Bir köy düðünündeyiz. Mevsim sonbahar, aylardan Ekim. Tüm köy halký davetli düðünümüze, kadýn-erkek, yaþlýsý genci herkes ama herkes. Kazan kazan yemekler piþirilmiþ. Birlikte yemekler yenmiþ. Halaylar çekilmiþ, horonlar oynanmýþ pür neþe içinde. Gençler güreþ tutmuþ. Çocuklar alabildiðine koþuþturmuþlar. Güneþin kýzýl ýþýklarý ufuktan yavaþ yavaþ süzülürken düðün þenliði de son buluyor. Köy halký coþku içinde eðlenmenin, birlik ve beraberlik olgusunun elle tutulur, gözle görülür örneklerini oluþturmanýn hazzý içinde evlerine dönüyor. Düðün sahipleri akrabalarýný, komþularýný, tüm davetlilerini güzel biçimde aðýrlamanýn mutluluðu içinde. Tatlý bir huzur bulmuþlar. Ertesi gün iþçiler iþine, çiftçiler çiftine gidecekler dinlenmiþ olarak. Çocuklar okullarýnýn yolunu utacaklar. Göçmen kuþlar sýcak diyarlara uçarken, rüzgârlar dökülen yapraklarý uçuracaklar. Köyde kýþ hazýrlýklarý telaþýndan baþka hiçbir kaygý olmayacak.

         Þimdide güzel bir kentin spor alanýndayýz. Bir ulusal bayram kutlanýyor. Hava güzel, aylardan Mayýs. Güneþ bu gün sanki daha bir parlak doðmuþ ülke ufuklarýndan. Ýnsanlarýn hoþgörü ve barýþ içinde birlikteliðine selam gönderiyor masmavi göklerden. Çocuklar geçiyor sýra sýra, öðrenciler. Pýrýl pýrýl, rengârenk kýyafetleriyle. Öðretmenleri yürüyor yaný baþlarýnda çaðdaþ kýyafetleriyle. Seyirciler kim? Anneler-babalar, genç kadýnlar, genç erkekler. Ýþçiler-iþverenler, memurlar-amirler, erler-erbaþlar, subaylar… Tüm kent halký bir arada. Ýç içe, gönül gönüle. Gösterilerini izliyorlar kendi çocuklarýnýn. Onlarla beraber heyecanlanýp onlarla beraber gülüyorlar. Yarýnlarýndan umutlu, yaþadýklarý anlardan mutlu herkes.

         Betimlemeye çalýþtýðým bu güzellikleri yaþamamýz mümkün ülkemin köylerinde, kentlerinde yedi iklim dört bucaðýnda. Yeter ki barýþý, bir arada yaþama olgusunu yaþama kültürümü içselleþtirelim. Huzuru, barýþý, hoþgörüyü, duygudaþlýk kültürünü kiþisel çýkarlarýmýza, dizginlenemez hýrslarýmýza tutsak etmedikçe ülkemizde barýþý saðlayabiliriz. Hem de yarýn, yarýndan da yakýn bir zamanda. Bir durup düþünelim, ne yaptýk ne yapýyoruz, ne yapmalýyýz diye. Dünya uluslarý tarihin geçmiþ safhalarýnda neler yapmýþlar?

         Batýya çevirelim gözlerimizi bir an. Ýngilizlerle Fransýzlar (1337-1453) yýllarý arasýnda Yüzyýl Savaþlarý diye adlandýrýlan savaþlar yapmýþlar. Birbirlerinin can damarlarýna koparmýþlar yýllarca. Nihayet barýþý yakalamýþlar. Savaþ sonucu anlaþýlmýþ ki, savaþla bir ulus diðerini yok edemiyor.

         Avrupalýlar (1618-1648) yýllarý arasýnda bu kez Otuz Yýl Savaþlarý diye adlandýrýlan mezhep savaþlarý yapmýþlar. Savaþýn sonucunda inanç, mezhep uðruna savaþ yapmanýn gereksiz olduðu bilincine varmýþlar. Din ve vicdan özgürlüðünün güzelliðini kavramýþlar.

         Fransa’da bir cüce denecek kadar kýsa boylu Napolyon adlý bir adam çýkmýþ ortaya. Tüm Avrupa’yý kýzýla boyamýþ. Moskova’ya kadar ilerlemiþ. Almanlar güçlenmiþ Paris’i iþgal etmiþler. Shopein’nin ülkesi Harslarla, Ývanlar arasýnda pay edilmiþ bir süre. Haritadan silinmiþ Polonya adlý koskoca ülke.

         Ýnsanlýk âlemi yirminci yüzyýlda iki yýkým, iki büyük savaþ yaþadý. Nice genç insanlar öldü savaþ meydanlarýnda. Birinci ve ikinci Dünya Savaþlarýndan bahsediyorum. Kadýný-erkeði, yaþlýsý çocuðu milyonlarca kayýplarla son buldu bu büyük savaþlar. Arkasýnda yýkýk kentler ve aç susuz, periþan insanlar, yýkýlmýþ aileler býrakarak bitti bu savaþlar. Kaybeden kaybetti savaþý, galip taraflarýn kayýplarý da maðluplar kadardý en az.

         Avrupa bu savaþlarý yaþarken bir taraftan dinde reform olgusunu yaþamlarýnda yer verdi. Demokrasi kültürünü geliþtirdi. Ýmparatorlarýn ve krallarýn hâkimiyetine adým adým yýl yýl son verildi. Kiliseyi kendi alanýna çekildi. Din olgusunu bireyin vicdaný ile yaratanýn arasýnda özel bir iliþki olduðu bilincini geliþtirdi.

         Matbaanýn bulunmasýyla binlerce kitaplar basýldý. Üniversiteler kuruldu. Halklarýn aydýnlanmasýnýn yollarý açýldý. Bilim, teknik ve sanat alanýnda büyük baþarýlar saðlandý. Sanayi devrimi ile üretim arttý. Kýtalar keþfedilerek, keþfedilen zenginliklerle Avrupa devletleri her alanda geliþti.

Afrika, Asya ülkeleri, özellikle Osmanlý Devleti bu geliþmelerden uzak kaldý. Nerdeyse üç yüz yýl sonra matbaa ülkemize getirildi. Osmanlý Devleti 1683 ikinci Viyana bozgunundan sonra girdiði hemen hemen tüm savaþlarý kaybetti. En son vatan parçasýný da kaybetme safhasý yaþadýk. Mustafa Kemal Atatürk ve O’nun silah arkadaþlarý sayesinde yýkýlmýþ bir imparatorluðun külleri arasýndan yeni bir devlet Türkiye Cumhuriyeti kuruldu.

         Tüm bu konularý kýsaca anlatýrken kazanýlan baþarýlarda bilimin tekniðin önemini vurgulamak isterim. Bilimi yaþamlarýna katan ülkeler her alanda baþarý saðladýklarý bir gerçek. Fatih Sultan Mehmet toplarý kullanmasaydý büyük olasýlýkla surlarý geçip Ýstanbul’u fethedemeyecekti. Yavuz Sultan Selim’in Çaldýran Savaþý’nda ordusunun topçu gücü vardý. Þah Ýsmail’in atlýlarýnýn top güllelerine karþý fazla þansý olamazdý ve olmadý da.

         Bizler þanslý bir kuþaðýz. Savaþlarý belgesellerde ve sinema filmlerinde izledik. Uçaklarýn bombardýmanýnda sýðýnlardaki insanlarýn korkulu anlarýný seyrettik rahat koltuklarýmýzda oturarak. 1923’den beri yýllarca ülke olarak büyük bir savaþa girmedik.

         Savaþa girmedik dersek ülkede pek iç barýþý saðladýk denemez maalesef. Mezhep farklýlýklarý yüzünden, ideolojik düþünceler yüzünden ülkemizde de büyük acýlar yaþandý. Genç yiðitler özellikle yetmiþli yýllarda acýmasýzca birbirlerine kýydýlar. Siyasi liderlere, genç fidanlara daraðaçlarý kuruldu bu ülkede. Þimdide bir terör belasý sardý ülkeyi. Otuz yýldýr önü alýnamýyor terör olaylarýnýn. Ülkenin enerjisi boþa harcanýyor.

