TÜRKLER

1299-1923 yýllarý arasýnda kurduðu medeniyetle Büyük Devlet olduðunu ispatlayan Kayý boyu bir Türk/Türkmen aþiretidir. Osmanlý devleti fetihlerle hem Rumeli’de hem Anadolu’da geliþmesini sürdürmüþ,tarihe iz býrakan muhteþem bir imparatorluða dönüþmüþtür.Okuyuculara bir hususu özellikle belirtmekte fayda görüyorum.Yazar,Yüce kitabýmýz Kur’an-ý Kerime ve Peygamber Efendimizin hadisi þeriflerine göre insanlarýn ýrklarýyla birbirlerine üstünlüklerinin olmadýðýna inanmýþtýr.Diyebilirsiniz ki o zaman Kayý Boyu-Ertuðrul Bey-Osman Bey’in ve maiyetindekilerin Türklük’leri ve þecereleri o kadar önemli midir?

Tarih dönemlerinde insanlar devlet/aþiret/kabile büyüklerinin asaletlerine önem vermiþlerdir. Bu gün bile Avrupa’da ve Orta doðu’da Kraliyet aileleri yaþamaktadýr.Osmanlý devletinin Anadolu’daki en büyük rakibi Karamanoðullarý Selçuklu’nun mirasçýsý olduðu iddiasýyla Osmanlý’ya biat etmedi,bu inadýyla binlerce insanýn hayatýný kaybetmesine sebep oldu.Osmanlý hakkýnda kalem oynatan Oryantalist zihniyetli tarihçiler Osmanlý’nýn þeceresini küçümsedikleri için Kayý Boyu’nun þeceresi önemlidir.Maksadým ýrkçýlýk yapmak deðildir.Yalnýz þu husus bilinmelidir ki;Allah-ü Teala yarattýðý her ýrka farklý özellikler bahþetmiþtir.Türk ýrkýnýn savaþçýlýðý ve teþkilatçýlýðý herkesin kabul ettiði bir özelliktir.Irkçýlýk ayrýdýr mensubu olduðunuz ýrkýn özellikleriyle iftihar etmek ayrýdýr.Bu konuda an son söyleyeceðim Peygamber Efendimizin” Kimse kavmini sevmekle suçlanamaz” hadisi þerifidir.

Kayý Boyu’nun mensubu olduðu Türk ýrký ise Oryantalist zihniyetlilerin iddialarýnýn aksine köklü bir medeniyetin sahibi olduklarý gibi,gerek Müslüman olmadan gerekse Müslüman olduktan sonra devlet kurma geleneði ve uygarlýðý olan bir millettir.(Ayrýntýlý bilgi için,Ziya Gökalp’in Türk Uygarlýk tarihi ve Ýsmail Arabacý’nýn Türkler kitabýný inceleyebilirsiniz)

(Ýsmail Arabacý’nýn yazdýðýna göre Türkler Heredotos'un doðu kavimleri arasýnda zikrettiði TARGÝTAB'lar.

-Ýskit topraklarýnda doðduklarý söylenen TYRKAE'ler

-Tevrat’ta adý geçen Togarma'lar.

-Eski Hint kaynaklar ýnda tesadüþ edilen TURUKHA'lar veya THRAK'lar

-Esiki Ön Asya çivili metinleride görülen TURUKKU'lar.

-Çin Kaynaklarýnda MÖ. 1.yy.'da rol oynadýklarý belirtilen TÝK veya DÝ'ler "Türk" adýný taþýyan Türk kavimleri olarak gösterilmekte olup çeþitli zamanlarda Göktürkçe,Uygurca ve Çaðatayca gibi üç alfabesi olan kadim bir millettir.Tarihteki varlýðý 25 yüzyýlý(2500 yýl) bulmaktadýr.Tarihte, Ýmparatorluk, devlet, atabeylik, beylik, hanlýk gibi deðiþik biçimlerde kurulan Türk devleti sayýsý bir tasnife göre;120 tanedir. Bir baþka tanýma göre ise 160 tanedir. Bu fark, kurulu devletin özelliklerinin tarihçiler tarafýndan farklý tasnif edilmesinden kaynaklanýyor. (Ýsmail Arabacý-Türkler)

