Makale / Araştırma

Eklenme Tarihi : 4.01.2019
Okunma Sayısı : 1699
Yorum Sayısı : 11
Günün Yazısı

Bu Yazı 5.01.2019 tarihinde
GÜNÜN YAZISI
olarak seçilmiştir.
DÜNYANIN  DÖRT BİR  TARAFINDAKİ  TÜRK ŞEHİTLİKLERİ--2. BÖLÜM --

Dünkü  yazımda  her  ne  kadar  yazının  tek  kaynağı  olduğunu  belirtsem  de  konuyu  incelerken  karşıma  daha  pek  çok kaynak  çıktı  ve  konu  genişledi.Bahsi  geçen  kaynakta  olmayan  pek  çok  şehitliğimizin  daha  olduğunu  gördüm  ve  gördüklerimin  hepsini  yazacağım inşallah.  Ayrıca  resimleri  olmayan  şehitliklerin  resimlerini  de arayıp  buluyorum. Dolayısıyla  oldukça  kapsamlı   ve  sanırım oldukça  uzun  bir yazı  dizisi  olacak...

----------------------------------------------

Şehitler  ve  şehitliklerden  bahsederken  sık  sık  ''Esir edilen  Türk  Askerleri''  Diyoruz  değil  mi?  O  konuda  da  bir  iki  kelime  etmeden  geçmeyelim.

Türk   askeri  ne  surette  esir  olursa  olsun  hiç  bir  zaman  asalet  ve  vakarından  bir  şey  kaybetmemiştir. Gerek  I.  Dünya  Savaşı,  gerek  II.  Dünya  Savaşı  ya  da  başka  savaşlara  ait  fotoğraflarda  başka  milletlerin  esirleri  bir  yıkılmışlık, çökmüşlük ,  zavallılık  numunesiyken  Türk  askeri  aynen  1.  Fotoğrafta  gördüğünüz  gibi  bir  asalet  abidesidir.  Şu  duruştaki  asalete  bakar  mısınız?  Sanki  esir  değil  de savaşın  galibi  gibi  durmuyor  mu? 

Evet...Şehitlikler demiştik.  

1- Şehitliklerdeki  mezarların- mezar taşlarının bir  kısmı aslında  semboliktir. 
2- Şehitliklerin  önemli  bir  bölümü  aslında  toplu  mezarlardır.  Yani  şehitlerin  kemikleri  toplanmış  ve  toplu olarak  defnedilmiştir.
3- Şehitliklerin  bir  kısmında  ise  aslında  herhangi bir şehit  cenazesi  bile  yoktur.  Sadece  o  ülkede  askerlerimizin  şehit  oldukları  bilinmekte  ancak  bu  şehitlere  ait  herhangi  bir  iz  bulunmamaktadır.  Hatıralarına  hürmeten  de  bu sembolik  şehitlikler  yapılmıştır.
4-  Şehitliklerin  pek  çoğu  I.  Dünya Savaşında savaş  esnasında  şehit  düşen,  esir  edilen ya  da başka  sebeplerle  yabancı  ülkelerde  şehit  olan askerlerimize  ait  olmakla  beraber I.  Dünya  Savaşı  haricindeki sebeplerle  düzenlenmiş  olanlar  da  vardır.

Yazı  içinde  konuyla  ilgili  açıklamalar  olacaktır.

Şimdi  gelelim  diğer  ülkelerdeki  şehitliklerimize.  ( Alfabetik  sırayla )

ALMANYA'DAKİ  TÜRK  ŞEHİTLİKLERİ

A) BERLİN  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

Almanya'nın  Berlin  şehrindeki  Türk  şehitliğinin  tarihi  I.  Dünya  Savaşından  çok  daha  önceye  dayanır.  Osmanlı  Padişahı  III.  Selim'in  Berlin'e  ilk  daimi  sefir olarak  gönderdiği  Aziz  Efendi  burada  vefat  edince  zamanın  Prusya Kralı  III. Friedrich  Wilhelm, sefirimiz  adına bir  arazi  satın  alıp  Aziz Efendi'yi  buraya  defnetmiştir  1798  yılında...Aradan  yıllar geçmiş,  I.  Dünya  Savaşında  birlikte  savaştığımız  Almanlar, savaşta  yaralanan  bazı  askerlerimizi  tedavi  etmek  için  Almanya'ya  getirmişler,  bu  askerlerden  ölenleri  de  Berlin'deki  Aziz  Efendinin  mezarının  bulunduğu  yerde defnetmişlerdir. 

Cumhuriyetin  ilanından  sonra  bu  arazi Türkiye  Cumhuriyeti  Milli  Savunma  Bakanlığına  bağlanmış,  2005  yılında  ise  buraya  5000  kişinin  namaz  kılabileceği  Berlin  Camii  inşa  edilerek  tüm  şehitlik,  cami  ve kültür  merkezi  T.C.  Diyanet  İşleri  başkanlığına  bağlanmıştır.

B) HANNOVER  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

1683 Viyana Kuşatması sırasında Tuna kıyısında bulunan Ciğerdelen mevkiinde Hannover birlikleri tarafından esir alınan iki sipahinin mezarı burada bulunmaktadır.

ARNAVUTLUKTAKİ  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ  VE  ANITI

Balkan Harbi sırasında İşkodra Valisi olan ve şehri Sırplara karşı müdafaa ederken 30 Ocak 1913 günü düzenlenen suikast sonucu şehit edilen Hasan Rıza Paşanın anıt mezarının bulunduğu şehitliktir. Hasan Rıza Paşanın naaşı, 31 Ocak 1913de Parruca Mezarlığına defnedilmiş, 02 Temmuz 1936 tarihinde Komenaj Mezarlığına nakledilerek ardından 24 Şubat 2007de ise bugün anıtın bulunduğu şehir merkezine törenle taşınmıştır.

AVUSTURYADAKİ  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ :  RAAB SUYU SAVAŞI  ŞEHİTLİĞİ

Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu arasında 1 Ağustos 1664 yılında cereyan eden Raab Suyu Savaşı (Saint Gotthard) münasebetiyle her yıl Ağustos ayının ilk pazar günü düzenlenen Mogersdorf Kasabasında "Barış Günü" düzenlenmektedir. 1984 yılında adı geçen kasabada Türk Şehitlerinin anısına da Belediye Başkanlığınca bir anıt yaptırılmıştır. 

AZERBAYCANDAKİ  TÜRK  ŞEHİTLİKLERİ

Azerbaycan,  Türkiye  Türklerine  ait  şehitliklerin  en  çok  olduğu   kardeş  ülkedir.  Bu  şehitliklerin  tamamı   ya  Azerbaycan  Türklerinin  bağımsızlığı  ya  da  yine  Azerbayacan  Türkleri  ile  Ermeniler  ve  Ruslar  arasındaki savaşlarda  Azeri  kardeşleri yanında  savaşa  katılıp  şehit  düşen  Türkiye  Türklerine  aittir.

Şimdi  sırasıyla ele  alalım:

A)  BAKÜ  ŞEHİTLİĞİ

1918  Yılında  Azerbaycan'ı  işgal  eden  Ruslara karşı Türkiye'den gönderilen  Nuri  Paşa  komutasındaki  Kafkas  İslam  Ordusundan şehit  olan 1130  askerimiz  anısına 15  Eylül  1999 da  yaptırılmıştır. Bakü  Milli  Meclisi  karşısındadadır  bu  şehitlik.

B) FATMAYI  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

Bakü'nün  otuz  km  batısında iki şehidimizin  mezarının  bulunduğu  bir  şehitlik  olup  1993 yılında  onarımı  yapılmıştır.

