Deðerler - Hiyerarþi - Birbirinden Farklý Baharatlar 

24 Ekim 2025

Bu sabah günceme güzel bir haberle baþlamak istedim. Balýkesir Musiki Derneði Yönetim Kurulu Baþkaný olarak, kýymetli yönetim kurulu arkadaþlarýmla birlikte, baþta koro þefimiz, hocamýz ve sanat yönetmenimiz Atik Sahil olmak üzere; tüm saz üstatlarýmýza, Balýkesir Türk Müziði Koromuza ve solist olarak görev alacak arkadaþlarýmýza yürekten baþarýlar diliyoruz. Her zamanki gibi bize yakýþan bir güzelliðe ve baþarýya imza atacaðýmýza inanýyor; sevgi, saygý ve selamlarýmýzý sunuyoruz.

— Nilgül Bulca

Bu sözlerle güne baþlamak, içimde tarifsiz bir sevinç uyandýrdý. Sanki her bir nota, daha söylenmeden ruhuma dokundu. Uzun zamandýr yaptýðýmýz hazýrlýklar, provalarda dökülen emek, kimi zaman içimize çöken yorgunluk bile bu inancýn yanýnda anlamlý bir huzura dönüþtü. Koromuzun her bir üyesiyle, sazlarýmýzýn sesiyle, Atik hocamýzýn rehberliðinde yine gönüllere dokunacak bir yola çýktýðýmýzý bilmek; hem gurur veriyor, hem de içimi sýcak bir teþekkür duygusuyla dolduruyor.

Her prova günü sahneye yalnýz sesimizi deðil, içimizde taþýdýðýmýz nice duyguyu da getiriyoruz aslýnda. Kimi zaman bir bakýþta saklý kalan yorgunluk, kimi zaman bir notaya sýðmayan sevinç… Hepimiz insanýz; içimizde hem coþkun bir sevda, hem de sesimizi duyurabilme telaþý var. Bazen bir solonun hayaliyle, bazen takdir edilmenin sessiz arzusu ile çarpar kalbimiz. Ýnce bir kibir, hafif bir kýskançlýk, ya da görmesinler diye içine sakladýðýmýz kýrýlganlýk… Hepsi bu büyük armoninin parçasý. Yine de ilk nota havada yankýlandýðýnda bütün sesler ayný potada eriyor; hýrslar susuyor, gönüller ayný ezgide buluþuyor. Çünkü koro dediðimiz þey sadece müzik deðil; birlikte nefes almayý, birlikte susmayý ve insanlýðýn bütün hâlleriyle bir arada durmayý öðrenmektir.

Bazen düþünüyorum da, bizim koromuz da týpký Pir-i Lezzet’in gizli mutfaðý gibi… Her bir ses, farklý bir baharat misali: kimi tarçýn gibi sýcak, kimi karanfil gibi keskin; kimisi susam kadar sade ama vazgeçilmez. Atik hocamýz ise adeta bir ‘pir-i musiki’; elindeki batonu týpký bir kepçe gibi kullanýyor, seslerimizi aðýr aðýr karýþtýrýyor. Fazla gurur bir yemeðin tuzunu kaçýrýr gibi, ölçüsüz hýrs da uyumu bozabilir; o yüzden önce nefsimizi terbiye ediyoruz, sonra notaya dokunuyoruz. Bir bakýþta kýrýlganlýk, bir nefeste incelik, bir susuþta sabýr piþiyor sanki. Ve eser baþladýðýnda; seslerimiz deðil, gönüllerimiz birbirine karýþýyor. Ýþte o an ortaya sadece bir þarký deðil, ruhu doyuran bir lezzet çýkýyor.

Sahnenin ýþýklarý henüz yanmamýþ olsa da kuliste hayat çoktan baþlamýþtýr. Kimi iþten apar topar yetiþmiþ, nefes nefese üzerindeki telaþý sahne kýyafetiyle deðiþtirmeye çalýþýyor. Aynalarýn karþýsýnda kadýn koristler sessiz bir aceleyle makyajlarýný tazeliyor; dudaklarýna sürdükleri rujun ucunda hem yorgunluk hem sahne heyecaný parlýyor. Bir köþede erkek koristlerden biri siyah papyonuyla adeta küçük bir savaþ veriyor, düðüm bir türlü hizasýna gelmek bilmiyor. Diðer tarafta ise aný olsun diye fotoðraf çektirenler var; kahkahalar, fýsýltýyla söylenen dualar, titreyen ellerle düzeltilen saçlar… Hepsi bir arada, bir sofranýn öncesindeki hazýrlýk gibi: telaþlý ama sýcak, kusurlu ama gerçek.

Mikrofonlar öylesine hassastýr ki, sahnenin sessizliðinde küçücük bir arý výzýltýsýný bile büyütüp duyurabilir. Bu yüzden perde arkasýnda konuþmalar fýsýltýya dönüþür; kelimeler havada hafifçe süzülür. Son provada belirlenen sahne düzeni herkesçe ezberlenmiþtir; kim kimin yanýnda duracaksa onu bir daha unutmamak gerekir. Ama iþte o an, heyecanýn ve telaþýn birbirine karýþtýðý dakikalarda küçük bir karmaþa da kaçýnýlmaz olur. Birbirine seslenmeden yer arayanlar, yanlýþ tarafa yönelen adýmlar, düþecek gibi olan bir papyon ya da çorabý kaçmýþ birinin tiz çýðlýðý… Bu düzeni yeniden saðlamak ise çoðu zaman derneðin eski ve tecrübeli üyelerine düþer. Bir bakýþla, bir el iþaretiyle sessizce her þeyi rayýna oturturlar. Sahneye birkaç dakika kala, sessizlik, düzen ve nefes ayný hizaya gelir.

Koronun içinde kimsenin yüksek sesle dillendirmediði ama herkesin sezdiði ince bir hiyerarþi vardýr. Bu düzen ne bir tabelada yazar ne de bir kâðýda dökülür; yýllarýn emeði, sahnede duruþun aðýrlýðý ve müziðe verilen sadakatten doðar. En eski üyeler bir bakýþýyla sessizliði saðlar, þefin sözünü yarým býraktýrmadan herkesin dikkatini toplar. Yeni gelenler önce dinlemeyi, sonra nefes almayý, en son da ses vermeyi öðrenir. Kimi sesler doðal olarak öne çýkar; kimisi ise arka sýralarda görünmez ama varlýðýyla bütünlüðü tamamlar. Solistler, yýllarýn saz arkadaþlarý, repertuvarý ezbere bilenler… Hepsi bu görünmez merdivenin farklý basamaklarýndadýr. Fakat eser baþladýðýnda bütün bu katmanlar silinir; yalnýzca musiki kalýr, insan sesinin hakikati kalýr.