Ý.Arabacý’nýn yukarýda alýntýladýðým ifadelerini fazla duygusal bulduysanýz o zaman bir yabancýnýn Göçebe Türklerle ilgili ifadelerine baþvuralým.Tarihçi Yýlmaz Öztuna Türkiye Tarihinde þu ifadelere yer veriyor:Göçebe Türkler’in, cahil olsalar bile irfan sahibi bulunduklarý, devlet idare etmede ve teþkilatçýlýkta emsalsiz bir sezgi (intuition) sahibi olduklarý, bundan önceki ciltlerde aydýn þekilde görülmüþtü.Buna bir Fransýz tarihçisi bile dikkat etmiþtir: “Nihayet diyebiliriz ki, mütenakýz görünmesine raðmen, nihai derecede alakabahþ bir keyfiyettir ki,devletler tesis ve idaresinde,fýtri kabiliyetlere maliktiler.Türk edebiyatýnýn-Doðu Türkistan’da Kaþgar’da yazýlmýþ en eski kitabýnýn “Kutadgu-Bilik hikmet-i hükümet” adýný taþýmasý, þüphesiz tesadüflere atfedilemez” (Benoist-Mchin, s. 31)Yýlmaz Öztuna Türkiye Tarihi)

Binlerce yýllýk tarihi boyunca sayýsýz devlet kuran Türkler Asya’dan Batý’ya doðru yüzyýllar süren göçleri sýrasýnda Müslüman oldular.Gerek aralarýnda gerekse baþka yerlerden gelen derviþlerin telkinleriyle Anadolu ve Rumeli coðrafyasýnda büyük fetih harekitne baþladýlar ve kýsa zaman içinde ilk önce Anadolu coðrafyasýna hakim oldular.Aardýndan Rumeli dediðimiz Avrupa’da yüzlerce yýl hükmettiler.Yüzlerce yýl hýz kesmeden devam edin fetih hareketinin tahmin edersiniz ki birtakým prensipleri mutlaka vardý.

Yýlmaz Öztuna’nýn Türkiye Tarihinde Türk fethinin dayadýðý prensipleri anlattýðý bölümde konumuzla ilgili yazdýklarý ilginçtir.(Doðu’dan gelen “Horasan erenleri” denen ateþli tarikat propagandacýlarý, imanlarýný bu taze kuvvetlere aþýlamaya ve onlara hükmetmeye pek çabuk muvaffak oldular. Ýslam dini ile rabýtalarý gevþek olan bu göçebe kitleler, býkmak ve usanmak bilmiyen bu tarikat mürþitlerine derhal samimiyetle baðlanýyorlar ve temsil ettikleri tarikati iman ile benimsiyorlardý. Bu baðlanma ve benimseme, onlara çok yüksek menfaatler vadediyordu ve bu va’din tahakkuku da fazla gecikmiyordu. Bu “gazi-derviþler”, emirleri altýna giren kitleye evvela yegane gaye olarak “cihad” ve “ilayi’ Kelimetullah” umdelerini aþýlýyor ve sonra bu umdelerin tahakkuku için lazým gelen bilgi ve tecrübeyi veriyor, yolu gösteriyor, teþkilatlandýrýp sevk ve idare ediyorlardý. “Alp” ve “abdal” gibi unvanlar taþýyan bu mürþitler, evvela Bizans topraklarýný harben iþgal ediyor ve sonra oralarýný tamamen “Ýslam-Türk topraðý /daru’s-sulh” haline getirmek için muazzam bir faaliyete giriþiyorlardý. Tarihin en dikkate þayan hadiselerinden biri olan bu faaliyet, büyük bir enerji ve maþeri deha ile,en müsbet þekilde ve az zamanda netice veriyordu. Türk derviþ-gazileri bir þehri, bir memleketi fetheder etmez, derhal bir kýsmý oraya, kalan kýsým ise daha ileriye doðru yürüyordu Arkadan daima taze kuvvetler geldiði ve en ateþli kuvvet en ileriye sevk edildiði için, bu yürüyüþün ardý kesilmiyordu. Bu taze kuvvetler, Türk milletinin en müteþebbis tabakasýný teþkil ettikleri, yerlerini-yurtlarýný terk ederek ilayi Kelimetullah aþkýna gaza ve þahadet aradýklarý için tarihteki mevkileri, Amerikan pionnier”lerinden üstündür. )

Ömer Lütfi Barkan Kolonizatör Türk Derviþleri kitabýnda Türk devletlerinin en uzun ömürlü ve en haþmetlisi olan Osmanlý’nýn rastgele kurulmuþ bir devlet olmadýðýný ve devletin kültürel alt yapýsýný açýklarken:Batýlý tarihçilerin kafalarýndaki bazý batýl itikatlarý ellerinde yeterli delil olmamasý sebebiyle tarihi hakikatleri tahrif ettiklerini ifade eder.Barkan’a göre Batýlý tarihçiler tezlerini,Osmanlý’larla Asya insan kaynaklarý arasýnda iliþki olamayacaðý düþüncesiyle,yeni devletin kadrolarýný yeni Ýslamlaþmýþ Türkler ve Ýslamlaþan Rumlardan meydana getirdikleri fikri üzerine oluþturmuþlardý.Bu fikre göre Türklerin devlet teþkilatlarý Bizans kaynaklýydý.Osmanlý devletinin kurucu boyu olan Kayý Boyu hakkýnda ilk tarihi kaynaklarda yeterli bilgi olmamasý, Batýlý tarihçileri böyle bir tarih tezine götürmüþtür.Batýlý tarihçiler bilhassa Gibbons,kuruluþ döneminde Kayý Boyu’nun en uçta bir nevi izole bir durumda olmasý,Asya insan kaynaklarýna ulaþmasýnýn mümkün gözükmemesi düþüncesiyle,devlet teþkilatýnýn Bizans ve Müslümanlaþmýþ Rumlar’dan karþýlandýðý þeklinde bir mantýk geliþtirdiler.Osmanlý’nýn kuruluþunu 13.yüzyýl þartlarýna göre deðerlendirirseniz bu mantýk doðru gözükebilir.

Ama tarihi gerçekleri biraz daha geriden ve ilmi bir gözle baklýrsa 400 çadýrlýk küçük bir obanýn muhteþem bir imparatorluðun kuruluþunu gerçekleþtirmesinde hayret edilecek bir durum yoktur.Fuat Köprülü Osmanlý Devleti’nin kuruluþunu bu açýdan incelemiþtir.Köprülü, Gibbons’un aksine 13.asýrda Anadolu ve Osmanlýlarýn diðer Türk ve Müslüman dünyasý ile sýký bir münasebet içerisinde olduðu ve Altýnordu,Suriye ve Mýsýr Memlükleri velhasýl Ýslam ve Türk aleminin her tarafý Anadolu ile sýký bir münasebet halinde bulunduðu düþüncesindedir. Dolayýsýyla devlet kurmak için Osmanlý’nýn Bizans kaynaklarýna,Müslümanlaþmýþ veya yerli Rum’lara ihtiyacý yoktu.Çünkü Kayý Boyu’nun bulunduðu sýnýr bölgesi yalnýz Türk kabilelerini deðil,Ýslam dünyasýnýn her yanýndan gelmiþ þehirli unsurlarý, ulema,þeyh ve zanaat sahibi her türlü muhacir guruplarý için oldukça cazipti.Dolayýsýyla 13.asýr Anadolu coðrafyasýnýn Rumeli topraklarý tarihi,siyasi,ictimai bütün sebepleriyle bir Müslüman Türk devletinin kuruluþuna hazýrdý.

Osmanlý Devletinin kurulduðu çaðlarda Anadolu’daku Uç beylikleri Türk Ýslam dünyasýndan gelmiþ, yeni devletin kurucu kadrosunu oluþturacak her sýnýf ve meslekten insanla doludur.Bunlarýn arasýnda Ýran, Mýsýr ve Kýrým medreselerinden çýkan hocalar,orta ve Doðu Anadolu’dan gelmiþ Selçuki ve Ýran bürokrasisine mensub þahsiyetler,muhtelif tarikatlerin mümessilleri Ýslam Þövalye ve Misyonerleri diyebileceðimiz derviþler.Bunlar arasýnda bilhassa Aþýk Paþazade tarihinde Gaziyaný Rum ve diðer tarihlerde Alpler(kahraman muharib manasýna) veya Alp Erenler namý altýnda zikredilen ve daha Ýslamiyet’ten evvel bütün Türk dünyasýnda mevcut olan eski ve geniþ bir teþkilata mensub,Türk þövalyeleri mevcuttu.

13.yüzyýl Anadolusunda bilhassa Osman Gazi’nin arkadaþlarýndan bir çoðunun unvaný olan bu Alp ünvaný üzerinde biraz durmak gerekir.(Geniþ ayrýntý Ordu konu baþlýðýnda verilecektir.) Bunlardan þehirlerde yerleþmiþ ve Ýslam dünyasýna mensup bazý dini tarikatlerin tesiri altýnda kalmýþ olanlarýn ise unvaný bilahare “ Gazi” ye tebdil edilmiþ gözükmektedir.Yine ayný kitapta ismi geçen Ahýyaný Rum yani Anadolu Ahileri ile;Horasan Erenleri de denilen Abdalaný Rum yani Rum Abdallarý(Ebdal: tasavvuf ýstýlahýnda Bedeller, Dünyanýn nizamý,düzeni ile vazifeli olup, Allah-ü Teala’nýn insanlardan gizlediði büyük zatlar.Biri vefat edince yerine baþkasý(manevi olarak) getirildiðinden bu isimle anýlmýþlardýr.Bunlara Ricalül Gayb da denir.)hadisi þenfte geçen Ebdallarýn tabiri caizse Türk versiyonudur.

Bu konuda þu mealde bir hadis rivayet edilir:Ümmetim arasýnda her zaman kýrk kiþi bulunur.Bunlarýn kalbleri Ýbrahim’in kalbi gibidir.Allah-ü Teala onlarýn sebebi ile kullarýndan belalarý giderir.Bunlarý Ebdal denir.Onlar bu dereceye namaz ve oruç ile eriþmediler.Ýbn-i Mesud(ra)”Ya Resulallah! Ne ile bu hale bu dereceye ulaþtýlar diye sorunca “Cömertlikle ve Müslümanlara nasihat etmekle eriþtiler buyurdu.(Hadisi þerif,Hilyet-ül Evliya) Abdal ve baba ismini taþýyan..Türkmen kabileleri arasýnda telkinatta bulunan…Osmanlý Padiþahlarý gibi bütün harplere iþtirak etmiþ bulunan deliþmen tabiatlý ve garip etvarlý derviþler…vardý.Aþýk Paþazade tarihinin Bacýyaný Rum …dediði ve haklarýnda tafsilata malik olmadýðýmýz teþkilat veya tarikat’ten sarfý nazarla diðerlerini ele alacak olursak bunlarýn her birinin Türk ve Ýslam dünyasýnýn her tarafýnda þubeleri olan ve bu günkü Komünist yahut Farmason teþkilatýna benzeyen teþkilatý bulunan tarikatlar olduðunu görürüz.Kökleri bu suretle geniþ Türk ve Ýslam dünyasýna yayýlmýþ olan bu gibi teþkilat vasýtasýyla her tarafla temas halinde bulunan Osmanlýlarýn ise Osmanlýlaþmýþ Rumlarýn yardýmýna muhtaç olmadan daha evvelki emsali Türk Ýmparatorluklarý gibi büyük bir Ýmparatorluk teþebbüsünde bu kuvvetlerden istifade etmiþ ve kendilerine lazým gelen her türlü unsurlarý bulmuþ olduklarýna þüphe yoktur.Ö.L.Barkan-Kolonizatör Türk Derviþleri)
Ö.L.Barkan’ýn yazdýklarýndan net olarak anlýyoruz ki; Osmanlý Devleti/Ýmparatorluðu yarý vahþi/göçebe bir toplumun rast gele kurduðu bir devlet deðildir.Osmanlý Devletinin kurucu aþireti olan Kayý Boyu,Osman ve Ertuðrul Beylerin etnik kökenleri bilhassa Batýlý tarihçiler tarafýndan sorgulandý.Elbette ki bunun sebebi doðudan gelen ve kýsa bir süre içinde Batý için bir tehdit haline gelen Kayý Boyu’nun asaletidir.Bunun cevabý Taner Timur’un konumuzun ilerleyen sayfalarýnda alýntýladýðýmýz kýsmýnda Batý tarafýndan oluþturulan imajla doðrudan alakalý olmalýdýr diye düþünüyorum.Batý karþýsýndaki Tehdit’in asaletini merak etti. Araþtýrdý.Nihayetinde eksik ve yanlý bilgisiyle Osmanlý’nýn asil olmadýðýna veya daha önceden tanýdýðý Moðollardan olduðuna karar verdi.Belki de amacý” bizi yenenler asil,medeniyeti olan bir kavim deðil,barbarlýk ve savaþla yoðrulmuþ bir kavim” demekti.Peki öyle miydi?Bu sorunun tek bir cevabý var Hayýr! Osmanlýlarýn kökeni yerli yabancý pek çok tarihçinin araþtýrdýðý bir konudur.Küçük bir beylikten muhteþem bir imparatorluðun ortaya çýkmasý-kuruluþ yýllarýnda deðil ama-daha sonralarý bilhassa yabancý devletlerin ve tarihçilerin dikkatini çekmiþtir.

Þurasý bir gerçektir ki,Kayý Boyu-Ertuðrul Bey-Osman Beylerin þecereleri hakkýnda tarihi kaynaklarda geniþ malumat maalesef yoktur.Bu sebepten Osmanlý’nýn kökeniyle ilgili incelenen kaynaklara itibar etmek gerekir.Küçük Kayý obasýnýn geleceðin en muhteþem imparatorluklarýndan birinin temelini atacaðý bilinemeyeceðine göre Kayý Boyunun þeceresi ile ilgili sahte bilgi veya belge olmasý ihtimali son derece düþüktür.

Batýlý tarihçilerin farklý düþünceleri olsa da-zihniyet itibarýyla-yerli tarihçilerimizin(Ýsmail Hakký Uzunçarþýlý-Zeki Velidi Togan-Fuad Köprülü vb.)Kayý Boyunun þeceresi ile ilgili fikirleri bazý ufak farklýlýklar dýþýnda ortaktýr.

“Osmanlý Devletini kurmuþ olan ailenin tarihi kayýtlarla etnik incelemelere ve mevcut damgalarýna göre Oðuzlarýn sað kolu olan Günhan kolunun Kayý Boyundan olduklarý tahakkuk etmiþtir....Büyük Selçuklular 1071’de Malazgird Meydan muharebesini müteakip Anadolu istilasýna baþladýklarý sýrada kendilerine baðlý aþiretleri toplu olmayarak muhtelif tarihlerde kýsým kýsým Anadolu’nun muhtelif yerlerine iskan ettikleri sýrada Kayý boyunu da bu istilayý mütekip yerleþme sýrasýnda veya daha sonra Celaleddin Harezmþah’ýn vefatýný müteakip Anadolu’nun bazý ülkelerine yerleþtirmiþlerdir ki bunlardan bir kýsmý da daha sonra Osmanlý beyliðini kuran Kayý’lardýr.” (Ý.H.Uzunçarþýlý-Osmanlý Tarihi)

“Kayý yahut Kay adlý Türk boyuna mensup sayýlýrlar. Bunlarýn Türkmenler'den olduðu hakkýnda Ýbn Battuta'nýn ve Temürlü tarihçilerinin ifadeleri müttefiktir... fakat, hangi uruðdan olursa olsunlar, Osmanlý’ larýn Horasan'dan Ahlat yoluyla geldikleri muhakkaktýr. Buna dair rivayetlerde Horasan'da bunlarýn bulunduklarý mýntýkanýn, Mahan (yani þimdiki Türkmenistan'daki Yeni-Merv) olduðuna dair teferruat, ön asya'da o zaman bir kimsenin uydurmakla alakadar olmadýðý ve uyduramýyacaðý bir keyfiyettir. Osmanlý rivayetleri, Kayý'larla beraber Kýzýl-Buga Bahadýr'ýn yahut Süleymanþah'ýn kumandasýnda Mahan (Me'rv) mýntýkasýný Cengiz Han'ýn ordusuna mukabele göstermeden terkeden uruðlarý 50, hatta 70 bin hane gösterirler.

CUVEYNl'de, Cengiz Han'ýn ordularý Horasan'a girdiði vakit 70 bin hane Türkmenin Merv etrafýnda toplanmýþ, fakat oralarý müdafaa etmeyip, Cebe ve Sübidey'in önünden batýya kaçtýklarýný anlatýyor.Osmanlýlarýn cedleri olan Kayý'lar da iþte bu 70 binin içinde bulunmuþ olabilir... Osman Beyin atalarý gerçekten Kayi yahut Kay iseler, bunlarýn Oðuz heyetine dahil Kayý (Kayýg) oymaðý olmaktansa, 11. inci asýrda Uzakdoðu'dan gelerek Horezmþahlar devrinde Horasan'daki Türkmen’lere katýlan büyük Kayý'larýn esas kollarý olmasý ihtimalini kuvvetlendirecek deliller de vardýr.Horasan'dan kalkýp geldikleri
halde Horezmþahlara taraftar olmýyan, oradan gelirken de yoldaki birçok ellerin ortasýndan geçen ve yolda rastladýðý harbe, bunu maðlib tarafa kazandýrmak için karýþan bu kahraman kabile, Oðuzlarýn arasýnda o zamana kadar zikre deðer siyasi mevcudiyet göstermiyen Kayý boyu olmaktan çok Uzakdoðu'dan kalkýp birçok kavimleri önlerinde sürüklediðini ve bir kýsmýnýn Doðu Avrupa'ya diðer bir kýsmýný da Önasya'ya gitmeðe mecbur ettiðini yukarýda anlattýðým büyük ve savaþçý Kay yahut Kayý uruðunun bir kolu olmasý daha muhtemel görünmektedir.”(Z.V.Togan.U.T.Tarihine Giriþ.)
“Müsbet olarak varabildiðimiz yegâne netice, Osman’ýn küçük aþiyretinin Kayýlar’a mensub olmasýndan ibarettir... Eskiden beri Oðuzlar’ýn mühim bir þubesi olan Kayýlar,Selçuklar devrinde umumî Oðuz hareketlerine iþtirak ederek þarktan garba doðru gelmiþlerdir...”Ve iþte biz Kayý ismine ilk kez burada, 22 Oðuz kabilesinin baþýnda rastlýyoruz: Mahmûd, Selçuklu sultanlarýnýn mensup olduklarý Kýnýk boyundan sonra Kayýð (yani Kayý) boyunu anýyor ki, bundan, bu kabilenin sosyal mevki (yani kabile asaleti) bakýmýndan diðerlerinin üstünde kabul edildiði anlaþýlýyor. 14. yüzyýl baþlarýnda tarihçi Reþîdeddîn, bundan biraz farklý olarak, Oðuzlarýn 24 kabilesini anmaktadýr ki, Kayýlar burada en baþta gelmektedir. Oðuzlar arasýnda yaþayan menkýbevi nitelikte birtakým tarihi rivayetler ve gelenekler yine Reþîdeddîn tarafýndan tespit edildiði gibi,15. yüzyýlda Osmanlý yazan Hasan Bayatý ve 16. yüzyýlda da Abu'l-Gâzî Bahadur Han taraflarýndan yazýya geçirilmiþ olduðundan,bu sayede çeþitli Oðuz boylarý ve bu arada Kayýlar hakkýndaki bazý gelenekleri de öðrenebiliyoruz. Bununla beraber, Reþîdeddin'in bazý kayýtlan dýþýnda,diðerlerinin, "bu kabile geleneklerini bazý tarihi olaylara baðlamak ve az çok kronolojik bir esasa dayandýrmak" hususundaki giriþimlerinin tamamýyla sonuçsuz kaldýðý açýkça görülmektedir.Fuad Köprülü-Osmanlýnýn Etnik Kökeni)