Benim gibi bir insandan K�rt�e ba�l�kl� bir yaz� g�r�nce �a��rm��s�n�zd�r mutlaka ama yine beni tan�yanlar, yaz�lar�m� takip edenler bilirler ki b�yle bir ba�l�k atm��sam vard�r elbet bir sebebi.

Bug�n sizlere belki de daha �nce hi� duymad��n�z bir K�rt �syan�ndan, Oramar Ayaklanmas�ndan bahsedece�im.

��e ''Oramar neresi?'' Sorusunun cevab� ile ba�lamam gerekiyor ama konunun zaten can al�c� taraf� da oras� oldu�u i�in bu sorunun cevab�n� yaz�n�n i�inde bulacaks�n�z.

Osmanl� Devletinden kalan bir avu� toprak �zerinde kurulan T�rkiye Cumhuriyeti 1926 y�l�na kadar s�r�ncemede b�rak�lm�� olan Musul- Kerk�k sorununu bu tarihte �ngiltere ile aras�nda imzalad�� Ankara antla�mas�yla ��zd� (!) Musul ve Kerk�k petrol gelirlerinin % 10'u T�rkiye'ye verilmek kayd�yla T�rkiye Cumhuriyeti, bu topraklar� �ngiltere Mandas� alt�ndaki Irak H�kumetine b�rakm��t�.

1930 Y�l�na geldi�imizde �ngiltere i�in Irak'� do�rudan y�netmek art�k olduk�a zor oldu�undan ve Irak kukla h�kumeti nas�lsa her halukarda hizmetinde oldu�undan Irak'tan �ekilmeye karar verdi.

�ngiltere bu karar� verdi ama �te taraftan da b�yle bir Durumda T�rkiye'nin Musul ver Kerk�k'� geri almak i�in harekete ge�ece�inden emindi. Yani bir �eyler yap�p T�rkiye'yi durdurmal�yd�.

Peki T�rkiye'yi nas�l durdurabilirdi?

Aynen 1925'de olabildi�ince destekledi�i �eyh Sait �syan� sayesinde nas�l durdurup T�rkiye'ye sa�masapan bir antla�may� kabul ettirdiyse bu sefer de ayn� metodla. Yani b�lgede K�rt isyanlar� ��kartarak.

Peki b�lgede �ngiltere'nin ekme�ine ya� s�recek isyanlar� ��kartabilecek K�rt a�iretleri var m�yd�?

Olmaz m�? Mesela Barzan�ler ne g�ne duruyordu? �te taraftan 1926 Y�l�ndan bu yana b�lgede bir s�r� K�rt isyan� olmu�tu ve halen devam etmekteydi isyanlar.

1930'da isyanlara daha da bir h�z verildi ki sadece 1930 senesinde Savur �syan�, Zeylan �syan�, Tutakl� Ali Can �syan�, A�r� �syan�, �eyh Mahmut Berzenci �syan� gibi bir �ok isyanlar olmu�tu.

1930'da bu kadar �ok isyan varken Oramar �syan�n� �zel k�lan ne peki?

Oraya da gelece�iz, az sab�r.

Evet, Iraktan �ekilme karar� alan �ngiltere ba�ta Barzani a�ireti olmak �zere �emdinan, Herki, �at ve Oramar a�iretlerini kafaya alm��t�. hatta eski K�rt Teali cemiyeti ve Ermeni Ta�nak Cemiyeti mensuplar�n� Hoybun Cemiyeti ( Ki bir Ermeni �rg�t�d�r ) bir �at� alt�nda toplay�p ortak eylem planlar� haz�rlatt�� da iddia edilir.

Sonu�ta �eyh Amet Barzani'nin komutanlar�ndan Molla �erif ve Adamlar� ke�if amac�yla Oramar'a s�zd�lar. K�rt a�iretlerinin pek �o�unun isyana haz�r oldu�unu g�r�nce de Oramar'daki T�rk Hudut Karakoluna sald�rma karar� al�nd�.

�syanc�lar ani bir bask�nla hudut karakolundaki askerleri ve komutanlar� esir edip T�rk H�kumetiyle bir pazarl�k yapmay� hedefliyorlard� ama evdeki hesap �ar��ya uymad�. Anla�t�klar� K�rt a�iretlerinden birinin ba��nda olan Kas�m A�a, Hudut karakol komutanl��na al�ak�a bir sald�r�n�n yap�laca��n� haber verdi.

Hudut Karakolunun sald�r�ya haz�rl�kl� oldu�undan habersiz olarak 21 Temmuz 1930'da 500 ki�ilik kuvvetiyle sald�r�ya ge�en Molla Ahmet Barzani hi� beklemedi�i bir direni�le kar��la�t�.

Evet, 500 ki�ilik bir �akal s�r�s� bir hudut karakolumuza sald�r�yordu ama H�kumet, di�er isyanlarla me�gul oldu�u i�in Oramar'a yard�ma gidemiyordu.

Ahmet Barzani g�nlerce yapt�� sald�r�lardan bir sonu� alamay�nca ba�ka bir takti�e ba� vurdu: Karakolu ku�at�p i�indekileri a�l��a ve susuzlu�a mahkum ederek teslim olmaya zorlamak.

Ahmet Barzani'nin bu takti�i de i�e yaramad�. Zira T�rk askeri a� ve susuz kalsa da �l�m�ne direniyor, teslim olmuyordu. Bu arada devletine sad�k K�rtler ( �zellikle kad�nlar) Barzani kuvvetlerine �akt�rmadan T�rk askerlerine su ve yiyecek temin ediyorlard�.

21 Temmuz 1930'da ba�layan bu ku�atma 8 Ekim 1930'a kadar s�rd�. Evet evet, ''Yol kar�n doyurmuyor.'' Diyenler iyi okusunlar: Yollar�n bozuk ve ula��m�n �ok zor olmas� sebebiyle 21 Temmuz'dan 8 Ekim'e kadar bir hudut karakolu sade be� y�z �akal taraf�ndan ku�at�lm��t� ve koskoca T�rk Devleti yard�ma gidemiyordu.

Nihayet 8 Ekim 1930'da T�rk Hava Kuvvetleri isyanc�lar�n kafas�na kafas�na bomba ya�d�rmaya ba�lad� ve 9 Ekim 1930'da isyanc�lar artlar�nda pek �ok le� b�rakarak b�lgeyi terk ettiler. Yani Oramar isyan� sona ermi�ti.

****

Aradan yetmi� yedi y�l ge�ti.

21 Ekim 2007 Tarihinde bu sefer Pkk ter�r �rg�t� ayn� hudut karakoluna sald�rd�. Ancak o karakolun ad� art�k Oramar Hudut Karakolu de�il, Da�l�ca Hudut karakoluydu.

Ter�r �rg�t� bu bask�nda 12 Erimizi �ehit edip 8 Erimizi de esir ald�.

Sonra?

Sonra 1930'daki Oramar Bask�n�nda gebertilen gerillalar�n�n intikam�n� alm�� olman�n hazz�yla bir t�rk� yakt�lar:

Oremar� bilind e

Zozan � gel�, gund e

Ger�la l� b�ne kom

�ar haw�rdor govend e

Hevalan ser� hildan

Uzay�p gidiyor T�rk�. Tamam�n�n K�rt�esini yazmaya gerek yok san�r�m. T�rk�esi ise ��yle:

�Oramar y�ksektir,

Yayla, vadi ve k�yd�r.

Gerilla toplanm��

Halaya tutu�mu�.

Arkada�lar ba�kald�rd�

Zinar halay�n ba��nda.

Sava� ve cenk �enliktir...

Gerillan�n elindeki k�l��t�r

D��man�n ferman�d�r

Gerilla g�zel intikam ald�

�� g�n �� gece direndiler.

�emberi kapat�p b�rakmad�lar.

Turanl�lar�n pergelini

Peri�an ettiler

K�rdistan'da ba�kald�rd�.

T�rklerin taht�n� sallad�lar.

D�nyaya seslerini duyurdular

Gerilla g�zel intikam ald�."

Bu t�rk� bug�n halen baz� K�rt d��nlerinde �al�n�yor ve bu t�rk� e�li�inde halaylar �ekiliyor. Ama?

Ama T�rk taraf�nda hi� bir ter�ristin arkas�ndan b�yle bir t�rk� bestelenmedi�i, �ld�rmekten duyulan bir zevk dile getirilmedi�i halde maalesef bizdeki baz� saflar, hatta saftan da �te vatan hainleri, bu �erefsizlere de�il T�rk askerine katil diyebilme k�stahl��n� g�sterebiliyorlar.

Videodaki �erefsizler �stanbul- Taksim'de serbest�e bu a�a��l�k t�rk�y� s�yleyebildi�i halde '' �zg�rl�k istiyoruz.'' Diyebiliyorlar ya da onlar�n �zg�rl�klerinin k�s�tland�� s�ylenebiliyor.

********

Not: �zleyece�iniz Video �yle Kandil'de, Cudi'de, Gabar'da filan �ekilmi� bir video de�il. �stanbul- Taksim'de �ekilmi�

https://www.facebook.com/watch/?v=885273471578651

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Oramar� Bilind E - Zozan � Gel�, Gund E- Ger�la L� B�ne Kom ba�l�kl� yaz� Sami Biber taraf�ndan 9.10.2023 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

Oramar� Bilind E - Zozan � Gel�, Gund E- Ger�la L� B�ne Kom

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu