Eklenme Tarihi : 13.10.2025
G�ncelleme Tarihi : 13.10.2025
Okunma Say�s� : 187
Yorum Say�s� : 0

Tasavvuf Terimleri 2

KUTB: Arap�a, de�irmen ta��n�n miline denir. Kutub, manev� derecesi b�y�k, veli bir kuldur ve �lemin ruhu olarak de�erlendirilir. Kutb, Allah'�n izniyle hareket eder, kendi kafas�na g�re de�il. Mutlak ba��ms�z yetki ve g��, sadece Allah'�nd�r. Kutub da, Hz. Muhammed (sav) gibi bir kuldur, Allah de�ildir.

H�CEG�N�YYE: Nak�ibendiyye Tarikat�'n�n tarihi boyunca ta�nd�� isimlerinden birisi. H�ceg�n, Fars�a'da, "hoca" veya �Efendi� kelimesinin �o�uludur. Hace YusufHemedani(ks) / veya Hace Abd�lhalik Gucdevani (ks) dan sonra tarikat bu isimle an�lm��t�r.

HAK�KAT: Ger�ek manas�na gelen Arap�a bir kelimedir. Hac� �aban Veli, �eriat�n beden, tarikat�n kalp, hakikatin ruh, ma'rifetin de Hak oldu�unu s�yler.

H�L�D�YYE: Ebu'l-Bah� Ziy��ddin Halid b. Ahmed b. H�seyin el- Osman� e�-�ehriz�r� (�. 1826-27) den sonra Nak�ibendi tarikat�n�n baz� kollar� Nak�ibendi-Halidi ad�yla tan�nmaktad�r.

HAL�FE: Tasavvuf okullar�nda ise; �eyh, m�ridlerinin yeti�kinleri aras�nda, kendisi gibi m�r�id-i k�mil olmaya ve dervi� yeti�tirmeye manev� yetenek kazananlara, �zel metodlarla halifelik denilen bir emanet verir. Bu bak�mdan halife, o m�r�idin naibi ve k�im-i makam� olurdu.

B�Z-GE�T: Nak�ibend� �st�lah�ndand�r. Nefy-� isb�t dedi�imiz, bir tek nefes de, tefekk�r olarak 21 adet "la ilahe illallah" zikrinin �ekilmesinden sonra, zikreden dervi�in solu�unu b�rak�rken, zikretti�i �eyin m�n�s� �zerinde tefekk�re dalmas�, ve "ilahi ente maks�d� ve r�d�ke matl�b�" (Allah'�m maksudum ancak Sen'sin ve matl�bum ancak Sen'in r�zand�r) diyerek tefekk�rde derinle�mesi olay�na b�z-ge�t denilir.

HALVET DER-ENC�MEN: Fars�a, toplum i�inde yaln�zl�k manas�na gelir. Nak�� st�lah� olarak, toplulukta Allah ile yaln�z kalabilme san'at�n� if�de eder. Nur s�resindeki "ticaret ve al��veri�in Allah'� hat�rlatmaktan al�koymad�� ki�iler" (Nur/37) espirisi, bu prensiple terimlendirilmi�tir. Nak��likte sohbet esast�r. Yani, tek ba��na halvete �ekilmek yerine, toplulukta halvet temel al�n�r.

HU� DER DEM: Fars�a her an uyan�k olmak demektir. Nak�� st�lah�d�r.

SEFER-DER-VATAN: Bu bir Nak�bend�yye t�biridir. S�likin, fena huylardan iyi huylara y�nelmesi: be�er� s�fatlardan, melek� s�fatlara ula�mas� demektir.

NAZAR BER KADEM: Nak�� st�lah�ndand�r. S�l�k g�ren ki�inin, nerede olursa olsun, zihn� konsantrasyonunu da��tmamak i�in hep aya��n�n ucuna, y�r�yece�i yere bakmas�d�r.

VUKUF-I ADED�: Arap�a, say�ya dikkat etmek, demektir. Zikirde say� �nemlidir. Say�n�n az veya �ok olmas�, ruhun manev� geli�imine ters etki etmesi bak�m�ndan say�ya tam anlam�yla uymak gerekir. Nak�� tabiridir.

VUK�F-I KALB�: Arap�a, kalbe dikkat etmek demektir. Buna, "g�n�le var�p, g�n�l� beklemek" �eklinde tan�m getirilir. Kalbin Allah'tan gayri her�eyden s�yr�l�p, Allah tefekk�r�nde s�reklili�i koruyarak yo�unla�mas�. Sadece Allah'� d��nme. Nak�� tabiridir.

VUK�F-I ZAMAN�: Arap�a, zaman� korumak demektir. S�likin, her�n h�linden haberd�r olmas�na denir. Bu �ekilde s�lik, i�inde bulundu�u halin ��kr� m�, �zr� m� gerektirdi�ini bilir ve ona g�re davran�r. Nak�� tabiridir.

Y�D-DA�T: Bu, Nak�ibend� �st�lah�d�r. Allah'�n s�rekli g�rmekte ve bilmekte oldu�unu bilmek ve bunun bilincinde olmakt�r. Buna, ihsan da denir.

Y�D-GERD: Fars�a, zikretmek, hat�rlamak demektir. Mur�kebe mertebesine ula�t�ktan sonra, s�likin, muayyen say�da nefy ve isb�t (la ilahe illallah) zikri yapmas�.

HATM-� HACEGAN: Nak�� st�lah�ndan olup toplu olarak g�zlerin kat�larak yap�lan gizli zikir.

HAVF: Arap�a, korku manas�nad�r. Allah'�n kahr�ndan korkarak dinde sabit olmak.

RECA: Allah'tan �mit kesmeme. "Allah'�n rahmetinden �mit kesmeyiniz" (Z�mer/53) �yetine g�re, Allah'tan �mit kesmek b�y�k g�nahlardand�r.

HAYRET (veya HAYRAN: Hayret, derin d��nce ve Allah huzurunda, hakikat ehlinin ve ariflerin kalplerine gelen bir h�ldir.

HUZ�R: Halktan gāib olan s�likin Hakk�� kalbinde haz�r bulmas� anlam�nda tasavvuf terimi.

�BADET: Boyun e�mek, kulluk etmek ve itaat etmek anlam�nda Arap�a bir kelime. Ka�an�'ye g�re, �mme i�in Allah'a tezell�l�n son noktas�d�r.

�HL�S: G�steri�i b�rakmak, taatta, ibadette samimi olmak manalar�n� ihtiva eden Arap�a bir ifade. Kalbi, safas�na keder veren �eyden kurtarmak. Tam bir do�rulukla kullukta bulunmak. Amellerinde, Allah'tan ba�kas�ndan kar��l�k beklememek. Muhlis (ihlasa erdiren) Allah, muhlas (ihl�sa erdirilen) ise kuldur. Ki�inin, i�inde Allah'tan gayriyi g�rmez hale gelmesi, �hlas�n en son noktas�d�r.

�HSAN: Tasavvufta terim olarak; her ne kadar g�rmese de, sanki Allah'� g�r�yormu� gibi kulluk etmendir, anlam�ndad�r. �hsan bir makamd�r.

�LHAM: Allah taraf�ndan feyz yolu ile kalbe do�an �eye, Arap�a'da ilham denir. �lham, delil olamaz. S�fiyye, bunu ferd� planda delil olarak kabul eder.

�L�M: Bilmek manas�na gelen Arap�a bir kelime. Peygamberimizden rivayet olundu�una g�re, kendisine �� e�it ilim vahyedilmi�tir: 1. �lm-i ahk�m: A��klamak zorunda oldu�u ilim. 2. ilm-i s�rr-� kader: Baz� havass�ndan ba�kas�na a��klamas� yasaklanm�� olan ilim. 3. �lm-i esrar: A��klamakta muhayyer kald�� ilim. Sufilere g�re ilim, ikidir: Birincisi; kazanmakla elde edilen ilim. Buna kesb� ilim denir. Bu tahsil etmekle ve telkin ile elde edilir, ikincisi de, vehb� ilimdir. Allah bunu kulunun kalbine atar. Buna marifet denir.

�R�AD: Arap�a, ir�ad etme, rehberlik etme anlam�ndad�r. Manen ayd�nlatma, gafletten uyand�rma. Hak yolu g�steren ki�iye, m�r�id denir.

�ST��RAK: Z�kirin kalbinin, zikir esnas�nda, zikre ve kalbe iltifat etmemesi. Ariflerin bundan kast�, fen�'d�r. Bu halde iken, d�� lemden uyar�lar al�nmaz, zira s�lik, bir t�r kendinden ge�mi� durumda, Rabbisiyle ba�ba�al��n derin bilincini ya�amaktad�r.

SAHV: C�rc�n� sahv'�, kulun, yitirdi�i hislerini tekrar kazanmas� �eklinde tan�mlar. Bunun z�dd�, sekr (sarho�luk) halidir.

SEKR: Kalbe gelen varidin etkisiyle, s�likin ihsastan s�yr�l�p, gaybete d��mesidir.

GAYBET: S�likin kendisine gelen bir v�rid ve ilham�n tesiriyle �uur halini kaybetmesi

�ATAH-AT A��r� tecell� ve feyz gelen vel�lerden, bir tak�m �eriata uymaz gibi g�r�nen s�zler zuhur eder. D��tan bak�nca, bu s�zlerin hi� bir m�n�s� yokmu� gibi g�r�l�r. Ancak, s�f�'nin ruhan� y�kseli�te ula�t�� farkl� varl�k alan� a��s�ndan, o s�zler ele al�n�nca, anla��lmazl�k durumu ortadan kalkar.

�ST�KAMET: Ki�inin her t�rl� a��r�l�ktan sak�narak do�ruluk �zere bulunmas�

KABZ: Biri emin olunan �eyden korkmak, di�eri de korkulan �eyden feraha ��kmak ve ondan emin olmak anlamlar�n� ihtiva eder. S�filer kabz ile korkuyu, bast ile de �midi kastederler.

KERAMET: Peygamberlerden ortaya ��kan ola�an�st� olaylara mucize denirken, benzeri, durum veliler i�in s�z konusu olunca, buna da keramet denir. "Keramet, hayz-� ricaldir", s�z� de, keramet g�stermenin, erbab�nca ho� bir �ey olmad��n� g�stermek �zere s�ylenmi�tir.

KESB: Arap�a, kazanmak, �al��mak demektir. Tasavvufta tembelli�e yer yoktur. Her suf�, mutlaka bir sanatla u�ra��r, al�n terinin �r�n�n� yer, hel�le ra�bet eder, Tufeyl� (parazit, asalak) de�ildir. Seyyid Ali Hemezan� (Ke�mir), takke �rer, Hac� Bayram �ift�ilik yapar, Ak�emseddin doktorlukla u�ra��r, �mer Dede S�kk�n� b��ak imal ederdi. Son devir s�filerinden rahmetli Sami Efendi, babas�ndan kalan y�kl� miras� helal haram endi�esiyle almam��, helal kazanca y�nelik ticaretle i�tigal eden ki�ilerin, muhasebecili�ini yaparak hayat�n� s�rd�rm��t�r.

KE�F: Arap�a, a��a ��karma, �rt�l� olan� a�ma, sezme, tahmin etme gibi anlamlar� olan bir kelime. Ke�f bir �eyi �rten perdenin kalkmas� anlam�ndad�r. Kitap ve s�nnetle �eli�meyen ke�f, hakt�r. Ger�ek m�rid, ke�f pe�inde de�il Kur'�n ve S�nnet pe�inde ko�ar. S�filere g�re, Kitap ve S�nnete uymayan ke�ifle amel edilmez.

K�BREV�YYE: C�neydiyye'den etkilenerek �eyh Necmeddin K�bra (�. 618/1221) taraf�ndan kurulmu� bir tasavvuf okulu.

MAHABBET: Arap�a, sevgi, a�k demektir. Tasavvufta mahabbetin hakikati, her�eyini sevdi�ine ba��laman, kendine de sende olan hi� bir�eyi b�rakmamand�r.

MAKAM: Kulun tekrar ederek kazand�� ve vas�f h�line gelen adab ve ahl�kt�r. Mak�mlar�n ilki tevbe, sonuncusu r�za olarak kabul edilir. H�l ge�i mak�m ise kal�c�d�r. S�hreverd�, �Mak�mda kesb z�hir, mevhibe b�t�n olur; h�lde ise mevhibe z�hir, kesb b�t�n olur� demektedir. Yani kul, ba��na bir h�l geldi�i zaman, onu iradesi ve kesbi ile kendisinden def edemez. Gelmedi�i zaman da tekell�f ve zorla celb edemez. Bu konuda takdir tamamen Allah�a aittir. Fakat Allah��n8 takdiri belli amelleri yapan kullar� �zerinde g�r�l�r.

MAR�FET: Marifet, seyr u s�l�k yoluyla Allah, Allah'�n s�fatlar�, fiilleri, gayb �lemi hakk�nda elde edilen bilgidir. S�f�: Hakk S�bhanehu ve Te�la�y� �nce s�fat ve isimleri ile tan�r, sonra Hakk ile olan muamelesinde s�dk ve ihl�s �zere bulunur. Sonra k�t� huylardan ve bu huylara ait afetlerden temizlenerek ar� h�le gelir. Daha sonra Hakk��n kap�s�nda uzun uzad�ya bekler ve daimi surette kalbi ile itik�f h�linde bulunur. B�t�n bunlar�n semeresi ve sonucu olarak Allah Teal�'dan g�zel bir tevecc�he nail olur. Allah onun b�t�n h�llerinde s�dk �zere olmas�n� sa�lar, o kimseden nefsin hevacis ve havat�r� kesilir (nefis ona arzu izhar etmez h�le gelir), o kimse kendisini Allah'tan ba�kas�na davet eden hi�bir �eye kulak vermez duruma gelir. B�ylece kul; halka yabanc�, nefsinin afetlerinden beri ve uzak olur. Allah'tan ba�kas� ile s�k�net ve huzur bulma ve Hakk'tan gayr�s�n� m�lahaza etme durumundan temizlenir. S�rren ve ruhen Allah Teala ile m�nacaat� devam eder��te o zaman b�yle kimseye �rif denir. Onun bu h�li ise marifet ismini al�r. K�saca, kul kendisi ne yabanc�la�t�� nisbette Rabbi hakk�nda marifet tahsil eder. (Ku�eyri)

�eriat olmadan tarikat, hakikat ve ma'rifet olmaz, her �eyin ba��, �eriat� yani �sl�m dinini iyi ya�amaktan ge�er. Herkesin normal g�ndelik kurallara uyarak ya�ad�� sl�m'a �eriat; dinde biraz takva cihetine a��rl�k verenlerin ya�ad�� ve ula�t�� inceli�e tarikat; takva ve vera�da titizlikle var�lan sonuca, hakikat; ve nihayet bu ya�aman�n, m�n� a��s�ndan ki�ide ifade etti�i bilgi plan�ndaki sonuca ma'rifet denir ki, meydana geli�i, ya�amakla s�k� s�k�ya irtibatl�d�r.

ME'�D: Arap�a'da d�n�lecek yer anlam�nda bir kelime. Ahiret i�in kullan�l�r. Mukabili mebde', d�nya hayat� i�in kullan�l�r.

MEBDE': Arap�a, ba�lang��, temel, esas, prensip anlam�na gelen bir kelime.

MUH�B: Arap�a, seven demektir. Tasavvuf yolunu ve o yolda gidenleri seveni ifade eder. Tasavvuf yolunu seven, fakat o yola girmemi� ki�iye muhib derler.

MUKARREB�N: Arap�a, yak�nla�t�r�lanlar demektir. Allah'a yak�n olan vel�lere denir. Peygamberler ve melekler hakk�nda da kullan�l�r.

M�R�D: Arap�a, isteyen demektir. Allah'a vuslat� arzu eden, bir ba�ka deyi�le, Allah'�n ahlak�yla ahl�klanmak isteyen ve bu olgunlu�un e�itimini verecek bir �eyhe (veya m�r�ide) ba�lanan (��renci olarak kayd�n� yapt�ran, bey'at eden) ki�iye m�rid denir.

M�R��D: Ger�ek m�r�id Hz. Muhammed (sav)'dir. Di�er m�r�idler, O'nun manev� miras�n� elde etme�e muvaffak olmu� ki�ilerdir.

NAMAZ: Namaz, �sl�m'�n temel �artlar�ndan biridir. S�f�ler, namaz� be� espiri ile alg�larlar: 1. Madd� bedenin namaz�: Farz ve nafile namazlar, 2. Nefsin namaz�: Nefsin k�t� isteklerinden s�yr�lmak, ruhaniyette mesafe almak, 3. Kalbin namaz�: Allah ile huzuru ve murakabeyi devam ettirmektir, 4. S�rr�n namaz�: S�r deryas�na dalmak, m�siv� ile u�ra�mamak, 5. Ruhun namaz�: Fena fillah ve beka billah'a varmakla olur.

NEFS: Tasavvuf� olarak K��n�'nin if�de etti�i gibi, kendisinde irad� hareket, his ve hayat kuvveti bulunan lat�f buharl� bir cevherdir, Kur�an-� Kerim�de insana k�t�l�� emreden kuvvet manas�na kullan�lm��t�r: (Yusuf 18, 53, T�h� 96, M�ide 30.)

RAB: Arap�a, terbiye eden, doyuran, yeti�tiren vs. gibi anlamlar� olan bir kelime.

RABITA: Tasavvufi olarak, m�ridin zihn� planda, tefekk�r ve muhayyile g�c�n� kullanarak m�r�idiyle "beraberlik" halinde olmas�n� ifade eder.

SELEF�YYE: Selef, �ncekiler anlam�na Arap�a bir kelime. Bunun yerine, "eseriyye" t�biri de kullan�l�r. Sahabe ve tabi�n mezhebinde bulunan fakihler ve muhaddislere, selefiyye denir. Selefiyye'nin yolu, Kur'�n yoludur.

SEYR � S�L�K: Bir �eyhin nezaretinde, Allah'a vuslat i�in ��k�lan manev� yolculuk.

S�F�: Arap�a, y�nl�, y�n giyen anlam�na gelen bir kelime. Hakk'a v�s�l olan ki�iye, s�f�, yolda s�luka devam edene de, mutasavv�f denir; s�f�, vusul; mutasavv�f us�l ehlidir.

�EYH: Tasavvuf Okulu liderlerine �eyh denir. �eyhler, kulu Allah'a Allah'� kula sevdirmek isteyen ki�idir. �eyh'in �eriat bilgisine sahib, fena makam�n� ge�mi�, ahl�k-� hamide (�v�len ahlak) ile s�slenmi� olmas� gerekir. Kendisi k�mildir, bu y�zden kemale erdirir, yani m�kemmil�dir. Her hal�karda icazet ve silsile mecburiyettir.) Sufi ayn� zamanda ba�ka ki�ilere tasavvuf e�itimi verebilecek ki�i oldu�u i�in icazetli olmak zorunda olup bir silsileye ba�l� olmal�d�r. Bu durumda ki sufi�nin s�z ve davran��lar� kaynak ve delil olarak kabul edilebilir.

HAL�FE: Tasavvuf terminolojisinin �nemli bir kavram� ise Halife�dir. Halife ise �eyhinin izniyle ir�ad yapabilecek ki�iler olup �eyhin vefat�ndan sonra tarikat�n ba��na ge�ebilir veya kendi ad�yla yeni bir yol (tarikat) kurup talipleri ir�ad edebilir. �Halife �� y�nden gelir. Birincide insan�n zahir ilmi olur. Tarikat�n r�kn�n�, adab�n� ��renir, anlar. Ona zahirden emir verirler. Sen halifesin derler, ikinci �ekilde, insan sofu me�rep olur. Zikir ve ameli ile temay�z eder, �ok eme�i ge�er, bir �lim olur. �lmi ile amel eder. B�ylece ge�en eme�i ve ibadeti kar��l��nda ve tarikat�n r�k�n ve adab�n� da anlam�� olmas� kayd� ile yine zahiren hil�fet emri verilir. ��nc�s� ise, ki�i ��k me�rep olur. Bunun ne ilmine bakarlar, ne de ameline. Bunlar�n vazife emri ise maneviyattan, bizzat Res�lullah Efendimizden gelir.� Nak�ibendilik - D�nya �ap�nda Bir S�f� Gelene�in S�nn� Tutum ve Faal Tavr� -Itzchak Weismann-Terc�me: �rfan Kelkitli Litera Yay�nlar� 2015

TAKVA: C�rcan� bu terimi, icabettiren fiillerden kendini uzak tutarak korunmak �eklinde tan�mlar. Takvan�n d�� Allah'�n hududunu muhafaza, i�i de ihl�s ve niyettir.

TAR�KAT: �eyh denilen bir ��retmen nez�retinde, istekli (m�rid veya t�lib) nin, Allah'a ula�ma, yani s�rekli Allah tefekk�r ve bilincini (ihsan) kazanma konusunda takip etti�i usule veya metoda, tarikat ad� verilir.

TASAVVUF: Kul ile Allah aras�nda ihsan olay�n�n ger�ekle�mesi veya kulun ihsan vasf�n� kazanmas�n�n yollar�n� g�steren bir ilim. Tasavvufun binden fazla tarifi yap�lm��t�r. Her s�f�, i�inde bulundu�u hale g�re, tasavvufu tarif etmi�tir.

Biz tasavvufu ��yle tan�mlar�z: "Kur'an-� Kerim'i Hz. Res�lullah (sav) gibi ya�amaya �al��mak"

TECELL�: Ka�an� ve C�rcan�'ye g�re; gaybden gelen ve kalbde ortaya ��kan nurlara tecell� denir.

TEMK�N: S�likin ula�t�� makamdaki s�reklili�ini ifade eden tasavvuf terimi.

TEV�C�D: Arap�a, zorla vecd elde etmeye �al��maya, tev�c�d denir. As�l vecd, kendili�inden gelendir.

TEVH�D: C�rcan�, Allah'�n z�t�n�, ak�lla tasavvur olunan, zihni olarak hayal edilebilen her�eyden uzak tutmak, diye tarif eder. Allah��n tek oldu�una, onun e�, o�ul, benzer ve orta��n�n olmad��na �m�n etmek. A.Acer R.T.E �niversitesi �l�hiyat Fak�ltesi. �Ehl-i hakīkatin �st�lāh�nda tevh�d, Z�t-� �l�h�yi, anlay��larda tasavvur, vehim ve zihinlerde tahayy�l olunan her �eyden tecr�d etmektir. Tevh�d, �� eyden ib�rettir: Cen�b-� Hakk�� rub�biyyeti �tib�riyle �rif olmak, O�nun vahd�niyyetini ikr�r etmek, O�nun e�i ve benzeri oldu�unu reddetmek.� Seyyid �erif C�rc�n� �.1413)

TEZK�YE: Kur'an-� Kerim'de, "nefsini ar�tan felaha erdi" (�ems/10) �eklinde bahsedilen husus, nefsi, kirleten �eylerden temizlemekle al�kal�d�r. K�saca, nefsi yerilen ahlaktan, �v�len ahlaka y�kseltmeye tezkiye denir.

UB�D�YYET: Arap�a, kulluk demektir.

UCB (veya UC�B): Kendini be�enmeyi ifade eden Arap�a bir kelime.

VAHDET: Ger�ek m�n�da bir olan Cenab-� Hak't�r.

VECD: S�likin zorlamas�, istemesi olmadan kalbe gelen h�le vecd denir.

VELAYET: Nefsinden fani oldu�unda, kulun Hak ile hareket etmesi, Kur'�n-� Kerim'deki "Allah m�'minlerin velisidir" (AI-i-�mran/68) �yetine g�re, t�m inananlar Allah'�n dostudur. Allah'�n, kulunu dost edinmesi, onun �zerinde isimleriyle tecelli etmesidir.

VEL�: Velinin tan�m�, Buhar� (Rekaik/38) 'de �u kudsi hadisle verilir: "Allah, bir kulunu sevdi�i zaman onun g�ren g�z�, duyan kula��, tutan eli, y�r�yen aya�� olur. "Bu kul, Allah'tan bir �ey istese, bu iste�i kabul g�r�r. Allah'a s��nd��nda, Allah onu korur.

VERA': Arap�a, takva, Allah'tan korkmak, ��phelilerden ka��nmak, mubah ve mekruhlarda bile titizlikle davranmay� ifade eder.

VES�LE: Arap�a, ara� demektir. Bunun Kur'an'dan delili, "Allah'a ula�t�racak vesileyi aray�n�z" (Maide/35) �yetidir.

YAK�N: Ku�eyr� �� t�rl� yak�nden bahseder: 1. �lme'l-Y�kin: Bir �ey hakk�nda habere dayanan bilgi. 2. Ayne'l-Yakin: Bir �ey hakk�nda, g�rmek suretiyle elde edilen bilgi, 3. Hakka'l-Y�kin: Bir �eyi bizzat ya�amak suretiyle elde edilen bilgi.

Z�H�D: Kendisini d�nyadan �eken ve din� hayata veren �hirete y�nelen ki�iler i�in kullan�l�r bir t�birdir. D�nyaya g�n�l vermemek de z�hdd�r. S�fyan-� Sevr�, d�nya ile ilgili iste�i azaltmay�, z�hd olarak tan�mlar. C�neyd de "elin bo� oldu�u �eyden, kalbin de bo� olmas�, yani elde olana kalbin raz� olmas�d�r" diye bir tan�m getirmi�tir.

Z�KR-� HAF�: Gizli zikir, anlam�n� i�eren Arap�a bir ifade. Bu zikir de, "tadarru'an fi nefsike" (Kendi kendine, yalvararak ve �rpererek, al�ak sesle sabah ak�am rabbini zikret, gafillerden olma!Araf/205) �eklindeki Kur'an if�desinin g�sterdi�i �zere, kalbden yani tefekk�r olarak uygulan�r.

T�rkiye'de tarihin sapt�r�lmas� s�recinde T�rk S�fili�ine Bak��lar Ahmed-i Yesevi � Mevlana Celaleddin-i Rumi Yunus Emre � Hac� Bekta�-� Veli AHMET YA�AR OCAK 1996 �leti�im Yay�nc�l�k A. �. �stanbul

TASAVVUF KLAS�KLER�NDE TASAVVUF VE �ER�AT Dr. ��r. �yesi Mahmud Esad ERKAYA Ankara Hac� Bayram Veli �niversitesi

TASAVVUF TER�MLER� VE DEY�MLER� S�ZL�� Prof. Dr. Ethem Cebecio�lu nun kitab�ndan �zetlenmi�tir.

TASAVVUF VE KAVRAMLARI.docx OM� | Ondokuz May�s �niversitesi https://avys.omu.edu.tr

D�A

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Tasavvuf Terimleri 2 ba�l�kl� yaz� Mustafa ESER taraf�ndan 13.10.2025 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

Tasavvuf Terimleri 2

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu