NAFÝLE NAMAZ KILIYOR MUYUZ? 

Mukaddime:  

Rahmân ve Rahîm olan Allâh’u Teâlâ’nýn Adýyla…  

Hamd, Allâh’a mahsustur. O’na hamd eder, O’ndan yardým ve maðfiret dileriz. Nefislerimizin þerrinden ve amellerimizin kötülüðünden O’na sýðýnýrýz. O’nun hidâyete erdirdiðini hiç kimse saptýramaz, saptýrdýðýný ise hiç kimse hidâyete erdiremez. Þehâdet ederim ki, Allâh’tan baþka ibâdete lâyýk hiçbir ilâh yoktur. Ve yine þehâdet ederim ki, Muhammed aleyhisselâm O’nun kulu ve Rasûlü’dür…   

Bundan sonra:   

Deðerli Müslümanlar! Kýsaca nafile namazlardan bahsedeceðiz. Ancak þunu itiraf etmeliyim ki: “Farz namazý kýlmayan insanlara; “nafile namaz kýlýyor musun?” diye sormak abes olacaktýr. Ancak farz namazý aksatmayanlara elbette ki “nafile de kýlýyor musun?” diye sorulabilir. Bu sorunun da amacý da; eðer nafile namaz kýlmýyorsa nafilelere teþvik etmek için olmalýdýr. Rasulullah aleyhiselâm’ýn uygulamalarýna baktýðýmýz zaman, bir kiþi iman ettikten hemen sonra, Efendimiz ona namazý öðretmiþ ve öðrettirmiþtir. Bu sýralamaya göre elbette önce tevhidi bir iman ve hemen arkasýnda da namaz gelmelidir. Bir Müslüman için namaz kýlmamak düþünülemez.

Þimdi ey Muvahhidler! Farz namazlarý aksatmadan kýlan kardeþlerim! Nafile namazlarla aramýz nasýl, nafile kýlýyor muyuz?

Bakýnýz âlemlere rahmet Muhammed aleyhisselâm, hayatýnda nafileler olan bir peygamberdir. Aiþe validemizin bildirdiðine göre Peygamber Efendimiz o kadar çok namaz kýlardý ki, ayaklarý þiþerdi. 

Aiþe validemiz, Efendimiz aleyhisselâm’ýn Allah katýndaki deðerini ve konumu bilen birisi olarak: 

“Ey Allah’ýn Rasulü! Allah senin gelmiþ ve gelecek günahlarýný baðýþladýðý halde neden böyle davranýyorsun?” dediðinde, Efendimiz ona: “Daha fazla þükreden bir kul olmayayým mý?” (Buhari, Müslim) cevabýný vermiþtir.

Evet, daha fazla þükretmek… O, seçilmiþ ve günahlarý baðýþlanmýþ olan olarak Rabbinin huzurunda huzur buluyordu. O, bizler için en güzel örnek iken bizler o örneði elbette her alanda örnek almalýyýz. Rabbim bizlere bunu kolaylaþtýrsýn. Âmin. Bizimde þükredecek çok þeyimiz var. En baþta da iman nimeti…

Þimdi ey Müslümanlar! Nafile namazlarýn faziletlerine deðinilip sözümüze devam edecek olursak.

Peygamberimiz Rasûlullâh (sallallâhu aleyhi ve sellem) þöyle buyurmuþtur: 

“Kulun kýyamette ilk hesaba çekileceði konu namazdýr. Namazlarýný noksan býrakmamýþsa tam olarak yazýlýr. Noksan býrakmýþsa Allah meleklerine þöyle der: Bakýn bakalým kulum yaptýðý bir nafilesi var mýdýr? Eðer varsa farzlarýný onunla tamamlarsýnýz. Daha sonra zekâtý ve tüm amelleri ayný þekilde hesap edilir.” (Ebu Davud, Ýbn Mace)

Evet, gördüðün gibi Müslüman! Hesap günü çetin bir gün! Rabbim yardýmcýmýz olsun. Elbet o gün düþünülmeli, elbet o gün hesaba katýlmalý! Ve bu rivayette gördük ki; o gün hesabýn baþlangýcý namazdýr. O, iyi geçtiðinde diðerlerinin iyi geçeceði umulur. Öyleyse, namazlara hatta farzlarý tamamlayan nafilelere de dikkat etmek gerekir.

Yine bir kudsî hadiste þöyle geçmektedir:

Peygamberimiz Rasûlullâh (sallallâhu aleyhi ve sellem) þöyle buyurmuþtur: 

“Allah Teâlâ buyurdu ki: “Kim benim bir dostuma düþmanlýk ederse, ben ona harp ilan ederim. Kulum bana, kendisine farz kýldýðým þeylerden daha sevimli bir þeyle yaklaþmamýþtýr. Ve kulum durmadan nafilelerle -ben onu sevinceye kadar- bana yaklaþýr. Onu sevdiðimde ise; onun iþiten kulaðý, gören gözü, tutan eli ve yürüyen ayaðý olurum. Benden bir þey isterse ona mutlaka veririm ve bana sýðýnýrsa onu mutlaka korurum.” (Buhari)

Burada sadece nafile namaz deðil, tüm nafileler olarak anlarýz. Yani farzlarýn haricinde diðer nafileler Rabbimizin hoþnutluðunu celb etmektedir. Öyleyse, Allah’ýn rýzasýnýn peþinde koþanlarýn yapmasý gereken nafilelere daha bir önem vermektir.

Yine en hayýrlý amelin namaz olduðu (Ýbn Mace, Ahmed), yapýlan secdelerin dereceleri yükseltip günahlarý eksilttiði (Müslim), farzlarýn dýþýnda en faziletli namazlarýn da evlerde kýlýnan nafile namaz olduðu (Buhari, Müslim) bizlere haber verilirken, namazlardan evlere pay ayrýlýp, evlerin kabir yerlerine çevrilmemesi de istenir. (Buhari, Müslim)

Sonuç olarak Muvahhid kardeþim! Bizler müjdelenen kiþileriz, inþallah; ancak bizlerin de bunu hak etmemiz için secdelerimizi arttýrmamýz gerekmektedir.

Þimdide farz namazlarýn önünde ve arkasýnda kýlýnan revâtib sünnetlerden baþlayarak nafilelerin hangileri olduklarýna kýsaca bir deðinelim.

Farzlarýn önünde ve arkasýnda kýlýnan revâtib sünnetler bazý toplumlarda farz gibi algýlanýp hiç terk edilmezken, yine bazý toplumlarda ise bunlarý kýlanlar görüldüklerinde garip karþýlanýp ne kýldýklarý dahi merak edilmektedir.

Oysa örnek ve önderimiz farzlarla birlikte nafile namaz kýlmýþtýr. Bir hadislerinde farzlarýn haricinde kýlýnan nafile namazlarla ilgili olarak þöyle buyurur:

Peygamberimiz Rasûlullâh (sallallâhu aleyhi ve sellem) þöyle buyurmuþtur: 

“Hiçbir Müslüman kul yoktur ki, bir günde farz haricinde nafile olarak on iki rekât namazý Allah için kýlarsa, Allah onun için cennette bir ev bina eder ya da onun için cennete ev bina edilir.”  (Müslim)

Yine benzer bir rivayette de bunlarýn hangileri olduðundan bahseder:

“Bir gün ve gecede on iki rekât namaz kýlan için cennette bir ev inþa edilir: Öðleden önce dört rekât, sonra iki, akþamdan sonra iki rekât, yatsýdan sonra iki rekât ve sabahtan önce iki rekât.” (Tirmizi)

Bu rivayetin dýþýnda da biz ikindinin öncesine yönelik; “ikindiden önce dört rekât kýlana Allah rahmet eylesin!” (Tirmizi, Ahmed) rivayetini, ya da akþamýn öncesi için; “akþam namazýndan önce namaz kýlýn!” rivayetini de görebiliriz. Yine vitir ve Cuma namazý ile ilgili rivayetleri de görmekteyiz.

Þunu hemen belirtelim ki, namazlarýmýzda tadili erkâna dikkat etmemiz gerekmektedir. Yine huþu üzere namaz kýlmalýyýz. Bir an önce namazý kýlayým da kurtulayým gibi bir bakýþ açýsý yanlýþtýr. Sadece farzlarý kýlayým da kurtulayým demenin yanlýþ olmasý gibi. Öyleyse, farz namazlarýmýzýn önünde arkasýnda bir nevi set gibi onu koruyan namazlarýmýza dikkat etmeliyiz. Yine onlarýn etrafýný çeviren diðer nafileleri de hayatýmýza koymamýz bizim için rahmettir. ÝnþaAllah.

Bakýnýz bunlardan bazýlarýna deðinecek olursak:

Duhâ (kuþluk) namazý da gün içerisinde kýlýnan bir namazdýr. Peygamberimiz bu namazý kýldýðý gibi ashabýný da bu namazý tavsiye etmiþtir. Örneðin Ebu Hureyre radýyallahu anh kendisine Peygamberimizin tavsiyesini bildirir:

“Dostum bana üç þeyi tavsiye etti: Her aydan üç gün oruç tutmak, iki rekât duhâ namazý ve uyumadan önce vitir namazý.” (Buhari, Müslim) yine Ebu Derda radýyallahu anh’ýnda ayný tavsiyeyi aldýðýný görmekteyiz. (Müslim)

Burada rivayette, üç tavsiyenin ilki olarak, öncelikle nafile orucu görmekteyiz. Efendimiz, her aydan en azýndan üç günü orucu tavsiye etmiþ. Elbette bu tavsiye sadece Ebu Hureyre radýyallahu anh için deðil; bilakis tüm ümmet için… Allah’ýn izniyle bizlerde, Rabbimizin rahmetiyle sanki bir ay oruç tutmuþ gibi ecir alabiliriz.

Nafile oruç konusunu Allah nasip ederse müstakil olarak deðerlendirmek istiyorum; ancak yeri gelmiþken burada da hatýrlatma yapmýþ olduk. Evet, saðlýðýmýz el verdiði oranda Ramazan-ý Þerif haricindeki aylarda en az üç günü oruçlu geçirmek þüphesiz ki bizlerin kazancýdýr. ÝnþaAllah, bundan istifade edelim.

Yine rivayetin devamýnda; Ýkinci tavsiye; duhâ namazý gelir; yani Efendimiz aleyhisselâm, bu namazý da teþvik ve tavsiye etmiþtir. Bu rivayette iki rekât geçse de bu namaz iki rekâtla sýnýrlandýrma yapýlmadan da kýlýnabilir.

Üçüncü tavsiyede; vitir namazý erken ve geç olarak kýlýnabilen bir namaz olmakla birlikte, uyumadan önce bununda kýlýnmasýný istemiþtir. Sahabeden Ebubekir ve Ömer radýyallahu anhuma’nýn da bu namazý farklý vakitlerde kýldýðýný görmekteyiz.

Efendimiz aleyhisselâm, duhâ namazýnýn faziletine yönelik insanoðlunu her bir eklemi için sadaka vermiþ gibi olacaðýný Müslümanlarý müjdelemiþtir.

“Ýnsanda üç yüz almýþ adet eklem bulunmaktadýr. Her bir eklemi içinde sadaka vermesi gerekmektedir. Ashab: Ey Allah’ýn Rasulü! Buna kimin gücü yetebilir? Dediklerinde Peygamber aleyhisselâm mescide tükürüðünü gömersin, sýkýntý veren þeyi yoldan çekersin. Bunlarý bulamazsan iki rekât duhâ namazý yeterli olur.” (Ebu Davud)buyurmuþtur.

Yine bir baþka rivayette þöyle geçmektedir:

Peygamberimiz Rasûlullâh (sallallâhu aleyhi ve sellem) þöyle buyurmuþtur: 

“Sizden biriniz sabaha çýkan her bir eklemi için sadaka vermesi gerekir. Her tesbih (Subhanallah) bir sadakadýr. Her tahmid (elhamdulillah) bir sadakadýr. Her tehlil (Lâ ilahe illallah) bir sadakadýr. Her tekbir (Allah’u Ekber) bir sadakadýr. Ýyiliði emretmek bir sadakadýr. Kötülükten alýkoymak bir sadakadýr. Kuþluk vaktinde kýlýnan iki rekât namaz ise tüm bunlarý yerine getirir.” (Müslim)

Burada da ayrýca; tesbih, tahmid ve tekbir zikirlerinden bahsedilmekte, Sünnette amel edildiðinde namazlardan sonra bu tesbihatýn yapýlmasý durumunda da bu sadaka ecrine kavuþulmuþ olacaktýr.

