HEM ELEŞTİRİ
HEM ŞİİR TAHLİLİ / MEMLEKET DAVASI
Peşin bir not: Ben
yazılarımı bilgisayarda yazarım
ama bilgisayarımın virgül
tuşu bozuk M
harfi tuşu ise
zaman zaman tutukluk yaptığı
için virgül olması
gereken yerlere - işareti
koyuyorum. M harfi
ise bazen eksik
oluyor. Cehaletimden değil elde
olmayan sebeplerden olduğunu
bilin lütfen.
***************
Şimdi ana konuya
gelelim:
Esas olarak şiir
tahlilinden hep kaçınmışımdır. Özellikle de hayatta
olan şairlerin şiirlerini... Zira siz ‘’ Şair
bu kıtada şöyle
demek istemiş’’ dersiniz şair
çıkar ‘’ Ne münasebet
kardeşim ne alakası
var? Ben öyle bir
şey demek istemedim’’
Der. Argoda buna
çok acayip bir
şey denir de
ben en hafif
tabirini söyleyeyim: Resmen madara
olursunuz.
Evet... Böylesine bir
çekincemden dolayı şiir
tahlil etmeyi hiç sevmem
ama bugün sevgili
Adem Efiloğlu’nun ‘’ Memleket Davası ‘’ adlı şiirini
tahlil edeceğim. ( Her
ne kadar kusur
eylersem affetmeyin. Derhal
uyarın lütfen.)
Peki Adem Efiloğlu hayatta
olduğu ve ben
şiir tahlili yapmayı
hiç sevmediğim halde niçin yapacağım bu
tahlili?
Efendim zaman zaman
bazı arkadaşlara sitemizde daha
fazla aktif olmaları
yolunda ricada bulunuyoruz.
Aktiflik derken yanlış
anlaşılmasın ‘’ Her Allah’ın
günü üç şiir üç de yazı
yayınlayarak milleti senin
şiir ve yazılarını
okumaya hapset!’’ Anlamında değil. ‘’Diğer şair
ve yazar arkadaşların
şiirlerine de bir göz
at. Eleştir- yorumunu yap, teşvik et, onore
et, bilgi ve tecrübelerinle
yol göster vs...’’
Bazı arkadaşlarımız bu
isteklerimize ‘’ Hastayım,
çok meşgulüm, başımı
kaşıyacak vaktim bile
yok vs.’’ Cevaplar veriyorlar.
Başımızın gözümüzün üstüne.
Hatta biri ‘’ Ben
böyleyim. Beni bu
şekilde kabul edin.
İsterseniz siz de
benim şiirlerimi okumayın.’’
Dedi. Ona da
eyvallah dedik.
Bazı arkadaşlar ise ‘’
Ben öyle al gülüm
ver gülüm işlerden
hoşlanmıyorum. Zaten sitede kimse
doğru dürüst yorum
yazmıyor. Herkes birbirini pohpolamaktan
başka bir şey yapmıyor. Sizin
yaptıklarınız yorum mu?
Şiire yorum, şiir tahlili
öyle mi olur?’’ mealinde ya da
tam olarak böyle laflar
ediyorlar.
Yani
efendim bazı zat-ı muhteremler " Şiiriniz
çok güzeldi. Okumaktan
haz aldım.’’ Ya
da "Çok
güzel dizeler okudum.
Tebrik ederim.’’ Türünden yorumlar değil şiirlerini
okuyup bayağı bayağı şiir
tahlili yapmamızı istiyorlar. Hazret ancak öyle
olursa şirine yorum yapılmış
olarak kabul edecek herhalde.
Tabii
ki bir de
olayın yapılacak bu
şiir tahlilini beğendirme
kısmı var. Koskoca
sitede hiç kimsenin
şiirini okunmaya layık
görmeyen bu arkadaşlarımızın şiirlerini oturup tahlil
etsek onu da
beğenmeyeceklerdir mutlaka.
Bu işin
bir tarafı. Diğer
tarafına gelince: Muhterem
kardeşler ! Siz iki
satır yorum yazmak
için iki dakikalık bir
zamana bile sahip değilken bizim oturup
dakikalarca ( Biraz sonra dakika
tutacağım bir tahlil
için.) şiir tahlili yapacak
zamana sahip olduğumuzu
nereden çıkartıyorsunuz?
Neyse...
Şimdi sevgili Adem
Efiloğlu’nun "Memleket Davası" Adlı şiirini
tahlil edelim.
Şu an
itibariyle 19 Aralık
2021 Saat...17.00
**********************
ŞİİR:
MEMLEKET DAVASI
Davan ki memleket, davası olsun,
Ona âşık olan, aslana benzer.
Sevdansa özgürlük, sevdası olsun,
Hürriyet yürekte, nihana benzer.
Bileğinin gücü, imanı tartar,
Vatan dara düşer, çekinme kurtar,
Hasımların gör ki durmadan artar,
Dost bildiğin bile , yılana benzer.
Zayıf düşürmektir, düşmanda niyet,
Karmaşa çıkarsa, gülmek meziyet,
Her renk insan bizim ona şükür et
Yurt yok ise bağrın talana benzer.
Şehit olanları düşünün tek tek
Vatan mevzubahis kalınmaz ürkek
Sultanlar paşalar ne güzel örnek
Amirsiz ordular hüsrana benzer.
Bayrak dalgalansın, her mevsim bahar,
Yetmiş iki buçuk, insan kanı var,
Kan istesin hilal, bedenim kanar,
Çünkü benim için, canana benzer.
Vatan nişanemiz, topraktır aziz
Adem'den beridir hürdür gölgemiz
Tarihe nam saldık, iz bıraktık iz,
Onunla saf tutan, sezana benzer.
Âdem Efiloğlu .
ŞİİRİN NAZIM BİRİMİ:
Şiir dörtlükler halinde
yazılmıştır. Toplam altı dörtlükten
oluşmaktadır.
ŞİİRİN ÖLÇÜSÜ: Şiir 11 li
hece ölçüsüyle yazılmış
olup 6+5 = 11 li hece ölçüsü
kullanılmıştır. Genel olarak tam kafiye kullanılmıştır.
UYAK DÜZENİ:
----a
----b
----a
----b
----c
----c
----c
----b
----d
----d
----d
----b
----e
----e
----e
----b
----f
----f
----f
----b
----g
----g
----g
----b
Şeklinde olup " benzer "
kelimesi rediftir.
Şiirde " Benzer " redifi ile
birlikte bolca " Teşbih ( Benzetme) " Sanatının
kullanıldığını gördüğümüz gibi
en son kıtadaki
‘’ Âdem’den beridir, hürdür gölgemiz,’’ dizesinde şair "Tevriye "sanatını da kullanmıştır. (
Tevriye: Bir kelimeyi
iki ayrı manada
kullanmak. Şiirde ‘’Adem’’ kelimesi hem
Hz. Adem’i ifade
eder hem de
şairin kendi adı
Adem’dir. )
ANLAMI BİLİNMEYEN KELİMELER:
Nihan: Gizli, saklı, sır
Hasım: Düşman
Meziyet: herhangi bir bireyi veya cismi benzerinden üstün gösteren özellikler,
erdem
Sezan: Cennetteki Su Irmağı, Deniz Altındaki En Parlak İnci. ( Şiirde
deniz altındaki en
parlak inci anlamında
kullanılmıştır. )
ŞİİRİN BÖLÜMLER HALİNDE
AÇIKLANMASI:
1. KITA:
Davan ki memleket, davası olsun,
Ona âşık olan, aslana benzer.
Sevdansa özgürlük, sevdası olsun,
Hürriyet yürekte, nihana benzer.
Şair bu
dörtlükte öncelikle herkesi
vatan davasına davet ediyor
ve davası vatan olan insanların
aslanlar gibi heybetli- güçlü ve korkusuz olacağını
vurguluyor. Devamında ise
sevdası aynen bir
aslan gibi özgür olmak olanın
bu sevdasının onun yüreğinde
bir sır olduğunu yani
böyle bir sevdanın
tarifinin mümkün olmadığını
ifade ediyor. Şaire göre
vatan sevdası kelimelerle
ifade edilebilecek basit
bir sevda değildir.
2. KITA:
Bileğinin gücü, imanı tartar,
Vatan dara düşer, çekinme kurtar,
Hasımların gör ki durmadan artar,
Dost bildiğin bile , yılana benzer.
Şair bu dörtlükte bir
taraftan "Vatan dara
düştüğünde onu kurtarmak
için hiç korkmadan, çekinmeden derhal
harekete geç. Allah
sana o bileği
niçin verdi?" Derken diğer
taraftan da bu
mücadelede çok dikkatli
olmamız gerektiğini zira
en dost bildiklerimizin bile
sinsi bir yılan
gibi bize düşmanlık yapabilecekleri konusunda bizleri uyarıyor.
3. KITA:
Zayıf düşürmektir, düşmanda niyet,
Karmaşa çıkarsa, gülmek meziyet,
Her renk insan bizim ona şükür et
Yurt yok ise bağrın talana benzer.
Bu kıtada şair
bizleri düşmanın niyeti
konusunda uyarıyor Düşmanın niyetinin
bizi zayıf düşürmek
olduğunu işaret ederek... Peki bize düşen
nedir? Bir kargaşa
çıktığında telaşa düşmemek.
İtidali elden bırakmamak. Hatta tüm
bu kargaşalar karşısında
gülümseyebilmek. Aksi takdirde
yurt talan olur.
Viraneye döner. ‘’Çok
şükür ki her renkten- her
görüşten insan vatan
söz konusu ise
el ele vermesini
bilmiştir.’’ diyor.
4. KITA:
Şehit olanları düşünün tek tek
Vatan mevzubahis kalınmaz ürkek
Sultanlar paşalar ne güzel örnek
Amirsiz ordular hüsrana benzer.
Şairimiz bu kıtada
vatan söz konusu
olduğunda onun için
canını seve seve
vermekte bir an bile
tereddüt göstermeyen şehitlerimizi örnek gösterirken
tarihe nam salmış komutanları ve
hatta savaş meydanlarında şehit
olan sultanları örnek
almamız gerektiğini ifade ediyor
ve böyle bir vatan müdafaasının elbette
çok iyi bir
idareci ile zafere
ulaşabileceğini belirtiyor.
Her ne
kadar kendisi direkt
isim vermese de bizler bahsi
geçen komutan ve
idarecilerin savaş meydanında şehit düşen
Sultan I. Murat gibi- yine
savaş meydanında son
nefesini veren Kanuni Sultan
Süleyman gibi- İstiklal
Savaşını zaferle sonuçlandırdığı gibi
ekonomik savaşımızı da
zaferle sonuçlandıran Mustafa Kemal Atatürk gibi komutan ve liderler
olduğunu- onlar gibi
liderler olması gerektiğini
anlıyoruz. Aksi halde? Aksi
halde sonumuz hüsran
olur. ( Kılavuzu karga olanın
başına gelenler gibi. )
5. KITA: Bayrak dalgalansın, her mevsim bahar,
Yetmiş iki buçuk, insan kanı var,
Kan istesin hilal, bedenim kanar,
Çünkü benim için, canana benzer.
Şair bu dörtlükte de üzerinde yetmiş
iki buçuk milletin kanının olduğu
bayrağın her an göklerimizde dalgalanmasının bu
vatanı seven herkes
için bahar olduğunu
vurguladıktan sonra eğer bugün o
bayrağın yine ve
ebediyen dalgalanması için
kanımızın dökülmesi gerekiyorsa hiç tereddüt
etmeden dökmeye hazır olduğumuzu zira bu millet
için ‘’ Canan’’ denildiğinde
akla gelen ilk
mefhumun bağımsızlığımızın sembolü
bayrak olduğunu dile
getiriyor.
6. KITA:
Vatan nişanemiz, topraktır aziz
Adem'den beridir hürdür gölgemiz
Tarihe nam saldık, iz bıraktık iz,
Onunla saf tutan, sezana benzer.
Bu son dörtlükte
şair Hz. Ademden bu
yana hür yaşamış
bu millet için vatan
toprağının ne kadar
aziz ( kutsal ) olduğunu vurguluyor
ve vatanın menfaatlerini
her türlü menfaatin
üzerinde tutanların- her zaman vatanının ve
milletinin safında yer alanların denizlerin
dibinde bulunan en
kıymetli inciler gibi
kıymetli ve değerli
insanlar olduğunu ifade
ediyor.
ŞİİRİN TEMASI: Şiirin teması vatan
sevgisidir. Vatan sevgisinin kutsallığıdır. Vatan sevgisinin
imandan olduğu vurgusudur. Şiir kahramanlık üzerine kurgulanmıştır.
NAZIM ŞEKLİ : Bu şiirin
nazım şekli destandır.
Destan: Dörtlük sayısı sınırlı değildir. Hece ölçüsü 11'li kalıbıdır. Son
dörtlükte şairin mahlası bulunur. Konu olarak savaş, kahramanlık, kavga, isyan,
yangın gibi konular, ayrıca dalkavukluk, parasızlık ve gülünç olaylar işlenir.
ÜSLUP: Şair şiirde
sade ve anlaşılır
bir dil kullanmıştır. Şiirde anlaşılmayacak
kelime yok gibidir.
Toplumun her kesiminden
ve her eğitim düzeyindeki
insana hitap eden
gayet anlaşılır ve net bir
şiirdir.
ŞİİR VE
GELENEK: Vatan Davası adlı
bu şiir Türk Edebiyatının
Halk Şiiri geleneğine uygun
olarak kaleme alınmıştır.
METİN VE
ZİHNİYET: Şiir yazıldığı dönemin
zihniyetini yansıtmaktadır. Şiirde günümüz sosyal ve siyasi olaylarının ,gelecek
kaygısının ve inanç sistemlerinin izlerini görmek mümkündür.
ŞAİRİN KISA BİYOGRAFİSİ
VE ESERLERİ:
İsterseniz emekli bir
Türk Silahlı Kuvvetleri
mensubu olan sevgili
Adem Efiloğlu bizlere
kendisi tanıtsın kendisini.
‘’Tarihe cemre düştü bir sonbahar gününde adını Adem dediler
Adem büyüdü serpildi düştü üşüdü uyudu büyüdü siz oldu biz oldu an geldi gözü
doldu kuldu neticede kul olduğunu kullukta buldu.
Cebimde kelimelerim demişti cebimde taşıyamadım sizlerle paylaştım yükümün adı
şiir oldu şiir siz oldu biz oldu dağlar bile düz oldu..:)
Lafın kısası beni bilen bilir. Sözüm özümdür özümdedir bütün sözüm.
Kimine göre saygısız...Kimine göre duygusal...Kimine göre adam gibi adam...Kimine
göre iyi bir aile babası...Kimine göre dağ gibi yıkılmaz...Kimine göre BİR
GARİP ADEMOĞLU. Yani sizin gibi insan bu hayat yolunda...
Ben şiirden iyi anlarım...Her yazıma emek her yazıma çaba sarf ederek sizlerin
beğenilerine sunuyorum. Kelimelerin sihirli gücüne inanırım. Bazen küçük bir
kelamda fırtınalar kopacağına inanır ve okurum çoğunlukla ama güzel bir şiiri
kokusundan bilirim şöyle ruhlara işleyen.
Cebimde yüreğimin yangınlarını,sevinçlerini ve mutluluklarını anlatan ufak
tefek kelimeler var.Acizane kendimce bir şeyler karalıyorum sizin beğeninize
sunmak için ve bunun için çok gayret sarf ediyorum...
Benim öyle şaşaalı başarılarla dolu bir hayatım yok. Yalandan, hileden,ikiyüzlü insanlardan nefret
ederim.İnsan ağzından çıkanı bilmeli adımını ona göre atmalı ne demişti
atalarımız: Kırk düşün bir söyle...
Dostluk benim hayat felsefem , hep yeni , hiç eskimeyen dostluklar kurmak ve
asla dostluğa ihanet etmemektir şiarımız gayrisi yazmaz kapımızda...
Her görüşe her düşünceye saygımız var,ama bizim haklarımıza da isteriz saygı
tabii ki. Hayattaki en büyük başarım ailem yavrularım Burak'ım ve Aleyna Nur'um
onlara da yazmayı öğretiyorum şiirleri var sitede bakarsanız.
Ailem için her şeyi yaparım onlarla
sevinir onlarla ağlarım. Onlar benim hayattaki en büyük başarım.
Hayat bize türlü türlü oyunlar oynarken.ALLAH'ım beni hatalara
düşmekten,yanlışlarla yaşamaktan,kibir ile dolaşmaktan, koru.
1970 yılında Ordu Akkuş’da doğdum. Evli ve iki çocuk babasıyım. İyi bir
Fenerbahçe taraftarıyım.’’
‘’Kayıp Nota ( Cenin )’’ ve ‘’Kirpiklerine As Beni’’
adlı iki romanı ve ‘’Yazmak Yanmaktır’’ adlı bir şiir kitabı
bulunan şair/yazar sayın
Adem Efiloğlu’nun şu
anda basılmaya hazır
daha pek çok
kitabı bulunduğu gibi
değerli yazarımız özellikle
okullarda kişisel gelişim
üzerine konferanslar ve seminerler
de vermektedir.
**********************
Evet... Şu an itibariyle
saat 18.43
Yani bu
şiir tahlilini bir
saat kırk üç
dakikada yazmışım.
Adem Efiloğlu kardeşim
ve daha nice
kardeşlerim için can
feda ama el insaf
yahu. Bu güne kadar bir
tek şiirime ( veya sitedeki
herhangi bir şairin şiirine ) tenezzül
edip göz bile
atmamış bir vatandaşın
şiiri için ne
diye bu kadar
zaman harcayayım ki?