DUA TERAPÝ

Dua kelimesi, “çaðýrmak, seslenmek, istemek; yardým talep etmek” manasýndadýr.

 “Dua müminin silahýdýr”, buyuruyor sevgili peygamberimiz. Rabbimiz de; “Dua edin, duanýzý kabul edeyim” diyerek, biz müminlere duanýn gerekliliðini hatýrlatýyor. “yer gök dua ile” der atalarýmýz. Doðrudur. Buna uygun olarak Kur’an’da; “duanýz olmadýktan sonra Rabbim sizi ne yapsýn!” denir. 365 gün 7/24 duaya ihtiyacýmýz var.

Kur’an’da dua ile ilgili ayetler;

Fatiha suresi dua olarak okunabilir. Ayrýca þu ifadeleri görüyoruz yüce kitabýmýzda;

“Kullarým beni sana sorduklarýnda de ki; “þüphesiz ki ben onlara yakýným. Beni çaðýrdýðý zaman çaðýranýn çaðrýsýna karþýlýk veririm. Onlar da benim çaðrýma karþýlýk versinler ve bana iman etsinler ki doðru yola ersinler.”(Bakara/186)

“Ey rabbimiz! Bize hem dünyada iyilik ver, hem de ahirette iyilik ver. Bizi ateþin azabýndan koru.” (Bakara/201)

“Âyete’l Kürsi” olarak bildiðimiz, hepimizin her gün namazlarýmýzýn bitiminde tespih çekmeden önce okuduðumuz dua da, etkili dualardandýr. Þöyle ki;

“Allah, kendisinden baþka ilah olmayandýr. O’dur her zaman diri olan ve her þeyi ayakta tutan. O’nu ne uyuklama, ne de uyku tutar. Göklerde ve yerde ne varsa hepsi O’nundur. Kimin haddine ki, O’nun izni olmadan huzurunda þefaat etsin. Ýnsanlarýn halihazýrda yaþamakta olduklarýný ve gelecekte neler yaþayacaklarýný O bilir. Halbuki onlar, O’nun hakkýndaki bilgiden, sadece O’nun kürsisi, bütün gökleri ve yeri kuþatmýþtýr. O muhteþem göklerle yeri koruyup ayakta tutmak O’na asla zor gelmez. Öyle ulu, öyle büyüktür O!” (Bakara/ 255)

“Âmene’r-Rasulü” diye biliyoruz, Bakara suresinin 285 ve 286. Ayetlerini. Bu da, dua niyetine okunabilecek dualardandýr. Zaten her gün beþ vakit namazlarýmýzda yatsý namazý ardýndan, namaz bitiminde okumaktayýz. Her Müslümanýn mutlaka bildiði ve küçük yaþta öðrendiði ayetlerdir.

“Ey Rabbimiz! Bizi doðru yola ilettikten sonra yüreklerimiz eðriltme ve katýndan bize bir rahmet ver! Þüphesiz ki sen sonsuz bahþeden, bütün dilekleri verensin!” (Âl-i Ýmran/8)

“Ey mülkün sahibi olan Allah’ým! Sen mülkü dilediðine verirsin ve dilediðinden mülkü alýrsýn! Dilediðini yükseltir, dilediðini alçaltýrsýn! Her türlü hayýr senin elindedir. Kuþku yok ki, sen her þeye güç yetirensin!” (Âl-i Ýmran/26)

 Hiçbir canlý duasýz yapamaz. Dua, insanlarýn sýðýnaðýdýr. Dua, katý kalpleri yumuþatan, zalimlere diz çöktüren, mazlumlara kapý açan yegâne korunaktýr. Koronavirüs denilen beladan kurtulmanýn yolu duadan geçer.

Dua, bir çeþit terapidir; umutsuzluklarýmýz alýr götürür, her þeyin bittiðini sandýðýmýz anda adeta önümüze bir ýþýk yakar, karanlýðý aydýnlýða çevirir. Dua; yaratanla iletiþim kurmaktýr. Dua; ekmek, su, hava, güneþ kadar önemlidir insan için.

Hiçbir dine inanmayanlarýn da dua ettiðini görürüz. Herkes, kendine göre benimsediði bir üstün güce sýðýnmak ve sýrtýný ona dayamak durumundadýr.    

  Rus romancý Dostoyevski “Karamazof Kardeþler” kitabýnda þöyle der:

“”Ýçten gelen her dua yeni bir duygunun ifadesidir; yeni, bilmediðin güçlü fikirlerin kaynaðýdýr. Her gün fýrsat buldukça:

 Allah’ým, þu anda huzuruna çýkanlara merhamet eyle” demeyi unutma. Zira yeryüzünde her saat, her an binlerce insanýn ömrü sona erer, ruhlarý yüce Allah’ýn huzuruna varýr. Aralarýnda niceleri yalnýzlýk içinde, herkesçe unutulmuþ, genel ilgisizlikten küskün, incinmiþ olarak dünyadan ayrýlmýþtýr. Belki tanýmadýðýn bu insanlardan biri için dünyanýn öbür ucundan yolladýðýn rahmet dilekleri Allah’a ulaþýr. Rabbin huzuruna korku içinde çýkan ruh, yeryüzünde onu düþünen, yardýmcýsý olan birisi bulunduðunu duyunca nasýl duygulanýrdý kim bilir! Allah ikinize de artmýþ bir sevgiyle bakar, merhametiyle sevgisinin sýnýrý olmadýðý için, senin acýdýðýn birine bunlarý kat kat baðýþlar, senin hatýrýna baðýþlar onu.””

Hz. Peygamber dua konusunda þöyle buyurur:

“Allah ile arasýnda perde bulunmayan iki dua vardýr. Biri mazlumun duasý, diðeri kiþinin din kardeþinin gýyabýnda yaptýðý duadýr.”

“ Bir kimse, gýyabýnda birine dua ederse, melekler ayný þekilde ona dua ederler.”

 “En makbul dua, gaibin gaibe yaptýðý duadýr.”

Din duygusunun ifade þekillerinden birisi olan dua, dinî hayatýn bir alameti olarak nitelendirilmektedir. Din duygusu kendisini dinî davranýþlarda gösterir. Ýnsanýn Allah’a doðru olan her hareketi ve davranýþý dua ile ifade edilir. Bu nedenle dinî davranýþýn en tipik özelliðini duada görmek mümkün olabilmektedir. Dua ile kiþi Allah’ýn üstün varlýðýný kabul eder ve O’nun karþýsýnda aczini itiraf ederek dilek ve taleplerini O’na arz eder.

Dua, ruhun Allah’a yükseliþi þeklinde de tarif edilebilir. Bu yükseliþle kul Yaratýcý ile fikren ve hissen iliþkiye geçebilmek için gayret içinde olur. Dua, aþk ve þevkle, iman ve teslimiyetle, bilgi ve hikmetle, irade ve kararlýlýkla, cehd ve gayretle gerçekleþtirilen samimiyet ve ihlâsla dolu bir yalvarma, yakarma ve niyaz eylemidir. Hürmet, itaat ve sevgi duada olmasý gereken üç önemli esastýr. Samimiyet ve ihlas da, duayý tamamlayan önemli hususlardandýr.

Dua, kulun sonsuz kudret, rahmet ve mükemmelliðinden dolayý yüce kudrete karþý hayranlýk, tazim ve baðlýlýk hissi duymasý, bunu söz ve davranýþlarýyla ifade etmesidir. Sonlu ve sýnýrlý bir varlýk olan insan, sonsuz kudret sahibi bir varlýk karþýsýnda kendisini aciz hisseder. Kul kendi halini arz ederek, yüce olan varlýkla konuþarak iletiþime geçer. Dua ile gerçekleþen bu iletiþim sayesinde kul güç, güven ve moral elde ettiðini hisseder. Yaratanla kul arasýnda bir bað kuran dua, kulun Yaratýcýsý’ndan af, maðfiret, rahmet ve ihtiyaçlarýnýn karþýlanmasý talebinde bulunmasýdýr. Bu yönüyle dua, günahlarý itiraf, sýðýnma ve baðýþlanma, dilek ve istek þeklinde gerçekleþebilmektedir.[1]

Dua, pasif bir istek deðil aksine tutarlý bir istektir. Kiþinin bedenî ve ruhî bütün güçlerini kullanarak üzerine düþeni yapmasý duanýn hem sözle hem de davranýþla ifade bulduðunu gösterir. Bu durum onun tutarlý olduðunu gösterir. Dua keyfiyetine, þiddetine ve güçlü ifade ediliþine göre beden ve ruh üzerine etki etmektedir. Dua eden kiþilere duanýn nasýl bir etki yaptýðý incelenmiþtir. Buna göre duanýn hem ruh hem de bedeni olumlu olarak etkilediði, sinirleri yatýþtýrdýðý, olumsuz duygularý olumluya çevirdiði, duygularý kontrol altýnda tuttuðu, problemlere daha geniþ bir açýdan bakabildiði, sadakat ve güven duygularýný pekiþtirdiði gibi pek çok etkilerinin olduðu ifade edilmiþtir.

Dua kimliðin ifade edilmesi ve þahsiyetin bütünleþmesi anlamýnda önemli bir eylemdir. Dua dinî tecrübenin bir göstergesi olarak inanýlan varlýðýn keþfedilmesinde ve duygularýn bu göstergelerle uyumlu hale getirilmesinde rol oynar.

Ýnsan ruhunu tasfiye ve takviye eden dua, kiþiyi inandýðý varlýða yaklaþtýrýr. Ýnanan insan dua ettikçe Allah’a yaklaþýr ve imaný kuvvetlenir. Allah’a yaklaþan kiþinin zihni ve fikri de O’nunla meþgul olur. Böylelikle dua, zihnin kötü hayaller ve ihtiraslarla dolmasýný engeller. Ýnsanýn kötülüklere uzanmasýna engel olarak onu iyiliðe yönlendirir. Bu durumda kiþi, ahlakî bir hayat için gerekli duyarlýlýk ve özgeciliði elde eder. Böylece kiþi problemlerini çözmede gerekli zihin duruluðu, moral gücü ve saðduyuya sahip olabilecektir.[2]

Samimî ve inanýlarak yapýlan duanýn insan ruhunda olumlu etkileri bulunmaktadýr. Duanýn özellikle hastalýk, fizik ya da zihnî sarsýntý, duygusal ya da hissî bulanýklýk durumlarýnda etkili olduðu görülmüþtür. Böyle yapýlan bir dua insanýn ruhuna sükûnet verir. Dua sayesinde kiþi normal þuurun daha üstüne çýkabilme durumuna gelebilir. Bu durum kiþinin sezgi güçlerini de kuvvetlendirebilmektedir.

Kendi gücünün yetersiz olduðunu bilip her þeye gücü yeten varlýða sýðýnan insan, kendisine yardým edileceðine, kendisinin korunup gözetildiðe inanýr. Bu durum kiþiyi mutlu eder. Dua ile Allah’a ümitle baðlanan kiþi kendisini teselli ederek sýkýntý, bunalým ve gerginliklerini giderebilmektedir. Duanýn kriz zamanlarý ile tabiî felaketleri anlama ve kabullenmede önemli rolünün olduðu araþtýrmacýlar tarafýndan da ifade edilmektedir. Dua ile kiþi korku ve stres durumlarýný aþarak kendisi için önemli bir destek saðlamýþ olmaktadýr. Dua sayesinde kiþi baðýþlanacaðýný ve kendisine yardým edileceðini düþünerek ümitle hayata baðlanýr. Dua ile arzularýnýn gerçekleþeceði, istemediði durumlardan ve hoþlanmadýðý þeylerden kurtulacaðý, günahlarýndan arýnacaðý ümidi kiþiye yaþam gücü ve enerjisi verir. Ümitlerinin gerçekleþeceði inancý içinde olan kiþi, karamsar duygulara kapýlmaz. Hayata karþý daha fazla iyimserdir. Bu durum kiþiyi maneviyatýný güçlendirir ve ruhsal çöküntüden kurtarýr.[3]

Dua!

Dua ile doðduk biz, onu hýz biliriz,

Semadadýr elimiz, cana söz oluruz,

Baþka var mý yerimiz, Hakta naz buluruz,

Aflarýný saçýver, bizi terk eyleme!    

Derinden bakýnýþlar, Rahmana ulaþýr,

Hüzünlü yakýnýþlar, hû’lara karýþýr,

Seherde yakarýþlar, Allah’a eriþir,

Rahmetini açýver, kapý berk eyleme!

Zoru tattýðýmýzda, ellerden tutuver,

Yanlýþ yaptýðýmýzda, yollara katýver,

Özden saptýðýmýzda, kulundan atýver,

Hatalardan geçiver,  zehir zerk eyleme! 

Gözyaþlýdýr duamýz, Rahmanýmýz sensin,

Salahýmýz rehamýz, Mihmanýmýz sensin,

Günahlarla bîtabýz, dermanýmýz sensin,

“Kulum” diye seçiver, nara gark eyleme!