Evet, yaklaþan Babalar Günü nedeniyle bugün konumuz  babalar olacak. Tabii ki bu konuya da her konu gibi bilimsel yaklaþmak gerekir.

Efendim öncelikle baba nedir?

‘’Evimizin direði’’ ile baþlayýp ‘’Sanki saðmal ineði ‘’ ile biten þiirdeki  babalardan bahsetmeyeceðim. Yani hani þu dünyaya gelmemizin en önemli  müsebbibi olan erkek vatandaþtan...

Söz konusu edeceðimiz babalar fotoðraflardan da gördüðünüz gibi yine pek çoðu ( hatta neredeyse tamamý ) erkek olan vatandaþlar olsalar da bizim dünyaya gelmemizle hiç bir alakasý olmayan babalardýr.

O halde baþlayalým.

Babalar öncelikle üç kýsma ayrýlýrlar: 1- Faydalý Babalar  2- Manyakça bir zevkle baba dediðimiz babalar. 3-Faydasýz hatta zararlý babalar.

Faydalý babalar  da kendi içlerinde ikiye ayrýlýrlar: 1- Canlý varlýk olan babalar 2- Cansýz varlýk olan babalar.

‘’Canlý Varlýk Olan Faydalý Babalar’’ Diyorum ama maalesef bu kategoride elimizde tek örnek var: Ýpsiz Recep.

Ýpsiz Recep 1862 Rize Doðumlu.

Önceleri  kayýk ve mavnalarla taþýmacýlýk yapan kendi halinde bir vatandaþmýþ.  Sonra iþleri bozulmuþ.  Adamcaðýzýn iþleri bozulunca da haliyle asabý bozulmuþ, o asap bozukluðu ile baþlamýþ eþkýyalýða. Zamanla etrafýnda bir çete oluþturmuþ ve Kocaeli-Ýstanbul arasýnda ( Zaman zaman da Karadeniz sahillerinde ) etrafý haraca kesmiþ.

Ýþgal yýllarýnda Rum Çetelerinin de ortaya çýkmasý üzerine bu sefer Rum Çeteleriyle savaþmaya baþlamýþ.

Onun Rum Çeteleriyle savaþtýðýný gören Mustafa Kemal, ‘’ Arkandayýz aðam. Her türlü maddi ve manevi destekle yanýndayýz’’ demiþ.

Böylece Ýpsiz Recep sýký bir Kuvay-i Milliyeci olmuþ ve sadece Rum çetelerine karþý deðil ayný zamanda Yunan Kuvvetlerine karþý da savaþmýþ.

1928 Yýlýnda hayata gözlerini yuman Ýpsiz Recep, Namý diðer ‘’Emice’’ vasiyeti üzerine Karasu’daki þehitliðe defnedilmiþ.

Faydalý babalar kategorisine alabilir miyiz bilmiyorum ama bir baba daha vardýr bu kategoriye girebilecek.

Evet, bir zamanlar meydanlara çýktýðýnda ‘’ Kurtar bizi baba!’’ diyerek yýrtýndýðýmýz Süleyman Demirel de Faydalý Babalar grubunda yer alabilir. Yani her ne kadar ‘’ Baþý örtülü olarak okumak isteyenler gitsin Arabistan’da okusunlar ‘’ Diyerek bir kesimin kalbini kýrmýþ olsa da bu ülkede ona ‘’ Kurtar Bizi Baba!’’ diye ünleyip kurtuluþu onda gören milyonlarca insan olduðuna göre faydalý bir baba diyebiliriz.

Faydadalý ama cansýz varlýk olan babalara gelince:

Benim nazarýmda dünyadaki en faydalý cansýz baba ‘’ Þambaba’’ dýr.

Düþünsenize ondan daha tatlý, ondan daha insaný mutlu eden bir baþka baba var mý?

Tabii ki þeker hastalarý ve kilolu insanlar için hiç de faydalý bir baba deðildir Þambaba ama benim için enerji ve motivasyon kaynaðýdýr. Beþ-on tanesini rahatlýkla götürürüm bana mýsýn demeden. Allah baþýmýzdan, pardon soframýzdan eksik etmesin.

Ýkinci faydalý ama cansýz olan baba ise Ýskele Babasýdýr. Gemiler, vapurlar  iskele babalarý olmasa nereye baðlanacak?  Gördüðünüz gibi o da oldukça faydalý bir babadýr.

Bu arada unutmadan söyleyeyim Baba Fingo herhangi bir Mafya babasý olmadýðý gibi ayýp, müstehcen bir þey de deðildir. ‘’Baba Fingo’’ olarak yazýlmaz her þeyden önce ‘’ Babafingo’’ olarak yazýlýr ve yelkenli gemilerde direklerin en üstte bulunan, üçüncü parçasýna denir

Ýkinci gruptaki  babalara gelince:  Yani  ‘’ Manyakça bir zevkle baba dediðimiz babalar...’’

Bunlarýn en baþýnda Müslim Baba, ( Müslim Gürses ) Orhan Baba   ( Orhan Gencebay) ve Ferdi Baba ( Ferdi Tayfur ) gelmektedir. Aslýnda Hakký Bulut da bu kategoriye alýnabilir ama ona ‘’ Baba ‘’ dendiðini hiç duymadým.

Bunlar þarký söyler milleti eðlendirir. Daha doðrusu bunlarý dinleyenler dünyaya geldiklerine, yaþýyor olduklarýna lanet ederler. Hatta kendilerini jiletle doðrayanlar olur ama zevkler ve renkler tartýþýlmaz tabii ki. Yani dünyaya kahretmek, ‘’Batsýn Bu Dünya’’ veya ‘’ Ben Doðarken Ölmüþüm’’ demek, jiletle kendini doðramak bir insaný eðlendiriyorsa kim ne karýþabilir ki?

Sonuç itibariyle bu kategorideki babalarýn bir faydasýný görmeyiz. Bir zararlarý da yoktur esas itibariyle.

Ancak yine de bu grup içinde bir baba vardýr ki o diðer babalardan çok farklýdýr. Gerçek bir baba olduðu için baba deriz ona. Yüzlerce sanatçý bozuntusu  onun eserleriyle köþeyi dönerken o kendini izlemeye gelen üniversite öðrencilerinden para alýnmamasýný ‘’ Deliganlýlarýn cuvara parasýný almayýn’’ diyerek talep edecek kadar gönlü zengin bir gerçek sanatçý olan Neþet Baba’dýr. Yani Neþet Ertaþ...

Faydasýz hatta zararlý olan babalara gelince

Bu alemde  yüzlerce sene önce hangi  babalar yaþamýþtý bilmiyorum ama sanýrým Patrona Halil ve Kabakçý Mustafa bu türün ilk örnekleri olabilir. Biricisi Padiþah III. Ahmet’in tahttan indirilmesinde, diðeri III. Selim’in katlinde oldukça müessir rol oynamýþlardýr.

Alemin en ünlü babalarý ise iþgal yýllarýnda Ýstanbul’da ortaya çýkmýþtýr.

Þimdi ‘’ Alemin en ünlü babalarý’’ Diyorum ama bunlara o devirlerde ‘’Baba’’ denmiyordu. O devirlerdeki adlarý ‘’Kabadayý’’ idi. Bizde zaten ‘’Baba’’ tabiri baþ rolünde Marlon Brando’nun oynadýðý 1972 yýlý yapýmý ‘’ The God Father (Baba) Filminden sonra yaygýnlaþtý. Ondan önce kimse baba nedir, nasýl bir þeydir görmüþ, iþitmiþ deðildi.

Evet, bu faydasýz, hatta zararlý olan babalar  özellikle Ýstanbul’da ve özellikle de Ýstanbul’un iþgal yýllarýnda ortaya çýkmýþtý. Büyük çoðunluðu  Rum olmakla beraber içlerinde Türk, Ermeni ve Arap olanlar da vardý.

Bunlara her ne kadar ‘’ Baba ‘’ desem de bunlarýn hiç birisi günümüz babalarý gibi milyarlarca dolar para kazanabilen  hortumcular deðildi. Biri hariç.

Evet o biri  bir Türk’tü  ve gerçek manada bir babaydý. Günümüz  Türk babalarýnýn belki de ilkiydi. En tehlikelisi ve en etkilisiydi.

En etkilisiydi çünkü o bir paþaydý.

Payitaht Abdülhamit dizisinde Ýstanbul kabadayýlarýný, serserilerini sindiren, onlarýn ensesine binmiþ bir kahraman olarak gösterilen ama gerçekte Baba Filminin Don Carleone’sinden daha tehlikeli ve herþeyden öte ahlaksýz olan bu adam Fehim Paþa’dan baþkasý deðildi.

O  halde Fehim Paþa’dan ve Osmanlý’nýn son dönem babalarýndan baþlayýp günümüz babalarýna kadar þöyle bir tur atalým bakalým.

FEHÝM PAÞA.

1873 Doðumluydu.  Padiþah II. Abdülhamit’in süt kardeþi ve çocukluk arkadaþý Esvapçýbaþý Ýsmet Bey’in oðluydu. 1894 de Harbiyeyi bitirdi, iki yýl sonra da kolaðasý rütbesiyle padiþah yaveri oldu ve haber alma etkinliklerinde görevlendirildi. Kýsa sürede baþ hafiye oldu.

Fehim Paþa  hiç bir savaþa katýlmadan 25 Yaþýnda Paþa oldu, göðsü madalyalarla doldu.

Padiþah Abdülhamit  ona iki çok önemli görev vermiþti: 1- Kardeþi Mehmet Reþat’ý sýký takibe almak, nereye gider, kimlerle görüþür, ne yer, ne içer her þey... 2- Ýstanbul’u kabadayýlardan, serserilerden temizlemek.

Fehim Paþa ilk görevini baþarý ile yerine getiriyordu. Ýkinci görevine gelince: O konuda da aslýnda çok baþarýlýydý. Çok kýsa süre içinde Ýstanbul’un tüm kabadayýlarýný, kendi kurduðu çete ile sindirmiþti. Bundan böyle kabadayýlar, topladýklarý haraçlardan Fehim Paþa’nýn payýný ayýrmak kaydýyla haraç toplayabileceklerdi.

Fehim Paþa zamanla öylesine güçlendi ki  hangi kadýna göz koysa onu konaðýna atýyordu ama kimsenin gýký bile çýkamýyordu. Öyle ki  koskoca bir müþir(mareþal) olan Fuat Paþa’nýn kýzýna bile göz koydu ama Fuat Paþa, kýzý bir baþkasýna niþanlayýnca adamlarýyla paþanýn konaðýný basýp kýzý kaçýrmaya çalýþtý. Lakin Fuat Paþa diþli çýktý. Fuat Paþanýn adamlarý, Fehim Paþa’nýn adamlarýný püskürttüler.

Fehim Paþa, bir taraftan yaralý adamlarýný polis olarak gösterip hastanelerde tedavi edilmelerini saðlarken diðer taraftan hemen saraya koþtu ve padiþaha ‘’ Fuat Paþa, konaðýna hürriyetçileri doldurup onlarla toplantý yapýyordu. Konaðý sardýk, bize silahla mukavemet ettiler’’ diye anlattý olayý.

Sonuç: Fuat Paþa’nýn rütbeleri söküldü ve Þam’a gönderildi.

Velhasýlýkelam tam bir baþ belasý oldu Fehim Paþa. Ancak, böyle çerez parasý iþler koskoca Fehim Paþa’yý kesmiyordu. Basit iþlerdi bunlar. Ticaret iþlerine atýldý.  Gaz ihalesi iþine girdi. Tabii ki böyle bir iþe giriþince de Ýngiliz, Ýtalyan ve Alman tüccarlarla papaz oldu.

Artýk ülkede kapitülasyonlar ve Duyun-u Umumiye sayesinde rahatça ticari faaliyette bulunan bu milletler nazarýnda Fehim Paþa istenmeyen adam oldu. Sýk sýk padiþaha þikayet eder oldular ama padiþah her seferinde Fehim Paþayý korudu, kolladý.

Peki bu rezil herifin sonu nasýl oldu?

Fehim Paþa, tüm bu rezaletlerine raðmen en küçük bir ceza görmüyordu. Ta ki Ýstanbul’da gösteri  yapan Morgan Kumpanyasýnda Margýt adlý bir kýzý sahte bir nikahla konaðýna atýp  bir müddet kullandýktan sonra kovana kadar.

Margýt Avusturyalýydý.  Durumu Avusturya sefaretine bildirdi. Avusturya Sefareti de Osmanlý üzerinde daha etkili olan Alman Sefaretine..

Alman Elçisi, Padiþaha çýktý ve ‘’Bu herifi hemen cezalandýrýn’’ dedi. Padiþah II. Abdülhamit önce pek yanaþmadýysa da elçi ‘’ Ýliþkilerimiz bozulur.’’ deyince Fehim Paþa’yý  Bursa’ya sürdü ve Margýt’ýn ailesine de 2000 lira tazminat ödedi. ( o zamanýn parasýyla çok para.)

Sonra?

Sonra Fehim Paþa, Bursa halkýný da rahatsýz etti. Ama derler ya ‘’Tatlý talý yemenin acý acý çýkarmasý olur’’ Diye. Aynen öyle oldu.

1908 de II. Meþrutiyetin ilan edilmesiyle gözden düþtü Fehim Paþa. Bursa’da yaþamak onun için artýk tehlikeliydi. Ýstanbul’a kapaðý atýp Padiþah’ýn kanatlarý altýna girmeliydi yine.

Fakat?

Fakat bu düþüncesini gerçekleþtiremedi. Yeniþehir ilçesine geldiðinde bir rivayete göre onu tanýyan biri ‘’ bu Fehim Paþadýr. Irz düþmanýdýr. Öldürün’’ diye baðýrdý ve galeyana gelen halk tarafýndan öldürüldü. Bir baþka rivayete göre de Jön Türkler zaten takibindeydiler ve Yeniþehir’de kýstýrýp linç edilerek öldürülmesini saðlamýþlardýr.

Velhasýlýkelam 1908 yýlýnda, II. Meþrutiyetin ilanýndan hemen sonra linç edilerek öldürüldü bu baba.

Darýsý onun gibi rezil ve ahlaksýz tüm babalarýn baþýna...

Diðer babalarla devam edeceðiz.