         Bir olayý anýmsayalým. GAP adlý bir projeyi uygulama þansýný yakalýyordu bu güzel ülke. Bizim ülkemiz. Güneydoðu bölgemizde büyük barajlar inþa edildi. Sulama kanallarýyla susuz topraklar suya, bölge insaný iþe, aþa kavuþacaktý. Þimdi ne oldu? GAP diye bir konu konuþulmuyor. Peki, ne duydu bu güzel ülkenin çileli halký? BOP diye bir proje duyduk. Duyuyoruz. Büyük Orta Doðu Projesi ile nice evler yýkýldý Irakta, Suriye’de Libya’da, Yemen’de… Ýnsanlar periþan oldu.

         Avrupa 1945 yýlýndan Ýkinci Dünya Savaþý’nýn sona erdiðinden günümüze kadar yeni bir savaþ yaþamadý. Avrupalý devletler birbirlerini içten sevmeseler bile birleþtiler. Barýþý inþa ettiler. Büyük bir birlik oluþturdular kendi aralarýnda. Savaþ rüzgârlarý esmiyor artýk Fransa ya da Almanya semalarýnda. Ýtalya ve Ýspanya’da, Polonya ve Macar ovalarýnda panzerler yürümüyor artýk.

         Bu ülkeler okullarýnda nitelikli eðitim-öðretim programlarý uyguluyor. Okuyan, sorgulayan özgür kuþaklar yetiþtiriyorlar. Adalet ve hukuk sistemini yerleþtirmiþler. Halklarýný sosyal güvenceye kavuþturmuþlar. Nihayet savaþlarda yýllarca yaþadýklarý acýlardan ders çýkarýp barýþ içinde bir arada yaþamanýn yollarýný bulmuþlar.

         Üç tarafý denizlerle çevrili, ayný zaman dilimi içinde dört mevsimin birden yaþandýðý bir güzel kara parçasýnda yaþýyoruz. Pazarlarýmýzda her mevsiminde yetiþen sebze ve meyvelerini bulanabiliyoruz ne güzel. Neye ihtiyacýmýz var peki? Bir arada yaþama kültürünü oluþturma gereksinimimiz var acilen. Ne yapmalýyýz öncelikle? Okullarýmýza, eðitim-öðretim çalýþmalarýmýzdan baþlamalýyýz. Yýllarca çocuklarýmýzý dershane girdabýnda boðduk. Çocuklarýmýz ne çocukluklarýný yaþayabildi, nede ilk gençlik yaþlarýnýn güzelliklerini. Okul, yetmedi dershane, ezberci eðitim…Test sýnavlarý… Doðru yanýt a, hayýr a deðil b ya da c… Avrupalý eðitimcilere anlatamazsýnýz bizde ki dershane olgusunu. Evet, öncelikle okullardan baþlamalýyýz çalýþmaya…

Yeniden Amerika’yý keþfetmeye gerek yok. Çaðý yakalamýþ ülkelerin eðitim, demokrasi, çalýþma hayatý gibi alanlarda yaptýðý çalýþmalardan da yararlanarak bu güzel ülkede barýþ ve huzuru saðlayabiliriz. Bir birlerimizi ötekileþtirerek, saðduyu, bilimi, aklý saf dýþý býrakýrsak ülkede kaostan, anarþiden kurtulamayýz. Ya tarihten ders alacaðýz. Týpký batýlýlar gibi asgari müþtereklerde birleþip doðusuyla, batýsýyla, güney ve kuzeyle güzellikler içinde yaþayabilelim. Diyalog, ortak akýl ve bilimi sorunlarýmýzý çözmede kendimize kýlavuz edinelim. Böylelikle güzellikleri, barýþý, huzuru bu topraklarda da saðlayabiliriz. Hem de sonsuzluða kadar.