Köyümüz Gürcistan’ýn hudut gözetleme kulesinin çýplak gözle hayal meyal gözüktüðü Doðu Karadeniz Bölgesinin hudutlarýn içinde kuruludur. Yaklaþýk bile olsa ne zaman kurulduðu bilen yok! Siz deyin 600 yýl ben diyeyim 500 yýl önce kurulmuþ. Doðu Karadeniz bölgesi deyince sahili bilen bilir. Ya bilmeyenler:

        Rize’den Hopa’ya doðruysa yolculuðunuz, sol tarafýnýzda mavinin en koyu tonu sularýyla Kara Deniz’i seyredersiniz. Ve sað tarafta denize paralel baþlarý dumanlý daðlar uzayýp gider. Bitki örtüsü mü dersiniz. Gürgenden kestaneye, kýzýlaðaçtan ýhlamura, daha nice nice yayvan yapraklý aðaç çeþitleri görürsünüz. Koyu masmavi denize nispet, bitki örtüsü yeþilin en koyusunu barýndýrýr.

        Ýlçemize, Nazým’ýn masa kurmak için küçücük bir düzlük bulamadýðý Artvin’den Çoruh’un bin yýllarca oluþturduðu derin vadi boyunca yýlan gibi kývrýlarak uzayan karayoluyla varýlýr. Þavþat’a baðlýdýr köyüm. Þavþat’a yaklaþýnca derin vadi, vadinin haþin yamaçlarý yerini nispeten düzlüklere býrakýr.

        Doðup çocukluðumu, ilk gençlik yýllarýmý yaþadýðým köy, evimiz 1500 metre rakýmlý daðlarýn yamaçlarýnýn bittiði oldukça düz araziler üzerine kurulmuþ. Yaylalarýmýz, Ardahan yaylalarýna komþudur.

        Sahilin yayvan yapraklý ormanlarýna karþýn köyümüzü ve ilçemizi alabildiðine çam, ladin, köknar aðaçlarýnýn oluþturduðu tanýmsýz güzellikte yeþil ormanlarý çevreler... Köy içlerinin meyve bahçeleri, ilkbaharda gökkuþaðýnýn tüm renklerini barýndýran çiçeklerle bezenir. Kentlerin curcunasý, hava kirliliði, betonlaþmýþ darý tarlalarý sýklýðýndaki apartmanlarda yaþayýnca daha da çok fark ediliyor çocukken farkýnda olmadýðýmýz memleketimin kartpostal güzelliðindeki doðasýnýn eþsizliði.

        Beþ çocuklu bir aileydik. Üç kýz iki erkek. Evimiz köyden hayli uzaktý. Arazimizin köye uzak düzlükler içindedir. Babamýn dedesi zamanýnda edinilmiþ bu araziler. Yarým top sahasý büyüklüðündeki keþfedilen düzlük çevredeki ormanlarýn aleyhinde geniþletilerek daha çok bizim aileye ve daha baþka ailelere tarla-çayýr olmuþ.

        Çayýrlarýn kenarýnda küçücük bir dere akar yaz kýþ. O derenin kenarýndadýr doðduðum ev. Evimizin karþý yamacý yazlarý seyretme zevkine doyamadýðým iðne yapraklý aðaçlarla kaplýdýr. Köy tarafýnda ise yaz baþlarýnda bin bir renk çiçeklerle bezenen çayýrlarýmýz uzanýr.

        Ýlkokula baþlamamýþtým. Dün gibi anýmsarým. Büyüklerin deyiþiyle adam boyu kar yaðmýþtý. Babam evde yoktu. Kýsa kýþ günleri bile sýkýcý gelirdi bana. Akþam yaklaþýnca ufkun yavaþ yavaþ maviden, griye daha sonra koyulaþýp karanlýða büründüðünü arka balkondan seyrederdim. Cin Daðýnýn bulutlara deðen baþý gözükmez olurdu. Babamýn evde olmayýþý hüznümü daha da artýrýr içimi tanýmsýz garip bir korku sarardý. Ellerim üþür, yanaklarým morarýr. Odaya girerdim.

        Kýþ mevsimini yarýlamýþtýk. Annem babamýn keçilerimizi kýþlamak için karýn az düþtüðü rakýmý fazla olmayan bir köyde olduðunu anlatýrdý. Ýleriki yaþlarda, o yýl yüze yakýn keçimiz olduðunu duymuþtum. Birkaç gün önce benim boyumu aþan karlarýn erimesi ancak mart sonlarýnda olanaklýydý. Hava düzelmiþ, az da olsa güneþ yüzünü gösteriyordu. Keskin býçak gibi kuru bir ayaz vardý. Karanlýk olmadan sobanýn yaný baþýnda yerimizi almýþtýk kardeþimle.

        Çattt! Diye bir gürültüyle dýþarýya koþtuk. Ses yakýndan gelmiþti. Saða sola þaþkýnlýk içindeydik. Annem, üç ablam karþý yamaçtaki ormana, hemen evimizin yakýnýndaki meyve aðaçlarýna bakýyorduk. Annem fark etti olayý. Keçilerin, yüz yýllýk kömünün (küçükbaþ hayvan barýnaðý) çatýsý çökmüþtü! Köm, yüzün üzerinde keçi-koyunun barýnabileceði geniþlikte evimizin üst tarafýnda; kalýn aðaçlardan yapýlmýþtý.

        Çatý sýrýklarý oldukça kalýndý. Fakat boyumu aþan karýn aðýrlýðýný dayanamamýþtý sýrýklar ve çatýyý taþýyan kiriþler. Kýþ ortasýnda çaresizliðin dayanýlmaz acýsýný tadýyorduk ailece. Komün tavaný, çatý sýrýklarýna göre daha kalýn aðaçlar kullanýlarak yapýldýðý için; tam ortadan kýrýlan sýrýklar sonucu çöken çatý kömün tavanýna zarar vermemiþti.

        Kul sýkýþmayýnca Hýzýr yetiþmez derler. Ne görelim! Babam yanýmýzda beliriverdi aniden. Hüznümüz sevince dönüþtü. Uzun süre hasrettik babamýn yüzüne. “Eve yaklaþtýðým anda çatýnýn çöktüðünü gördüm.” Ýlk sözleri bunlar oldu. Üzüntülü bir hali yoktu. Evine, çocuklarýna kavuþmanýn sevinci okunuyordu yeþil gözlerinden. Babamýn ümitsiz olduðunu daha ileriki yaþlarda da görmedim.

        Yapýlacak bir þey yoktu o an için. Köme bitiþik ahýr da hasardan etkilenmemiþti. Altý aya yakýn kýþ yaþayan köyümüzde beþ çocuk büyütmek… O kýþ koþullarýnda ahýrdaki büyük baþ hayvanla ilgilenmek derken kömün çatýsýnýn karlarýný kürekle atmaya zaman bulamamýþtý annem. Issýzlýk elle tutulur biçimde hissediliyordu. Buruk bir sevinçle içeri girdik. Sobamýz tutuþmuþtu. Sofranýn etrafýnda yerimizi aldýk çabucak.

        Köyde örnek biçimde dayanýþma vardý. Birkaç gün içinde çatýnýn onarýmýna baþlandý. Amca, dayý, kirve, yeðenlerden oluþan akraba ve komþular toplandý. Köyümüz orman bölgesi. Sýrýk, kiriþ tedarik etme sorunu sýkýntý yaratmadýðýný büyüdükçe öðrendim. Ve köyün ormancýlarýnýn da ziyaret edildiði bir vakaymýþ(!)