C) GOBUSTAN( ŞAMAHI )  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

Şamahı-  Bakü yolunun  10. Kilometresinde yer  alır.  Bu  şehitlik  19 Mayıs  2000 Tarihinde  yaptırılmış  olup anıtın  üzerinde  ''  Bu  anıt,  kardeşleri  uğruna  canını  feda  edip ''Ayrılır  mı  gönül  candan Türkiye  Azerbaycan'dan ''  düsturunu yürkelerimize  perçinleyen o muhteşem  isimsiz  kahramanların  anısına 19  Mayıs  2000 Tarihinde inşa  ettirilmiş  olup mevcut mezar,  bölge  halkının  isteği  üzerine  yer  değiştirmemiştir''  Yazılıdır. 

1918 Yılında  Ermenilerin  Şamahı'da  gerçekleştirdikleri  katliam  esnasında  Türkiye'den  gelip  Azerbaycan'daki  kardeşlerine  yardım  etmek  isterken  şehit  düşenler  anısına  yaptırılmış  bir  şehitliktir.

D) GÖYÇAY  ŞEHİTLİĞİ

Yine  1918  deki  katliamlardan  biri..

Göyçay'ın  Bıgır  Köyü yakınlarındaki  şehitlikte 248  şehidimiz  yatmaktadır. Şehitlik  13  Eylül  2002 de  inşa  edilmiştir. 

E)  MAŞTAGA  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

Merdekan  şehrinde  yaralılar  için  hastane  olarak  kullanılan  bir  okulun  bahçesindeki  şehitlikte  iki  Türk  şehidinin  mezarı  bulunmaktadır. 1990  da  inşa  edilen  şehitlik  2003  yılında  onarılmıştır.

F)  NEFTÇALA  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

1918 yılında Rus Kızıl Ordu tarafından işgal edilen Azerbaycan’a yardım etmek için gelen Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu’ndan şehit olan 10 askerin defnedildiği şehitliktir. Neftçala- Banke  Köyünde  yer  alan  bu  şehitlik 17  Eylül  2004  de  inşa  edilmiştir.

G) NAHÇİVAN TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

Nahçivan'daki  bu şehitlikte  1918-1920  Yıllarında  Kafkas İslam  Ordusu  mensubu  olan  Türkiye  Türkleri  ile  Karabağ  için  mücadele  eden  Azerbaycan  Türklerinin gömülü  olduğu  Şehitler  Hıyabanı  denilen  yerde  30  Mayıs  2001  de  yapılmış  olan  temsili  bir  anıttır. 


H)  SALYAN  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

1918 yılında Rus Kızıl Ordu tarafından işgal edilen Azerbaycan’a yardım etmek için gelen Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu’ndan şehit olan askerler  adına  yaptırılan  bir  şehitliktir

İ) HACIKABUL  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

Bu  şehitlik  de  yine  Kafkas  İslam  Ordusu  şehitleri  adına  yaptırılmıştır. 


RESİMLER:

1- I.  Dünya  Savaşında 1916  Yılında  düşmana  esir  düşmüş  bir  Türk  askeri
2- 3-4- Berlindeki  Türk  şehitliği
5-6-  Hannover  Türk  Şehitliği 
7- Arnavutluktaki  Türk  şehitliği ve  anıtı
8- 9- Azerbaycan - Bakü  Şehitliği
10- Azebaycan-  Fatmayı  Şehitliği
11- Azerbaycan Gobustan  ( Şamahı )  Şehitliği
12- Şamahı  Katliamı  fotoğrafı
13- Azerbaycan - Göyçay  şehitliği
14- Azerbaycan  Maştaga  Şehitliği
15-Azerbaycan  Netfçala  Şehitliği
16-17-18  Azerbaycan -  Nahçıvan  Şehitliği
19- Azerbaycan - Salyan  Şehitliği
20- Azerbaycan Hacıkabul  Şehitliği
21- Berlin  Camii  ve Kültür  merkezi (  Berlin  şehitliği  de  buradadadır )
22-23- Avusturya Raab  Suyu  Savaşı  Şehitliği 

( Dünyanın Dört Bir Tarafındaki Türk Şehitlikleri--2. Bölüm -- başlıklı yazı Sami Biber tarafından 4.01.2019 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.
 

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve Kültür Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve Kültür Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve Kültür Platformu