktýr diye düþünüyorum. Bir attýðý taþ ile en az iki kuþ vurmayý prensip edinmiþ olan Batý’nýn baþka hesaplarýndan biri de Doðu Türkistandaki yer altý zenginlikleri olabilir.

Kýsacasý, Batýnýn Uygurlara olan ilgisi pek hayra alamet deðildir. Umarým bu konuda yanýlýyordurum!

Abdullah Konuksever