Bug�n ( 15 May�s 2022 ) bildi�iniz gibi �zmir�in Yunanl�lar taraf�ndan i�galinin 103. Y�ld�n�m�d�r. ��te bu sebeple �zmir�in ��gali s�ras�nda b�y�k ihanetlerde bulunmu� ama sonras�nda aziz muamelesi g�rm�� iki �ahsiyetsiz �ahsiyetten bahsedece�im sizlere.

Ba�layal�m o zaman.

�ZM�R�DE EM�R SULTAN HAZ�RES�NDE DEFNED�LM�� OLAN B�R VATAN HA�N�: KAMBUR �ZZET PA�A

�nce Hazire nedir a��klayal�m: Hazire cami veya dergah-tekke alanlar�nda yer alan, etraf� �evrili mezar yerlerinin genel ad�d�r dolay�s�yla da genelde bu alanlara ba�ta camiyi ( veya dergah� ) yapt�ran �ahs�n kendisi ve yak�nlar� olan ki�iler ve ayn� zamanda tarikat �eyhleri, dindar h�viyetiyle tan�nan ve sevilen ki�iler defnedilir. Lakin g�r�n ki �zmir'deki Emir Sultan Hazretlerinin defnedildi�i hazireye tam anlam�yla vatan haini olan biri defnedilmi�tir 1920 Y�l�nda.

�imdi hemen itiraz edecekler olabilir � Hocam ! Emir Sultan Hazretlerinin dergah� da t�rbesi de Bursa�dad�r� Diyerek. Evet do�rudur ama bu Emir Sultan ba�ka bir Emir Sultan. �zmir�in ilk fatihi Umur Bey�in hem hocas�, hem komutan� olan M�kremeddin Emir Sultan...O da bir evliya.

Neyse, i�te bu kahraman evliya M�kremeddin Emir Sultan��n dergah�n�n haziresine 1920 y�l�nda bir hain g�m�lm��. Hem de Yunanl�lar taraf�ndan. Bu hain ise tarihimize Kambur �zzet Pa�a ad�yla ge�mi� olan bir al�akt�r.

Peki Kambur �zzet Pa�a ne yapm�� ki bu adama bu kadar �fke doluyum? Ona hem hain hem al�ak diyorum.

Yaz�y� uzatmamak ad�na nerede do�du, hangi okullar� okudu fas�llar�n� atl�yorum.

Kambur �zzet Pa�a �e�itli illerde valilik g�revinde bulunduktan sonra 11 Mart 1919 da Ayd�n Vilayeti ve havalisinin valisi oldu. �zmir de Ayd�n vilayetine ( Eyalet demek daha do�ru olur asl�nda ) ba�l� oldu�undan 23 Mart�ta �zmir�e gelen Kambur �zzet Pa�a bu ilin valili�ini de �st�ne ald� ve icraata ba�lad�.

��craata ba�lad�� diyorum ama onu oraya getiren asl�nda �ngilizlerdi. Nitekim �ngiliz Y�ksek Komiser Yard�mc�s� Richard Webb daha Ocak 1919 da �ngiliz D��i�leri M�ste�arl��na yazd�� zel raporunda ��yle diyordu: � G�r�n�rde �lkeyi i�gal etmedi�imiz halde, �imdiden valilerini at�yor veya g�revlerinden uzakla�t�r�yoruz.� Kambur �zzet Pa�a da i�te bu valilerden birisiydi.

�lk icraat� olarak Milli M�cadele ruhu ile yaz�lar yazan Anadolu ve Duygu gazetelerini kapatt�. Yerel �rg�t y�neticilerini makam�nda toplayarak � �Herkes sizi �ttihat��l�k ve Bol�eviklikle su�luyor. Devletin bu nazik g�nlerinde �zmir�de huzuru bozman�za izin vermem� S�zleriyle g�zda�� verdi.

Kendisinden �nceki �zmir Valisi Nurettin Pa�a�y� g�revden uzakla�t�rarak yerine kendi kafas�nda biri olan Ali Nadir Pa�a�n�n 17. Kolordu komutanl��na getirilmesini sa�lad�.

[ Bu Nurettin Pa�a�n�n ad�n� unutmay�n. ��nk� tarihiizde Sakall� Nurettin Pa�a olarak tan�d��m�z bu pa�a �zmir�in d�man i�galinden kurtulmas�ndan sonra Yine �zmir Valisi olacakt�r ve yaz�m�za konu olacak di�er hain anlat�l�rken Sakall� Nurattin Pa�an�n ad� da s�k s�k zikredilecektir. ]

Gelelim �zmir�in i�galine...

14 May�s 1919 da �zmir�in i�gal edilece�i art�k g�n gibi a�ikar olmu�tu. �zmir�in T�rk ve M�sl�man halk� b�y�k bir tedirginlik ve �fke i�indeyken Kambur �zzet Pa�a Islahat Gazetesi muhabirine � �Halk� endi�eye sevk eden bu tutum, Bar�� Konferans�nda zuhur etmeyecektir. Bu s�ylentileri ��karanlar,k�t� niyetli ve hayali geni� kimselerdir. Endi�eye mahal verecek bir durum yoktur� diyordu. Kankas� Nurettin Pa�a da � �Sadrazam Damat Ferit Pa�a ile konu�ulmu�tur. Bab�ali�de i�gal vukuuna dair bir malumat�m�z yoktur. Amiralin notas�, m�tareke h�k�mlerindendir ve do�al olarak kabul edilmesi gerekir� demekteydi.( Burada bahsedilen Nota �ngiliz Amirali Galthorp�un Damat FeritPa�a�ya ( Osmanl� Ba�vekili ) ��gal de�il sadece m�ttefik g��lerin baz� inzibat birliklerinin emniyet ve asayi�i temin amac�yla k�y�ya ��kaca��n�, bunlar aras�nda Yunan askerinin de olabilece�ini bildirmesinden ibaretti. M�tareke yani Mondros Ate�kes Antla�mas�n�n 7. Maddesi gere�i �tilaf devletleri g�venliklerini tehlikede g�rd�kleri her yeri i�gal hakk�na sahipti. )

14 May�s 1919 da Kambur �zzet Pa�a gelen giden heyetler, halk�n heyecan�, bask�lar derken iyice bunal�r ve sonunda a��klamay� patlat�r��gal haberi do�rudur, lakin i�gal hakk�nda Bab�ali�den bir emir almad�m. Ama m�ttefik devletlerden bu konuda bir yaz� geldi. ��gal s�ras�nda yap�lacak a��r�l�klar ve ta�k�nl�klar memlekete zarar verebilir, kan d�k�lebilir. Bu nedenle s�kunetimizi muhafaza edelim.�

14 May�s 1919 ak�am�nda Bahri Baba Park�nda (Ma�atl�k=Yahudi mezarl��) bir protesto gecesi d�zenlenece�i her t�rl� imkanla halka duyurulur. Gece on binlerin kat�l�m�yla muhte�em bir protesto mitingi d�zenlenir. Ama bu miting yap�l�rken, kolordu komutan� Ali Nadir Pa�a da sorumlulu�unda bulunan t�m subaylar� toplayarak durumu onlara anlat�r, direni� g�sterilmemesini, istendi�inde silahlar�n teslim edilmesini ve birliklerin karargahlar�ndan d��ar� ��kmamalar�n� ister ve hatta subaylar�ndan bu konuda yaz�l� taahh�t bile al�r.

Geldik 15 May�s 1919 Sabah�na

Gece yap�lan mitingle olu�turulan yeni bir heyet, 15 May�s sabah� sat 6 sular�nda yine �zzet Pa�a�n�n yan�na ��kar ve durumu sorarlar. �zzet Pa�a, �Ben d�n ak�am �ngiliz amirali ile uzun boylu konu�tum: Konu�malar�mdan ��kard��m sonu� ve hissiyat�m, �zmir�de kesinlikle bir i�galin ger�ekle�meyece�i y�n�ndedir. Belki m�ttefikler buraya, aynen �stanbul�da oldu�u gibi polis kollar� ��karabilirler, belki de bunlar�n i�inde Yunanl�lar da olabilir .Bunun sebebi, �ttihat��lar�n az�nl�klar hakk�nda son g�nlerde yapt�klar�d�r. Fakat kesinlikle s�yleyebilirim ki,�zmir�e bir tek Yunan askeri ��kmayacakt�r�. der. Ancak tam bu konu�malar�n oldu�u saatlerde Yunan askerleri �zmir�e ��kmaya ba�lam��lard�r bile.

�zmir Metropoliti Hristomos�un karaya ��kan Yunan askerini takdis etmesi, �zmirli Rum k�zlar�n�n Yunan bayraklar� ile Yunan ordusunu sevin� ��l�klar� i�inde kar��lamas�, Hasan Tahsin ve ilk kur�un olay�, �Zito ( Ya�as�n ) Venizelos � diye ba��rmad�� i�in kafas� dip�ik darbeleri ile par�alanarak �ehit edilen Albay S�leyman Fethi Bey olay� �ok bilinen olaylar oldu�u i�in o k�sm� da atl�yorum.

��galin ba�lamas�yla birlikte Yunanl�lar�n y�llard�r bekledikleri f�rsat ellerine ge�mi�tir. 28 y�ksek r�tbeli olmak �zere 100 subay, 540 er ve binlerce sivil yaka pa�a limandaki Patris gemisinin hayvan ambarlar�na t�k�lm��t�r. �lk g�n �ehit olanlar�n say�s�n�n 2.000 ki�i oldu�u pek �ok kaynakta mevcuttur.

Yunanl�lar, bir Yunan Subay�n�n da itiraf etti�i gibi : � � Mutaas�p domuz T�rklerin kafalar�n� v�cutlar�ndan ay�r�yoruz�Vard��m�z k�ylerde bat�l T�rk inanc�n�n simgeleri olan minareleri ve mescitleri dinamitle havaya u�uruyoruz�Memleketimizi, Fatihin s�lalesinden gelenlerin derya gibi akan kanlar�yla temizliyoruz � ruhuyla hareket ederken �ngiliz El�ili�ine s��nm�� olan �zzet Pa�a halen �erefsizli�e devam etmektedir. Nitekim �zmir�de kan g�vdeyi g�t�r�rken o h�l� zaman�n K�yl� Gazetesine � ��zmir olaylar� b�y�t�l�yor�Yunanl�lar, itilaf devletlerinin karar�n� uyguluyorlar. Baz� k�t� niyetliler �zmir�in Yunan taraf�ndan i�gal edildi�i s�ylentisini ��kard�lar�Bu yaland�r, tekzib olunur.� Diyebilmektedir. Yunanl�lar taraf�ndan tartaklanan o�luna � Evlad�m Seyfi ! Zito diye ba��r� derken h�la nas�l olup da �Yunan ��gali diye bir �ey yok� diyebilmi�tir anlamak m�mk�n de�il.

Nadir Pa�a Peki?

Albay� S�leyman Fethi kahramanca �ehit olurken elinde beyaz bir bayrakla Yunan askerlerinin kar��s�na ��kan Nadir Pa�a r�tbesiz bir Yunan askerinden nadir g�r�len iki tokat yiyerek yere serilmi�, ard�ndan da k��na tekme yemi�ti.

25 Haziran 1915

�zmir�in ��galinin �zerinden yakla��k k�rk g�n ge�mi�tir ama Kambur �zzet Pa�an�n �erefsizli�inde bir gram eksilme olmam��t�r. O h�la bir bildiri yay�nlayarak ��yle demektedir:

�Yunan��n i�gal etti�i yerlerde, �imdiki politikam�z� bilmeyen baz� k�t� niyetli ve sorumsuz kimselerin rehberli�i ve te�ebb�sleri ile bir tak�m sald�rgan hareketler d�zenlendi�i anla��lmaktad�r.( Kuvay-i Milliye Hareketinden bahsediyor ) Bunun zararl� ve ac�kl� sonu�lar� a��klanmaya muhta� de�ildir. Bu nedenle, ba��ndan beri yapt��m ��tleri ve bildirileri do�rulayarak �u noktalar�n bilinmesini zaruri g�rmekteyim:

1) �ete veya g�n�ll� olma yoluyla bu y�nde yap�lacak her t�rl� te�ebb�s, bizim i�in maddi ve manevi y�nden b�y�k zararlar vermektedir. Buna kalk��anlar �ok b�y�k bir sorumluluk alt�na gireceklerdir.

2) Bu karga�a ve bunal�m hali tabii ki daha fazla devam edemeyece�inden ve Allah��n ac�y�p yard�m etmesiyle �ok yak�nda sona erece�inden bu t�r zararl� hareketlerden kesinlikle ka��n�lmal�, halk a��r ba�l�l��n� ve s�kunetini koruyarak g�nl�k i�lerini d�nd�rmeye �al��mal�d�r�

Allah�n�n ac�y�p yard�m etmesi?

D��man�na kar�� tek bir kur�un bile atma, koyun misali boynunu uzat kasab�n�n b��a��na, sonra da kurtulu� i�in re�ete olarak �Allah�n ac�mas� ve yard�m� � de. Atat�rk��n �Gaflet, dalalet ve hatta h�yanet� dedi�i �eyin tam olarak somut bir �rne�i...

5 Ocak 1920

Kambur �zzet Pa�a bir kalp krizi sonucu geberdi gitti. Cenazesi ise Yunan h�k�meti taraf�ndan, korgeneral r�tbesine ula�m�� bir asker cenazesine e�de�er tutuldu ve devrin askeri ve m�lki erkan�n�n kat�ld�� muhte�em bir t�renle �zmir'deki Emir Sultan Dergah� Haziresine defnedildi.

Kalp krizi ge�irip �ld�� anda g��s�nde Yunanl�lar taraf�ndan verilmi� olan Anoteron Taksiarhis ni�an� bulunmaktayd�.

*******
Kabur �zzet Pa�a Haininin Yunan i�gal Kuvvetleri komutan� Zafiriu�ya kendisini kan�tlamak i�in �� Benim �zmir�in Yunanl�larca i�galini temin etmek i�in ne kadar �aba sarf etti�imi Metropolit Hristomos Efendi�ye sorabilirsiniz.�� Diyerek referans g�sterdi�i di�er hain Hristomos Kalafatis�i de gelecek b�l�mde ele alal�m.

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( �zmir�in ��gali Ve Aziz �lan Edilen �ki Hain.�1. B�l�m-- ba�l�kl� yaz� Sami Biber taraf�ndan 15.05.2022 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

�zmir�in ��gali Ve Aziz �lan Edilen �ki Hain.�1. B�l�m--

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu