�ncelikle; uygulanmakta ve genel kabul g�rm��, g�venli�i ve s�rd�r�lebilirli�i teminat alt�na al�nm��; �anayasal, demokratik, laik, sosyal ve hukuk devletinin� var oldu�unu kabul ederek yola ��k�yoruz. Hukuk ve felsefede �nemli bir ��retinin dayana�� olan ��art teorisi� ��nda; �bu sayd�klar�m�z olmazsa, a�a��daki de�er ve kavramlar da olmaz, olsa da k��t �zerinde kal�r� yorumu ge�erlidir. �art teorisi; zincirleme olarak, �ne olsayd� ne olurdu� �ne olmasayd� hangi sonu� ��kmazd�� gibi mant�kl� nedensel ba� ili�kileri ve zincirleri kurmam�za yard�mc� olur. Ben ��art teorisini� ceza hukuku s�n�rlar� d��na ta��y�p, daha kapsaml� bilimsel bir g�rev y�klemeyi tercih ettim.

Bilimsel teoriler; hayal, masal, d��, �topya de�ildir. Teoriler bize; mant�k, muhakeme, mukayese, varsay�m, y�ntem, alternatif, gerek�e, delil, dayanak, �ng�r�, uzg�r�, hedef, ama�, bilgi, bilim, bilin� imkanlar� sunar. Kavramlar, kelimeler, ilkeler, ak�m ve ekoller, teorilerden beslenir, geni�ler, kimli�ini bulur, bir zeminde yer edinir. Teoriler, fikirlerin tarlas�d�r, bazen de tohum ve mayas�d�r. Kataliz�r�d�r.
Teoriler; multidisipliner bilimsel anlay��n �n�n� a�ar ve gereklili�ini te�vik eder.

Anayasa ve ona uyumlu olarak haz�rlanan yasalardan as�l ama�; muhataplar�n�n, h�kim, savc� ve avukatlara ihtiya� duymadan, sorun �retmeden, sorun ��karsa da kolayca ��z�me ula�mas�ndan yanad�r. Yani taraflara inisiyatif b�rakmayacak �ekilde; genel, net, a��k, anla��l�r, somut ve kesin h�k�mler i�ermelidir yasalar.
Ola�an�st� durum ve ihtilaflar istisna olmal�d�r fakat g�n�m�zde, ihtilaflar ve �eki�meler �o�unluktad�r.

�art teorisini, yaln�zca ceza hukuku alan�nda de�erlendirmek noksan olur. Ortada ke�fedilmi� bir bilimsel yol, y�ntem, ama� varsa; bunu yaln�zca hukuk alan�nda de�erlendirmek noksanl�k olur. Metodolojik olarak, felsefenin ilgi alan�na giren her alanda, ondan istifade edebiliriz. �art teorisine g�re, bir olay�n varl��, zorunlu bir bi�imde bu olay� meydana getiren her �art�n varl��na ba�l�d�r. Bu �artlardan biri mevcut olmad�� takdirde, olay meydana gelmez. Buradan �u kan�ya varabiliriz; hukuk devletinin bir norm, ilke, kural, yasa ve de�erler zinciri vard�r. Bunlardan bir tanesinin devre d�� kalmas�/b�rak�lmas�; hukuk devleti ilkesini pasif hale getirir. �artlar�n eksiksizli�i ve zorunlulu�u halidir ba�ka bir anlat�mla.
Felsef� anlamda sebep; bir olay� meydana getiren �artlar b�t�n�d�r. Bu �artlar�n hepsi ayn� anda veya s�rayla zincirleme �ekilde olu�mas� gerekmektedir. Bir t�r kimyasal kar��m ve end�striyel �retim gibidir. T�m �art ve uygun sebepler; sonuca ula�t�ran gerek�elere dayanak ve y�ntemsel unsurlar toplam�d�r. Neticenin meydana gelmesi i�in onsuz olmayan her �art nedenseldir.

�art teorisini, bilimin genel ilkelerinden biri olarak kabul edip, onun ��nda yorum geli�tirmek istiyorum. Fiziki somut d�zlemde; ��u olacaksa, bunlarla birlikte olmal�yd�� unlar olmadan bunlar olmazd�� unu yaparsan�z ve/veya yapmazsan�z, �u sonucu elde edemezsiniz� ��u sonu� i�in bunlar olmazsa olmaz� gibi �artl� �nermeler t�retebiliriz.

Sebep sonu� ili�kisi aras�nda var olan nedensellik ba��; �art teorisinin unsurlar�d�r. ��u olmasayd�, bu olmazd�� varsay�m� ve kanaatine bizi ula�t�ran bir ��retidir. Fakat b�yle bir ak�l/mant�k y�r�tme; bazen bizi yan�lg�ya da sevk edebilir. Ortaya at�lan bir sebep, olmasayd� da alternatifi olan di�eri olan B plan�nda bizi ayn� sonuca g�t�rebilirdi. �Mutlak olmazsa olmaz �art�� her durumda ge�erli de�ildir.

Buradan hareketle; mant�kl� soru ve sorgular �retmek istiyorum. Maksad�m�z, demokratik, laik, kat�l�mc�, �zg�rl�k��, �o�ulcu, sosyal hukuk devletini in�a etmek ve y�netmek ise, bu amaca ula�mak i�in; anayasa ve yasalar yap�p bunlar� ancak uygulamakla hedefe ula�abiliriz. Mademki uymayacak veya uygulamayacaks�n�z; ni�in, kim i�in yasa yapmaktas�n�z? Madem sonunda siz de be�enmiyor ve tatmin olmuyorsunuz, ni�in yap�yorsunuz veya de�i�tirmiyorsunuz?

Yasama organ� ve hukuk devleti tan�m�, niteli�i, olu�umu, g�revi; ba�lam�nda da s�yleyeceklerimiz var elbette. Yasa haz�rlan�rken; sosyolog, psikolog, e�itimci, m�hendis, felsefeci, hukuk�u, tarih�i ve davran�� bilimciden g�r��, �neri ve destek al�nmal�. Uygulay�p, hatalar� tespit edenlerin de �nerileri �ok �nemlidir. Bir yasa maddesini; ayn� �at� alt�nda g�rev yapan �� farkl� yarg�� da farkl� yorumlayabiliyorsa, bir yerde hata yap�l�yor demektir. Yasalar�m�z daha net, anla��l�r, somut, �eli�kilerden uzak bir dille yaz�lmal�d�r.

Hukuk meslekleri olarak hakim, savc� ve avukatl�k; ihtisas ve uygulama evresinde ayr� ayr� �zel bir yetenek, birikim, deneyim ve derinlik gerektiren alanlard�r. Verimlilik, �l��l�l�k, s�reklilik, �zg�rl�k, �zg�nl�k, g�venlik, �zen ve prestij a��s�ndan meslek ya�am� boyunca e�itimi, icras�, g�rev alan� ve tan�m� hep ayr� kalmal�d�r. Savc�l�ktan hakimli�e, hakimlikten savc�l��a, avukatl�ktan hakimlik ve savc�l��a, hakim ve savc�l�ktan avukatl��a ge�i�, yasayla engellenmelidir. Hakim ve savc�; emekli oldu�unda, avukatl�k yapamamal�d�r. As�l i�i akademisyenlik olan bir ��retim g�revlisi; duru�malarda avukatl�k yapmamal�d�r. Hem haks�z rekabet, hem verimlilik kayb� hem de ihtisasla�man�n gecikmesine neden olur. B�yle bir ge�i�e; mesleki imaj, kariyer ve sosyal haklar bak�m�ndan ihtiya� duyulmayacak �ekilde yasal d�zenlemeler yap�lmal�d�r.

Hekimlik mesle�inde g�sterdi�imiz hassasiyet ve bilimsel ger�eklik hukuk mesle�inde de �ncelikle uygulanmal� ki; adalet, hakkaniyet, me�ruiyet, �zg�rl�k ve demokrasi bilincimiz kal�c� olarak tabana yay�ls�n. Bir g�z doktoru; di� hekimi yoklu�unda veya ihtiya� halinde di� �ekiyor mu?
Ortopedi uzman�, emekli oldu�unda, �ok para kazand�r�yor diye, kalp ameliyat� yapabiliyor mu?
Bir KBB uzman�, psikolojik bir vakada te�his ve tedavi g�revi yapabiliyor mu? Hepsi ayn� fak�lteden mezun olsa da; konu insan hayat� olunca; ihtisas ve deneyim en �st d�zeye ��kmas�n� arzu ediyoruz.
��yle d��n�n; i�i bo� oldu�unu �ok iyi bildi�iniz bir dosya ile a��r ceza mahkemesinde yarg�lan�yorsunuz. Hakimlerin de savc�lar�n da; ba��ms�z, tarafs�z ve mesle�ine, g�revine, yetkisine, vicdani kanaatine odaklanm��, analitik hukuk bilgisiyle donanm��, ge�mi�te/ zamanda ve gelecekte bu yaln�zca bu alanda �al��may� pe�inen kabul etmi� �ahsiyetler olmas�n� arzu etmez misiniz?

Kamu y�netiminde her alanda; denetimin en �st d�zeyde olmas�; her yurtta��n beklentisi ve anayasal bir zorunluluktur. Adalet akademisi, polis akademisi, milli savunma akademisi gibi
denetim akademisi de kurulmal�d�r. Her alan�n m�fetti�leri, �niversite e�itimi sonras�nda, burada �zel bir e�itim alarak kamuda denetim organlar�nda g�rev yapmal�d�r. Avukat, hakim ve savc�; emeklilik �ncesi veya sonras�, gerekli s�nav ve e�itim s�recini tamamlayarak, m�fetti� olabilirler. Fakat tekrar ba�ka bir meslekte �al��amazlar.

Ceza hukukunda bir neden olmadan; fiil ile netice aras�nda, yasal bir nedensellik ba�� kurulamaz.
Bir ki�i, engelleme, bertaraf etme ihtimali/g�c� olmad�� bir olay veya neticeden sorumlu tutulamaz.

Bir devletin niteli�i, yap�s�, temel y�netim ilkeleri sorunlu ise; su� ve ceza politikas� da s�rd�r�lebilir, kabul edilebilir, adil ve g�ven verici olmayacakt�r. Elif �a�la Y�ld�z, �Jeremy Bentham��n Ceza Teorisi�, s. 88. Adl� eserinde; �Daha b�y�k bir k�t�l�� nleme olas�l�� olmad�k�a cezaya ba�vurulmamal�d�r. Dolay�s�yla ceza ile �nlenebilecek bir zarar yoksa ceza temelsiz, etkisiz, faydas�z ve gereksizdir.� der.

Kanun koyucunun da uymas� ve g�zetmesi gereken; ilkeler, �l��ler, yasalar, normlar, teoriler olmazsa, hukuki belirlilik, g�venlik, evrensellik, s�rd�r�lebilirlik, hakkaniyet ve me�ruiyetten s�z edilemez. Her iktidara gelenin kal�p de�i�tirdi�i bir d�zende, her hamle kesintiye u�rar. Toplumun, kendi ad�na kanun yapmas� ve uygulamas� i�in emanet etti�i �ortak irade� ihlal ve istismar edilmi� olur. Keyfilik, �l��s�z yetki ve cezaland�rman�n �n� a��lm�� olur.

Mademki kanunlar� bilmemek mazeret de�ildir. Kanunlar; h�k�m, i�erik, anlam ve yorum olarak, muhatab� oldu�u her yurtta� taraf�ndan kolayca anla��l�r nitelik ve i�erikte olmal�d�r.

Su� ve cezada kanunilik ilkesi gere�ince TCK 2/2 maddesine g�re: �idarenin d�zenleyici i�lemleriyle su� ve ceza konulamaz� Ayr�ca h�k�m makam�nda olan yarg�� da yasa yapamaz, yasay� uygular.

Demek ki; hukuk konum itibariyle, onu yapanlar�n, uygulayanlar�n t�m devlet y�netiminin �st�nde bulunarak e�it ve adil adalet da��t�r.

�lkemizde hak aray�� ve bir ma�duriyet kar��s�nda; �Hak aramak, dava a�mak, ma�duriyeti gidermek; bu �lkede masrafl�, tela�l� ve uzun bir s�re� gerektirir. Hadi bunlara katland�k diyelim, hakkaniyet, adalet, me�ruiyet ve d�r�stl�k ekseninde, hakk�m olan� alabilecek miyim?� �ekincesi ve �nyarg�s�, hukuka olan g�veni ve adalet terzisini zedelemektedir.