Yine burada emri bil maruf ve nehyi anil münkerden de bahsedilmiþ olup, bunun da bir ecir vesilesi olduðu geçti. Bu da özellikle zamane Müslümanlarý için çok önemli bir konudur. Ýyiliði emretmek ve kötülükten de nehyetmek her Müslüman’ýn vazifesidir. Her, Müslüman gücü yettiði oranda (eliyle, diliyle, kalbiyle, malýyla vs.) bu sorumluðunu yerine getirilmelidir.

Yine Efendimizin peygamberliði boyunca sürekli kýlýp ümmetine de tavsiye edip, kýlmayanlarý ise uyardýðý, müminin þerefi olup (Hakim), farz namazlardan sonra en faziletli namaz olarak geçen (Müslim) gece namazýndan(teheccüd) bahsedebiliriz.

Evet, Rabbimiz kitabýnda Rahman’ýn kullarýnýn vasýflarýndan bahsederken: “Gecelerini Rablerine secde ederek ve kýyam durarak geçirirler.” (Furkan: 25/64) buyurmakla birlikte, yine kitabýmýzda gece ibadeti ve gecenin abidlerine yönelik ayetlere yer verir. Ýslam’ýn bidayetinde Mekke’de zaten her bir Müslüman gecenin abidi konumundadýr. Bu Mekke’ye has bir durum deðildir. Medine’ye hicretinde onu karþýlamaya gelen insanlara bir dizi nasihatinin içerisinde: “Ýnsanlar uykudayken namaz kýlýn!”(Ýbn Mace, Tirmizi) nasihati de yer almaktadýr.

Baþka bir nasihatte:

Peygamberimiz Rasûlullâh (sallallâhu aleyhi ve sellem) þöyle buyurmuþtur: 

“Rabbin kuluna en yakýn olduðu vakit, gecenin ikinci yarýsýnýn ortasýdýr. Bu saatte Allah’ý zikredenlerden olabiliyorsan ol!”  (Tirmizi, Ebu Davud) Buyurur.

Efendimiz aleyhisselâm, gece iki rekât kýlýnan namazýn bile Allah’u Teâla’nýn katýndaki deðerini: “Adam geceleyin kalkar da hanýmýný da uyandýrýp ikiþer rekât namaz kýlarlarsa, Allah’ý çokça zikreden erkekler ve kadýnlar zümresine kaydedilirler.” (Ýbn Mace) diyerek haber vermektedir. Bu büyük bir müjdedir.

Sonuç olarak; burada zikrettiklerimizin haricinde Efendimiz aleyhisselâm’ýn Sünnetinde baþka nafileleri de görebiliriz. Elbette onlar da bizlerin bilmesi ve gücümüzün nispetinde uygulamasý gereken nafilelerdendir. Biz þimdilik bu kadarla yetinelim. Araþtýrmak isteyenler elbette onlarý da araþtýrabilirler. Ancak çok bilip az yapmak, ya da hiç yapmamaktan ziyade, az bile olsa bildiðimizle amel edebilirsek, o bildiklerimiz bizlerde; hayýr, bereket ve kazanç olur. ÝnþaAllah.

Þüphesiz ki, Rabbimizin rýzasýný kazananlar kurtulacak. Ve nafilelerde Rabbimizin rýzasýný kazanmaya vesile olan ibadetlerdir. Rabbim rýzasýný kazanacaðýmýz, katýnda kabul edilmiþ ibadetlerimizi yapmayý bizlere nasip etsin. Allahumme âmin. 

Hâtime:

Hamd âlemlerin rabbi olan Allâh’a mahsustur. Salât ve selâm yaratýlmýþlarýn en hayýrlýsý Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem’in, âlinin ve ashabýnýn üzerine olsun.

Yardým ve baþarý, izzet ve þeref Allâh’tandýr.

O, her þeyin en iyisini bilendir.

Muvahhid Kullara Selâm Olsun.

Polat Akyol.

KAYNAK : 

Esedullâh Saîd el-Muallim