Efendim, günümüzde toplumumuzu karşı karşıya getiren önemli bir sorun haline gelmiş olan sokak köpekleri sorunu zannedildiği gibi bugünün sorunu değildir. Mesela ben 1960'lı yıllarda İstanbul'da belediye ekiplerince gözümün önünde köpeklerin ya tüfekle vuru8lduğuna ya da zehirlenerek öldürüldüğüne, o zavallı hayvanların ya kan kusarak ya da beyinlerinden kan fışkırarak öldüklerine şahit olmuş bir nesiliz ki 1960'lı yıllar bizim çocukluk ve ergenlik yıllarımızdır.
Ancak Türkiye'nin sokak köpekleri sorunu daha önceleri de varmış. Mesela 1910 Yılında İstanbul'da sayıları 80.000'i aşan köpekler toplatılmış ve Hayırsız Ada'ya bırakılmış. Zavallı hayvanlar bu adada açlık ve susuzluktan telef olmuşlar ki sonrasında İstanbul'da yaşanan yangın felaketini de devamında savaşlarda aldığımız yenilgileri de bu köpek katliamına yani köpeklerin ahına bağlayanlar vardır.
Peki Cumhuriyet döneminde sokak köpekleri diye bir sorunumuz olmuş mu?
Evet olmuş ve çözüm Osmanlı'nın bulduğu çözümden hiç de farklı olmamış. Hatta daha şiddetli olmuş zira Osmanlı'nın aldığı tedbir sadece İstanbul ile sınırlıyken Türkiye Cumhuriyetinin aldığı tedbir tüm Türkiye'yi kapsamıştır.
Biraz sonra okuyacağınız bu tedbirin alınmasında Mustafa Kemal Atatürk'ün ne derece rolü vardır bilemiyorum ama tedbirler 1932 yılında alındığına göre ve o tarih itibariyle Atatürk'ün onaylamayacağı hiç bir şey herhangi bakanlığın kararı olamayacağını göz önünde bulundurduğumuzda az sonra okuyacağınız tamim ( genelge ) Atatürk'ün de onayından geçmiştir.
O halde lafı uzatmadan 13 Haziran 1932 Tarih ve 2123 Sayılı Resmi Gazeteye bir göz atalım.
Resmi Gazetenin ilk sayfasında Isparta'nın Senirkent nahiyesinin İtekop Köyünden Hasan oğlu Baki ve Ankara'nın Gecik Mahallesinden Artin oğlu Paranok ve Ohanis oğlu Kamis'in ölüm cezalarının TBMM tarafından onaylanması kararı var. Hemen adından bir tamim geliyor. Aynen şöyle:
Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletinden [ Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığından ]
No: 359 Köpeklere karşı ittihaz edilecek [ alınacak ] tedbirler hakkında
...............Yapılacak mücadelede şu esaslar takip edilecektir:
1- SAHİPSİZ OLAN BÜTÜN KÖPEKLER İTLAF EDİLECEKTİR ( Yani öldürülecek ]
2- Şehir ve kasabalar dahilinde beslenen sahipli köpekler hiç bir surette başı boş olarak mahalle aralarında, çarşı ve pazarlarda dolaştırılmayacaktır. Dolaştırmak isteyenler hayvanın ısırmasına mahal bırakmamak üzere ağız ve burnuna birer maske takmaya mecbur bırakılacaktır. Bu hususun şehir ve kasabalar dahilinde neşir ve ilanı ile şiddetli murakabe edilmesi [ kontrol edilmesi ] ve muhalif hareket edenler hakkında belediyelerce ceza tatbik edilmesi icab eder.
3- Maskesiz görülecek köpeklerin de İTLAF EDİLECEĞİ halka tefhim edilecek [ bildirilecek ] ve bunu müteakip dolaştığı görülen köpekler İTLAF EDİLECEKTİR.
4-Köylerde bulunan sahipli köpekler gündüzleri bir mahalle bağlı olarak bulundurulacak ve ancak geceleri bekçilik işini görebilmeleri için serbest bırakılacaklardır. Bu mecburiyet köy n ihtiyar heyeti vasıtasıyla bütün köylülere tamim edilecek ve mecburiyete riayet etmeyenlerin köpekleri İTLAF EDİLECEKTİR.
Köpeklerin İTLAFINDA KULLANILACAK ZEHİR MASRAFI Şehir ve kasabalar belediyelerine aittir. Bununla beraber zaruret hissedilecek olursa ve makam-ı vilayetçe lüzum gösterilirse Vekaletimizce sari [Bulaşıcı ] hastalıklar tahsisatından muavenette bulunulacaktır. [ Yardımda bulunulacaktır. ] Mahallince münasip görülen yerlerde başıboş köpeklerin KURŞUNLA İTLAFI DAHA AMELİ OLUR [ Daha uygun ve etkili ] olur.
Tamim muhteviyatının dikkatle takip ve tatbik-i esbabının [ Uygulama sepeklerinin ] temini ve vilayet dahilinde bu hususta yapılan icraat hakkında Vekalete peyderpey malumat verilmesi ehemmiyetle rica olunur.
Ben bugün insanımızı neredeyse birbirleriyle savaşacak noktaya getirmiş olan sokak köpekleri konusunda özellikle '' Sokak köpekleri uyutulacaksa önce benden başlayın.'' diyerek kendilerini köpek yerine koyan sanatçılara(!) Ya da sokak köpeklerinin uyutulacak olması olayını hocalara '' Sübyancı '' demeye vesile kılacak bir fitneye alet edenlere bir çift söz söylemek isterim:
Hiç biriniz hayatı boyunca pek çok köpek beslemiş olan Mustafa Kemal Atatürk'ten daha hayvan ( özellikle köpek ) sever değilsiniz. Onun zamanında on binlerce sokak köpeği itlaf edilmiş olduğuna göre demek ki sokak köpekleri insanlar için tehlike olmaya başlayınca onlara karşı en etkili yöntem - asla gönlümüz razı olmasa da- budur.
(
Sokak Köpekleri Sorununa Atatürk Döneminde Nasıl Çözüm Bulunmuş? başlıklı yazı
Sami Biber tarafından
27.05.2024 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.
