Her k��esi �eref levhalar�yla dolu T�rk tarihinin d�n�m noktalar� vard�r. Bunlardan biri de hi� ��phesiz ki zaferler zincirinin alt�n halkas� olan Malazgirt Zaferidir. Malazgirt Zaferi, Anadolu kap�lar�n� T�rklere a�an sihirli bir anahtard�r. Bu alt�n anahtar sayesinde Anadolu co�rafyas� M�sl�man-T�rk kimli�ine b�r�nm��t�r. Ba�ka bir tabirle s�ylemek gerekirse Malazgirt Zaferi sayesinde Anadolu�yu fethettik ve bu topraklara yerle�tik. Bu muharebe kazan�ld�ktan sonra Anadolu�da ilk M�sl�man T�rk Devleti olan T�rkiye Sel�uklu Devleti�ni kurduk. Anadolu, �sl�miyet'in do�du�u g�nden beri bir t�rl� fethedilememi�ti. M�sl�man T�rkler; yani Sel�uklular, Anadolu�yu ilk kez Malazgirt Zaferi sayesinde �sl�mla�t�rmay� ba�ard�lar. Bu, �sl�m �mmeti ve T�rk milleti i�in bir d�n�m noktas� oldu.

26 A�ustos 1071 tarihinde ger�ekle�en Malazgirt Meydan Muharebesi, tarihin d�n�m noktalar�ndan biridir. B�y�k Sel�uklu �mparatorlu�u h�k�mdar� Sultan Alparslan ile Bizans �mparatorlu�u h�k�mdar� Romen Diyojen aras�nda Malazgirt Ovas�'nda ger�ekle�en bu tarih� sava�, Sultan Alparslan'�n, tart��malara mahal vermeyen, kesin zaferiyle neticelenmi�tir.

"Romen Diyojen komutas�ndaki Bizans ordusu, Alparslan'�n ordusundan d�rt kat �st�n olsa da, ordunun kar��k ve kozmopolit olmas�, disiplinden yoksun bulunmas�, Bizans �mparatorunun ba�a ge�tikten sonra baz� komutanlar� tasfiye etmesi, ordunun maddi ve manev� bir ��k�nt� i�inde bulunmas�, komutanlar aras�nda �ekememezlik ve b�y�k bir rekabetin bulunmas�, birbirlerine entrikalar �evirmeleri, ordunun iyi idare ve sevkten yoksun olmas�, organize bozuklu�unun bulunmas�, T�rk ve Bizans ordular�n�n sava� d�zenlerinin ve taktiklerinin farkl� olmas� gibi etkenler T�rk ordusunu daha avantajl� k�l�yordu.

T�rk ordusunun yaln�z T�rklerden kurulu olmas�, ordunun tamam�na yak�n s�varilerden olu�mas�, �ok de�erli komutanlara sahip olmas�, T�rk ordusunda intizam, nizam ve disiplinin olmas�, sevk ve idare kabiliyeti �ok �st�n komutanlar aras�nda Bizans ordusunda oldu�u gibi rekabet ve anla�mazl��n olmamas� Alparslan'� g��l� k�l�yordu. " (1)

Sultan Alparslan'�n sava� kuvvetleri (ordusu) Artuk, Meng�c�k, Saltuk, D�ni�mend ve di�er T�rkmen beylerinin g��leriyle birlikte Bizans ordusunun ancak d�rtte birine kar��l�k geliyordu. 200 bin askerden olu�an Bizans ordusuna kar��, 50 bin ki�ilik Sel�uklu ordusu sava��yordu. Fakat esas olan kemiyetten �ok, keyfiyetti. Bizans'�n 200 bin ki�isi farkl� d��nceler i�erisindeydi, birlik ve beraberlikten mahrumdu. �te yandan g�n�l birli�i i�indeki 50 bin ki�i ayn� ideale hizmet ediyordu. Zafer, zafere inananlar�nd�. Nitekim �yle de oldu. Birlik ve beraberlik i�inde hareket eden azlar, da��n�k bir g�r�n�m arz eden �oklar� neticede yendi. D�zen, d�zensizli�e; iman, k�fre galebe �ald�. Zafer yine inananlar�n oldu.

Malazgirt bizim i�in bir zafer, Bizans i�in ��phesiz ki bir hezimettir.

Bizim i�in bir zafer, Bizans i�in bir hezimet olan bu �nemli sava�, tarihin devasa duvarlar�n�n �r�ld�� kesme ta�lar� yerinden oynatm��t�r. Bu b�y�k sava�, bir Bizans imparatorunun M�sl�man bir komutana esir oldu�u ilk muharebe olarak kay�tlara ge�mi�tir. Fakat �sl�m terbiyesi alan Alparslan, Bizans imparatoru Diyojen'e bir sava� esiri gibi de�il bir misafir gibi muamelede bulunmu�, onu yan�na oturtarak onunla m�zakerelerde bulunmu�tur.

Malazgirt Zaferi sadece Anadolu'nun fethinin getirisiyle (bereketiyle) kalmam��, �stanbul'un (kadim tabirle Konstantiniyye'nin) fethiyle sonu�lanacak kutlu s�recin de mukaddimesi olmu�tur. Ba�ka bir ifadeyle s�ylemek gerekirse Malazgirt Zaferi ger�ekle�meseydi belki de (maazallah) �stanbul da fethedilemeyecekti. B�ylece tarih bug�nk�nden ba�ka bir �ekil alacakt�. Bu y�zden Malazgirt Zaferi, �stanbul�un fethi kadar m�him bir hadisedir. Bunu b�yle bilmek ve bunu bize bah�eden Allah'a ��kretmek gerekir.

D�nya sava� tarihi i�erisinde tam bir taktik sava�� olarak dikkat �eken Malazgirt Meydan Muharebesi, T�rklerin sava� zek�s�n� g�stermesi a��s�ndan da dikkate �ayand�r. Sel�uklular bu kritik sava�ta "sahte ka�� takti�i (Turan takti�i)" uygulam��lard�r. Bu taktik sonras�nda d��man askerleri (Bizans ordusu) sava� alan�ndan h�zla uzakla�m��t�r.

Malazgirt Meydan Muharebesi'nin cuma g�n� ger�ekle�mesi san�ld�� gibi bir tesad�f de�ildir. �uurlu bir �ekilde cuma g�n� sald�r�ya ge�ilmi�tir. Sultan Alparslan bunun i�in, zaman�n fak�hi (�sl�m hukuk�usu) ve imam� Eb� Nasr Muhammed b. Abd�lmelik el-Buhar� el Hanef�'den fetva alm��t�r. B�y�k fak�h ona "Sen Allah��n �st�n k�laca��m diye vaat etti�i �sl�m dini i�in sava��yorsun. Bu y�zden b�t�n hatiplerin minberlerde M�sl�man halk ile birlikte senin i�in duada bulunacaklar� Cuma g�n� d��mana sald�r.� tavsiyesinde bulunmu�tur. O da kendisine �ok g�vendi�i hocas�n�n tavsiyesine uymu�, b�ylece B�y�k Sel�uklu ordusu, milletinin duas�n� ve manev� g�c�n� de arkas�na alarak zafere y�r�m��t�r.

Malazgirt, tarihin ak��n� de�i�tirmi�; ona yepyeni bir g�zerg�h tayin etmi�tir.

Kazand�� anl� zaferle T�rk milletinin ve �sl�m �mmetinin y�z�n� g�ld�ren, talihini ve tarihini de�i�tiren Sultan Alparslan (tam ad�yla Eb� ��c� Muhammed b. D�v�d Adud�ddevle Burh�n� Em�ri�l-m��min�n), 26 A�ustos 1071 (27 Zilkade 463) Cuma g�n� namaz vakti yakla�t��nda kumandan ve askerleriyle birlikte namaz k�lm��, dua etmi�, zafer i�in y�ce Allah�a yalvar�p yakarm�� ve askerlerine ��yle seslenmi�tir: �Ey askerlerim ve kumandanlar�m! Daha ne zamana kadar biz az�nl�kta, d��man �o�unlukta olmak �zere, b�yle bekleyece�iz? Ben bizzat M�sl�manlar�n minberlerde bizim i�in dua etmekte olduklar� bu saatte d��man�n �zerine at�lmak istiyorum. Galip gelirsek arzu etti�imiz sonu� has�l olacakt�r, aksi takdirde �ehit olarak cennete gideriz. Beni izlemek isteyenler gelsinler, geri d�nmek isteyenler ise serbest�e geri d�nebilirler. Bug�n burada ne emreden bir sultan, ne de emir alan bir asker vard�r. Bug�n ben de sizlerden biriyim ve sizinle birlikte sava�aca��m. Biz, M�sl�manlar�n eskiden beri yapageldikleri bir gaza yap�yoruz."

Malazgirt Meydan Muharebesi deyip de ge�memek l�z�m. D�nya tarihinin ak��n� de�i�tiren ve ona yepyeni bir g�zerg�h tayin eden "Malazgirt Muharebesi T�rk ve d�nya tarihinin d�n�m noktalar�ndan birini olu�turur. Bu zafer sonunda, Bizansl�lar��n b�t�n madd� imk�nlar�n� kullanarak haz�rlad�klar� b�y�k ordu da��ld��ndan daha sonraki y�llarda T�rkler �nemli bir direni�le kar��la�madan Anadolu i�lerine akarak k�sa zamanda Ege ve Marmara k�y�lar�na kadar ilerlemi�ler ve bu defa istil� ve ya�ma amac� ta��madan fethettikleri topraklar� vatan edinip Saltuklu, Meng�c�kl�, D�ni�mendli, Dilma�o�ullar�, Ahlat�ahlar, Yinalo�ullar�, �ubuko�ullar� ve Artuklu devletlerini kurmu�lard�r." (2)

Malazgirt �iirden tiyatroya, hik�yeden romana kadar edebiyat�m�za konu olmu�tur.

Milli kimli�in in�as�nda edebiyat�n yeri ve �nemi b�y�kt�r.Yeni nesiller tarih� d�nemleri ��renirken, tarih� �ahsiyetleri kendilerine rol model se�erken �iirlerden, tiyatro eserlerinden, hik�yelerden ve romanlardan istifade ederler. Onun i�indir ki bu konuda yazanlar ger�ekleri ezip b�zmemeli, sorumlu davranmal�, tabir caizse k�l� k�rk yarmal�d�r.

Tarih sahnesine ��kt�� g�nden bug�ne kadar, var oldu�u her d�nemde �sl�m'�n bayraktarl��n� yapan milletimize tarihin ak�� i�erisinde y�n tayin eden Malazgirt Meydan Muharebesi (Zaferi), aziz milletimizin serencam�n� edeb� bir dilde yans�tan edebiyat�m�za s�k�a konu olmu�tur. T�pk� �anakkale Zaferi ve Kurtulu� Sava�� gibi, Malazgirt Zaferi de �iirden tiyatroya, hik�yeden romana kadar pek �ok edeb� t�rde kendine yer bulmu�tur. Fakat bu konuda edeb� a��dan istenilen d�zeyde k�mil eserler ne yaz�k ki verilememi�tir.

Malazgirt Zaferi edebiyat�m�zda de�i�ik saiklerle uzun s�re ihmal edilmi�tir.

Malazgirt, Tanzimat ve Servet-i F�n�n Edebiyat��nda hi� yoktur. Tarihe olan ilgisiyle bilinen ve T�rk edebiyat�nda ilk tarih� roman olarak kabul edilen "Cezmi" roman�n� yazan, yine "Cel�leddin Harzem�ah" adl� tarih� bir tiyatro eserine imza atan Nam�k Kemal bile Malazgirt'ten bir kez olsun bahsetmez. A. Hamdi Tanp�nar bu durumu ele�tirir.

Cumhuriyet sonras�nda "Anadoluculuk" fikrinin etkisiyle tarih�ilerimiz Sel�uklular� ke�feder.Yahya Kemal'in bu konuda �ahs� gayretleri olur. Bu konuda yaz�lar kaleme al�r, konferanslar verir. Hatta "Alparslan'�n R�huna Gazel" ad�nda bir de �iir kaleme al�r. "S�leymaniye'de Bayram Sabah�" �iirinde Malazgirt'e ve o asil ruha g�ndermelerde bulunur.

Milliyet�i �air Niyazi Y�ld�r�m Gen�osmano�lu'nun "Malazgirt Destan�" Malazgirt Zaferi'yle ilgili yaz�lm�� en bilinen eserdir. Faz�l H�sn� Da�larca'n�n serbest tarzda yazd�� "Malazgirt Ululamas�", Hakk� Cengiz Alpay��n �Alparslan ve Malazgirt Destan�" da Malazgirt'i ve Malazgirt Zaferi ruhunu �iir t�r�nde yans�tan k�ymetli eserlerdir.

Malazgirt Zaferi, T�rk roman�ndaki yerini gecikmeli de olsa alm��t�r. Mustafa Necati Sepet�io�lu�nun "Sel�uklu ��lemesi" olan "Kilit", "Anahtar", "Kap�" Malazgirt konulu edebiyata dair derin sessizli�i bozar. ��lemenin ilk kitab� olan Kilit�in ba�lang�c�nda Alpaslan�� k��k ya�ta Sar� Hoca'dan ders al�rken g�rmekteyiz. Kilit, Mustafa Necati Sepet�io�lu'nun "D�nki T�rkiye" serisinin ilk kitab�d�r. Roman Tu�rul Bey ve �a�r� Bey d�nemindeki Sel�uklu ile ba�l�yor .Yazar, serinin ikinci kitab� olan "Anahtar" adl� romana Alpaslan��n �l�m�yle giri� yapar. Olaylar Alparslan'�n o�lu Melik�ah d�neminde ge�er. Bu kitapta Melik�ah, Niz�m�lm�lk, S�leyman �ah, Hasan Sabbah gibi tarih� isimler ��kar kar��m�za. "Kap�" "Sel�uklu ��lemesi"nin ��nc� ve son kitab�d�r. K�l�� Aslan'�n sultan olmas�, �aka Bey ve Anadolu Sel�uklu Devleti'nin y�kseli�i anlat�l�r bu son kitapta.

Malazgirt Zaferi deyince Ahmet Y�lmaz Boyuna�a'n�n "Malazgirt'in �� Atl�s�" ve Emine I��nsu'nun "Ak Topraklar"�n� da unutmamak l�z�m. "Malazgirt'in �� Atl�s�" Malazgirt'in binlerce atl�s�ndan ��n�n nefes kesen hik�yesidir. Bu romanda Sel�uklu ordular� b�y�k bir h�zla Anadolu'ya do�ru ilerlerken bu durumdan ho�nut olmayan karanl�k g��ler de bo� durmamaktad�r. Sel�uklu Sultan� Alparslan'� �ld�rmeyi planlayan Hasan Sabbah, Sultan Alparslan'�n yak�n adamlar�ndan Aksungur'un k�z karde�ini rehin al�r. K�z karde�inin hayat�na kar��l�k Aksungur'dan Sultan'� �ld�rmesini ister. Okuru s�r�kleyen hik�ye b�ylece uzay�p gider. I��nsu'nun Ak Topraklar'� ise O�uzlar�n �a�r� ve Tu�rul Beyler zaman�ndan ba�layarak Sultan Alparslan d�nemine kadar yurt tutma m�cadelelerini ve Anadolu'nun vatan k�l�nmas�n�n anahtar� say�lan Malazgirt Zaferi'ni anlatan bir romand�r.

Ba�ta �iir, roman, hik�ye ve tiyatro olmak �zere Malazgirt�e dair edeb� eserlerin �ok �nemli bir k�sm� Malazgirt Zaferi'nin 900. y�l d�n�m�nde kaleme al�nm��t�r. Yani 1971'de... Sel�uklu Tarih ve Medeniyeti Enstit�s� o sene 900. y�l d�n�m� vesilesiyle �e�itli �iir, tarih� roman ve temsil eseri yar��malar� d�zenlemi�, dereceye giren veya yay�mlanmaya l�y�k g�r�lenler, s�z konusu enstit� taraf�ndan okurlarla bulu�turulmu�tur. �air Niyazi Y�ld�r�m Gen�osmano�lu�nun �Malazgirt Destan�� ve Faz�l H�sn� Da�larca�n�n �Malazgirt Ululamas�� gibi eserler 1971�in Malazgirt'e dair �nemli kitaplar�d�r. Yavuz Bahad�ro�lu�nun 1976�da yay�mlanan �Malazgirt�te Bir Cuma Sabah�� roman� bu d�nemin son ciddi eseridir. Ahmet Y�lmaz Boyuna�a�n�n �Malazgirt�in �� Atl�s�� ve �Hano�lu� gibi di�er pop�ler romanlar�n�n d��nda bu d�nemde Malazgirt'e dair ba�ka dikkate de�er eser g�r�lmemektedir.

Uzun s�re boyunca (1985-2012 y�llar� aras�nda) hi� kimse Malazgirt'ten bahsetmez. Malazgirt, edebiyat d�nyas�nda adeta unutulur. 30 Eyl�l 2012�de iktidardaki Ak Parti�nin 4. Ola�an Kongresi�nde o zamanki Ba�bakan Recep Tayyip Erdo�an��n �1071 Vizyonu�ndan bahsetmesiyle bir anda Malazgirt'e ilgi artar, bu konuyla ilgili ba�ta roman olmak �zere �e�itli edeb� t�rlerde kitaplar yay�mlanmaya ba�lar. S�z konusu bu d�nemde Okay Tiryakio�lu'nun "Alparslan/�ift Ba�l� Kartallar", Ebubekir Suba��'n�n "Sava��lar�n Efendisi Alparslan", Ahmet Haldun Terzio�lu'nun "Alparslan/Zaferler �a��", �smail G�m��'�n "Han�er", Yunus Ozan'�n "1071 Sultan Alparslan/Malazgirt Kartal�", Yunus O�uz'un "Sultan Alparslan", Mehmet Kemal Erdo�an'�n "Sultan Alparslan/Anadolu Fatihi", Mehmet Akbulut'un "1071 Malazgirt/Beklenmedik �l�m", Hasan Erimez'in "Bin Y�l�n G��/Gaziler �a��", �smail Bilgin'in "Sultan Alparslan/Malazgirt�te Bir Sel�uklu Kartal�", Cengiz Acar'�n "Yafes�in �ocuklar�" adl� romanlar� okuyucunun ilgisini �eker. Fakat bu d�nemde yaz�lanlar�n bir �o�u edeb� anlamda Tar�k Bu�ra'n�n "K��k A�a" ve "Osmanc�k" romanlar�yla k�yaslanamaz.

Ziya G�kalp, kaleme ald�� manzum tiyatrosunda Malazgirt'e vurgu yapm��t�r.

T�rk��l�k ak�m�n�n �nc�s� Ziya G�kalp, 1922 y�l�nda "Tarih� Kahramanl�klar" serisi i�erisinde "Alparslan-Malazgirt Muharebesi" konusunda iki perdelik manzum bir piyes kaleme alm��t�r. K�z�l Elma �airi G�kalp, Alparslan'�n kahramanl�� ile �st�n ahl�k� vas�flar�n� belirttikten sonra Alparslan'�n a�z�ndan Allah'a �u dua ve yakar��larda bulunmu�tur: "Bug�n biz �ok zay�f�z, d��man fazla kuvvetli,/Senden imdad olmazsa d��man al�r bu ili,/Kad�n �ocuk dinlemez hepsini eder idam,/Maksad� b�rakmamak yery�z�nde bir �sl�m/Vicdanlardan ��karmak i�in do�ru iman�.../�ster y�ks�n K�be'yi, yaks�n g�zel Kur'an'�/Yoktur �ncil'e kar�� bizim hi�bir kinimiz,/Ehl-i Kitab diyoruz �ncil'in ashab�na,/Ni�in onlar d��mand�r �sl�m'�n kitab�na?" G�kalp, Alparslan'�n dilinden yapt�� bu serzeni� ve yakar��lardan sonra, huzuruna gelen Bizans el�isi kendisini tehdit etti�i zaman, yine Alparslan'�n a�z�ndan onu ��yle konu�turur: "-Git s�yle Kayserine, Hak esirger dinini,/Kolay de�il fethetmek arslanlar�n inini,/ �sl�miyet bir k�zd�r, bek�isi T�rk bir arslan:/Elinde dal k�l�c� bekler onu her zaman/Git s�yle Kayserine, biz sulhu �ok severiz,/L�kin harbe girersek, insan de�il ejderiz."

Nice hamasi �iirler yaz�lm��t�r Malazgirt'e ve onun �anl� komutan� Alparslan'a.

Nice hamasi �iirler yaz�lm��t�r Malazgirt'e. T�rk destan gelene�imizin ve Malazgirt Zaferi�nin edebiyat�m�za yans�mas� a��s�ndan m�stesna g�zellikte bir eser olan "A�ustos G�ne�i" �iir kitab�ndan al�nan "1071" isimli �iirde �air Azmi G�le�, Malazgirt Sava��'n� ��yle tasvir eder bizlere: "�lkelerin i�inde bir �lkemiz var: Do�u/O�uz�un, Mete�lerin, K�r �ad�lar�n do�du�u//Anadolu fethine uzand� m� yolumuz,/Alparslanlar olacak ordular�n ba�bu�u//Ne Bizans, ne tekfurlar g�venmesin g�c�ne/Bu milletin ezelden ar�a �ekilmi� tu�u//Do�du mu ufkumuzda a�ustoslar g�ne�i:/Biziz Malazgirtlerin, Dumlu�lar�n �ocu�u�"

Yapma destanlar�yla ad�ndan s�k�a s�z ettiren Faz�l H�sn� Da�larca'n�n TDK Yay�nlar� aras�nda ��kan kitab�na da ad olan "Malazgirt Ululamas�" adl� �iirinde bu b�y�k zafere dair �u dizeler dikkatimizi �eker: "Hele de hele de/Nerde Bizans ordusu/G�r��elim gele de.//Hele de hele de/G��n mavisi inmi�/Ba�da� kurmu�/Yele de.//Hele de hele de/Benziyor at be�i�i/Dalgaya da sele de.//Hele de hele de/Bir �izgiye gelelim/Da� ba�� y�ksele de."

Destan tarz� �iirleriyle Cumhuriyet D�nemi T�rk Edebiyat�'nda ad�ndan �vg�yle s�z ettiren Niyazi Y�ld�r�m Gen�osmano�lu da Malazgirt i�in yazan b�y�k kalemlerden biridir. O, Malazgirt Destan�'nda, T�rklere Anadolu'nun kap�lar�n� a�an bu �anl� zafer i�in ��yle der: �Aylardan A�ustos, g�nlerden Cuma/G�n do�madan evvel iklim-i Rum�a/Bozkurtlar ordusu ge�ti h�cuma/Yeni bir �evk ile g�rledi g�kler/Ya Allah... Bismillah... Allahuekber// T�rk, Ulu Tanr��n�n soylu g�zdesi/ Malazgirt Bizans��n T�rk�e secdesi/Bu ses insanl��a Hakk��n m�jdesi/Bu seste birle�ir b�t�n y�rekler.../Ya Allah... Bismillah... Allahuekber!..�

T�rk tarihinin kilidini a�an Malazgirt Zaferi, �airlerin belli d�nemler hari� tutulursa, b�y�k bir ilgi duydu�u ve �iirlerine konu edindi�i ba�at bir mevzudur. Kerk�kl� �air, yazar, gazeteci ve g�n�l insan� merhum �mer �zt�rkmen de "Malazgirt Mar��" adl� �iirinde, tarihin seyrini de�i�tiren bu b�y�k zaferin g�n�l imbi�inden ge�irilmi� saf duygular�n� ��yle dile getirerek adeta ete kemi�e b�r�nd�r�r: "Bir cuma sabah� Allah�a kar��/Malazgirt�te elli d�rt bin er/Bestelediler en g�zel mar��/Allahu ekber, Allahu ekber//Bayrak bayrak fetih m�jdesi/Par�a par�a Diyar-� Urum/�lk denizlerde ilk seccadesi/Alparslan ordular�n�n Anadolu�m//Geliyor ��ktan kopmu� askerler/Allah�a uzanm�� eller geliyor/Kalk aya�a kubbe ol ey yer/G�klerce minareler geliyor//Onlar ki il�hilerle y�kand�lar/K�rklarca okunmu� bir namazl� su/Vaktiyle da�lardan inen bozkurtlar/�imdi son peygamberin ordusu�"

Yahya Kemal Beyatl�'n�n g�z�nde ve g�nl�nde Malazgirt ve Sultan Alparslan...

Kadim T�rk �iirinin k��e ta�lar�ndan biri olan, �stanbul sevdal�s� b�y�k �air Yahya Kemal Beyatl�, 1942'de �stanbul'da Beyo�lu Halkevi'nde verdi�i "T�rk �stanbul" ba�l�kl� bir konferansta "Malazgirt Meydan Muharebesi, Rum Sel�uklu Devleti'nin kurulmas�na sebep olan vak'a olmadan ibaret de�ildir, tesiri itibariyle vatan�n temeli o muzafferiyettir. Bu itibarla bizce kudsiyetinin hududu olmayan bir hadisedir. Bu T�rk muzafferiyetini Avrupa m�verrihleri da ayr�ca cihan tarihinin bir d�n�m noktas� sayarlar. ��nk� T�rklerin Avrupa ile g��s g��se as�rlarca s�rm�� olan m�cadelesi oradan ba�lad�. Ha�l� Seferleri tarihini en yeni usulde yazan m�verrih Grousset, Ha�l� Seferlerini k�m�ldatan sebebin 1071'de Malazgirt'te T�rk hakan� Alparslan'�n Bizans �mparatorunu orada ma�lup edip esir etmesi olarak g�steriyor. Bu muharebenin cihan tarihini sarsan b�yle derin bir tesiri olmu�tur." demektedir.

T�rk tarihine yepyeni ve �ahs�na m�nhas�r (�zg�n) bir nazarla bakan �air Yahya Kemal Beyatl�, Malazgirt Zaferini "Tarihin Mil�d�" olarak g�recek kadar k�ymetli bulmu�tur. Bu mil�d� ger�ekle�tiren Sultan Alparslan i�in ar�zun "mef��l� / f�il�t� / mef��l� / f�il�n" vezninde "Alparslan'�n R�huna Gazel" adl� �iirini yazm��t�r. �air Beyatl�, o �iirde �u duygu ve d��ncelere yer vermi�tir: "�kl�m-i R�m�u tuttu cihang�r savleti,/T�r�h o i�de g�rd� nedir ��r savleti�"(Anadolu�yu, d�nyay� fetheden b�y�k bir h�k�mdar�n �iddetli h�cumu tuttu, zapt etti. Tarih bu zapt edi�te aslan h�cumu ne imi� g�rd�.) "Titretti Ar� � fer�i Malazgird �n�ndeki/�� u hur��-� rah� ile �em��r savleti�" (Malazgirt �n�ndeki g�steri�li atlar�n ve k�l��lar�n co�kulu h�cumu, Ar�� ve fer�i yani t�m �lemi titretti.) "On y�lda vard� s�hil-i Kostantaniyye�ye,/Tekf�rlar diy�r�n� tesh�r savleti�" (Tekfurlar�n, yani Bizans valilerinin diyar�n� boyun e�diren h�cum, on senede �stanbul sahiline vard�.) "Ey �anl� cedd-i ekberimiz, �b-� t�g�n�n,/B�-hadd imi� g�ne� gibi tenv�r savleti�" (Ey �anl� b�y�k dedemiz Alparslan! Senin k�l�c�n�n suyunun nur sa�ma kudreti, g�ne� gibi sonsuz-hudutsuz imi�!..) "Tasv�r eder mi b�yle �ehin��h� ey Kem�l,/�im�ekten olsa �i�rde t�b�r savleti?" (Ey Kemal, �iirde ifade g�c� �im�ekten olsa bile, b�yle bir �ahlar �ah�n� tasvir edebilir mi?)

Malazgirt ulular�n� y�celtmek ve hakk�n� teslim etmek niyetiyle "Ben de yazd�m"

Malazgirt Zaferi'yle ilgili �iir yazanlardan, kalemini bu zaferle �ereflendirenlerden biri de na�izane benim. Vaktiyle kaleme ald��m "Malazgirt Destan�" adl� �iirimde bu zafere dair �u hamas� duygulara yer vermi�tim: "Y�llardan bin yetmi� bir, aylardan a�ustostu/Malazgirt Ovas�'nda d��manlar nefret kustu/Bizans'�n �zerine h�cum emri verildi/O g�n kanl� ovada ne hesaplar g�r�ld�/Hayk�rd� koca yi�it, inledi yerler g�kler/K�l�� ak�rt�s�n� dinledi yerler g�kler/Serdenge�ti yi�itler at�ld� d�rt bir koldan/Menzile y�r�d�ler ceddin ge�ti�i yoldan/G�z g�z� g�rmez oldu meydandaki dumandan/Zafer naras� att� soylu yi�it, kumandan/Yakt�lar her ne varsa, savurdular k�lleri/Kar��lar�nda durdu karakter heykelleri//Alparslan'�n ordusu at�ld� seller gibi/Yal�nk�l�� ko�tular kas�rga, yeller gibi/Arkas�na bakmadan y�r�d� alperenler/K��k dilini yuttu, yi�itleri g�renler /Giydi�i elbiseler �ehide kefen oldu/Ruhlar semaya vard�, arda kalan ten oldu/Malazgirt Ovas�'nda dillendi da�lar ta�lar/Bizans ordular�nda �ne e�ildi ba�lar/Dual� a��zlardan eksik olmad� tekbir/Birlikte hayk�rd�lar: Hakikat bir, Allah bir /Bizans'�n askerleri �n�m�zde diz ��kt�/Karanl��n ard�ndan beklenen �afak s�kt�/Geceyi b�ld� �im�ek, parlad� g�z�n feri/Cenab-� Hak T�rklere nasip etti zaferi/Ruhlar�n� �sl�m'�n harc�nda yo�urdular/Oymakla yola ��k�p bir millet do�urdular /Karanl��n ard�ndan bir m�barek tan oldu/�ehitlerin kan�yla co�rafya vatan oldu/Co�kun bir sel gibiydi Malazgirt'te atl�lar/Mesafeyi yok sayd�, r�zg�rdan kanatl�lar/Can�n� siper etti yi�it subay�, eri.../A��lmamak �zere, kapatt�k bu defteri/Peygamberin �vd�� bu milletti, bu millet/Bize g�re de�ildi onursuzluk ve zillet/O g�n Anadolu'nun kap�lar� a��ld�/�ehitlerin �st�ne ne rahmetler sa��ld�/Malazgirt deyip ge�me, zaferlerin has�d�r/Esaret kor ate�tir, sinelerin pas�d�r/Bu zaferin ard�ndan tarihe m�h�r vurduk/Bu kutlu topraklarda nice devletler kurduk/Kab�m�za s��may�z, bize dard�r Malazgirt!.../Anadolu'yu a�an anahtard�r Malazgirt!..."

Hul�sa-i kel�m yahut netice niyetine...

Yar�nlar�m�z�n teminat� olan gen�lerimize mill� ve manev� �uur kazand�rabilmek i�in "Malazgirt Zaferi" �iirden tiyatroya, hik�yeden romana kadar edeb� eserlerde daha �ok yer almal�d�r. Fakat bu yap�l�rken nicelikten �ok, nitelik esas al�nmal�d�r. Aksi takdirde gen� dima�lar�m�za tarihi ve tarih� romanlar� sevdirece�iniz yerde onlardan nefret ettiririz.

T�rklere Anadolu'nun kap�lar�n� a�an, �sl�m'�n Anadolu'da yay�lmas�n� sa�layan Malazgirt Zaferi'nden bug�ne kadar tam 953 sene ge�ti. Sizin anlayaca��n�z dokuz bu�uk as�r geride kald�. Bizler Sel�uklular�n ve Osmanl�lar�n torunlar� olarak bu �anl� zaferin 10. asr�na merdiven dayam�� bulunmaktay�z. Ama ne yaz�k ki her ge�en g�n Malazgirt ve onun yak�n y�zy�ldaki yans�mas� olan �anakkale ruhundan alabildi�ine kopuyoruz. Sosyal medyan�n bask�n oldu�u, k�reselle�en ve her ge�en g�n daha da kirlenen d�nyada de�erlerimizden ve de�erlilerimizden ne yaz�k ki uzakla��yoruz. Bu ac� ger�e�i g�rerek en k�sa zamanda gerekli tedbirleri almal�, gen�li�imizi d��t�kleri derin bo�luktan ve �uursuzluktan (mankurtla�maktan) kurtarmal�y�z. Bizi biz yapan ve topyekun bir millet k�lan m�zideki g�zellikleri ve �zellikleri ihya etmek i�in bir an evvel �z�m�ze ve kimli�imize irca etmeliyiz. Bunun i�in de millet olarak �anakkale ve Malazgirt ruhunu ya�amal� ve ya�atmal�y�z. Bizlere bu �erefli zaferleri bah�eden Rabbimize ��krederken aziz �ehitlerimize de y�ce Allah'tan rahmet diliyoruz. Ruhl�r� ��d, makamlar� cennet olsun in�allah.

Dipnotlar:

1) "Malazgirt Meydan Muharebesi Hakk�nda Yap�lan Ara�t�rmalar", Dr. Abd�lkadir Yuval�

http://www.mus.gov.tr/malazgirt-savasi-mus

2) "Malazgirt Muharebesi", Ali Sevim, T�rkiye Diyanet Vakf� �sl�m Ansiklopedisi

https://islamansiklopedisi.org.tr/malazgirt-muharebesi

YAYIMLANDI�I YER: K�lt�r Ajanda Dergisi/A�ustos 2024

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( D�nden Bug�ne Malazgirt Zaferi Ve Edebiyat�m�zdaki Yeri ba�l�kl� yaz� M.Nihat Malko� taraf�ndan 26.08.2024 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

D�nden Bug�ne Malazgirt Zaferi Ve Edebiyat�m�zdaki Yeri

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu