SAFÝNAZ ABLA - r o m a n 

Ah Safinaz abla, ah! Sabah yememiþ, içmemiþ, beni aileme ihbar etmiþti.

Annem bir telaþ içinde çýkýp geldiðinde henüz uyuyordum. Geldikten sonra öyle bir yaygaraya baþlamýþtý ki, saðýr sultan dahi olsam uykuyu sürdüremezdim; ben de suçüstü olma telaþýyla yataktan fýrlayarak uyandým.

Annem, "sen delirmiþ olmalýsýn," diye baðýrýyordu. "Nasýl yapabilirsin böyle bir þeyi?"

Onun yaygaralarýnýn rahatsýz edici týnlamalarýndan daha çok, Safinaz ablamýn bu ihanetinden muzdariptim. Beni bu kadar ucuza satmýþ olmasýna inanasým gelmiyordu; kendi kendime, sürekli, Safinaz ablam nasýl yapar bunu, diye soruyordum.

Annemle didiþecek deðildim. "Safinaz abla, geldiðimi yetiþtirdiðine göre, geliþ sebebimi de söylemiþtir herhalde!" diye çýkýþtým ona. "Oðlunun hapishanede yatmasýndan mutlu mu olacaktýn?"

Annem, "aman, Allah korusun!" diye inlerken,

Safinaz abla, "sen yattýktan sonra, ben sabaha kadar uyuyamadým, ne yapabiliriz, diye düþünmekten. Senin iyiliðin için, en doðru kararý, gene de annen baban verirdi, onlardan kaçarak bir þey hallolmazdý," diyerek ispiyonculuðunun kendince gerekçesini açýklamaya çalýþýyordu.

Safinaz ablaya deðil de, anneme cevap vermeyi tercih ettim. "Siz korumadýktan sonra, Allah korur mu? Polislerin, beni arayacaklarý ilk ev, sizinki olacaktýr."

Annem gene, "aman, Allah korusun!" diye inledi. "Baban boykota katýldý diye açýða alýndý zaten, bir de senin hapishanelerde yatmana katlanamazdýk."

Safinaz abla da lafa katýldý. "Sana okul mu yok? Buradaki liseler ne güneye duruyor? Oralarda okuyanlar da insan evladý deðil mi?"

Onun bu pozitif tavýrlarý hiç, ama hiç umurumda deðildi; yanýmda bir deðeri kalmamýþtý. Sadece annemle konuþmayý tercih ediyordum.

"Aþaðýdaki imam bozuntusu, babam için müdürlükten atýldý, diyormuþ."

Annem henüz gelmiþ olmama karþýn bu havadisi nereden almýþ olabileceðimi bir an kavrayamayarak, "sen nereden duydun?" diye sordu.

Elbette ki Safinaz abladan duymuþtum; ama, þimdi onun adýný anmak istemiyordum; onunla küstüm.

Annem, onu iþaret eden bakýþlarýmý yakalayýnca haber kaynaðýný anlamýþtý zaten. Sorularýný da Safinaz ablaya yöneltmeye baþladý. "Öyle mi diyormuþ kýz, kýzým? O nereden duymuþ?"

"Memleketin baþýnda da, öðretmenlerin baþýnda da onlar yok mu? Duyar elbet…"

"Ben de o kadar dedim, bak Ali, iktidardakiler hep yobaz takýmýndan; bu boykota katýlanlardan intikamlarýný hemen alýrlar, diye… Dinlemedi ki! Boykotun daha birinci gününde müdürlükten elini çektiriverdiler."

Safinaz abla benimle laflaþmaktan ümidini kesince, annemle, babam için dertleþmeye baþladý. "Açýða aldýklarý için maaþlarýný da ödemezler onun."…

Annem, bu yeni bilgiyle adeta yeni bir þok geçirdi. "Öyle mi? Ödemezler mi?"

"Bir subay tanýdýk vardý, ondan biliyorum. Görevindeki bir hatasý nedeniyle mahkemeye verildiydi de, mahkeme bitinceye kadar açýða alýnýp maaþý da ödenmediydi."

Annem feryat etmeye baþladý. "Eyvah! Eyvah! Eyvah!"

"Üzülme kýz, Hanýmeli abla! Derdi veren Allah, dermaný da düþünmüþtür."

"Ýnþallah, inþallah!"

Evin kirasý, mutfak giderleri, harçlýklar, hep babamýn maaþýyla karþýlanýyordu; onun iþsiz ve maaþsýz kalmasý bir aile dramý yaratacak kadar önemli bir konuydu.

Bu vesileyle ben arada kaynamýþtým.

"Olmazsa, Seyitgazi"ye, kýzýn yanýna göçersiniz. Ebelerin maþlarý öðretmenlerden aþaðý deðil, kýzýn maaþý geçinmenize yeter de artar bile. Bir ebe tanýdýk vardý. Kocasý da pratisyen hekimdi. Ayný saðlýk ocaðýnda çalýþýyorlardý. Allah seni inandýrsýn, kazancý kocasýnýnkinden aþþa deðildi valla."

Ýçimden, "maþallah her meslekten bir tanýdýðý var," diye geçirdim. Ebelerin yanlarýnda çalýþtýklarý hekimler kadar  kazanýyor olabileceðine anemin aklý basmamýþtý, anlamak için, "neden?" diye sordu.

O sormasa da Safinaz abla nedenini açýklayacaktý zaten. "Dünyaya gelen her çocuk için, çocuðun yakýnlarý bir zarfýn içine koyduklarý bir miktar parayý ebelerin eline tutuþturup teþekkür ederler. Öyle dilenciye Sadaka verir gibi bir kaç lira koymak ayýp karþýlanýr; onun için konulan para on liradan, yirmi liradan aþaðý olmaz. Durumu iyi olanlar, elli lira bile koyar…"

"Çok mu?"

"Maaþa bir ek iþte..."

"Ben Nuri'ye bakmaða gidiyorum!" diyerek ansýzýn ayaklandým. Bu ani hareketliliðim ikisini de telaþlandýrdý.

Annemi bu kadar atik olduðunu bilmezdim, ansýzýn karþýma dikilerek gitmeme engel oldu. "Baþlatma Akýn"a, beyazýna! Benimle eve geleceksin!"

"Eve gelirsem, polisler de gelir, elleriyle koymuþlar gibi yakalarlar beni."

Annem elimden tuttu. "Bir þeycik olmaz. Bu gün ikimiz Seyitgazi'ye gideriz. Baban, neyin ne olduðunu araþtýrýp öðreninceye kadar bir süre orada kalýrsýn."

Elimi öyle sýký kavramýþtý ki, bir türlü çekip alamýyordum.
Bir dostluk barýnaðý sanarak sýðýnmak için geldiðim þu ihbar cürufundan bir an önce çýkýp kurtulmak istiyordum.

"Haydi! Gidelim madem ki! Ne olacaksa olsun!"

Birkaç kere, "býrak elimi, söz veriyorum, kaçmayacaðým," dedimse de, annemi kandýramadým. Kendi evimizin kapýsýndan içeri girinceye kadar elimin üstündeki mengene hiç gevþemedi. Bir köleymiþim gibi, babamýn dizleri önüne çömeltildim. Gözlerimi kaldýrýp da babamýn yüzüne bakmaya cesaret edemiyordum. Babam da sanki soru sormaya…

Bu suskunluðu bozmak görevi anneme düþtü. "Sen, oðlum öðretmen olacak diye böbürlene dur, oðlun anarþist olmuþ efendi!"

Sorgulanacak mýyým, dayak mý yiyeceðim, olacak olan þey bir an önce olsa da kurtuluversem þu sýkýntýdan ya!

Babam, soðuk bir sesle, "anlat!" diye emretti.

Anlatmamý istediði, elbette ki Ankara'dan kaçarak geliþime sebep olan detaylardý. Bu noktada biraz kaçak dövüþsem iyi olabilir diye düþünerek, "Kýzýlay"da, arkadaþlarla dolaþýyorduk. Tam da geçtiðimiz yolda anarþistler bombalý pankart asýyorlarmýþ. Son ana kadar fark etmediydik, ama birdenbire polisler ortaya çýkýp da o civardaki herkesi tutuklamaya baþlayýnca paniðe kapýldýk, biz de kaçmaya baþladýk. Polisler de kovalamaya baþladý. Birlikte olduðum arkadaþlarýmý yakalayýp tutukladýlar. Ben yakalanmadan kaçmayý baþardým. Arkadaþlarýma iþkence edip adýmý, okulumu öðrenecekler, gelip tutuklayacaklar diye okuluma da gidemedim. Gidecek baþka bir yerim de yoktu, mecburen Eskiþehir'e geldim," diye yarýsý doðru, yarýsý yalan bir þeyler anlattým.

Anlattýklarýmla ikna oluverse, dayak yemeyecektim ama…Ama, Safinaz ablaya her þeyin doðrusunu anlattýðýmý bir an için unutmuþtum. Çipiþ gözlü müzevirci Ankara'dan dönüþümü müzevirlerken, ona anlattýðým detaylarý da anlatmayý ihmal etmemiþti.

Suratýmda patlayan ilk tokat, bunu anýmsatmaya yetti de arttý bile; anlaþýldý, anlattýklarýmla ikna edememiþtim.

Babam da, "Yalan söyleme, ulan!" diye baðýrarak, bana inanmadýðýný belli etmiþti.

Annem eksik kalýr mý?

"O bombalý pankartý asanlardan biri de senmiþsin! Bilmiyoruz sanma!"

Ben, kem küm etmeye çabalarken, annem ayný süratle devam etti. "Ya patlasaydý o bomba? Ya insanlar ölseydi!"

Bunlar bombanýn sahte olduðunu galiba bilmiyorlardý. "Esas bomba deðildi ki o, bomba süsü verilmiþ bir kutuydu," dedim.

Dediðimle birlikte ikinci tokatý, bu defa öbür yanaðýma yedim. Bu ikici tokat biraz sert gelmiþti, az kalsýn yana doðru yýkýlýyordum. 

Babam gene baðýrdý. "Hani bir ilgin yoktu, ulan!"

"Yoktu, valla…"

"Bombanýn sahte olduðunu nereden biliyorsun madem ki, puþt!"

Galiba, kendi aðzýmla yakalanmýþtým. Bir sol direkt, hemen arkasýndan sað direkt; artýk oturarak kalmam mümkün deðildi, zaten ben de bir külçe gibi sýrt üstü devrildim, kaldým.

Babam bu kadarla kalsaydý iyi olurdu ya, maalesef hýzýný alamamýþtý henüz. Üstüme çömelip, tokat, yumruk, Allah ne verdiyse giriþti. Bir yandan da söyleniyordu. "Bombalý pankart ha… Teröristlik ha… Polislerle çatýþma, ha…" Bir sürü "ha…", tabii ki her "ha" bir yumruk, ya da tokat demekti. 

Annem, "yeter bu kadar!" diyerek onu üstümden çekiþtirene kadar pestilim çýkmýþtý. 

Babam da yorulmuþ, nefes nefese kalmýþtý; üstümden kalkýp yerine oturdu. Derin derin nefeslenerek epeyi bir nefesini toparlamaya çalýþtý. Bir ara sinirden titreyen sesiyle, "al, götür þunu önümden!" diyerek anneme seslendi.

Annem, kollarýmdan tutup çekiþtirerek adeta sürükler gibi beni odadan çýkartýp, lavabonun önüne götürdü.

"Yýka þu suratýný!"

Lavabo üstündeki aynada yüzümü gördüðümde, gördüðüm morarmýþ, kýzarmýþ, patlamýþ, kanamýþ et parçalarý sinirlerimi bozdu. Musluðu açtým; avucumu suyla doldurup, suyu suratýma çarparken, baþladým kikirdeyerek gülmeye.

Annem enseme bir þaplak atarak, "yediðin dayak az geldi anlaþýlan; baban güldüðünü duysun da, gelip biraz daha dövsün!" diye söylendi.

Aslýnda isyan etmek istiyordum, gülme krizim onu bastýrmak içindi. "Þu suratýn haline bak!" diye söylendim.

Annem ise, beni "olsun, babalarýn vurduðu yerde gül açar," diyerek teselli etmeye çalýþýyordu.

Annem kolumdan çekiþtirerek beni odama soktu. Odamýn kapýsýný üstüme kapatarak babamýn yanýna döndü. Yataðýma oturdum. Suratýmda elimi sürdüðüm her yer sonsuz bir acý veriyordu ve her acýda gülmeyi sürdürüyordum. 

Öbür odadan annemle babamýn tartýþma sesleri duyulmaya baþlandý. Bir ara kendimi toparlayarak gülme krizinden kurtulmayý baþardým. Gittim, kulaðýmý kapýya dayayýp tartýþtýklarý þeyin ne olduðunu anlamaya çalýþtým.
Tartýþtýklarý ben deðildim. Bu iyiydi iþte…

Annem, açýða alýnmýþ olan babamýn eve girmeyecek olan maaþýyla ilgili kaygýlarýný dillendirmeye uðraþýyordu. Babam ise, baþtan savma cevaplarla onu susturmaya…

Annem, "olmazsa gider, Esin"in yanýnda kalýrýz. Senin maaþýn, þuyun, buyun halloluncaya kadar onun maaþý idare eder bizi," dediðinde, babam öyle bir tepki gösterdi ki, bir an ayaklanýp annemi de dövmeye baþlayacaðýndan umutlandým. Doðrusu ya, ben dayak yerken tüyünü bile kýpýrdatmayan annemin öyle bir dayak yemesi çok hoþuma giderdi.

Babam, öyle bir þeyi düþkünlük sayarak kabul edilemez buluyordu. "Ankara"ya gidip sendika yöneticileri ile görüþerek, geliþmeler hakkýnda bilgi alacaðým. Bir, iki günlüðüne gider gelirim. Ondan sonra ne yapacaðýmýza karar veririz. Siz de istiyorsanýz, bu arada Esin"in yanýna gidebilirsiniz. Oðlun gerçekten aranýyorsa, oraya bakmak kimsenin aklýna gelmez hem…"

Plan yapýlmýþtý bile; babam Ankara"ya gidecek, biz de annemle Seyitgazi"ye…

*