FERYAT VE AÐIT

  Bir bahar sabahýydý. Erkenden kalkýp bahçesine koþtu. Yeni diktiði sebzeleri, henüz gonca halindeki gülleri çapaladý ve ardýndan suladý. Emekliliðinin tadýný çýkartan, þirin ve küçücük bahçesiyle kendisine tatlý bir uðraþ bulan Orhan Bey, çok yorulmuþtu. Güzel bir kahvaltýyý hak ettiðine adý kadar emindi. Eþinin çay kaþýðýyla bardaða vurmasý, kahvaltýnýn hazýr olduðunu haber veriyordu. Daha fazla oyalanmadan kahvaltý masasýna doðru yöneldi.

Bir güzel donatýlan sofrada bir tek kuþ sütünün eksik olduðunu görünce buna bir anlam veremedi. Kahvaltýlýklara göz gezdirerek, bazýlarýna da dokunarak:

- Bayram deðil, seyran deðil. Hayýrdýr inþallah, dedi. 

O esnada Yeþim, çaydanlýkla çýkýp geldi. Taze çay, kokusuyla Orhan Bey’i kendisini içmeye davet ediyordu. Sofranýn kurulumu tamamlanmýþ olmasýna raðmen eþi Þeyma Haným, hâlâ ortalýklarda görünmüyordu.

- Artýk gelseniz de kahvaltýya baþlasak diyorum, diye seslendi hanýmýna Orhan Bey.

Üçüncü sesleniþinden sonra ancak gelebilmiþti eþi. Sofraya oturdular ama eþi, ikide bir saate bakýp duruyordu.

- Hayýrdýr haným! Bir kuþ sütünün eksik olmadýðý bu sofrayý, bu tatil sabahýnda soframýza teþrif eden gelin adayýmýz Yeþim için mi hazýrladýn yoksa?

- Birincisi nankörlük etme bey! Ýkincisi Yeþim kýzýmýn yeri, her zaman ayrýdýr. Doktor Kemal Bey “Kahvaltýda bir bardak çayýnýzý içmek için size uðrayabilirim.” diye telefon açtý. Yeþim kýzým da hiç eksik olmasýn bizi ziyarete gelmiþken bana yardýmcý oldu.

- Doktor Bey gecikecek her halde. Karným açlýktan zil çalýyor. Ýnanýr mýsýn kurtlar gibi açým. Hem çayý da soðutmayalým, dedi Orhan Hoca.

Bu sözün üzerine eþi, çaylarý doldurmaya yeltenince Yeþim, Þeyma Haným’dan daha önce davrandý. Þeyma Haným’ý kendi öz annesi kadar çok severdi Yeþim. Bazen tatil günlerinde, bazen iþ çýkýþýnda onlara uðrar, onlarla sohbet ederdi. Canýndan çok sevdiði biricik Ayþe de ona bazen eþlik ederdi.

Kahvaltýnýn sonlarýna doðru Yeþim, saçýndaki birkaç beyaz telle oynamaya baþladý. Bunlarla oynamayý çok severdi. Çünkü Erkan, bunlarý kýþ mevsimine ve yaþlýlýk vaktine benzetir; onlarla oynar ve kendisine “Bir yastýkta kocayalým!” temennisinde bulunurdu. Yeþim, kendi babasýnýn evini, Erkan’ýn lilaya boyadýðý günden beri onun bir hatýrasý olarak bu rengin her tonunda kýyafet giyerdi. Üstünde bu gün de bu renkte bir kýyafet vardý Yeþim’in.

Erkan’la tanýþmalarý, bir film þeridi gibi gözünün önünden geçiverdi. Diyarbakýr’dan tayini doðduðu kasabadaki saðlýk ocaðýna çýkmasýyla baþlamýþtý her þey. Erkan, pansuman yaptýrmak için yanýna gelmiþti bir gün. Bu ilk tanýþmalarý, Erkan’ýn pansuman yaptýrma bahanelerini artýrmýþtý. Bu yakýnlaþmalarý aþka dönüþmüþ, niþanlýlýkla sonuçlanmýþtý þimdilik. Kaderin cilvesine bakýn ki Erkan’ýn askerliði, yedek subay olarak Diyarbakýr’a çýkmýþtý. Zaten söz ve niþanlarý bir arada Erkan’ýn daðýtým izninde yapýlmýþtý.

