“Çocuklar þekle sokulacak þeyler deðil, serpilmeleri saðlanacak bireylerdir.”

“Boynunuzda taþýyabileceðiniz en deðerli mücevher çocuðunuzun kollarýdýr.”

Tüm kýyýmlarýn, korkularýn, nefretlerin, kinlerin, savaþlarýn bir nedeni de “adaletsiz paylaþma” yani bir bakýma “haksýzlýða uðramadýr.” Denilebilir. dünyadaki tüm varlýklar, yine dünyadaki tüm nimetleri adilce paylaþmak zorundadýr.

Suyu, havayý, yiyeceði, giyeceði, bilgiyi, duyguyu, beceriyi, düþünceyi, iþi, kurumlarý, yaþadýðýmýz evi, yuvayý, mahalleyi, semti, ili, bölgeyi, ülkeyi, dünyayý, kozmosu, tüm varlýklarla birlikte paylaþýrýz. Yaþam tutarlý bir paylaþým olunca anlam taþýyabilir.

Ne olursa olsun “almak ve sahip olmak duygusu” tutku haline gelirse savaþlarýn ve acýlarýn sonu gelmez. Paylaþmayý bilmeyenlerde hep alma duygusu, bencilliði getirir. Bu tutum insanlarý yalnýzlýða ve mutsuzluða götürür. Paylaþmak yaþamaktan zevk almaktýr.

Öðretmenlik yaptýðým yýllarda derse baþlamadan önce günlük olaylar konuþulurdu. On dakikalýk bu bölümde; köydeki ve okuldaki haberleri samimi þekilde ve deðer vererek paylaþýrdýk. Acýsý, sýkýntýsý, üzüntüsü olan öðrencilerle ilgilenirdik. Nedenlerini gidermeye çalýþýrdýk. Sevinci olanlarla bunu paylaþýrdýk. Doðum günlerini sembolik de olsa sade bir törenle kutlar sevinçlerinin artmasýný saðlardýk. Hasta olanlarý öðrencilerle birlikte ziyarete giderdik. Saðlýðýna kavuþarak okula dönen öðrencilere; özlemimizi ve iyi dileklerimiz samimi þekilde belirtir, yakýndan ilgilenerek verdiðimiz deðeri belirtirdik.

Bir gün, müdür odamýn bitiþiðindeki 5.sýnýflarýn dersliðinden hiç ses gelmemesi beni kuþkulandýrmýþtý. “Acaba öðretmenleri, öðrencilerini topluca bir ziyarete mi götürdü haberim olmadý” diye dersliðin kapsýný açtým. Açar açmaz tüm öðrenciler birden ayaða kalktý. Ýçeri girdim, öðretmenleri masaya baþýný koymuþ sessizce dinleniyordu.

“Hayrola hoca haným bir þey mi var?” Dedim.

“Biraz rahatsýzým” dedi.

Tahtaya döndüðümde kocaman bir cümle gördüm tebeþirle yazýlmýþ:

“Arkadaþlar öðretmenimiz hasta, lütfen rahatsýz etmeyelim”

Sessizliðin nedenini anlamýþtým. Öðrenciler canlarýndan çok sevdikleri öðretmenlerini üzmemek için sessizce kitap okuyorlardý. Öðretmenimizin hastalýðý hafif bir soðuk algýnlýðý idi. Fakat öðrencilerinin sevgi gösterisi gýpta edilecek bir manzaraydý doðrusu.

Önemli günlerde okulda gösteriler, korolar, tiyatrolar düzenleyerek öðrencilerin ve ailelerinin katýlýmlarýný saðlardýk. Her aile törene gelirken bayram þekeri getirirdi. Toplanan þekerler görevlilerce tüm halka ve öðrencilere ikram edilirdi.

Her eðitim öðretim yýlýnýn sonunda mezuniyet ve veda günü yapardýk. Hala o yýllardan kayda aldýðým teyp bantlarým mevcuttur. Zaman zaman dinler duygulanýrým.1976 yýllarýnda görev yaptýðým bu köyden hala onlarca öðrencim ve babalarý, beni arayarak hal hatýr sormakta, hatýralarýmýn yenilenmesine ve mutluluðuma katký saðlamasýna vesile olmaktadýrlar.

Eðitim ortamýnda öðrencilerce ileri sürülen karþý savlarý sabýrla, kýzmadan, alaya almadan, hoþgörüyle dinlenmeli; savýný kanýtlayan öðrenciye pekiþtireç verilmeli ve öðretmen kendi görüþünden vaz geçmelidir. Öðrenci savýný kanýtlayamýyorsa, onu ikna etmeli; sýnýfça doðruya varmalý; fakat karþý görüþleri de yabana atmamalýdýr.

Öðrenci; beklenmedik, tutarsýz, istenmedik, genel ahlak ilkelerine ters düþen davranýþlar gösterebilir. Böyle durumlarýn nedeni araþtýrýlmalý, yanlýþlýðýný öðrenciye buldurarak onu ikna etmeli, tutarlý ve istendik davranýþlar göstermesi için yardým etmelidir.

Öðrenciyi hiçbir zaman disiplin kuruluna vermemeli. Aþaðýlayýcý, korkutucu, tehdit edici tümceler söylememeli; kin tutmamalý, nefret etmemelidir.

“Bu davranýþýn doðru deðil; senden bunu beklemiyordum. Neden yaptýn? Sana yardýmcý olmak istiyorum; bana açýklar mýsýn” gibi tümceler söylemeli, sorunun çözümüne gitmelidir. Eðer sorun öðretmence çözülemeyecek düzeyde ise, okul rehberlik servisini, ya da diðer kurumlarý devreye sokmalýdýr.

Öðretmen bir fikrin yanýnda yer almamalý, karþýt görüþte olanlarýn düþüncelerini ileri sürmelerine imkân vermelidir. Öðrencileri sabýrla, alaya almadan, kýzmadan, sözlerini kesmeden dinlemeli; düþüncelerini belirtenlere, kanýtlayanlara pekiþtireç vermelidir. Öðretmen tartýþmayý öðrencilerin cevaplarýyla özetleyip bir sonuca varmalýdýr. Tartýþmalar boþlukta kalmamalýdýr.

Öðretmen okulunda öðrenciyken meslek derslerinde, “transfer” konusunu iþliyorduk. Dersi hazýrlayan arkadaþlar, transferi; “eðitim sürecinde öðrenilen bilgiler, yetenekler, beceriler ve diðer karakteristiklerin iþ sürecinde uygulanmasý” þeklinde tanýmladýktan sonra pozitif, negatif ve nötr transfer çeþitlerinden bahsettiler.

Bir arkadaþýmýz, “madem transfer öðrenilenlerin aktarýlmasý ise, nötr diye bir transfer çeþidi olamaz” diye itiraz etmiþti. Öðretmenimiz kitaplarda yer almasýna raðmen, nötr transferin kabul edilmemesi fikrine saygýyla deðer vermiþti. O arkadaþýmýz da bayaðý gururlanmýþtý bu yaklaþýmdan.

Müfettiþlik yýllarýmda bir öðretmeni öðrenci velisi þikâyet etmiþti. Konu hakkýnda soruþturma yaptýrdýk. Durum þöyleydi: Öðretmenin sýnýfýnda bir öðrencinin kalem kutusu kayboluyor. Öðrenci durumu öðretmenine söylüyor. Öðretmen de teker teker öðrencilerin çantalarýný arýyor. Bir öðrencinin çantasýnda buluyor. Bu öðrenciyi hýrsýz olarak ilan ettikten sonra, dersliðin kapýsýnda ayakta tutarak, tüm öðrencilerin derslikten çýkarken yüzüne tükürmelerini saðlýyor.

Tabi bu durum karþýsýnda öðrenci periþan olmuþ. Arkadaþlarýndan, öðretmenden ve okuldan nefret etmeye baþlamýþ, okulu terk etmiþ. Babasý da öðretmeni þikâyet etmiþti.

Oysa bu olay öðretmen tarafýndan, öðrenciyi kýrmadan akýlcý þekilde çözülebilirdi. Eðitimci önyargýlý ve duygusal olmamalýdýr. Öðrenci yanlýþ da yapsa, onu kýrmadan, üzmeden, korkutmadan olumlu yönde kazanmak gerekir.

Her öðrencinin biliþsel, duyuþsal ve deviniþsel hazýr bulunuþluk düzeyleri arasýnda ayrýlýklar vardýr. Eðitim her kiþinin kendini tanýmasýna, yeteneklerini geliþtirip varlýðýný gerçekleþtirmesine imkân tanýmalýdýr. Her insan her bir derste ayný düzeyde, bilgi, beceri, duyuþ geliþtiremeyebilir.

Eðitimin bir amacý da, insanýn gizil güçlerini en küçük yaþta ve en kýsa zamanda belirleyip geliþtirmektir. Tek tip insan yetiþtirmeye yönelik etkinliklerden en çok, zeki, özürlü ve özel yetenekli çocuklar zarar görmektedir.

Bunun sonucu olarak, pek çok insan eðitim sisteminde harcanmaktadýr. Farklýlýklar olmazsa geliþme ve deðiþme; benzerlikler olmazsa ahenk ve düzen olmaz. Her öðrenciye istendik davranýþý kazanabilecek yeterli zaman verilmelidir. Öðrenciye içten ve sevecen davranmalý; bütün etkinliklerin onun için olduðunu hissettirmelidir.

Sevgide; yalan, hile, ikiyüzlülük, vefasýzlýk, aldatma, öç alma, kin duyma,affetmeme gibi duygulara yer yoktur. Mevlana’nýn dediði gibi “Ya göründüðün gibi ol, ya olduðun gibi görün!..” düþüncesi sevginin en belirgin özelliðidir.

“Çocuk. doldurulacak bir kap deðildir. Sadece sevgi ile büyütülecek bir candýr.”

Sevgiyle kalýn…

                                                                                                      Seyfettin Karamýzrak