Katar’ýn düzenlediði 2022 FIFA Dünya Futbol Kupasýnda final harici bütün maçlar oynandý. Bu turnuva diðer turnuvalardan farklýydý, Katar futboldan çok baþka konulardan dolayý Batý Avrupa gündeminden düþmedi. BBC’de yayýnlanan bir makalede yazar bu turnuvanýn yýllarca tartýþýlacaðýný, konuþulacaðýný iddia etmiþ.  Hatta 100 yýl sonra halen Katar 2022 Fýfa Dünya Kupasý konuþulacakmýþ?

Batý Avrupa’da neyi konuþtu, veya 100 yýl neyi konuþacak?  Yolsuzluk, insan haklarý, standyumlarýn inþatýnda hayatýnýn kaybeden iþçiler, LHBT yani cinsi sapýklarýn haklarý, hooliganlarýn rahatlýkla içip içip taþkýnlýk yapma haklarý  vesair.  Batý kendi kendine tartýþadursun, Katar’lýlarýn umrunda bile olmadýðý  haberlerde açýk ve net bir þekilde ortaya çýktý. 

Bu turnuvanýn en büyük farký: Afrika’dan bir takým (Fas milli takýmý)  ilk kez yarý finale kalmakla bir ilke imza attý, tarih yazdý. Hemde Belçika, Ýspanya, Portekiz gibi futbolda güçlü olan takýmlarý eleyerek. Ýspanya itiraz etmeseydi, Fas milli takýmýnýn çok farklý bir boyutu ortaya çýkmayacaktý. Ýspanya’nýn eleþtirsine gelmeden önce Fas’ý biraz  tanýyalým.

Fas

Fas, Afrikanýn kuzey ucunda Arap-Berber ülkesidir. 2. Dünya savaþýndan sonra (1956)  baðýmsýzlýðýný kazanmýþtýr. Krallýkla yönetilen ülkenin nüfusu 37 milyondur. Gaz veya petrol gibi yeraltý zenginlikleri bulunmayan fakir bir devlettir.  Fas, daha önce Fransa ve Ýspanya sömürgesiydi. Halen Ýspanya’nýn iþgali altýna iki þehri bulunmaktadýr (Ceuta ve Melilla). Fransa ve Ýspanya’nýn eski sömürgesi olmasýndan olsa gerek, Fransa ve Ýspanya’da çok sayýda Fas asýllý vatandaþ bulunmaktadýr. Bu iki ülke yaný sýra Belçika, Hollanda ve Ýtalya’da da Faslý azýnlýklar vardýr.  Fas’ýn yurt dýþýnda yaþayan 5 milyon civarýnda vatandaþý olduðu bildirilmektedir.

Diasporanýn gücü

Þimdi Ýspanyanýn itirazine gelelim: Ýspanya, Fas milli takýmýndaki 14 oyuncunun yurtdýþýnda doðma büyüme Avrupa vatandaþlarýndan oluþtuðuna dikkat çekip buna itiraz etmiþti. Bu ara, takým hocasýda Fransa’da doðma büyüme, Fransýz-Fas vatandaþýdýr. Fas milli takýmý, oyuncularýnýn hepsinin Fas vatandaþý olduðunu, nerede doðup büyüdüklerinin önemsiz olduðunu ileri sürüp eleþtiriyi kabul etmedi.

Fas milli takýmýn büyük bir bölümü yurt dýþýnda yaþayan Faslýlardan oluþmaktadýr yani diaspora futbolculardan da diyebiliriz. Ýkinci  kuþak Faslýlardan bahsetmiyoruz, bugün Fas milli takým adýna ter dökmüþ olan futbulcular üçüncü veya dördüncü nesildir. Bunlarýn belkide çoðu yaþadýðý ülkenin dilini Arapça veya Berberceden çok daha iyi konuþanlardýr.  Buna raðmen Fas, diasporadaki futbol gücünü farketmiþ ve bunu çok güzel bir þekilde deðerlendirmiþtir. Yoksa, Ýspanya veya Portekiz gibi futbol devlerini elemek þans eseri filan deðildir.  Batý Avrupa futbolunu, futbolcusunu çok iyi bilen diaspora futbolcular, tecrübelerini yerli yerince kullanýp baþarýya imza atmýþlardýr.

Futbolcularýn baþarýsý kadar, çok deðiþik ülkede yetiþmiþ yetenekleri bir çatýda toplayýp milli hedefte koþturabilmekte takdire þayandýr.  Bu konuda daha fazla yazýlabilir ama asýl deðinmek istediðim mesele yurt dýþýnda yaþayan milyonlarca vatandaþýn, gurbetçinin veya diasporanýn mevcut gücünü keþfedip bunu kullanmanýn önemine dikkat çekmek istedim. Fas, yurt dýþýnda yaþayan 5 milyon vatandaþýndaki futbol kabiliyetini keþfetmiþ ve bunu baþarýyla kullanýp bir ilke imza atabilmiþtir.

Dikkatinizi istirham ederim; diasporanýn  yani gurbetçinin gücünü kullanmasýný bilen ülkelerin baþýnda Ýsrail gelir. Dünyanýn en icra köþesindeki bir museviden bile  istifade etmesini çok iyi bilir. Sonuç ortada… Diasporanýn gücünden çok iyi yararlanan ülkenin biride Ermenistan’dýr.

Darýsý bizim baþýmýza diyelim mi ?

Abdullah konuksever