-Haçlýlara ve Moðollara Diz Çöktüren Hükümdar: Baybars:

Milletler tarihi gerçekten çok ilginç geliþmelerle doludur. Türklerin tarihi de ilginç liderlere ve olaylara sahiptir. Zaman Tüneli’-mizin bu duraðýnda Baybars isimli bir sultandan bahsedeceðiz. Baybars, köle pazarýndan baþlayan hayat serüvenini bir devlet kurarak nasýl taçlandýrdý. Tüm yönleriyle iþte Baybars:

Kaplan gibi güçlü anlamýna gelen Baybars isimli yiðit, 1233 yý-lýnda Kuzey Karadeniz’in Kýpçak topraklarýnda doðdu. Soy ola-rak Ulubarlý zümresinin Borçoðlu kabilesine mensup bir Kýpçak Türkü’dür. Künyesi ise El Melik Ez-Zahir Rükneddin Baybars el Bundukdarid’dir.

Köle Pazarýndan Memlük Hükümdarlýðýna:

Cengiz Han’ýn oðullarý ve torunlarý bu dönemde tüm kavimlerin korkulu rüyasýydý. Moðol istilalarý Kýpçak bölgelerine kadar uza-nýyordu. Kýpçak þehirlerini bir bir talan ederken, bir yandan da Türkleri esir ediyorlardý. Ýþte o esirler arasýnda Baybars da bulunuyordu. Moðollar, Baybars’ý köle pazarýnda Bizans tüccarla-rýna satmýþlardý. Bizans tüccarlarý da Baybars’ý Eyyubi Sultaný Melikü’s Salih’e satmýþtý. Eyyubi Sultaný, Baybars’ý Eyyubi Devleti ordusunda Türk kölelerden oluþan Bahriye askerleri arasýna almýþtý.

Baybars, çok zeki ve atak bir gençti. Bu özelliðinden dolayý kýsa sürede Bahriye emirliðine kadar yükselmiþti.

Moðollarý Durduran Savaþ: Ayn Calut. Baybars’ýn doðduðu yýllardan yetiþkinlik dönemine kadar hayatýnýn geçtiði topraklarda Moðol istilalarý bütün insanlarýn canýný yakmaya devam ediyordu. Moðollar, Anadolu Selçuklu Devleti ve Harzemþahlar gibi büyük devletlerin sonunu getiren en önem li güç olmuþtur.

Memlükler, Moðollarý yenebilen tek devlet olarak Ýslam tarihinde önemli bir konum edinmiþlerdir. Daha önce güçlü birer Türk-Ýslam devleti olan Harzemþahlar ve Anadolu Selçuklu Devleti’ni savaþ meydanlarýnda yenen Moðol ordusu, 1260 senesinde Ayn Calut’ta Memlük ordusunun karþýsýna çýkmýþtý.

Baybars’ýn baþýnda bulunduðu Memlük ordusu, Ayn Calut Sa-vaþý’ný kazanarak Moðol Ýmparatorluðu’nun büyük gücünün ký-rýlmasýna neden olmuþtur. Savaþýn ardýndan Baybars, kendisi-ne Halep Valiliði vermemesi nedeniyle Sultan Kutuz’u öldürte-rek Memlüklerin yeni hükümdarý oldu. Baybars, 1261 yýlýnda Moðollar tarafýndan öldürülen Abbasi halifesinin yerine yeni bir isim atayarak, Mýsýr Abbasi Hilafetinin kurulmasýný saðladý.

Baybars’ýn Hristiyanlara Karþý Mücadelesi:

Baybars, Mýsýr Türk Devleti’nin en kudretli döneminin yaþanmasýný saðlamýþtýr. Memluk Devleti’nin dördüncü hükümdarý olarak Haçlýlarý Yakýndoðu topraklarýndan çýkarmak için büyük mücadeleler vermiþtir.

Baybars, 1263 yýlýnda Haçlýlarýn kurduðu Frank Kudüs Krallý-ðý’nýn merkezi olan Akka Kalesini kuþattý. Bu kuþatma sonu-cunda kaleyi ele geçiremememiþ olsa da, Safed, Yafya, Aþke-lon ve Arsuf’da karþýlaþtýðý haçlý birlikleri yenerek kalelerini yýk-týrdý.

1266 yýlýnda Küçük Ermenistan’ý, 1268 yýlýnda ise Antakya‘yý ele geçirdi. Baybars, Haçlýlar ile olan mücadelesinde onlarý Yakýndoðu topraklarýndan sürerek, siyasi, askeri ve iktisadi üstün-lüklerini ortadan kaldýrdý. Ardýnda kurumsal yapýsý saðlam ve güçlü bir devlet býrakan Baybars, 30 Haziran 1277 yýlýnda vefat etmiþtir. Sultan Baybars’ýn türbesi Þam’da bulunmaktadýr.

Baybars’ýn Tarihteki Önemi ve Yeri:

Baybars, bir sultan olarak askeri dehasý ve sosyal devlet anla-yýþýyla Memluklerin en parlak döneminin yaþanmasýný saðla-mýþtýr. Kahire ve Þam þehirlerinde bir haberleþme sistemi olan ulak sistemini geliþtirmiþtir. Han, hamam, köprü, çeþme, su ka-nallarý yaptýrarak halkýn sosyal ve ticari anlamda geliþmesini saðlamýþtýr.

Sultan Baybars, Kahire’de kendi adýný taþýyan bir cami yaptýr-mýþtýr. Þam’da bulunan ve günümüze kadar gelmeyi baþaran Zekeriya Medresesi ve Zekeriya Kütüphanesi, Baybars’ýn kendi imkânlarýyla yaptýrdýðý eserler arasýnda yer almaktadýr.

Memlük Devleti Osmanlýlarýn saldýrýlarýna maruz kaldý. Bu sa-vaþlar Memlük Devleti’ni ekonomik yönden krize sürükledi.  1504-1517 yýllarý arasýnda Memlüklüler ile Portekizliler arasýnda çetin bir deniz savaþý yaþandý.  Osmanlý Hükümeti bu savaþta Memlük Devleti’ne destek oldu. Savaþ çetin geçse de Portekizliler yenildi ve Hicaz kuþatmasýndan vazgeçip geri döndüler. Ancak 1517 yýlýnda Memlük Devleti, Ridaniye ve Mercidabýk savaþýnda 1. Selim’e yenilerek tarih sahnesinden silindi. Böylece Osmanlý Devleti Mýsýr’ý tamamen ele geçirdi; Memlük Sultan-lýðý’nýn topraklarýný da kendi topraklarýna kattý.