Yukarıdaki soru altı yaşındaki torunum tarafından bana sorulan bir soru olmayıp bundan yaklaşık olarak 300 sene önce koca koca adamlara ciddi ciddi cevabı verilmiş bir sorudur.
Neyse kafanızı karıştırmadan direkt konuya duhul eyleyeyim.
Efendim 1688 Yılında Yanya Mutasarrıfı Kızıl Rıza Paşa’nın üçüncü çocuğu dünyaya gelir. Bu çocuğa Kamil adını verirler.
Kamil babasının erken ölümü sebebiyle annesi tarafından büyütülür. O devirlerde her anne gibi Kamil’in annesi de oğlunun okuyup din adamı olmasını istese de Kamil kafayı Tabiat Bilgisine takmıştır. O sebeple de ailesinin tüm itirazlarına rağmen babasından kalan mirasla önce Roma’ya sonra Paris’e gider ve özellikle nebatlar ve ziraat ile ilgili eğitim görür.
Daha sonra babasının dostlarının yardımlarıyla sarayda bahçıvan yardımcısı olarak çalışmaya başlar. Bu arada da çalışkanlığı ve azmi ile Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın dikkatini çeker. Bu delikanlıda iş vardır Sadrazam Paşaya göre.
Bu arada Osmanlı Devletinde Lale Devri başlamış başta saray olmak üzere tüm İstanbul lale bahçesine dönmüştür adeta. 1720 yılına gelindiğinde ise bir hastalık güzelim laleleri yok etmeye başlar. O nadide laleler daha açmadan boyunlarını bükmektedirler.
İşte o günlerde artık Molla Kamil Efendi diye hitap edilen Kamil Efendi kolları sıvar ve laleleri bu amansız hastalıktan kurtararak İstanbul’u ve tabii ki Sadrazam paşayı ve Padişah III. Ahmet’i mutlu eder. Padişah Molla Kamil Efendiye ‘’ Halaskârân-ı Lalezâr’’ ( Lale bahçelerinin kurtarıcısı ) unvanı ile birlikte bolca para verir.
Kamil Efendi Padişahın verdiği para ile Yalova’da genişçe bir arazi satın alır ve bu arazide – Osmanlı Devletinde o güne kadar görülmemiş olan- bir meyvenin üretimine başlar.
Uzun süren çalışalar sonunda Avrupa’da gördüğü ve çok beğendiği bu meyveyi Yalova’da üretmeyi başarır Sadrazam Nevşehirli İbrahim Paşa’ya bir sepet bu meyveden gönderir bir raporla birlikte. Raporunda meyveyi şöyle tanıtmaktadır:
“Avokad nam bu ağaca kim Timsah Armudu da derler, faidesi saymakla bitmez. Sayesi hoş, bakması âlâ, yemişi leziz ve şifadır. Meyvesi cennet taamı olup neyle yense yakışır, ağza ferahlık mideye küşayiş verir. Yağı sürülende cilde sedefi bir nur katar. Evrakı( yaprakları ) pişirilip içilse hasat-ül kilyenin (böbrek taşı) ilacudur…”
İbrahim Paşa sizin de anlayacağınız üzere avokadoyu tadar ve tadını çok beğenir. Öte taraftan Kamil Efendinin saydığı diğer özelliklerin hepsi meyvede gerçekten de mevcuttur. Hal böyle olunca da avokado artık sarayın ve Osmanlı zenginlerinin gözdesi bir meyve olur ve haliyle Kamil Efendi’ye bir hayli para kazandırır. Lakin Kamil Efendinin tüm gayretlerine rağmen bu meyve orta ve fakir tabaka ile buluşamaz bir türlü.
Derken efendim bilindiği gibi 1730’da Patrona Halil Ayaklanması ile İbrahim Paşa öldürülür Padişah III. Ahmet tahttan indirilir.
İsyancılar Sadrazam İbrahim Paşa’nın adamı olarak gördükleri Kamil Efendiye de dokunmadan geçmezler tabii ki. Bir fetva çıkartırlar. Fetvada ‘’ Timsah ile ağacın cim’a etmesi suretiyle ( Timsah ile Ağacın cinsel ilişkisi sonucunda ) husule gelmiş olan Avokad nam bu ağacın dikilmesi yetiştirilmesi meyvesinin yenmesi şer’an caiz olmayub tüm ağaçların imha edülmesi....’’ denmektedir.
Neticede Kamil Efendinin Yalova’daki arazisinde bulunan bütün avokado ağaçları yakılır ve o günden sonra çok yakın zamanlara kadar ülkemizde bir daha hiç kimse avokado yetiştirmeye teşebbüs etmez. Hatta herkes avokadonun ülkemize son yirmi senede girdiğini zanneder. Oysa avokado bu ülkeye domatesten çok daha önce girmiştir.
(
Timsah İle Ağaç Evlenirse Doğan Çocuk Ne Olur? başlıklı yazı
Sami Biber tarafından
19.12.2022 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.