        Kar, soðuk demeden hummalý çalýþma devam ediyordu. Ellerim, Trabzon kara lastiði içinde ayaklarým üþümesine aydýrmadan çalýþanlarý seyretmek daha cazip geliyordu. Babamla askerlik çaðýndaki akraba Seyyar aðabey oldukça kalýn ve haylide uzun bir aðacý ikinci kat bölmeye çýkarma telaþý içinde çabalýyorlardý. Kömün üst katý da kullanýlýrdý sonbahar ve ilkbaharýn ilk aylarýnda. Bir metre geniþliðinde, yine sýrýklarýn yan yana eklenmesiyle yapýlan bir merdivenle çýkýlýrdý bu kata.

        Aðacý omuzlamaya çalýþýyorlar bir türlü baþarýlý olamýyorlardý. Babam yeðeni Rahim aðabeyi yardýma çaðýrdý. Rahim aðabey, anýmsadýðým kadarýyla 30-35 yaþlarýnda köyde Deli Rahim! diye ünlenen, gözünü budaktan sakýnmayan hýzlý bir akrabamýzdý. Söylene söylene yaklaþtý aðacýn yanýna:

        “Ýki kocaman adam þu aðacý mý taþýyamýyorsunuz?” Demesiyle iki kiþinin omuzlayamadýðý aðaca; köyümüzde davul-zurna eþliðinde yapýlan karakucak güreþlerinde rakibine çift dalarcasýna sarýldý ve omuzladý. Ve merdivenden dikkatlice ikinci kata çýkardý. Babamla Seyyar aðabeyin þaþkýnlýkla biraz da mahcup bakýþlarý bir fotoðraf karesi gibi gözlerimin önünde canlandý. Ve sevdiðim bütün büyüklerimi, anne-babamý, ebediyete göç eden iki ablamý onlarla yaþadýðým güzel günleri anýmsayýp hüzünlendim.

        Ýlginçtir. Çatý onarýlýrken eskiyen, çürümeye yüz tutmuþ sýrýklar ayrýlýp bir tarafa istif ediliyordu. Bir sýrýða saplanan hayli paslanmýþ iþaret parmaðým boyunda bir kurþun bulundu. Çalýþanlardan ilgiyle kurþunu elden ele dolaþtýrarak incelemeye baþladýlar.

        93 Harbi diye adlandýrýlan 1877-78 Türk-Rus savaþý sonunda Batum, Kars Ardahan ve Artvin bilindiði gibi Ruslara býrakýlmýþ. 1921 yýlýna kadar halkýmýz ne büyük çileler çekmiþ. Babaannem iþgal yýllarýný anlatýrdý. Ardahan’ý iþgal eden düþmanlar daðlarý aþýp bizim köy hudutlarýna yaklaþýrmýþ. Eli silah tutan köyümden ve komþu köylerden toplanan milisler düþmana kurþun sýkarmýþ. Karþýlýklý müsaderelerde kim bilebilir hangi tarafýn tüfeðinden çýkan kurþundu kömün çatýsý için yýllar önce kesilip çatýsýnda kullanýlan sýrýða saplanan kurþun…

         Yapýlmasý dört yýl bile olmayan Ýstanbul Hava Alanýnýn kargo binasýnýn çatýsýnýn çöktüðü haberini Mýsýr’daki saðýr sultanla birlikte hepimiz duyduk. Çatýsý çöken köm büyük dedemlerin zamanýnda yapýlmýþ. Doksan, yüz yýllýk(!)  Sýrýklarý çürümüþ, yaðan karý çekmemiþ ve çökmüþ. Demek ki, eski insanlar inþaat iþlerinde günümüz mühendis ve yüklenicilerine göre daha bilinçliymiþ dersem umarým zülfüyâra dokunmamýþ olurum!  Bu aný öyküm, kargo binasýnýn çatýsýnýn çökmesi haberini duyunca hafýzamýn derinliklerinden kayýtlý köm çatýmýzýn çökmesini olayýnýn hatýrlanmasý sonucu ortaya çýktý.