Atatürk Hiç 19 Mayıs Gençlik Ve Spor Bayramı Kutlayamadı
ATATÜRK HİÇ 19 MAYIS GENÇLİK VE SPOR
BAYRAMI KUTLAYAMADI
Sizler bu satırları okurken Atatürk’ün Samsun’a ilk ayak basışının Yüz birinci Sene-i
devriyesini kutluyor olacağız milletçe.
Atatürk yüz bir sene önce Samsun’a ayak basıp Milli Mücadeleyi başlattıktan beş
sene sonra 1924 yılında bir kez daha geldi Samsun’a. Bu gelişinde artık
yurdumuz işgalden kurtulmuştu.
Samsunlular Atatürk’ün bu gelişinden çok mutlu oldular ve hatta acele Erzurum’a
gitmek istemesine rağmen bırakmadılar ve Atatürk bu yoğun ilgi neticesinde 5
gün kaldı Samsun’da...
Samsunlular dediler ki: ‘’ Bu güzel günü ‘’Gazi Günü’’ olarak kutlayalım.’’
Bu kararlarını 1926 Yılından itibaren yürürlüğe koydular ve 19 Mayıslar artık
Samsun’da ‘’Gazi Günü’’ olarak kutlanmaya başladı.
Bu arada hemen belirtelim: Osmanlı Devletinde 1916 yılından beri kutlanmakta
olan İdman Bayramı ve ayrıca Hıdırellez gibi bayramlar da Mayıs ayında kutlanıyordu.
Samsunluların başlattıkları Gazi Günü ve bu güne mahsus özel programlar Mustafa
Kemal’in kulağına gittiğinde bundan son derece mutlu olmuş ve tebrik, şükran
telgrafları göndermişti Samsun Valisine.
Buraya kadar özetleyecek olursak ortada henüz resmi, bütün yurt çapında
kutlanan bir bayram yok. Ne var? 19 Mayıs 1926 dan itibaren sadece Samsun
ilimizde Osmanlının eski İdman bayramıyla karışık kutlanan bir Gazi Günü var.
1927 de Gazi Günü biraz daha coşkulu kutlanıyor zira aynı gün hem Samsun’daki
Atatürk anıtının temelleri atılıyor hem de İş Bankası Samsun Şubesi açılıyor.
Bilindiği gibi Mustafa Kemal’in büyük nutku da aynı yılın yani 1927 nin Ekim
ayında okunmuş olan Nutuk "1335( 1919) senesi Mayısının 19'uncu günü Samsuna çıktım.’’ Cümlesiyle
başlıyordu. Dolayısıyla Samsun için 19 Mayıs artık
vazgeçemeyecekleri bir gün olduğu gibi bu kutsal günün mutlaka bayram ilan
edilmesi, ettirilmesi gerekiyordu.
1928 Yılındaki tören tabii ki 1927 dekinden daha da görkemli oldu ve Samsun’da
ilk kez bir Gazi Evi açıldı bu tarihte.
1932 de Gazi Parkı ve Gazi Heykeli tamamlandı. Dolayısıyla 1932 nin Gazi Günü
de oldukça görkemli oldu.
1932 den itibaren Gazi Günleri her sene bir öncekinden daha görkemli oluyor ve
törenler Mustafa Kemal’in takdir ve tebrik telgraflarıyla onurlandırılıyordu.
1934 Yılında artık İstanbul’da yaşayan Samsulular bile 19 Mayıs’ta Samsun’a geliyor
ya da İstanbul’da Gazi Günü kutlamaları yapıyorlardı. Bu arada Hazvalılar ‘’
Bizim başımız kel mi? Biz de 25 Mayıs’ı Gazi Günü ilan ediyoruz’’ Dediler ve
ettiler de ama Samsun kadar çıkamadı sesleri elbette.
Evet, ortada bir Gazi Günü vardı, o günde eski bir alışlanlığın devamı olarak
idman gösterileri vardı ama henüz resmi bir 19 Mayıs Gençlik ve Spor bayramı
yoktu. Hele de yurt çapında kutlanan bir bayram yoktu. Nitekim 1935 yılında
resmi bayramlarımız kanunla düzenlenirken ( 27 Mayıs 1935 tarih ve 2739 Sayılı
Kanun) ‘’19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’’ Diye bir bayramın esamesi bile
okunmamıştı.
Bu arada 1934 yılında bilindiği gibi Mustafa Kemal’e Atatürk soyadı verilmişti.
Dolayısıyla 1935 Yılının 19 Mayısı artık Gazi Günü olarak değil ‘’Atatürk Günü’’
olarak kutlandı.
1935 Yılı 19 Mayısının bir başka önemli özelliği daha vardı zira Maarif
Nezareti ( Milli Eğitim Bakanlığı ) Bütün illere genelge göndererek Atatürk
Gününün kutlanması için gerekenin yapılmasını emretmişti. Yani Atatürk Günü
1935 de tüm yurtta kutlanmıştı ama resmi bir bayram değildi adı da konmamıştı
henüz.27 Mayıs 1935 tarih ve 2739 Sayılı Kanun’la ulusal
bayram ve genel tatiller yeniden belirlenirken bazı eksiltmeler, bazı arttırmalar
yapıldı ama 19 Mayıs’ın bayram ilan edilmesi gerçekleşmedi.
Atatürk Gününün bütün yurtta kutlanmasında Galatasaray Klübünden ayrılarak ayrı
bir klüp oluşturan Güneş Klübün oldukça etkisi olmuştu ve uzun süredir unutulmuş
olan spor bayramı da tekrar hatırlara gelmeye başlamıştı.
1936 da CHP ye bağlı olan Türk Spor Kurumu..( Evet devlete değil bir siyasi
partiye bağlı ) Nisan ayında yapılan parti genel komgresinde 19 Mayısın ‘’ Spor ve Gençlik
Bayramı’’ olarak kutlanması için CHP ye teklif götürmeye karar verdi. Ayrıca
İdman Bayramının da bu bayramın içine katılması gerektiğini söylüyorlardı. FB, GS ve BJK Gibi spor klüpleri de 19 Mayısın Spor Bayramı olarak kutlanması gerektiği yolunda hükumetten ricada bulunmaktaydılar.
Bu öneriler etkisini gösterdi ve 1936 nın Atatürk Günü, ‘’ İdman Bayramı’’Adıyla
Ankara Hipodromunda, Atatürk’ün huzurunda yapıldı. Evet, adı artık ‘’ İdman
Bayramı’’ İdi ama hâlen resmî olarak kayıtlara girmemişti Milli Bayram olarak.
Atatürk 19 Mayıs 1938 de son kez
katılabildi İdman Bayramına. Yorgun ve hastaydı. Onun adına konuşmayı İşişleri
Bakanı Şükrü Kaya yaptı. Şükü Kaya ilk olarak Ankara Sehir Stadyumunun adının
bundan böyle 19 Mayıs Stadyumu olduğunu ve kutlanmakta olan İdman Bayramının
Atatürk tarafından Gençlere ve Sporculara armağan edildiğini söyledi. Yani
resmi olmasa da Gençlik, Spor ve Bayram kelimeleri yan yana gelmişti.
Aslında çok zor bir olay değildi bu bayrama Gençlik Ve Spor Bayramı deyip
resmileştirmek ama niçin bu kadar sürüncemede bırakıldı anlamak mümkün değil.
Nitekim 20 Haziran 1938 de kabul edilip 4 Temmuz 1938 tarihinde Resmi Gazetede
yayınlanarak yürürlüğe giren 3466 Sayılı Kanuna göre, 2739 Sayılı Kanun’un(
Yani Ulusal bayram ve tatil günlerimizi belirleyen kanun ) ikinci maddesine bir
fıkra ekleniyordu:
“G) Gençlik ve Spor Bayramı: Mayısın 19 uncu günü.”
Bu kadar basitti işte. 4 Temmuz 1938 den itibaren artık resmi olarak bir
Gençlik ve Spor Bayramımız vardı ama tabii ki Atatürk maalesef dünya gözüyle
bir Gençlik ve Spor Bayramı kutlayamadı.
Evet, Gazi Günü, Atatürk Günü, İdman Bayramı kutladı ama adını koyduğu 19 Mayıs
Gençlik ve Spor Bayramı olarak kutlamak nasip olmadı maalesef.
Peki ‘’ Atatürk’ü Anma’’ Ne zaman eklendi
bu bayramın adına?
O da 1980 İhtilalinden sonra darbecilerin hediyesi oldu bizlere. 1981 yılına
gelindiğinde çıkarılan 2429 sayılı kanun ile bayramın ismi ‘’19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı”
oldu. Hatta önceleri ‘’ ’19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor
Bayramı’’ idi, sonra baktılar ve Türkçenin canına okuduklarını far kettiler, ‘’
ve’’ lerden birini kaldırıp sözde Türkçeye uygun bir cümle haline getirdiler.’’
19 Mayıs 1919 un yüz birinci sene-i Devriyesinde bu ülkenin hürriyet ve istiklali
için emeğini, terini ve canını feda etmiş ve bu gün için hepsi rahmet-i
rahmanda olan şehit ve gazilerimize sonsuz şükranlarımı sunarken yüce Rabbimden
niyazım her birisini cennetiyle ödüllendirmesidir inşallah.
Bu sene Korona Virüs sebebiyle...
[Evet, Vallahi korona virüs sebebiyle... Siz o malum gazeteciye aldırmayın.
Korona virüs onun zannettiği gibi birilerinin hizmetinde filan değil.]
Evet,Korona virüs sebebiyle aynen Cuma namazına gidemeyen vatandaşlarımız gibi,
ve Ramazan Bayramında da sokağa çıkamayacak vatandaşlarımız gibi hepimiz bila
mecburiye ( yani mecburen ) bu milli bayramımızı evlerimizde kutlayacağız aynen
23 Nisan ‘da olduğu gibi, Aynen ziyaretler yapamayacağımız Ramazan Bayramı
gibi..
Bir dahaki 19 Mayıs Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramını yine meydanlarda
sokak ve caddelerde ellerimizde bayraklar, dillerimizde marşlarla, coşukuyla
kutlayabilmek dileklerime tüm milletime ‘’BAYRAMIMIZ KUTLU OLSUN’’ Diyorum.
Bu arada tüm İslam dünyasının mübarek Kadir Gecesinin de başta ülkemiz olmak
üzere tüm dünyaya huzur getirmesini, dünyamız üzerindeki kara bulutları bir an
önce kaldırmasını Yüce Mevlamdan dilerken bütün Ümmet-i Muhammed’in Kadir
Gecesini en içten dileklerimle kutluyorum.
FOTOĞRAF: Mustafa Kemal Atatürk’ün katıldığı Son 19 Mayıs İdman Bayramı töreninde manevi kızı Ülkü ve
Yugoslav Harbiye bakanı Mariç ile birlikte.
(
Atatürk Hiç 19 Mayıs Gençlik Ve Spor Bayramı Kutlayamadı başlıklı yazı
Sami Biber tarafından
19.05.2020 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.