Doktor Kemal Bey, kahvaltýnýn son demlerini yakalayabilmiþti. Kendisini hemen buyur ettiler sofraya. Kalanlardan birkaç lokma yedi, yemedi doktor bey. Orhan Hoca’yla Doktor Kemal, birbirlerini çok sevip sayarlardý. Emekli olduktan sonra bu küçük kasabaya yerleþen Doktor Kemal Bey, bu sýcak ve munis insanlarýn arasýnda hiç yabancýlýk çekmiyordu. Onu kendisini içlerinden biri olarak benimsemiþlerdi adeta.

- Hayýrdýr doktor! Niye geç kaldýn kahvaltýya?

- Ben evde zaten küçük yollu kahvaltý yaptým hocam! Bu güzel bahar sabahýnda bir bardak çayýný içmek, seninle muhabbet etmek için geldim yanýna. Uðrayabilirim, demiþtim yengeye. Ama yenge, gördüðüm kadarýyla bayaðý abartmýþ galiba!

- Her halde biraz öyle doktorcuðum! Her neyse… Ýyi ettin. Hoþ geldin, safa geldin!       

Onlar baþbaþa konuþurlarken hanýmlar, sofrayý toplamaya baþladýlar. Yeþim, bir de kahve ikram etti onlara. Pencerenin hemen altýnda küçük bir sehpadaki televizyonu, eþi açtý. Programda anayasa ve açýlým üzerine hararetli konuþmalar yapýlýyordu.

Doktor Kemal Bey:

- Bu açýlýmý saçýlýma döndürdüler. Açýldýkça sabote etmek için yarýþýyorlar.  Dört bir yandan þehit haberleri daha fazla geliyor. Analarýn yürekleri feryat edecek, aðýt yakacak takati kendisinde bulamýyor. Hainler kudurdukça kuduruyorlar…

Orhan Hoca, bir müddet sustu. Hiçbir karþýlýk vermedi arkadaþýna. Derin nefes almaya çalýþtý ama bunu baþaramadý. Gözlerini güllerinden birine dikti. Ardýndan dalýp gitti. Eski günlerden birine takýldý. Milli Eðitim Müdürü olarak Erzurum’da görev yaparken 1980 Ýhtilalinde görevden alýnmýþ,  koltuðuna da bir yüzbaþý oturmuþtu. Buna raðmen kukla olarak da olsa her gün görevine gidip geliyordu. Ýþte bu yüzbaþý, bir gün o kadar görevlinin içerisinde bir zamanlar maiyetindeki insanlarýn arasýnda merdivenlerdeki çöpleri toplatmýþtý kendisine. Bu psikolojik iþkence çok aðýrýna gitmiþti onun.

Fiziki iþkencenin mi yoksa psikolojik iþkencenin mi daha zor olduðunu düþündü bu arada. Bu anýsýný paylaþtý can dostuyla. Bu dupduru ve hâlâ tazeliðini koruyan hatýrasýný anlatmasýna raðmen hiç de rahatlamýþ görünmüyordu Orhan Hoca.

- Kemal Bey! Belki sen de zor günler yaþadýn o zamanlar. Kanunsuz verilen yargýlar, iþkenceler, zorla kabullendirilen suçlar, ayný seri silahlarla birbirine kýrdýrýlan gençler, daraðaçlarýnda sallandýrýlan gencecik fidanlar… Ülkenin asayiþi bir gecede temin edenler, bu meseleyi daha önce niçin halletmemiþlerdir? Anayasal görevi vatan savunmasý olanlarýn darbe yapmalarý tabii bir görevi nasýl olabilir? Asayiþi temin için illa da darbe mi yapmak lazým?

- ...

- Açýlým meselesine gelince tali olarak ele alýnmalýydý. Çünkü namlularýn gölgesinde, postal sesleri arasýnda zorla “Evet!” dedirtilen bir anayasanýn þimdiye kadar öncelikli olarak çoktan tamamen deðiþmesi gerekirdi. Batýlýlaþmada ve çaðdaþlaþmada örnek aldýðýmýz ülkelerde bunun örneði yok çünkü. Bu konuda çok geç kalýndý çok…

Her ikisinin de haklý olduðu birçok nokta vardý. Suskunluklarýna bazen kaçýþan bakýþlar, bazen bir þeyle meþgul oluyormuþ havasý eþlik etti. Böyle anlardan birinde Orhan Hoca, çitin önünde bir top arabasýnýn üstünde bayraða sarýlý bir þehit tabutu görür gibi oldu.

Bir tuhaf olmuþ, beti benzi atarak biraz da heyecanlanmýþtý. Gözlerini ovuþturup baktý yine. Hayal gördüðünü farz ederek arkadaþýna bundan söz edemedi. Bir müddet bakmamayý yeðledi. Kendisini sýnadýðýnda sokakta ayný þeyin hâkim olduðunu görünce bunun yorgunluðundan kaynaklandýðýna hükmetti.

Dostunun “Mühendis oðlumuz, askerden ne zaman geliyor Orhan Hocam?” diye sormasý onun âlemindeki sessiz çatýþmayý bir an durdu.

- Kýrk günü var, kýrk günü. Hayýrlýsýyla bir bitirip gelse…            - Ýnþallah!.. Gelince de düðününü yaparsýnýz inþallah!

Dostu sözünü bitirince ayný tabutu yine gördü Orhan Hoca. Dayanamadý ve çite doðru yürüdü. Tabutu incelediðinde oðlunun adýnýn yazýlý olduðunu fark etti tabutta. Gözlerini ovsa da, kaçýrsa da oðlunun adýnýn yazýlý olduðunu görüyordu bu tabutta. Orhan Hoca rüyalarýn sýrrýna da, telepati denilen altýnca hisse de hiç inanmazdý. Onun için böyle bir iþarete anlam vermekte güçlük çekiyordu. Eþi ise inanýrdý bu tür þeylere. Hatta bunlarla ilgili dizileri hiç kaçýrmazdý. Bazen bunlarý izlerken aðlayýnca tatlý bir münakaþa olurdu aralarýnda.

Doktor, arkadaþýnýn kalkmasýný sýradan algýladýðý için garipsemedi. Fakat Orhan Hoca’nýn içine kocaman bir kurt, çoktan düþmüþ ve içini bir hayli kemirmeye baþlamýþtý. Bir þeyden endiþe duyduðu ya da korktuðu ayaðýný arada bir yere vurmasýndan, ellerini ovuþturmasýndan belli oluyordu.

- Ne oldu Orhan Hocam! Ýyi misin? Bir þeyin yok ya?

- Bir þeyim yok desem, yalan olur doktorcuðum! Sen de benim gördüðümü görüyor musun?

- Neyi görüyor muyum hocam? Açýk açýk konuþsana! Adamý meraktan çatlatma Allah aþkýna!

- Deminden beri bizim kapýnýn önünde sanki Erkan’ýn bayraða sarýlý tabutunu görüyorum, dedi arkadaþýna titreyen sesiyle            :

- Yok hocam! Ben tabut falan görmüyorum orada. Sana öyle gelmiþtir! Sen, belli ki onu çok özlemiþsin. Hem bir þey olmaz Allah’ýn izniyle. Sen onun için mi demin kalkýp gittin yoksa?

Doktor, dostunun koluna girdi, onu sokaða kadar götürdü.

- Bak! Tabut mabut yok burada. Hayal görmüþsündür sen hayal.

Bu sefer gerçekten görememiþti Orhan Hoca. Ýkna olmuþ gibi yaptý ve görmemesini, arkadaþýnýn yanýnda bulunmasýna baðladý. Masaya oturduklarýnda isim vermeden, ortalýðý da velveleye katmadan çaðýrdýðý Yeþim’e sordu.

- Kýzým! Bizim sokakta þehit tabutu görünüyor mu sana?            - Hayýr! Tabut falan görmüyorum ben.

Eþinin Yeþim’le bu konuþmasýný duyan Þeyma Haným, koþar adýmlarla yanlarýna geldi. Orhan Hoca, ayný soruyu eþine sormuþ olsa ona hem bir koz vermiþ olacak ve hem de eþini büyük bir telaþ ateþinin içerisine atmýþ olacaktý. Onun için temkinli olmayý tercih etti.

- Ne tabutu bey! Tabut mabut yok orda. Hem sen, böyle þeylere inanmazsýn ki. Hadi ben müptelasýyým. Sen yorgun olmalýsýn yorgun.          

Eþine bu zayýf noktasýndan yakalanmýþtý bir kere. Bütün bakýþlar, üstünde toplanmýþtý. Hiç kimsenin aðzýný býçak açmýyordu. Az sonra diðerleri de Orhan Hoca’daki bu halin etkisiyle biraz tedirginlik duymaya baþladýlar. Ketum davranan doktor dâhil hepsi de hayýrlýsýný düþünme konusunda Orhan Hoca’ya telkinde bulunuyordu. Fakat endiþe zincirinin halkalarýna hapsolmamak ne mümkündü. Doktor Kemal Bey, isim telaffuz etse Yeþim’le Þeyma Haným’ýn hali nice olurdu.

Bir müddet sonra bir komutanla iki askerin bahçe kapýsýnda belirmesi üzerine hepsi de birbirine þaþkýn þaþkýn bakarak büyük bir telaþa kapýldý. Komutan, belki de alýþkýn olduðundan olsa gerek selamdan sonra lafý fazla uzatmadan:

- Oðlunuz Asteðmen Erkan Þanlý, çatýþmada þehit düþtü. Baþýnýz sað olsun, dedi.

Hepsi de beyninden vurulmuþ gibiydiler. Orhan Hoca’nýn baþý, geriye doðru gitti ve hoca, sandalyenin üzerine düþtü. Yeþim, gözyaþlarýyla “Erkan!” diye feryat ederek Þeyma Haným’ýn üstüne doðru yýðýlýverdi. Þeyma Haným, olduðu yerde donakalmýþ gibiydi.  Onun biricik evladýný vatan ve bayrak birlikteliði uðrunda þehit olduðunun haberi sonucu dili tutulmuþtu. Doktor ve askerler, her birine koþuþtular.

Þimdi her yer, Erkan’ýn tabutuyla doluydu sanki. Ateþ düþtüðü yeri ta derinlerden yakmýþtý. Geride evlat acýsýný duyan anne-baba, gelinlik giyemeyen ve hayalleri þehâdetin bir parçasý olan yüreði parçalanmýþ bir genç kýz vardý. Orhan Hoca, az sonra ayýldý. Kendisini öyle bir cesaretle topladý ki oðlunun þehâdet gururuyla da gür bir sesle:

- Alçaklarý sevindirmek için hiç kimse aðlamayacak aðlamayacak. Vatan sað olsun vatan, dedi.

- Hey gidi Erkan hey! Üç mermi attýrýp da evlatlarýmýzý vatan hainlerinin ardýna salanlar, seni de üç günde nasýl komutan yaparlar? Otuz yýldýr terörün beli kýrýldý, kýrýlýyor diyenler ortalýkta nasýl dolaþýyorlar? Dahasý bu baþarýsýzlýklar karþýsýnda hiç kimse nasýl oluyor da utanç duymuyor ya da hesap vermiyor?    

Askerler gidince doktor, arkadaþýna; Yeþim de Þeyma Haným’a sýmsýký sarýldý. Bu sarýlýþý, bu birlikteliði hangi kuvvet kýrabilirdi ki?..  

Zavallý Yeþim’de aþkýnýn tabutuna gelinlik bulup ondan bir parça ya da duvak koyma düþüncesi hâsýl oldu bir anda. Ýçlerindeki bu sessiz feryat ve aðýtlarý belki duyanlar olurdu.       

HÜSEYÝN ÜSTÜNSOY