Konumuzu �� kavram olu�turmaktad�r. K�lt�r De�i�meleri, Bat�l�la�ma, Modernle�me; T�rkiye’de �zellikle son y�zy�l�m�zda en fazla muhatap oldu�umuz �� kavram, bir t�r kaderimiz olmu�lar. Bu kavramlar tarihi seyirleri i�erisinde hep birbirilerine ba��ml� bir s�reci ya�am��lard�r. Konumuzu anla��l�r k�lmak bak�m�ndan kavramlar�n �zerinde ayr� ayr� durmay� uygun bulmaktay�m. Daha sonra Erol G�NG�R’�n ilmi hayat�nda bu �� kavram �zerinde yapt�� al��malar, ��kard�� sonu�lar, zihni ve fikri d�nyas�nda oturttu�u yerleri, eserlerinden de al�nt�lar yaparak ortaya koyaca��m.

Bilindi�i gibi k�lt�r de�i�meleri, b�t�n insanl�k i�in tarihin her devrinde s�z konusu olmu�tur. D�nyada k�lt�r de�i�melerinden etkilenmeyen, millet, cemiyet, fert d��n�lemez. Bat�l�la�ma ve modernle�me ise, son y�zy�l�m�zda daha fazla �n plana ��km��; modernle�meyi b�t�n toplumlar ka��n�lmaz kabul ederken, bat�l�la�ma konusunda, �zellikle milli k�lt�rler bak�m�ndan bir direnmeden s�zetmek m�mk�nd�r.

K�lt�r de�i�meleri; b�y�k bir de�i�imi de ard�nda s�r�kleyen, k�lt�r kelimesi ile ilk y�z y�ze geli�imiz II.Me�rutiyetle olmu�, Frans�zca (Culture) bu zamana kadar k�lt�r kelimesi yok bizde. K�lt�r kelimesi, kelime olarak yok ama, son y�zy�l�m�zda y�klendi�i anlamlar bak�m�ndan g�r�l�yor ki, tarihte varoldu�umuz g�nden buyana bizimle birlikte olmu�. Her millet, toplum, cemiyet, farkl� anlamlar y�klem�i. Cemil MER��’in d��t�� kayda bak�l�rsa 161 anlam giydirilmi�. G�n�m�zde de�i�meleri izlerken, g�r�r�z ki, k�lt�r kelimesi yeni anlamlar y�klenerek, b�y�mekte, �o�almakta, evrensel k�lt�r, milli k�lt�r, kabile k�lt�r�, �st k�lt�r, alt k�lt�r gibi anlamlar y�klenerek, t�pta besiyerlere ekilen mikrop k�lt�r�nden, tar�mda kar��la�t��m�z doku k�lt�r�ne, k�lt�r-fizi�e, k�lt�r saray�na kadar y�klenlemelere u�rayarak g�n�m�ze ula�m��, k�lt�r kelimesi...

Lugatler; bir toplumda ge�erli olan ve gelenek halinde devameden her t�rl� duygu, d��nce, dil, sanat ya�ay��m�z� olu�turan unsurlar�n b�t�n�; her alanda insanlarca kazan�lm�� bilgi; �nsanlar�n, milletlerin, fertlerin bilgi birikimi olarak a��klam��t�r.

Farkl� anlamlara gelse de, �a��m�zda her �lkede, toplulukta kendisine yer bulabilmi�, T�rk Toplumu’nun ise son y�zy�lda kaderiyle b�t�nle�mi�, k�lt�r.

Kelimeyi de�il ama, �a�r��t�rd�� mevhumlar� kar��lamak �zere, Ziya G�KALP taraf�ndan ’Hars’ olarak kullan�lm��, Cemil MER��, �bni HALDUN’u da referans yaparak umrandan,’�rfan’ olarak benimsemi�. Bat� k�kenli bir kelime olmas� nedeniyle kar�� kanlarda olmu�, Nurullah ATA� ’Ekin’ diye kar��lam��. Sonu�ta k�lt�r kelimesi, T�rk K�lt�r�’nde ve T�rkiye ikliminde kendisine �ok ciddi yer edinmi�tir. Her kesimden insani kendisi ile ilgili k�lm��t�r. �yleki k�lt�r kelimesi �u anda en fazla bilimsel anlamda kulland��m�z ilk on kelime aras�ndad�r. G�nl�k gazetelerin k�lt�r sayfas�ndan, dergi, kitap, bina isimlerine kadar canl� bir �ekilde ya�amaktad�r. Zaman zaman medeniyetle birarada, medeniyet kar��l�� olarak kullan�lsa da , inanc�ma g�re medeniyet kavram�n� �oktan g�lgede b�rakm��, medeniyetin �a�r��t�rd�� d�nyay�da sahiplenmi�tir. B�y�k bir maceray� ya�ad�� anla��lan k�lt�r kelimesinin �zde, bizi ilgilendiren y�n�, bize neyi anlatmak istedi�idir. Bizim neremizde yeralmaktad�r. Hayat�m�z� s�rd�r�rken kulland��m�z bunca ara�-Gere� midir? Yahut bunlarla kurdu�umuz il�kilerde ki tavr�m�z�n ad� m�d�r? Bir ya�am tarz�, davran��lar b�t�n�; din, �rf ve adetler, m�zik, sanat, total olarak e�itim midir ? Toplumlar� ayakta tutan dinamiklerin b�t�n� m�d�r ? Son giydirildi�i anlam�na bak�l�rsa, insanla birlikte k�lt�r de var. Memnu meyveden yiyen Adem’ de k�lt�rle ilgili. B�t�n bunlar� yaparken, medeniyetten bir t�r soyutlayarak k�lt�r� ele almay� daha anlaml� bulmaktay�m.

Devam edecek...

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( T�rkiyede K�lt�r De�i�meleri Bat�l�la�ma Modernle�me Ve Erol G�ng�r-1 ba�l�kl� yaz� HayrettinYazc� taraf�ndan 30.10.2010 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.