Eklenme Tarihi : 28.10.2025
G�ncelleme Tarihi : 28.10.2025
Okunma Say�s� : 249
Yorum Say�s� : 9

Sami Biber

Bu Yaz� 29.10.2025 tarihinde
G�N�N YAZISI
olarak se�ilmi�tir.

Son Yaz�lar�

M�cahid Bir Hayvan Mersiyesi

Atat�rk��n Son Arzusu Neydi?

Tanassur Hadisesi Ve �� G�n Hapis �� Lira Para Cezas� � 4.b�l�m-

Tanassur Hadisesi Ve �� G�n Hapis �� Lira Para Cezas� � 3. B�l�m-

Tanassur Hadisesi Ve �� G�n Hapis �� Lira Para Cezas� � 2. B�l�m-

Tanassur Hadisesi Ve �� G�n Hapis �� Lira Para Cezas� � 1. B�l�m-

Cad�lar Bayram�n� Duymu�sunuzdur Mutlaka. Peki Cad� Pastas� Nedir Bilen Var M�?

Cumhuriyet �lan Edilirken-3. B�l�m-

Cumhuriyet �lan Edilirken-2. B�l�m-

Cumhuriyet �lan Edilirken-1. B�l�m-

�nsano�lunun Ana Dili Nedir?

1940�lar�n Susurluk�u / Ankara Cinayeti

Buna Sadece Sayg�s�zl�k M� Diyelim Yoksa Ba�ka Bir Ad� Var M� Siz S�yleyin.

Master Chef Sami Usta�dan Nefis Bir Yemek Tarifi

Hasan Belek Ve Yedi Avanesine

Yedi D�veli Dize Getiren T�rk

Filistin �le �lgili T�m �iirlerimi ��pe Att��m G�n

Karga Karga Gak Dedi, �u Fetvaya Bak Dedi�2. B�l�m-karga Fetvas�

Karga Karga Gak Dedi, �u Fetvaya Bak Dedi�1. B�l�m-

Bu Adamda Yok Yok-4. B�l�m- Kam�l Atat�rk�e G�z Dikenin G�zlerini Oyar�z

Cumhuriyet �lan Edilirken-1. B�l�m-

29 Ekim 1923�de TBMM Genel Kurulunun �n�nde seferberli�in art�k kald�r�lmas�ndan tutun da Rize�de f�nd�k, portakal, �ay ve limon yeti�tirilmesi ile ilgili kanuna, hatta S�hhiye Vekili R�za Nur�un iki ayl��na istifa etmek istemesine kadar pek �ok kanun teklifleri vard�.

2. Ba�kanvekili �smet Pa�a�n�n ba�kanl��nda toplanan TBMM�de b�t�n bu kanun teklifleri ivedilikle g�r��l�p kararlar verildi ve o g�n TBMM�nin g�r��ece�i en �nemli kanun teklifine s�ra geldi.

Bu kanun teklifi: TE�K�LAT-I ESAS�YE KANUNUNUN(Yani Anayasan�n ) BAZI MEVADDININ ( yani maddelerinin ) TAVZ�HAN ( Yani de�i�tirilerek )TAD�L�NE( Yani yeniden bi�imlendirilmesine ) DA�R KANUN idi. [ �u kadarc�k metini bile s�zl�k kullanmadan anlayam�yoruz. Oysa �ok de�il, 102 sene bu dili kullan�yorduk]

Yani �zetle Cumhuriyet ilan edilecekti ama bu �yle pat diye yap�lacak bir �ey de�ildi. Her i�in, hele de konu Cumhuriyetin ilan� ise bir usul�, kaidesi vard�.

Yap�lmas� d��n�len de�i�iklikler ��yle s�ralanm��t�:

Madde 1. � H�kimiyet; bil�kayd��art[Kay�ts�z-�arts�z] milletindir. �dare usul� halk�n mukadderat�n� bizzat ve bilfiil idare etmesi esas�na m�stenittir[ Dayan�r]. T�rkiye Devletinin �ekl-i H�k�meti[ H�kumet �ekli] Cumhuriyettir.

{ Bu madde 1921 Anayasas�nda �u �ekilde yer al�yordu: H�kimiyet bil� kayd� �art milletindir. �dare usul� halk�n mukadderat�n� bizzat ve bilfiil idare etmesi esas�na m�stenittir.}

Madde 2. � T�rkiye Devletinin dini, �sl�m�d�r, resm� lisan� T�rk�edir.

{ Bu maddenin orijinal hali ��yleydi: ��cra kudreti ve te�ri sal�hiyeti milletin yeg�ne ve hakik� m�messili olan B�y�k Millet Meclisinde tecelli ve temerk�z eder.��}

Madde 4. � T�rkiye Devleti B�y�k Millet Meclisi taraf�ndan idare olunur. Meclis, H�k�metin inkisar etti�i �uubat-� idareyi �cra Vekilleni vas�tasiyle idare eder.

{ Maddenin orijinal hali: B�y�k Millet Meclisi vil�yetler halk�nca m�ntahap(se�ilmi� ) �zadan m�rekkeptir.

Madde 10. � T�rkiye Reis-i cumhuru, T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Heyet-i Umumiyesi taraf�ndan ve kendi �zas� meyan�ndan bir intihap devresi(se�im s�resi ) i�in intibab olunur. Vazife-i Riyaset(Ba�kanl�k g�revi ) yeni Reis-i cumhurun intihab�na kadar devam eder. Tekrar intihab olunmak caizdir.

{Maddenin orijinal hali:T�rkiye co�rafi vaziyet ve iktisadi m�nasebet noktai nazar�ndan vil�yetlere; vil�yetler kazalara m�nkasem olup(ayr�lm�� olup ) kazalar da nahiyelerden terekk�p eder.}

Madde 11. � T�rkiye Reis-i cumhuru Devletin Reisidir. Bu s�fatla l�zum g�rd�k�e Meclise ve Heyet-i Vekiliye riyaset eder.

{Maddenin orijinal hali: Vil�yet, mahall� umurda m�nevi �ahsiyeti ve muhtariyeti haizdir. Harici ve dahili siyaset, �er'i, adl� ve asker� umur, beynelmilel iktisad� m�nasebat ve h�k�metin umumi tek�lifi ve menafii birden ziyade vil�yata ��mil hususat m�stesna olmak �zere B�y�k Millet Meclisince vazedilecek kavanin mucib�nce Evkaf, Medaris, Maarif, S�hhiye, �ktisat, Ziraat, Naf�a ve Muaveneti ��timaiye i�lerinin tanzim ve idaresi vil�yet ��ralar�n�n sal�hiyeti d�hilindedir.}

Madde 12. � Ba�vekil, Reis-i cumhur taraf�ndan ve Meclis �zas� meyan�ndan intibab olunur. Di�er vekiller Ba�vekil taraf�ndan yine Meclis �zas� aras�ndan intihab olunduktan sonra heyet-i umumiyesi Reis-i cumhur taraf�ndan Meclisin tasvibine arz olunur. Meclis hali i�timada de�ilse keyfiyeti tasvip Meclisin i�tima�na talik olunur.

Maddenin orijinal hali: Vil�yet ��ralar� vil�yetler halk�nca m�ntahap �zadan m�rekkeptir. Vil�yet ��ralar�n�n i�tima devresi iki senedir. ��tima m�ddeti senede iki ayd�r.

Evet, TBMM o g�n son olarak bu kanun de�i�ikli�i maddelerini g�r��meye ba�lad�.

Maddelerin geneli hakk�nda tabii ki hi� bir olumsuz kelime kullan�lmad�.

Bu b�l�mde hangi milletvekilleri neler konu�tular uzun uzun yazmayaca��m ama yine de k�saca de�inelim

Yunus Nadi bu kanun de�i�ikliklerinin ni�in yap�ld��n� uzun uzun anlatt�.

Sonra?

Sonra Saruhan Mebusu Vas�f Bey s�z ald�.

VASIF BEY. (Saruhan) � Arkada�lar! d�rt sene evvel g�zel vatan�m�z�n d�rt taraf� bat�yordu. Memleketi istil� etmek, esir etmek isteyen bu m�stevli kuvvet, bu g�zel diyar�n Garp taraf�n�, m�thi� bir ihtirasla yak�p y�k�yordu. Memleket inliyordu, millet inliyordu. Herkesin kalbi kan a�l�yordu, yaln�z bu fecaat manzaras� kar��s�nda b� his( hissiz ) kalan ve memlekete kar�� hi�bir merbutiyet(ba�l�l�k ) g�stermeyen bir �ey vard�. O da, saray ve saltanat idi.

YAHYA GAL�P B. (K�r�ehir) � Allah lanet etsin.

VASIF B. (Devamla) � O saray ve Sultan; kendisine verilen, millet taraf�ndan verilen taht� kurtarmak i�in g�z�n�n �n�nde �i�nenmi� olan namuslar kar��s�nda duyulan vaveylalara kar�� kulaklar�n� t�kam��t�. O sultan, g�z�n�n �n�nde Kur�an��n, dinin, mabedinin �i�nendi�i vakit g�z�n� kapam��t�, vicdan�n� t�kam��t�. O sultan; g�z�n�n �n�nde gen� T�rk k�zlar�n�n ismeti par�alan�rken ; kalbi susmu�tu. Ancak taht�n� kurtarmak, yaln�z kendi hayat�n� kurtarmak i�in b�t�n mukaddesat� feda etmi�ti. Fakat arkada�lar! \ Bu g�zel T�rk diyar�n�n i�inde; a�layan, inleyen, ezilen bir T�rk Milleti vard�. Bu millet; as�rlardan beri tarihte harikalar, mefharetler( iftihar edilecek �eyler ) yaratm�� ve daima efendi olarak ya�am��t�. Sultan ona ihanet etmi�ti. Bu millet alt� as�rdan beri kendi ha�metini y�kseltmek i�in kan�n�, can�n�, mal�n� verdi. O sultan ve saray vermedi. Fakat bunun kar��s�nda milletin iman� sars�lmam��t�, �lmemi�ti. �man do�urdu�u kuvvet, o ruhun do�urdu�u kuvvet; nihayet Ankara'da te�kil etti�iniz Meclisin temelini kurdu. Arkada�lar! Yeni T�rkiye Devleti, her hangi bir kabile serdar�n�n, her hangi bir kabile reisinin taca mazhar olmak i�in kurdu�u bir devlet de�ildi. �stikl�lini kurtarmak isteyen, h�r ya�amak isteyen., T�rk Milletinin do�rudan do�ruya ruhundan do�an bir devlettir. T�rk Milleti, as�rlardan beri kendi ruhuna, kendi seciyesine tevafuk eden bir devlete; ilk defa kavu�uyor. Bununla daima m�ftehir olacakt�r�..

Konu�ma bu minval �zere uzay�p gitti.

Sonra Konya mebusu Sabri Efendi geldi k�rs�ye o da �lkemizin s�n�rlar�n�n k��le k��le minicik bir �ey kalmas�n� mutlak�yetle y�netiliyor olmam�za ba�lad� ve son s�z olarak ekledi:

{ Sabri Efendi, topraklar�m�z�n 20 Milyon kilometrekareye ��kt�� d�nemlerde mutlak�yetle y�netildi�imizi unutmu�tu san�r�m. }

SABR� EFEND� ( KONYA ) ��Aciz arkada��n�z bu kelimeye �imdi de�il ta mektep s�ralar�nda a��k olmu�tur��

YAHYA GAL�B( KIR�EH�R)- Allah senin gibi a��klar� m�zdad eylesin ( artt�rs�n, �o�alts�n )

****

Tabii ki bitmedi. Daha yeni ba�lad�k.

*****
CUMHUR�YET BAYRAMIMIZ T�M M�LLET�M�ZE KUTLU OLSUN.

BA�TA MUSTAFA KEMAL ATAT�RK OLMAK �ZERE KANLA, �RFANLA KURULAN CUMHUR�YET� B�ZLERE ARMA�AN EDEN T�M �EH�T VE GAZ�LER�M�ZE RABB�MDEN RAHMET D�L�YOR AZ�Z HATIRALARI �N�NDE SAYGI �LE E��L�YORUM.

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Cumhuriyet �lan Edilirken-1. B�l�m- ba�l�kl� yaz� Sami Biber taraf�ndan 28.10.2025 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

Cumhuriyet �lan Edilirken-1. B�l�m-

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu