*Deneme Nedir? Nasýl yazýlýr? "Deneme" yazdýðýný iddia ederek, yazmayan, yazamayan dostlar için aþaðýdaKÝ alýntýnýn faydasý olabilir.

Deneme, bir yazarýn belli bir konuya iliþkin kiþisel duygu ve düþüncelerini anlattýðý metinlere denir Bu tür ilk yazýlarý 16 yüzyýlda Fransýz yazar Michel de Montaigne yazdý ve Essais (Denemeler) adýyla yayýmladý Bugün birçok ülkede ilgiyle okunan edebiyat türünün de adýný koymuþ oldu

Deneme, yazarýn belli bir konuda görüþlerini kýsa biçimde anlattýðý edebiyat türüdür Denemelerde, edebiyat, sanat, insanlar, gelenekler, hatta gülünç olaylar gibi deðiþik konular ele alýnabilir Örneðin, Ýngiliz yazar Charles Lamb 19 yüzyýlýn baþlarýnda, "Domuz Rostosu Üzerine" adlý bir deneme yazmýþtý Bu denemede ateþle oynamayý seven bir Çinli çocuðun rastlantý sonucu kýzarmýþ domuz etini tadan ilk insan olduðu mizah yollu anlatýlýyordu

Deneme Türü Nasýl Yazýlýr?

Ýyi bir deneme yazmanýn yollarýndan biri, belli bir konudaki düþünceleri önce bir kâðýda geliþigüzel not etmektir Bundan sonra not edilen düþünceleri, anlaþýlmalarýný kolaylaþtýracak bir düzene sokmak gerekir Bir deneme için her zaman, okurun ilgisini çekecek ve denemeyi sonuna kadar okunmasýný saðlayacak bir giriþ cümlesi çok önemlidir Deneme, ayný ölçüde dikkat çekici bir biçimde de bitirilmelidir Denemeyi okurken yazarla birlikte düþünsel yolculuða çýkan okurun sonunda düþ kýrýklýðýna uðramamasý, deneme yazarý açýsýndan dikkat edilmesi gereken bir noktadýr

Öte yandan, düþüncelerin paragraflara göre düzenlemesi gerekir Öne sürülen her yeni düþünce için ayrý bir paragraf kullanýlmalý ve her paragrafta bir ana düþünce iþlenmelidir Birçok deneme üç ya da daha fazla paragraftan oluþur Denemenin paragraflara bölünmesi, söylenmek istenilenin kolay ve açýk bir biçimde ortaya koyulmasýný saðlar Deneme Fransýz yazar Montaigne ile baþlamýþ olmasýna karþýn, daha sonraki yýllarda Ýngiliz yazarlar tarafýndan geliþtirilmiþtir Ünlü Ýngiliz denemecileri arasýnda Sir Francis Bacon, Joseph Addison ile Ýrlandalý Richard Steele sayýlabilir ABD’li en ünlü deneme yazarlarý Ralph Waldo Emerson ile Henry David Thoreau’dur Edgar Allan Poe þiir üstüne, James Thurber de mizah türünde yazdýðý denemelerle okurlarýný etkilemiþlerdir

Montaigne’den sonraki ünlü Fransýz deneme yazarlarý arasýnda Theophile Gautier, Anatole France ve Hippolyte Taine sayýlabilir

Türk edebiyatýna deneme türü, Batý edebiyatlarýnýn etkisiyle Tanzimat’tan sonra girmiþ ve Cumhuriyet’ten sonra geliþmiþtir Yakup Kadri Karaosmanoðlu, Ahmed Haþim ve Fatih Rýfký Atay ayný zamanda baþarýlý deneme yazarlarýydý

Deneme türünün en güzel örneklerini ise Nurullah Ataç verdi Bu türde örnekler veren öbür önemli yazarlarýmýz arasýnda ise Ahmed Hamdi Tanpýnar, Sabahattin Eyuboðlu, Suut Kemal Yetkin, Vedat Günyol, Melih Cevdet Anday, Onat Kutlar, Mehmet Fuat, Salah Birsel, Nermi Uygur, Fethi Naci, Cemal Süreyya, Füsun Altýok ve Selim Ýleri sayýlabilir