A Benim Kaz Kafalı Kardeşim ! Topyekûn Allah’ın İpine Tutun, Şeyhin İpine Değil.
A BENİM KAZ KAFALI
KARDEŞİM ! TOPYEKÛN ALLAH’IN İPİNE TUTUN, ŞEYHİN İPİNE DEĞİL...
Yukarıdaki resimden de anlaşılacağı üzerine bugün tövbe ve günahların affı
konusunda bir iki kelam etmeye çalışacağım.
Konu günahların affı olunca haliyle çok eleştirdiğimiz, hatta dalga geçtiğimiz
ve Hrıstiyanlıkta var olduğunu iddia ettiğimiz günah çıkarma olayına da bir göz
atmak gerekiyor. Zira bizdeki bazı uygulamalar maalesef dalgasını geçtiğimiz
Hrıstiyanlıktaki günah çıkarma olayından bin kat daha beter ve trajikomik.
Peki biz Müslümanların günah çıkarma dediğimiz şey Hrıstiyanlara göre tam
olarak nedir?
Bir Hrıstiyan sitesi şöyle açıklamış:
GÜNAH ÇIKARMA NEDİR?
Yalnızca Türkçe’de günahın çıkarılması
anlamına gelebilecek şekilde kullanılan bu iki kelimelik Katolik uygulaması
aslında diğer dillerde itiraf (confession) olarak geçer.Günahın itirafı,tövbe
ve bağışlama olarak üç şekilde açıklanabilecek günah çıkarma, genel anlamda
tövbe anlamına gelmektedir.
Bu açıklamadan da anladığımıza göre biz Müslümanların günah çıkarma dedikleri
şey aslında tövbe imiş ve Hrıstiyanlığın sadece Katolik mezhebinde varmış.
Gerçekten de öyledir. Mesela Balat’taki Aya Meryem Kilisesine gittiğimde
kilisede günah çıkarma odalarını görmemiş ve görevliye sormuştum ‘’ Niçin
yok?’’ Diye. Görevli ‘’ Ortodokslukta günah çıkarma yoktur. Başrahip ya da
patrik ile birlikte camaat topluca tövbe ederler’’ Demişti. [ Bu topluca tövbe
etme cebimizde olsun zira az sonra o konuya tekrar döneceğiz.]
Peki nasıl yapılıyor bu işlem?
Onu da açıklamışlar:
NASIL GÜNAH ÇIKARILIR?
Kişi
işlediği bir günahtan ötürü pişmanlık ve rahatsızlık duyuyorsa bunu bir papazla
paylaşır.Papaz hiçbir şekilde o kişiyi tanımamalı (filmlerden de görmüş
olduğunuz gibi bir kabinin içinde günah çıkarılır ve papaz da imanlı da
birbirini görmez) ve kişinin itiraf ettiği günahı unutmalıdır.Günah Çıkarmada
en büyük ve en önemli şey ise kişinin pişman olması ve günahından tövbe etmesidir.Yürekten
tövbe eden kişi bunu uygularsa Allah da o kişinin günahını affedecektir.
Yani efendim günahı bağışlayacak olan Allahtır. Hrıstiyanların da bizim gibi
inandıkları şey budur. Nitekim bizim ‘’ Papaz günah çıkartabilir mi? Günahları
affedebilir mi?’’ Sorumuza da şöyle cevap vermişler:
‘’Tabii ki günahı affeden yalnızca ve yalnızca Tanrıdır.Hiçbir insanın günah
bağışlama yetkisi olamaz.İddia edildiği gibi papazlar Allah adına
konuşamazlar.Ancak İsa Mesih’in bize öğrettiği bir şey vardır: Bağışlamak.Bir
kişi bir suç işliyorsa,günah işliyorsa,bunu gelip itiraf ediyorsa ve dediğimiz
gibi pişmanlık duyup tövbe ediyorsa biz de o kişiyi affetmeliyiz.’’
Şimdi gelelim tövbe ile ilgili İncil ne diyor, Kur’an-ı Kerim ne diyor konusuna
Kur’an-ı Kerim diyor ki?
Ey iman edenler! İçtenlikle ve kararlılık içinde Allah’a tövbe edin.
Umulur ki Rabbiniz kötülüklerinizi örter ve sizi altından ırmaklar akan
cennetlerine koyar. ( Tahrim suresi 8. Ayet )
“Hepiniz Allah’a tövbe edin, ey mü’minler! Belki böylece korktuğunuzdan
kurtulur, umduğunuzu elde edebilirsiniz.” (Nur sûresi 31. Ayet)
“Rabbinizden
sizi bağışlamasını isteyiniz; sonra ona tövbe ediniz.” (Hûd sûresi 3.Ayet)
İncil de şöyle diyor:
‘’Başkalarının
suçlarını bağışlarsanız, göksel Babanız da sizin suçlarını bağışlar.Ama siz
başkalarının suçlarını bağışlamazsanız, Babanız da sizin suçlarınızı
bağışlamaz. Matta 6:14-15’’
‘’Eğer her biriniz kardeşini gönülden bağışlamazsa, göksel Babam da size öyle
davranacaktır. Matta 18:35’’
Kimin günahlarını bağışlarsanız,bağışlanmış olur; kimin günahlarını
bağışlamazsanız,bağışlanmamış kalır.
Matta 20:23’’
Yani Hrıstiyan inancına göre de kişi günahlarından pişmanlık duyar ve af
dilerse Tanrı onu affeder. Ancak çok önemli bir şeye daha dikkat çekiyor İncil:
Bağışlanmak isteyen öncelikle kendisine karşı kabahat işlemiş olanları
affedecek. İşte bundan sonra Tanrının affını isteyebilir.
Bu konu da ilginçtir aslında. Hrıstiyanlıkta günahtan kurtulmak, affa ulaşmak
için öncelikle affetmiş olmak gerekiyor. Alevilikte aralarında kırgınlık
olanlar birbirlerini affedip helallık almadan cem evlerine giremiyorlar, Sünni
İslamda ise ‘’ Ey cemaat-i Müslimin ! Müteveffaya birikmiş haklarınızı helal
ediyor musunuz? Helal ediyor musunuz? Helal ediyor musunuz?’’ Helallik alma
maalesef öldükten sonraya, çoğu kez de cenaze namazına katılan ama ölen kişiyle
hiç bir hukuku olmayan tamamen yabancı insanlardan isteniyor.Tövbe etmek için
affetmek diye bir şart yok, helallik isteme gibi bir şart da yok. Bu bana hep
acayip gelmiştir üstelik de ‘’ Merhamet etmeyene merhamet olunmayacaktır.’’
Hadisine rağmen mesela iki karış toprak için babasına, anasına küs ve hatta
düşman olanlar, az bir menfaat için bile dargınlıkları ölene kadar sürdürenler
nasıl günahlarının affedilmesini isteyebilirler ki?
Dikkat edilecek olursa aslında ne Hrıstiyan inancında ne de Müslüman inancında
günahların çıkarılması, delete edilmesi diye bir şey söz konusu değildir.
Hrıstiyan inancının Katolik mezhebinde günahları itiraf etmek vardır ki aslında
bu günah çıkarmak değil bir nevi psikolojik rahatlamadan başka da bir anlam
taşımaz. Diğer mezheplere göre aslında böyle bir yetkisi olmamakla beraber Katolik rahibin söylediği tam olarak şudur: ‘’Ben, Hrıstiyanlar adına onların
haklarını helal ediyorum sana. Umarım ki Rabbim de günahlarını bağışlar.’’ Yani
‘’ Garanti veriyorum. Günahların bağışlandı.’’ Diye bir durum söz konusu değil.
Ortaçağda yaşanan Endülüjans sorunu tabii ki konumuzun dışındadır.O dönem sona
ermiştir Reform hareketiyle. Yani günümüzde günahları affetme belgesi diye bir
belge söz konusu değildir.
Tövbe için günahların bir ruhaniye itirafı İslamiyette söz konusu değildir
elbette. Hrıstiyanlığın Katoliklik dışındaki mezhepleri için de söz konusu
değildir ama topluca tövbe etmek Hrıstiyanlıkta da Müslümanlıkta da görülen bir
durumdur.
Ancak?
Ancak Hrıstiyanlığın Ortodoks mezhebinde kiliselerde ve baş rahibin yönettiği
bir törenle topluca günahlara tövbe edilip Allah'tan af dilenirken Müslüman
toplumlarda tam anlamıyla işin cılkı çıkmakta ve ‘’ Heriflerin papazları
kilisede günah çıkartıyormuş. Haa haaa haaaa, ne komik’’ Diye dalga geçtiğimiz
insanlardan çok daha komik durumlara düşmekteyiz.
Özellikle köy camilerinde, bilhassa kandil gecelerinde ve Cuma namazlarından
sonra imamın başkanlığında cemaatın topluca tövbe ettiğine çok şahit
olmuşumdur. Hatta daha da ileri giderek topluca nikahlarımızı tazelerdi imam. Eşlerimiz
evde hamur açıp börek ya da ekmek yaparken, ya da ortalığı süpürürken veyahut
kadın arkadaşlarıyla yaptıkları altın gününde hoplayıp zıplarken onların ruhu
bile duymadan nikahlarımız nasıl tazelenirdi, nikahlarımız bir hafta içinde
nasıl bayatlardı ki tazelemek gereği duyardı imamımız onu pek bilemiyorum ama
olurdu işte...
Evet, bu örnek haydi neyse...Bir yerde Ortoks Hrıstiyanların toplu tövbe
seanslarına benziyor ama Allah’tan topluca af dilemek çok da yadırganacak bir
durum olmasa gerek değil mi? Her ne kadar imamın söylediği ve aslıda
tekrarlıyamadığımız bir sürü Arapça duadan sonra tekrarlayabildiğimiz tek Türkçe
ifade olan ‘’ Allah’ım bütün günahlarımdan pişmanım. Bir daha işlememeye azm-ü
cezm-ü kast eyledim.’’ Sözlerini söyleyerek ne kadar günahlarımızdan tövbe
etmiş olabilirdik? Allah böylesine bir tövbeyi kabul eder miydi orasını bilemem
ama mesela Fethiye’nin bir köyünde böylece tövbe edip camiden çıktıktan sonra
hemen yolun karşısındaki markete koşarak rakı alıp akşama rakı- balık muhabbeti
için hazırlık yapanlara çok şahit olmuşumdur.
Daha elim bir örneği ise bir tarikatta yaşadım.
En az yirmi kişi sağ ellerimizi üst üste koyduk. En üste de tarikatın şeyhi
elini koydu ve o söyledi biz tekrarladık: ( Türkçe bozuk biraz ama tövbe aynen
bu cümlelerle yapıldığı için aslını bozmadım. ) '' Ya Rabbi ! Bütün yapmış olduğum günahlardan ben pişmanım.Keşke yapmasaydım.İnşaallah bir daha ben yapmayacağım. Şeyh.... Efendiyi şeyhim olarak kabul
ediyorum.”
Evet, şeyhin elini tutuyorsunuz, daha doğrusu o sizin elinizi tutuyor, o
söylüyor siz tekrarlıyorsunuz ve böylece günahlarınızdan tövbe ediyorsunuz ama
aynı zamanda ....Efendiyi şeyhiniz olarak kabul ettiğinizi de beyan etmeniz
gerekiyor. Neden? Çünkü bundan böyle ne zaman tövbenizi bozacak olsanız şeyhiniz
bütün haşmetiyle, kudret ve kuvvetiyle karşınıza dikilip ‘’ Hımmmmmm.’’ Diye
parmak sallayacak ve siz de tövbenizi bozmak isteseniz bile bozamayacaksınız.
Hrıstiyan toplu tövbesinde ‘’ Falanca papazı papazım olarak kabul ediyorum’’
Şartı var mı yok mu bilmiyorum ama bizde bazı tarikatların mensubu olmak için
şeyhle ( ya da onun yetkili kıldığı halifesiyle) birlikte tövbe edip, şeyhi
şeyhiniz olarak kabul etme şartı var.
Ancak şeyh elini, eteğini tutarak kısa ve en kolay yoldan aff-ı mağfirete
ulaşmak isteyenler her gün kat kat çoğalınca şeyhler de şaşırmış. Bu kadar
insanın hepsinin birden ellerini tutmak, hepsiyle birlikte ‘’ Ya Rabbi! Bütün
günahlarımdan pişmanım’’ Demek adamcağızların saatlerini alıyor. Öyle olunca da
hazretlerin ibadet ve taata, ilim ve fen ile meşguliyete ayıracak zamanları
olmuyor. İşte bu karışık ve zor durumu çözmek için işin kolayını bulmuşlar
resimde de görüldüğü gibi.
Bir direğe bağlanmış bir sürü ip. Yapış bir ucundan. Sonra şeyh efendi ile
tekrarla onun söylediği cümleleri: “Ya Rabbi! bütün yapmış olduğum günahlardan
ben pişmanım. Keşke yapmasaydım. İnşaallah bir daha ben yapmayacağım’’
Nasıl? Bir kilisede bir odaya girip kafesin arkasındaki -yüzünü görmediğiniz,
yüzünüzü görmeyen- papaza günahlarınızı itiraf etikten sonra onun size ‘’
Umulur ki Tanrı günahlarınızı affetmiştir.’’ Demesi mi daha komik yoksa Kur’an-ı
Kerimin Âl-i İmran Suresinin 103. Ayeti apaçık bir şekilde ‘’Hep birlikte
Allah’ın ipine ( Kur’ana) tutunun ‘’ Dediği halde şeyhin ipine tutunmak mı daha
komik ve anlamsız?
İşte o sebeple bir kez daha diyorum: A BENİM KAZ KAFALI KARDEŞİM ! TOPYEKÛN
ALLAH’IN İPİNE TUTUN, ŞEYHİN İPİNE DEĞİL...
(
A Benim Kaz Kafalı Kardeşim ! Topyekûn Allah’ın İpine Tutun, Şeyhin İpine Değil. başlıklı yazı
Sami Biber tarafından
15.11.2019 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.
