Eveeeet, öylece bakıyorsunuz ‘’Ula bu Tanassur da neyin nesi?’’ diyerek değil mi?
O halde işe oradan başlayalım.
Tanassur: Nasıralaştırmak demektir.
Yine anlamadınız tabii ki. O halde anlayacağınız şekilde yazalım. Tanassur, Hıristiyanlaştırmak demektir.
Neyle ilgili bu Tanassur Hadisesi
Tanassur Hadisesi, Bursa Amerikan Kız Koleji ile ilgili bir dava.
Şimdi soruyorsunuz: ‘’ Bursa Amerikan Kız Kolejinde Hıristiyanlaştırma faaliyeti mi olmuş?’’
Evet olmuş. Hatta dahası var
Bizim Türk kızları, Hıristiyanlaştırılmaya çalışıldığı için bu okul kapatılmış.
Peki ne zaman kapatılmış?
İşte o tarih çok çok ilginç.
29 Ekim 1923’de Cumhuriyet ilan edilirken anayasamıza ( 1921 Anayasası ) ilave edilen ‘’ Türkiye Cumhuriyetinin dini İslamdır.’’ Maddesinin kaldırıldığı sene yani 1928 Yılında Bursa’da faaliyette olan Bursa Amerikan Kız Lisesi, bazı öğrencileri Hıristiyanlaştırmaya çalıştığı gerekçesiyle kapatılmış. [ Anayasadan ‘’Türkiye Cumhuriyetinin dini İslamdır’’ maddesi 10 Nisan 1928’de kaldırıldı. ]
Peki Türkiye Cumhuriyetinin dini İslam olmadığına göre öğrenciler Müslüman olsa ne çıkar, Hıristiyan olsa ne? Ayrıca kızlarını o okula gönderen anne babalar ( Özellikle babalar ) kızlarının bir Hıristiyan okulunda okuduklarını, Hıristiyan terbiyesiyle yetiştiklerini, öyle ya da böyle Hıristiyanlığın etkisinde kalacaklarını bilmiyorlar mı? Bal gibi de biliyorlar zira gelecek bölümde kimliklerini de yazacağım kızlar öyle eften püften insanların kızları değiller.
Eh o zaman şu Tanassur olayına dalalım, bakalım karşımıza neler çıkacak?
Tek bir Amerikan vatandaşının yaşamadığı 1800’lü Yılların Osmanlı Topraklarında) bir Amerikan Lisesinin ( Sonra yüzlerce olmuştur. ) ne işi vardır? Bu ülkede Protestan Hıristiyan da yokken ABD ne diye bir Protestan kilisesi açar?
İşte bu soruları biz bugün sorsak da Osmanlının son padişahlarından biri olan Abdülmecit sormadı. Ya da sordu ama zamanın nazırları(bakanları ) bir sürü olumlu raporlarla padişahı kafaya aldılar.
Sonuçta Padişah Abdülmecit döneminde 1848’de ilk olarak Bursa’da bir Protestan Kilisesi açıldı.
Abdülmecit ile başlayan Yabancı okullar olayı Abdülaziz ile devam etti ve nihayet 1876 Yılında II. Abdülhamit Döneminde Bursa’da bir Amerikan Kız Koleji açıldı.
Ancak bu kolejin ve ülkedeki diğer yabancı ülkeler tarafından açılan okulların öğrencileri hep Ermeni ve Rum vatandaşlarımızdı. Okullar, Müslüman ve Yahudi öğrenci almıyorlardı.
1908’e kadar yabancı okullara Müslüman öğrenciler alınmadı. Haliyle Bursa Amerikan Kız Kolejine de… Ama 1908’de ilan edilen II. Meşrutiyetten sonra artık Müslüman öğrenci de almaya başladılar zira bizim yüzü batıya dönük paşalarımız, bürokratlarımız, evlatları Avrupai bir eğitim alsın da başları göğe ersin diye bu okulların idarecilerine baskı yapmaya başladılar.
Derken efendim bahsini ettiğimiz Bursa Amerikan Kız Koleji de Türk kızlarını öğrenci olarak almaya başladı. Hatta zaten Hıristiyan olan Ermeni ve Rumları Protestan yapmaktansa Müslüman Türkleri Hıristiyanlaştırmak daha mantıklı gelmeye başladı onlar için de.
1914- 1918 Yılları arasında I. Dünya Savaşı sebebiyle kapalı olan Bursa Amerikan Kız Koleji, 1918’de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra sadece on iki öğrenci ile yeniden açıldı ama açılmasıyla birlikte kapanması da bir oldu zira Kurtuluş Savaşı başlamıştı.
Lozan Antlaşmasından sonra sadece dört öğrenci ile eğitim öğretime başlayan okulda kısa sürede öğrenci sayısı bir hayli artmıştı ve işin daha da ilginci bu Amerikan Kız Lisesinin öğrencilerinin neredeyse tamamı Müslüman- Türk kızlarıydı.
Bursa Amerikan Kız Kolejinde elbette İslami bir eğitim verilmiyordu. Mesela 1910 Yılından beri Müslüman Türk kızlarının İncil derslerine ve sabah dualarına katılmaları zorunluydu.
3 Mart 1924’de Osmanlı Hanedanı yurt dışına sürülürken çıkartılan bir diğer kanun da Tevhid-i Tedrisat Kanunuydu ve bu kanuna göre okullarda artık laik bir eğitime geçiliyordu. Ayrıca bu okullar artık Türk Müfettişler tarafından denetlenecekti.
İşte bu karar Hıristiyan Bord Misyonerlerinin hiç hoşuna gitmedi zira daha önce Ermeni Rumları Türklere karşı kışkırtmak olan görevlerini 1908’de Türkleri Hıristiyanlaştırmak olarak değiştiren misyonerlerin önünde engel gibi görünüyordu Tevhid-i Tedrisat kanunu ama onlar nice kanunların, nice yasakların üstesinden gelmişlerdi, bunun da üstesinden gelirlerdi.
Nitekim 1927 Yılına kadar bir sorun yaşamadılar ama 1927 Yılında işler değişti ve bir anda Türk Milletinin gözü kulağı Bursa Amerikan Kız Kolejine yöneldi zira bu okulda Türk kızları Hıristiyanlaştırılıyordu.
Hani bizde bir laf vardır: ‘’ Uyan da balığa gidelim’’
Bu seneye kadar uyuyan milletimiz uyanmıştı artık (!)
Yahu tek bölümde bitirecektim güya bu yazıyı. Ne mümkün efendim. Anlatacak daha o kadar çok şey var ki.
Haliyle gelecek bölümde anlatmaya devam edeceğim inşallah.
(
Tanassur Hadisesi Ve Üç Gün Hapis Üç Lira Para Cezası – 1. Bölüm- başlıklı yazı
Sami Biber tarafından
5.11.2025 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.
