Doðduðum köy, doðu Karadeniz Bölgemizin en doðusunda. Köyüm, baþlarý bulutlara dokunan ulu Yalnýz Çam Daðlarý'nýn eteklerine kurulmuþ bir güzel bir farklý köy. Daha 1930'larda öðretmene kavuþmuþ. Eðitim- öðretim sorununu ellili yýllarda çözmüþ, Atatürk ilkelerini özümsemiþ ve yaþamsallaþtýrmýþ. Gürcistan sýnýrý yakýn bize. Çok yakýn. Sýnýra dikili direkleri çýplak gözle görmek olasý.

Yer þekilleri oldukça engebeli. Ortaokul yýllarýnda coðrafya dersinde okumuþtuk. Beþ çeþit yüzey þekilleri var diye. Dað, ova, plato...böylesi yüzey örnekleri çoktur bölgemizde. Yýllar önce, Fakir Baykurt gözlemlemiþ ilçemizi ve köylerimizi. Efkâr Tepesi kitabýyla bizi anlatmýþ.

Hýrçýn ve coþkulu akan çaylarý, birbirini kesen derin vadileri, ara ara ovamsý düzlükleri ve ormanlarý alabildiðine yeþil. Alabildiðine gür ve sýk. Çoðunluðunu iðne yapraklý aðaçlarýn oluþturduðu ormanlarýmýz. Yeþilin en tanýmsýz güzelliði gözlemlenir yaz kýþ. Yazýn yayvan yapraklý aðaçlar, kýþýn yeþilin tüm tonlarýný cömertçe sunar ormanlarýmýzýn aðaç türleri. En çok sarýçam, göknar ve ladin türleriyle kaplý vadilerimizin yamaçlarý. Kudretten bitip büyüyen meþe, gürgen yer yer ýhlamur ve daha nice türlerinin büyüyüp kök saldýðý yayvan yapraklýlar... 

Hazan mevsiminde doðduðumuz bu yerlerde olamamanýn hüznünü var her Þavþatlý'nýn kalbinin derinliklerinde. Gazellenmiþ aðaçlarý görememenin hüznü. Rakým köylerde beþ yüz metreden baþlar. Dað diplerinde köylerimiz var rakýmý bin sekiz yüz metre olan Ardahan'a eþ deðer yükseklikte. Ortalama üç bilemedin dört ay yaz güneþle ýsýnan köyler.

Birde kavak aðaçlarýný severim, orman kavaklarýný. Kavak yapraklarýnýn çok az hissedilen ufacýk bir hava akýmýnda bile kýpýr kýpýr sallanmalarý. Tadýna doyum olmaz, kuþ seslerini dinlerken kavak yapraklarýný seyretmenin.
Ormanlar: ' yaðmur çeker' derler Atalarýmýz. Ýlkbahar yaðmurlu geçer çoðu yýl, yazlar dâhil. Haziran, Temmuz, Aðustos aylarýnda soba yaktýðýmýz çok olur. Böylesi yaðmurlu günlerde yaylalardaki çobanlarý halleri içler acýsý.

Sabahleyin gökyüzü masmavidir, bir bakarsýn kýsa sürede gök kubbeni en akýndan, karasýna kadar her renkte bulutlar kaplar. Rüzgârýn esiþi hýzlanýr. Hava soður aniden. Önden birazcýk dolu yaðar Ve baþlar yaðmur elif elif yaðmaya. 
Çok uzun sürmez bu olgu. Bulutlar ateþ kes yapar, barýþ havasý oluþur gökyüzünde. Mis gibi tertemiz bir hava, aðaçlardan yavaþ yavaþ süzülen damlalar, kuþ sesleri…

Derken güneþin yedi renginin tüm tonlarýyla kaplý çiçekleriyle güzelim çayýrlar. Bir ucu bu çayýrlarda bir ucu yamaçlarda ormanlarda düþen bir gökkuþaðý. Tüm renkleri ayan beyan. Gökkuþaðý bir tane deðil ki, biraz ötesinde yavrusu da var. O da iyice gözlemlenir. 
Sýnýflarda kristal prizmalardan ýþýðýn süzülüþünü, güneþ ýþýðýnýn renklere ayrýþtýðýnýn deneyini yaptýk pencerelerden sýzan güneþ ýþýðýndan yýllarca okullarýmýzda. Ben isterim ki, yurdumun okullarýndan bölgemize geziler düzenlensin. Okul gezileri. 'Ýki Sene Mektep Tatili' örneði gibi olmasýn, bir haftalýk gezi bile yeterli. Hem yeþil çayýrlarý görsün çocuklarýmýz, kýrlarda uçurtma uçursunlar. Güvercin taklasý oynasýnlar, birdirbir oyununu da unutmadan. Uçurma yapýp uçursunlar. Bölgedeki doða hayvanlarýný yakýndan görsünler, orman içlerine yapacaklarý gezilerle. Kuþ seslerinin korosunu dinlesinler. Hem de gökyüzünde oluþan doða olayý gökkuþaðýný gözlemlesinler.

Fazla beklemezler yaðmura tutulma olgusunu kamp yerlerinden uzakta iseler. Ýki bilemedin üç günde bir yaðmur yaðar. Çoðu kez ilkbahar sonu ve yaz yaðmurlarý kýsa sürer. Birden güneþ yüzünü göstermeye baþlar daðýlan bulutlarýn arasýndan. Topraktan buhar bulutçuklarý yükselir. Aniden az ilerinizde bir gök kuþaðý oluþur. Þaþýrýr kalýrsýnýz. Ellerinizle dokunacak kadar yakýn size bu doða olayý. Ara ve ana renkleri net görürsünüz. Doðru açý oluþur bir ucu renklerinin tüm tonlarýnýn sergilendiði çiçeklerle bezeli çayýrlarda, bir ucu yemyeþil ormanlarýnla kaplý yamaçlarda son bulan gökkuþaðýnda.
Çocuktum. Okula baþlamamýþtým henüz. Bir yaz baþý yaðmurun yaðmasý nihayeti idi. Ýyice anýmsýyorum. Evimizin biraz aþaðýsýnda adlarýný tam bilmediðim bir renk cümbüþü oluþmuþtu. Dona kaldým. Kýrmýzý, mor sarý...renkler. Kýrmýzý, sarý...renklerin adlarýný öðrenmiþtim, annem ve ablalarýmýn dokuduklarý kilimlerin ipliklerini boyarlarken.

Heyecan ve merakla koþmaya baþladým bu renk cümbüþüne dokunayým diye. Kutsal vadide ýþýða koþan Musa örneði. Hayli koþtum. Yetiþemedim. Ben gittikçe ýþýklar kayboluyordu. Hayal kýrýklýðý içinde eve dönerken gözüm arkada kalmýþtý. Ufukta bile yoktu o kocaman halka. Özlemle buluþmayý düþleyip randevu yerine gelmeyen ilk aþkýyla buluþamayan bir garip gencin hüznü kaplamýþtý küçücük kalbimi. Durumu anneme anlattým. Annem okuma-yazma bilmeyen bir feylesoftu. Köyde yaþayýp, daðda, belde, tarlada ve ev içi iþlerin üstesinden gelirdi. Engin halk kültürü edinmiþti. Bazý sözleri, özlü söz deðerindeydi. Çoðu hala aklýmda. Annem bir þeyler anlattý gökkuþaðý hakkýnda. Gök kuþaðýnýn altýndan geçen kiþi kýz ise erkek olur, erkek ise kýz olur diye bir efsane dolaþýrmýþ bizim diyarlarda. Bir dileði olan gökkuþaðýnýn altýndan geçen o dileðine kavuþurmuþ. Ben ara ara denedim içimde tuttuðum dileðimle böylesi geçiþler yapmayý. Dileðim olsun diye. 

Aradan yýllar geçti. Öðrendim baþarmak için önce hayal kurmak gerekiyor. Çok hayallerim oldu. Çoðunu gerçekleþtirdim. Lakin her hayale ulaþmanýn da olasý olmadýðýný acý biçimde yaþadým. Mekân ve ömür denen olgu, yetmiyor tüm hayalleri gerçekleþtirmeye. Gerçekleþmeyen hayaller için kader deyip kolaycýlýða kaçmamalý. Din ulularý: 'Önce irade sonra kader gelir.' Diyorlar. Hayal kurmak yine de güzel. Yakalanamayan gök kuþaðýný kýsa süre de olsa gözlemlemek gibi...