Sonu� olarak �u sorguyu yaparak, yaz�m� tamaml�yorum:

�o�ulcu, �zg�rl�k��, kat�l�mc�, demokratik hukuk devleti bir hayal mi?

�ok y�nl�, ama�l� okuma, ara�t�rma ve g�zlemlerimden �u genel kanaate vard�m:

Ceza, medeni, se�im, bor�lar, ticaret vb. toplumun genelini ilgilendiren yasalar�n; e�itimini verenler, yasay� haz�rlayanlar, uygulayanlar, iddianame haz�rlayanlar, savunma yapanlar, h�k�m kuranlar, denetleyenler ve yasan�n muhatab� olan taraflar�n farkl� farkl� deneyim, birikim, ama�, niyet, beklenti, �ng�r�, kanaat, ideal ve hedeflere sahip olduklar�ndan, yasalar tam anla��lmamakta ve uygulanmamaktad�r. Bu durum da hakk�yla, eksiksiz, zaman�nda adalet da��t�lmas�n� engellemektedir.

Bir orkestrada s�z, ses, ritim �e�itlili�i olmas�, icra edilen esere zenginlik katar. Ortak bir melodinin olu�mas�n� ise koro �efi ve notalar sa�lar. Toplumsal mutabakat�n notas�, anayasad�r. Koro �efi ise
sistem mekanizmas�d�r. Denetim, g�venlik ve s�reklilik ise g��ler ayr�l��n�n senkronize g�rev yapmas�yla sa�lan�r. Tamam�n� �ekillendiren, y�nlendiren ise; milletin iradesi ve tercihidir.

B�ylesi bir niyetle mi yola ��kmad�k, muhakeme yetene�imiz mi eksik, sistem girdilerinde mi bir sorun var, �zlenen sonuca bir t�rl� ula�amad�k.

T�rk Bor�lar Kanunu

Kanunlar yaln�zca hukuk�ular�n, uzmanlar�n, y�neticilerin anlamas� ve yorumlamas� i�in haz�rlanmaz. Buradan hareketle; �T�rk Bor�lar Kanunu�nun ad�na da itiraz�m olacak. �lk bak��ta, sanki yaln�zca bor�-alacak, �ek-senet, ticaret, icra ve ili�kilerini d�zenleyen bir yasa gibi alg�lan�yor. Oysaki her ba�l��nda farkl� hukuki i�lem ve ihtilaflara yasal m�dahale eden h�k�mler i�eriyor.

Kanunun ismi bence yanl�� se�ilmi�tir. Kapsam� hakk�nda �nyarg�l� d��nceye sevk etmektedir.
Sadece bor�-alacak- s�zle�me- hukuku de�il, �al��ma d�nyas�n� da ilgilendirdi�i i�in daha kapsay�c� genel bir kanun ad� se�ilebilirdi. �rne�in: �S�zle�me, sorumluluk, y�k�ml�l�k ve yurtta�l�k kanunu�

Bor�lar hukuku a��s�ndan; tutars�zl�k, haks�zl�k ve �eli�kileri s�ralamak istiyorum.

Yeni evlenen �iftler ilk y�l bo�anma davas� a�amazken, �iddetli ge�imsizlik halinde, ileriki y�llarda, evlilik akdi feshedilerek, aile birli�inin da��lmas�na, bo�anmaya karar verilir. Yani iki farkl� iradeye; "�artlar ne olursa olsun, on y�l bu birlikteli�i s�rd�rmelisiniz" diye al�nabilecek bir karar; insan hak ve iradesine sayg�s�zl�k olur. �stelik de evlilik akdinde belirli bir s�re dahi yoktur.

Kira s�zle�melerinde; her iki taraf�n h�r iradesiyle belirlemi� olduklar� kira m�ddeti sonunda, m�lk sahibinin 10 y�l sonunda tahliye hakk� elde etmesi; b�y�k bir hak ihlali, �eli�ki ve tutars�zl�k i�ermektedir. M�lkiyet hakk�, s�zle�me �zg�rl��, irade �zerkli�i, e�itlik ilkesine ayk�r�l�klar i�ermektedir. Hakkaniyet ve me�ruiyet s�n�rlar�n� a�maktad�r. B�yle bir uygulaman�n gerek�esi, kamu yarar�, toplum yarar� ne olabilir ki? S�zle�meye �zel madde ekleyerek, kirac�n�n da onay�n� alarak, m�lk sahibi m�lk�n� belirledi�i bir y�l sonunda, gerek�e g�stermeden, geri alma tasarrufundan, yasa ile mahrum edilemez. �nce emlak vergisini, sonra kira gelir vergisini, kirac�dan da kira stopaj vergisini alan devlet; m�lk� kiraya verme ve belirlenen s�rede, 10 y�l� doldurmadan geri alma k�s�tlamas� yapamaz. Yeni evlenen �iftler bile; anla�mazl�k halinde, �� y�l sonra bo�anma davas� a�abiliyorlar.

�TBK MADDE 26- Taraflar, bir s�zle�menin i�eri�ini kanunda �ng�r�len s�n�rlar i�inde

�zg�rce belirleyebilirler.� H�km� taraflarla, s�zle�me �zg�rl�� veriyormu� gibi g�r�lse de
kanunla yap�lan d�zenleme ve s�n�rlamalar, m�lk sahibinin iradesine adeta ipotek koymaktad�r.

Anayasam�z�n 48. maddesinde �herkes � s�zle�me h�rriyetine sahiptir� denilerek s�zle�me h�rriyeti ve 35. maddesinde �herkes, m�lkiyet ve miras haklar�na sahiptir� denilerek m�lkiyet ve miras haklar� tan�nm��t�r. Fakat TBK ilgili maddeleri; anayasan�n vermi� oldu�u bu hak ve �zg�rl�kleri k�s�tlamaktad�r.

Taraflar s�zle�me �zg�rl�� kapsam�nda; irade serbest�si, ikincisi s�zle�menin i�eri�ini belirleme �zg�rl��ne sahiptir fakat, kira s�zle�me s�resi bitiminde veya s�re devam ederken, kirac� 15 g�n �nceden yaz�l� bildirimde bulunarak istedi�i zaman s�zle�meyi sonland�rma hakk�na sahip iken; m�lk sahibi s�zle�me sonunda bile bu haktan mahrum b�rak�lm��t�r. O zaman s�zle�mede belirtilen s�renin hukuken ve hak koruma ad�na ne anlam� vard�r?

11.01.2011tarihinde kabul edilip, 04.02.2011 tarihli ve 27836 say�l� resmi gazetede yay�nlanarak y�r�rl��e giren TBK (T�rk Bor�lar Kanunu), mevzuat.gov.tr de 6098 kanun numaras� ile, 649 madde 133 sayfa olarak y�r�rl�ktedir. 818 say�l� Bor�lar Kanunu (BK) ile 6570 say�l� Gayrimenkul

Kiralar� Hakk�nda Kanun (GKHK), y�r�rl�kten kald�r�larak, yasaya son �ekli verilmi�tir.

Yasa yeni ve g�ncellenmi� olmas�na, hakk�nda bir�ok kitap, i�tihat ve yorumlar olmas�na ra�men uygulamada yorum hatalar� yap�lmakta, taraflar aras�ndaki ihtilaf� ��zmemektedir.
Bu durum, bilirki�i raporlar�yla a��lmaya �al��lsa da; me�ruiyet ve hakkaniyetle bar��k olmayan vicdani kanaat, inisiyatif kullan�m� taraflarca makul kar��lanmamaktad�r.

6101 say�l�, 12.01.2011 tarihli, 3 sayfal�k,12 maddelik; TBK y�r�rl�� ve uygulama �ekli hakk�nda kanun olsa da, uygulama, yorum ve hak aray��lar�nda yetersiz kald�� g�zlemlenmektedir.

�nerimiz yasan�n daha anla��l�r hale gelmesi ve gerekiyorsa, Ayn� ceza yasas�n� daha verimli hale getirmek i�in ceza muhakemeleri kanunu, hukuk muhakemeleri kanunu gibi, bor�lar hukuku muhakemeleri ve uygulama kanunu da ��kar�labilir.

Yasaya ayr�ca ilave bir madde �neriyorum. Anayasam�za g�re; do�um, mahkeme karar� veya di�er s�zle�meler yoluyla yurtta�l�k hakk� elde etmek olan herkes; s�zle�me ehliyeti kazand��nda, imza atma ya��na geldi�inde, �� n�sha yurtta�l�k s�zle�mesi imzalamal�. Bir n�shas� kendisine verilmeli, bir n�shas�, N�fus ve vatanda�l�k i�leri genel m�d�rl�� ar�ivinde tutulmal�, bir n�shas� da bakanl�k d�zeyinde bir veri bankas� i�lenmesi, e-devlet kay�tlar�na da girmeli. Yurtta��n genel �dev, sorumluluk ve haklar�n�n �zetlendi�i, anayasa, yasa, y�netmelik, g�rev, �dev, s�zle�me ve toplumsal kurallara ba�l�l�k, sadakat, s�zle�melere vefa, tasarruf, g�venlik, verimlilik, milli bilin� vb. alanlarda, yurtta�l�k s�zle�mesi olmal�. Hukuka ve kurallara ayk�r�l�k, ihtilaf, �eki�me, soru�turma ve kovu�turmalarda, yurtta��n imzalad�� metin y�z�ne kar�� tekrar okunmal�, ihtar edilmeli, sorumlulu�u hat�rlat�lmal�, cayd�r�c�l�k ve su�u �nleyici hukuk hep g�ndemde olmal�d�r. Yani bir yurtta�; somut delile dayal� bir su�tan dolay� yarg�lanacaksa; ilk �nce yurtta�l�k s�zle�mesini ihlal etti�i, iddianameye, dava dosyas�na girmelidir.

Evrensel, anayasal ve yasal kazan�mlar ��nda; yasa koyucu, yasa, yurtta� ve y�r�tme organ� ili�kilerini masaya yat�ral�m. Farz edelim bir yurtta��n 2 milyon TL bir birikimi olsun. Veya kredi kullanarak bir finans kayna�� olu�tursun. M�lkiyet hakk� �er�evesinde, yasal gereklili�ini yerine getirdi�i s�rece bu birikimini, iradesiyle tercih etti�i �ekilde de�erlendirir ve sonu�lar�na raz� olur. Yasalar veya herhangi bir resmi kurum ona, �gayrimenkul almal�s�n.� diyebilir mi? Hay�r. Tercihini bu y�nde kulland� kabul edelim, �bu gayrimenkul�, ihtiya� sahiplerine kiraya vermelisin� diyebilir mi? Hay�r. �ster kendi kullan�r, isterse, diledi�ine, diledi�i �artlarda kiraya verir veya bo� tutar, satar.
Bu t�r yasal ve mant�kl� gerek�e ve ger�ekler kar��s�nda; m�lk sahibi, m�lk�n� neden belirledi�i
s�n�rl� s�re i�in kiraya veremiyor? Otel, pansiyon veya ��renci yurdu odas�n�, s�zle�me gere�i

belirlenen s�re i�in kiralayabiliyoruz. S�zle�me s�resi bitince, s�zle�memiz, s�resiz s�zle�me h�km�ne ge�ip, otomatik olarak uzam�yor. Kiralad��m�z odan�n, tek tarafl� olarak 10 y�l kullan�m hakk�n� elde edemiyoruz. S�zle�me s�resi iki taraf� da e�it ba�l�yor. �stersek, elektrik, su, telefon, do�algaz, internet abonelik s�zle�mesi imzalayal�m. Kararla�t�r�lan s�re sonunda; �artlar�, hizmet sa�lay�c� belirliyor. Dilerse aboneli�i tek tarafl� iptal edebiliyor veya istedi�i oranda zam yap�yor, pazarl�k yapma �ans�m�z bile yok. Peki TBK 347. Maddeye g�re, kiraya veren, bir y�l�n sonunda s�zle�meyi feshedemiyor fakat, kiralayan dilerse s�zle�meyi sonland�rabiliyor veya 10 y�l oturabiliyor.

Kira s�zle�mesi, evlilik s�zle�mesinden daha �ncelikli ve kutsal m�d�r ki; kiraya veren, m�lk�n�n tahliyesini normal �artlarda ancak 11y�l sonra talep edebiliyor. Toplumun temel ta�� olan ailenin ilk ad�m� evlilik s�zle�mesi, bir mahkeme karar� ile sonland�r�labiliyor.

1955 y�l�nda al�nan bir kararla, kira bedellerinin rayi� bedel �zerinden dondurulup, kira art��n�n yasaklanmas� �zerine 26.03.1963 tarihli Anayasa Mahkemesi karar�yla m�lkiyet hakk�n�n �z�n� zedeleyecek, s�n�rlayacak nitelik kazanmas� nedeniyle Anayasa'ya ayk�r� bulunarak iptal edilmi�tir.

Sosyal devlet ilkesinin gere�i, yeterince yerine getirilemiyorsa, m�lkiyet hakk� ve serbest piyasa ekonomisinin �artlar�/kazan�mlar�, m�lk sahibinin aleyhine yorumlanamaz. �M�lk sahibinin ekonomik durumu ve geliri; kirac�dan daha iyidir.� anlay��, tezi ve �ng�r�s�, g�n�m�z ko�ullar�nda yanl��t�r. Asgari �cretli bir emeklinin, kiraya verdi�i bir meskeni oldu�unu d��n�n. Kirac� ise ailece ortalama ayl�k 100 bin lira geliri olan birisi de olabilir. M�lk edinme imk�n� oldu�u halde, daha konforlu ya�am� tercih edip, kirada oturmay� tercih eden aileler de vard�r.
Kiralad�� ev eskiyince, yenisine ta��n�r, m�lk sahibi ise tekrar kiraya vermek i�in, ald�� kiran�n b�y�k bir k�sm�n� masraf olarak harcamak zorunda kal�r. Yani k�saca, kirac�lar�n hepsini, korunmaya muhta� bir kesim olarak de�erlendirmek yanl��t�r. Konut almaya ve kirac� olmaya elveri�li bir geliri yoksa; bu durum sosyal devlet ilkesinin y�k�ml�l�� kapsam�nda de�erlendirilmelidir. ��yeri kiralayan ki�ilerin de ekonomik durumu, m�lk sahibinden d��k olma ihtimali azd�r. M�dahaleci devlet anlay�� ayr�ca sosyal bar�� da zedeler. Sosyal devlet, g�revini yerine getiremiyorsa, tasarruf, emek ve �zveriyle m�lk edinmi�, vergisini de �deyen yurtta��n�, hay�r kurumu gibi davranmaya zorlayamaz. Arz talep dengesi, serbest piyasa ekonomisiyle dengeye do�al �ekilde gelmelidir.

�MADDE 26- Taraflar, bir s�zle�menin i�eri�ini kanunda �ng�r�len s�n�rlar i�inde �zg�rce belirleyebilirler.� h�km�; �zg�r irade beyan�, s�zle�me h�rriyeti, m�lkiyet hakk�, serbest piyasa ekonomisi a��s�ndan do�ru karard�r. Fakat s�zle�menin ba�lama tarihini iki taraf�n belirlemesi, diledi�inde s�zle�me fesih hakk�n�n kirac�ya verilmesi, bu h�k�mle �eli�mektedir. B�rak�n�z s�zle�me s�resince fesih hakk�n�, m�lk sahibi �unu s�zle�meye yazam�yor: �s�zle�me s�resi 24 ayd�r, s�zle�me bitiminde, hi�bir gerek�e, mazeret ileri s�rmeden, kirac� teslim ald�� m�lk�, ald�� gibi sa�lam, temiz, bo� ve bor�suz olarak teslim etmeye mecburdur. Teslim etmedi�i s�rece, geciken her g�n i�in�. TL Tutar�nda tazminat �demeyi kabul, taahh�t ve beyan eder�

�MADDE 66- Adam �al��t�ran, �al��an�n, kendisine verilen i�in yap�lmas� s�ras�nda

ba�kalar�na verdi�i zarar� gidermekle y�k�ml�d�r.�

TDK s�zl��ne g�re adam: erkek ki�i, �ah�s anlam�nda kullan�l�r genelde. �Bilim adam�, i� adam�� tan�mlar� bile; �bilim insan� ve i� insan�� eklinde nezakete uyarlanm��t�r.
Bir i�yerinde, kurumda �al��an ki�i; adam veya erkek olmak zorunda m�d�r? Bu kelime; i�g�ren, personel, ki�i, g�revli vb. kelime ile de�i�tirilmelidir. Kald� ki; MADDE 527-529 h�k�mlerinde �i�g�ren� ge�mektedir.

�B. Kira s�resi

MADDE 300- Kira s�zle�mesi, belirli ve belirli olmayan bir s�re i�in yap�labilir. Kararla�t�r�lan s�renin ge�mesiyle herhangi bir bildirim olmaks�z�n sona erecek kira s�zle�mesi belirli s�relidir; di�er kira s�zle�meleri belirli olmayan bir s�re i�in yap�lm�� say�l�r.� H�km�ne g�re, belirlenen s�re sonunda; kiralanan yer konut veya i�yeri olsun, neden bir ge�erli gerek�e sunmadan, m�lk sahibi fesih veya tahliye talebinde bulunam�yor?

�MADDE 327- A��k veya �rt�l� bi�imde bir s�re belirlenmi�se, kira s�zle�mesi bu s�renin sonunda kendili�inden sona erer.�
Bu madde h�km�ne g�re, s�zle�me s�resi kendili�inden sona erdi�ine g�re, neden kirac�n�n r�zas� olmad�k�a veya ge�erli bir mazeret beyan edilmedik�e, m�lk, tahliye edilemiyor? Madde:347 ise �eli�kili olarak bunun tam tersini belirtiyor: �Kiraya veren, s�zle�me s�resinin bitimine dayanarak s�zle�meyi sona erdiremez.�

MADDE 346- da ise; s�zle�me serbestisine, ahde vefa ilkesine ayk�r� olmakla birlikte, s�zle�meye, bor� taahh�d�ne ayk�r� davranan, borcunu s�zle�me �artlar�na g�re �demeyen kirac�y� korumaktad�r. Hukukun g�revi; her iki taraf�nda hak kay�plar�n� �nlemek de�il midir? Hizmet al�m, sat�m s�zle�mesi ve kredi kart� s�zle�mesindeki; taraflar� koruyan cezai �artlar neye h�kmediyorsa, ayn�s� neden kira s�zle�melerinde yasaklanm��t�r? Kirac� bir holding i�letmesi de olabilir, ona kar�� pozitif ayr�mc�l�k yapman�n amac� ve gerek�esi nedir?

�svi�re Bor�lar kanunundan yap�lan �evirilerle yasala�an, son �ekli verilen T�rk Bor�lar Kanunu; �lke ekonomisi, sosyal ve co�rafik �artlar�m�zla uyumlu de�ildir. K�lt�r, gelenek, e�ilim, tercih ve ki�isel al��kanl�klar�m�zla �eli�en, istismar ve hak kay�plar�na neden olabilecek h�k�mler i�ermektedir. �lgili yasalar ve i�tihatlar; i�yeri ve konut kira s�zle�meleri ayr�m� yapmam��t�r. �rne�in, kirac� olan bir banka �ubesi, nas�l olur da, m�lk sahibinden daha, yasal olarak daha fazla korunmas�, g�zetlenmesi, pozitif ayr�mc�l�k yap�lmas� gerekti�i kabul edilir?

MADDE 346 h�k�mleri; kirac�y� adeta m�lk�n orta��, hak sahibi, kira �demekle, ola�an�st� haklar elde eden bir �ahsiyet olarak tan�mlam��t�r. Elini kapt�ran m�lk sahibi, kolunu da vermek zorunda b�rak�lm��t�r. Bu durum; serbest piyasa, s�zle�me h�rriyeti, m�lkiyet hakk�, e�itlik ilkesi, ahde vefa ilkesi ve hakkaniyetle �eli�mektedir.

Ali R�za Malko�

Samsun, 13.05.2023
arm.web.tr

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Yasama G�c�n�n Niteli�i Etkinli�i G�revi Yarg� Ve T.b.k Ele�tirisi ba�l�kl� yaz� Ali R.MALKO� taraf�ndan 13.05.2023 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

Yasama G�c�n�n Niteli�i Etkinli�i G�revi Yarg� Ve T.b.k Ele�tirisi

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu