Rabbimizin bir i�areti midir bilemiyorum ama �� y�l sonra yani 23 Temmuz 1911'de Abide-i H�rriyet'in ( H�rriyet An�t�n�n ) a��l�� yap�l�rken �stanbul'da yine b�y�k bir yang�n ya�ad�.

Bir tarafta �i�li'de 31 Mart �ehitleri (!) ad�na yapt�r�lan an�t�n a��l�� yap�l�yordu ki bu a��l��a Padi�ah V. Mehmet Re�at, Harbiye Naz�r� Enver Pa�a, Hareket Ordusu Ba�komutan� Mahmut �evket Pa�a, �ttihat Terakkinin g�n�ll� fedaisi Celal Bey,( Celal Bayar ) ve daha nice �ttihat ve Terakki kodamanlar� kat�lm��t�. ��in komik taraf� da bunlardan baz�lar� bir ka� y�l ya da y�llar sonra o an�t�n �evresine, o tepeye g�m�leceklerini ak�llar�n�n ucundan bile ge�irmiyorlard�.

�ehrin bir taraf�nda b�yle co�kulu bir a��l�� ya�an�rken bir di�er taraf�nda Aksaray-Ye�iltulumba'dan Bayez�t'a, Kapal��ar��'ya, Mercan'a, M�s�r�ar��s�'na kadar uzanan feci bir yang�n ��km��t�. Ayr�ca Balat semti de cay�r cay�r yan�yordu. Bu yang�n tamamen kontrol alt�na al�n�p s�nd�r�ld��nde ortaya ��kan manzara �rk�t�c�yd� zira Aksaray ve 2.400, Balat ve �evresinde 334 bina k�l olmu�tu. Ne kadar insan �lm��t� peki? Her zaman oldu�u gibi onun bir kayd� yoktu.

***

Evet, gerek temelleri at�l�rken gerekse a��l��nda �stanbul'un �ok b�y�k yang�nlar ya�ad�� Abide-i H�rriyet, u�ursuz muydu acaba?

Dinimiz u�ura ve u�ursuzlu�a inanmamam�z� s�yl�yor. O sebeple '' Evet U�ursuz bir antt� '' Diyemiyorum ama hem an�t�n temel atma ve a��l�� s�ras�nda ya�anan yang�nlar hem de �ld�klerinde o tepeye ( H�rriyet-i Ebediye Tepesi ) g�m�lenlerin �o�unun nas�l �ld�klerine bakt��m�zda insan yine de ''Acaba ? '' demeden edemiyor.

Peki H�rriyet-i Ebediye Tepesine kimler g�m�ld�?

Tek tek yazal�m:

*H�rriyet-i Ebediye tepesine ilk g�m�len ki�i II. Abd�lhamit'i tahttan indirmek i�in Selanik'ten yola ��kar�lan Hareket Ordusunun ba�komutan� Mahmut �evket Pa�a'yd�. Mahmut �evket Pa�a, 11 Haziran'da bir suikast sonucu �ld�r�ld� ve H�rriyet-i Ebediye tepesine g�m�ld�. Ayr�ca korumal��n� yapan Kaz�m A�a ve Yaveri �brahim Efendi de ayn� yere defnedildi.

* 1921'de Almanya'da bir Ermeni ter�rist taraf�ndan �ld�r�len Talat Pa�an�n kemikleri 25 �ubat 1943'de Hitler'in bir jesti olarak T�rkiye'ye g�nderildi ve bu tepeye g�m�ld�.

* 8 May�s 1884'de Taif zindan�nda bo�durularak infaz edilen Mithat Pa�a'n�n kemikleri 24 Haziran 1951'de, Cumhurba�kan� Celal Bayar taraf�ndan T�rkiye'ye getirildi ve H�rriyet-i Ebediye Tepesinde topra�a verildi. [ Mithat Pa�a'n�n ba�s�z kemikleri g�m�ld� bu tepeye zira ba�� 1884'de �ld�r�ld��n�n kan�t� olarak kesilmi� ve padi�ah II. Abd�lhamit'e g�sterilmi�ti. Sonras�nda ba��n ba��na neler geldi�ini bilen yok. ]

* 4 A�ustos 1922'de Ruslara kar�� sava��rken bir Ermeni keskin ni�anc� taraf�ndan vurularak �ld�r�len Enver Pa�a'n�n kemikleri de 4 A�ustos 1996'da Tacikistandaki mezar�ndan al�narak T�rkiye'ye getirildi ve o tepeye defnedildi.

* Mithat ��kr� ( Bleda ) Bey: �ttihat ve Terakki'nin kurucular�ndand�. �ttihat ve Terakki'inin ilk toplant�lar� hep onun evinde yap�ld�. Meclis-i Mebusan�n millet vekili oldu�u gibi TBMM'de de Burdur ve Sivas milletvekili oldu. 1956'da �l�nce o da H�rriyet-i Ebediye tepesinde �ttihat�� arkada�lar�n�n yan�nda defnedildi.

* II. Abd�lhamit'in, me�rutiyeti yeniden getirmesi i�in da�a ��kan asker ve subaylar� cezaland�rmak amac�yla g�revlendirdi�i �emsi Pa�a'y� bir suikast sonucu 7 Temmuz 1908'de �ld�ren �ttihat ve Terakkinin tetik�isi Y�zba�� At�f ( Kam��l ) Cumhuriyetten sonra 6. ve 7. D�nem �anakkale Milletvekili oldu. 1947'de �len At�f Kam��l da H�rriyet-i Ebediye tepesine g�m�ld�.

*�ttihat ve Terakkinin kurucular�ndan olan Ey�p Sabri ( Akg�l ) Resneli Niyazi ile da�a ��kanlardand�. Hareket Ordusu i�inde de yar ald�. 1910'da ordudan istifa etse de Te�kilat-� Mahsusa i�inde yer al�yordu. Kurtulu� Sava�� y�llar�nda Ye�il Orduya dahil oldu. 1926'da Mustafa Kemal'e suikast davas�nda san�kt� ama bir ceza almad�. 1935- 1950 Y�llar� aras�nda Eski�ehir, �orum, Erzurum Milletvekili olarak g�rev yapt�. 16 A�ustos 1950'de �l�nce o da H�rriyet-i Ebediye tepesine g�m�ld�.

H�rriyet-i Ebediye tepesine en �ok yak��an ki�ilerin ba��nda Resneli Niyazi gelmekteydi zira Enver Pa�a ile birlikte ona da '' Kahraman-� H�rriyet '' Deniliyordu.

Kahraman-� H�rriyet Resneli Niyazi, Mahmut �evket Pa�a'dan iki ay kadar �nce 17 Nisan 1913'de Arnavutluk'un Avlonya liman�nda s�rt�ndan vurularak �ld�r�ld�. Sonra rivayete g�re Avlonya'da defnedildi ama bug�n mezar� nerededir bilen yok. Yani ne �ehit oldu ne gazi, pisi pisine gitti Niyazi.

******

Devam� yok. B�TT�.

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Abide-i H�rriyet U�ursuz Muydu? �ttihat Ve Terakkinin An�t Kabiri---2. B�l�m -- ba�l�kl� yaz� Sami Biber taraf�ndan 29.07.2024 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

Abide-i H�rriyet U�ursuz Muydu? �ttihat Ve Terakkinin An�t Kabiri---2. B�l�m --

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu