Hayat, yalnýzca tek bir çizgide ilerleyen mekanik bir süreç deðildir; aksine her kararýn, her düþüncenin ve hatta her tereddüdün bile yeni bir ihtimale kapý araladýðý canlý bir akýþtýr. Alternatifler, Ýnsanýn yaþam yolculuðunu anlamlandýran bu akýþýn görünmez ama en etkili yapýtaþlarýdýr.

Ýnsan ve alternatifleri, varoluþun en derin gerilim noktalarýndan birini oluþturur. Çünkü insan, sýnýrsýz hayal eden ama sýnýrlý bir ömür yaþayan tek varlýktýr. Bu yüzden her seçim eksik kalan bir ihtimalin gölgesini taþýr; her karar ayný anda birçok olasýlýða veda etmek ve yeni  alternatifle selamlaþmak demektir.

Ýnsaný özgür kýlan þey, farklý yollarý görebilme ve o yollar arasýnda seçim yapabilme yetisidir. Eðer hayatta tek bir seçenek olsaydý, geliþim de olmazdý; çünkü insan, ancak karþýlaþtýrarak, tartarak ve deðerlendirerek olgunlaþýr. Alternatifler, bireyin karar verme becerisini keskinleþtirir, sorumluluk duygusunu güçlendirir ve insaný kendi hayatýnýn mimarý hâline getirir.

Bir problemin tek çözümü olmadýðýný bilmek, insaný yaratýcý düþünmeye yönlendirir. Koþullar deðiþtiðinde, seçenek yaratabilen kiþi hayatta daha kolay ayakta kalýr. Alternatifleri görebilmek, ayný zamanda hayatta kalma ve uyum saðlama becerisidir. Tek bir seçeneðe baðlý kalan insan, en ufak bir deðiþim karþýsýnda kýrýlganlaþýr; oysa farklý ihtimalleri deðerlendiren kiþi, belirsizliklere karþý daha dayanýklýdýr.

Hayattaki alternatifler, çoðu zaman dikkatimizi ancak yol ayrýmýna geldiðimizde çeken sessiz ihtimallerdir. Ýnsan, tek bir doðrultuda ilerlerken aslýnda arka planda yüzlerce farklý senaryonun mümkün olduðunu unutur. Oysa hayat, bir tren rayý gibi düz ilerleyen bir çizgi deðil; her adýmda dallanan, her kararda yeni yollar oluþturan bir aðdýr.

Her alternatif, ayný zamanda bir sorumluluk taþýr. Çünkü seçilen yol kadar seçilmeyen yollar da insanýn kimliðini þekillendirir. Gitmediðimiz yerler, tanýþmadýðýmýz insanlar, denemediðimiz ihtimaller bile bizi etkiler; bazen piþmanlýkla, bazen huzurla.

Alternatiflerin önemi yalnýzca büyük karar anlarýnda deðil, günlük yaþamýn en küçük detaylarýnda bile kendini gösterir. Sabah kalktýðýmýzda ne giyeceðimizden, hangi sözü söyleyip hangisini içimizde tutacaðýmýza kadar her davranýþ bir seçeneðin sonucudur. Bu küçük seçenekler, yaþamýn genel yönünü belirleyen büyük kararlarýn temelini oluþturur. Küçük tercihlerdeki farkýndalýk, büyük adýmlarda daha bilinçli olmayý saðlar.

Alternatiflerin varlýðý, özgürlüðün de sorumluluðun da temelini oluþturur. Çünkü her seçim, ayný anda baþka bir seçimin seçilmemesi anlamýna gelir. Vazgeçtiðimiz yollar, bazen gitmediðimiz için piþman olduðumuz, bazen de þükrettiðimiz ihtimaller hâline gelir.

Ýnsanýn iç dünyasýnda beliren “Acaba?” sorusu, görünmez alternatif  yollarýn yankýsýdýr. “Baþka bir þehirde yaþasaydým?”, “O mesleði seçseydim?”, “Þu insana bir þans verseydim?” gibi sorular, zihnimizi geçmiþe ve ihtimallere baðlayan ince iplerdir.

Düþünmenin özgürlüðü, alternatiflerin çokluðunda saklýdýr. Bu nedenle her kapý kapandýðýnda, görünmez bir kapý daha aralanýr; yeter ki bakmayý bilin. Zira her yanlýþ yol, doðru yolu bulmak için bir alternatif taþýr

Ama yaþamýn güzelliði, bütün alternatiflerin ayný anda gerçekleþmemesinde yatar. Tek bir ömrümüz olduðu için, attýðýmýz her adýmýn bir aðýrlýðý vardýr. Bu aðýrlýk, kimi zaman korkutucu, kimi zaman ise ilham vericidir. Belirsizlik, hayatýn bize verdiði en sahici hediyedir; çünkü her an yeni bir yolun açýlma ihtimali taþýr. Bir karar, baþka bir benliðin kapýsýný aralar; bir tanesi ise kim olduðumuzu belirler.

Alternatifler üzerine düþünmek, aslýnda kendimizi anlamaya çalýþmaktýr. Tercihlerimiz, korkularýmýzý ve cesaretimizi ele verir. Hangi ihtimalleri hiç aklýmýza getirmediðimiz, hangilerini sürekli düþündüðümüz, kim olmak istediðimizi gösterir. Belki de en önemli farkýndalýk þudur: Alternatiflerin farkýnda olmak, insaný daha özgür kýlar; ama ayný zamanda, mevcut yolumuzu daha bilinçli seçmemizi saðlar.

Alternatifler, aklýn fýsýldadýðý; seçimler, kalbin attýðý imzalardýr . ‘’Çekip gitmek istediði halde ýsrarla cama çarpan bir sinek gibiyim . Çýkýþý biliyorum ama yolu bulamýyorum. Ne cam kýrýlýyor ne ben akýllanýyorum . ' Bu cümledeki durumda iki yol var ; ya cama gitmekten vazgeçmek ya da çarpmaya devam etmektir. Hepimizin hayatýnda böyle ikilemler söz konusudur: Acaba üçüncü bir yol olabilir mi ? Cama vurmadan ama vazgeçmeden orta yol bulmamýz mümkün müdür? Bu üçüncü yol var mýdýr, varsa onu nasýl fark eder , yoksa nasýl açarýz ?’’ diyor Mehmet dinç, Psikolojik dayanýklýlýk isimli  kitabýnda.

Alternatifler, kaderin deðil, cesaretin sunduðu bir seçeneklerdir. Hayatýn bize sunduðu alternatifler bitmez. Deðiþtirmek istediðimiz her alýþkanlýk, tanýþabileceðimiz her yeni insan, öðrenebileceðimiz her beceri baþka bir yol demektir. Ve belki de en önemli alternatif, içinde bulunduðumuz aný farklý bir gözle görmeyi seçmektir. Çünkü çoðu zaman yeni bir yol, aslýnda ayný yerde durup baþka bir bakýþ açýsý geliþtirmekle baþlar.

Ýnsan, çýkmazda olduðuna inandýðý anlarda bile farklý bir yolun varlýðýný fark ettiðinde yeniden güç bulur. Yeni bir baþlangýcýn mümkün olduðunu bilmek, hayatýn aðýrlýðýný hafifleten en güçlü duygudur. Bazen bir insan, bir cümle, bir fikir veya bir cesaret aný bile beklenmedik bir alternatif yaratabilir. Bu yönüyle alternatifler  , umudun da temel kaynaðýdýr.

Sonuçta insan, seçenekler arasýnda dolaþan bir yolcudur. Ne tamamen özgür ne tamamen belirlenmiþ bir kaderin mahkûmudur. En gerçek yol, bazen görünen deðil, cesaret edilip denenendir. Ve insan, her yeni alternatifte kendini yeniden bulur; bazen kaybolarak, bazen keþfederek, ama her seferinde biraz daha kendisine yaklaþarak.