NEHÝRDE KAYIK SEFASI

 Güneþin, hükümdarlýðýný ilan ettiði bir temmuz günüydü. Güneþ, her þeyi kavuruyor, kavuruyor,  kavuruyordu... Ýnsanlar, sýðýnacak bir gölge arýyorlardý. Yüzlerindeki, alýnlarýndaki terleri silerken “Bu sýcak da ne böyle?” diye söyleniyorlardý.

Her yer terk edilmiþ, sahipsizmiþ görünümüne ve sessizliðine bürünmüþtü. Altýn baþaklar olgunlaþýp hasat mevsimi verimli geçtiði için sadece köylünün yüzü gülüyordu. Onun için bu sýcaða, sadece onlar aldýrýþ etmiyorlardý.

  Abdullah Bey’le ýrmak kýyýsýnda aheste adýmlarla dolaþýyorduk. Art arda dizilmiþ kayýklar bile bu yalnýzlýktan ve sýcaktan nasiplerini almýþtý. Onlarýn sýkýntýlarýný giderecek Hýzýr gibi bir teklif, nehirde kayýk sefasý yapma teklifi, Abdullah Bey’den geldi. “Ýyi de sahibini nasýl bulacaðýz?” diye sorduðumda etrafýna bakýnan, on altý yaþlarýnda, kývýrcýk saçlý, gözlerinde istikbal endiþesi ve sýkýntý çekmiþ hali okunan sohbetimiz sýrasýnda da öksüz olduðunu öðrendiðimiz bir genç cevap olarak çýkageldi.

-          Buyur abi! Emret abi, dedi.

Biz derdimizi ona arz ettikten sonra kayýða bindik. Nehirdeki yolculuðumuza baþladýk. Kullanmasýný bilmediðimiz için ikimiz de üstümüzü baþýmýzý ýslatýyorduk. En faz-la da ben ýslatýyordum galiba. Bu ýslanma bizi serinletiyor, yanýmýza almadýðýmýz suyun kadrini öðretiyordu.

Üstat Yahya Kemal’in:

Âheste çek kürekleri, mehtâb uyanmasýn, 
Bir âlem-i hayâle dalan âb uyanmasýn. 

Mýsralarý yerine:

“Aheste çek kürekleri, üstümüz ýslanmasýn.” dedim. Bazen kýyýlara ya da sellerle sürüklenmiþ aðaç dallarýna çarpýyordum. Ýyi ki etrafýmýzda bize gülenler yoktu. Alaycý gözlerden kaçmak zor olurdu. Yiðidi öldürüp hakkýný yememek lazým. Abdullah Bey, benden daha güzel kullanýyordu.

Hayret ki ne hayret!.. Güzelce giderken kýyýya çarpacaðým ya da arkadaþýmý biraz serinleteceðim. Hatalarýmý örtmek için bu ýrmak ve þehir hakkýnda hemen bilgi vermeye baþlýyordum. Ne de olsa ben kýlavuzdum.

- Bu ýrmak üstünden bakýnca hiç akmýyormuþ gibi bir izlenim uyandýrýr. Siz, görme duyunuzun baltalanmýþ olacaðýný zannedebilirsiniz. Hâlbuki o, dipten akar. Bir insan boyundan fazla derindir. Sað tarafa gittiðimiz bu yön, Çaðlayan’a, sol istikamete gideceðimiz yön ise Boðaz’a, daha sonrasý denize ulaþýr.

Abdullah, beni çok güzel dinliyordu. Çaðlayan’a nihayet geldik. Buralarý çok beðendiðinden ve buralara bir kez daha geleceðinden söz etti bana. Kayýðý, kýyýya çekip þelalenin üstünde gezinmeye baþladýk. Su, sanki bizi sürükleyip götürmek ister gibiydi. Fakat suya böyle bir fýrsat vermedik. Gözlerimiz kamaþtýðý için billur görünümlü, güneþ ýþýnlarýný rengârenk aksettiren suya bakamýyorduk.

Þelale’de çocuklar yüzüyor, kadýnlar çoðu zaman bellerine kadar suya giriyor, þoförler arabalarýný yýkýyor, kimileri aðaçlarýn altýnda kestiriyor, ya da piknik yapýyorlardý. Bu gözlemimizin müziðini arabalardan, piknik yapanlarýn yüksek ayardaki müzik sesleri yapýyordu.

Karþýdaki eski deðirmeni de gezdikten sonra geri döndük. Kayýðýn sahibi çocuðu bulduk. Abdullah Bey, onunla sohbete bayýlýyordu. Ýkimiz de ona okumasýný tavsiye ettik. Ona iki yüz lira daha vererek yeni güzergâhýmýza doðru hareket ettik.

Abdullah çarptýðýnda ben kahkahalara boðuluyor, hem öðrenmek ve hem de ona hava atmak amacýyla asýlýyordum küreklere. Düþündüm de bir zamanlar atalarýmýz, okyanuslarda kürek çekerek nasýl düello etmiþler. Ya biz? Biz üstümüze... Pardon pardon... Serinliyoruz deðil mi ya? Hatalarým yine artýnca sarýldým kýlavuzluk görevime.

- Son bir iki yýla kadar burada gemiler yapýlýr ve onarýlýrdý. Fatih, buradan geçerek Amasra’yý fethetmiþ. Tonluk gemiler, bu ýrmaðýn içlerine kadar girebiliyor. Bu güzellikte bir ýrmak, gerçekten çok azdýr. Bu ýrmaðý, özelliðinden dolayý sýnavda bile sormuþlardý.

Bu konuþmalarým esnasýnda farkýna varmadan Yalý’yý, Gasane’yi (Gazhane) geçmiþiz. O, beni meraktan sessizce dinliyordu. Buralarý çok beðendiðini, lafýmý balla keserek söylüyordu.

Tavuk çiftliðine geldiðimiz belli oldu. Pislik diz boyuydu. Burnumuzu tutuyorduk. Mezbahaneyi geçerken burun kemiklerimiz iki kere kýrýldý sanki. Abdullah’ta hiç bir ses seda yoktu. O, etrafýný ve görebildiði güzellikleri seyretmekle meþguldü. Köylülerin kayýkçýlarla pazarlýk yaptýklarýna þahit olduk. Köprü olmadýðý için karþýdan karþýya kayýklarla geçiyorlardý. Ben, sessizliði tekrar baltaladým:

- Irmaðýn bu tarafýnda oturan köylüler var. Karþýdan karþýya ancak bu þekilde geçebiliyorlar. Bu insanlarýn sel sularý taþtýðýnda geçemedikleri de olur. Ýnsanýn ulaþtýðý her yer, doðallýðýný yitiriyor. Kendi ellerimizle idam sehpalarýmýzý hazýrlýyoruz.

Biraz daha yol aldýk. Dudaklarýmýz, susuzluktan kurudu. Suyun içindeyiz; ama bir çöl ortasýndaymýþ gibi suya hasrettik. Ýyi ki serap görmüyorduk. Rüzgâr, arada bir eþlik ediyordu bize. Eþlik etmese onun bize küstüðünü zannedecektik.

Uzakta bir düzlüðe kurulmuþ, kavaklarla ve meyve aðaçlarýyla bezenmiþ bir köy gördük. Parçalanmýþ ve saða sola daðýlmýþ cesaretlerimizi bir araya toplayarak kýyýya çýktýk. Bizleri aðaçlarýn gölgeleri ilk önce karþýladýðý için rahatladýk.

Su istediðimiz çocuk, bizi annesine götürdü. Kadýncaðýzýn sunduðu buz gibi su, ferahlýðýmýzý ve serinliðimizi fazlasýyla iade etti bize. Sýkýntýlarýmýzý biraz unutmuþ olduk. Bize kýpkýrmýzý ve tatlý elma da ikram eden bu kadýna teþekkür edip yanýndan ayrýldýk.

Hafifçe esen rüzgârla yapraklarý hýþýrdayan kavaklarýn altýnda yaþlý bir köylü amcayla sohbet ettik. Bize ikram ettiði armutlarla, elmalarla, yüzündeki tebessüm ve cana yakýnlýðýyla Anadolu insanýnýn güzelliklerinden birkaçýný yansýtýyordu bu amca. Suyumuzu depoladýk ve “Fora kürekler!” deyip geri dönmeye baþladýk. Çünkü daha ileriye gitmeye gözümüz kesmedi.

  Abdullah Bey, “Þu ileridekiler, arý kovanlarý mý?” diye sordu. Ona onlarýn arý kovanlarý olduðunu teyit ettim. Giderken meyvelerden yiyorduk. Etrafýmýzda bu tattan nasibini almak isteyen birkaç arý uçuþuyordu. Tatlý canýmýzýn yanmamasý için arýlarý, kovalýyorduk. Islanma hikâyemize bir de arýlarýn musallatý karýþtý böylece.

- Konuþma sýrasý þimdi bende. Artýk sen beni dinleyeceksin. Hazýr þu arýlar varken arýlarla ilgili bir çocukluk aný-mý anlatayým sana, dedi Abdullah.

Kulaklarýmý dört açýp arkadaþýmý dinlemeye baþladým. Sabýr ipinin ucunu kaçýrýr mýyým, diye kara kara düþünüyordum. Saðýma soluma bakýnmaya baþladým. Daha iþin baþýnda ellerimi kollarýmý baðlamanýn doðru olacaðýný düþünmüþ olmalý ki hemen baþladý anlatmaya.

  - Küçük bir çocuktum. Yaz tatilinde anneanneme gittik. Þehirli bir çocuk, köy hayatýna yabancýdýr. Sevdiði, merak ettiði þeyler olduðu kadar nefret ettiði ve yadýrgadýðý yönler de vardýr köy hayatýnda.

- ...

- Bir gün merak ettiðim için bahçenin bir köþesinde duran kovanlarýn yanýna gittim. Arýlar, çiçeklerin iþine gelenlerine konuyordu. Uçuþuyor, toplantý yapar gibi kovanýn aðzýnda fýsýldaþýyorlardý. Kardeþim, korkusundan kovanlardan biraz daha uzakta duruyordu. Arýlar beni toplantýlarýný dinleyen bir ajan olarak telakki etmiþ olmalýlar ki etrafýmda uçuþmaya baþladý.

Ben, öküzleri sevke yarayan bir mudulu kovanlarýn aðýzlarýna sokuyordum. Bunu çiçeklerden öz toplamaya çýkmalarýna yardýmcý olayým diye yapýyordum. Belki de onlarý rahatsýz ediyordum. Arýlarýn kimi kaçýþýyor, kimi kovana giriyor, kimi güzel düþüncemi (!) gerçekleþtiriyordu. Ben bunu yaparken bana çok kýzan arýlar, etrafýmda uçuþlarýný artýrdýlar. Bazýlarý, taarruz sortisine bile baþlamýþtý. Kurþun gibi výzýldaþýyor, bazýlarý saða sola salladýðým sopadan iðnelerini batýrmak için fýrsat kolluyordu.

Ýðneler, bir iki derken canýmý acýtmaya baþladý. Kardeþim, uzak olduðu için çoktan kaçmýþtý. Ben kaçtýkça arýlar arkamdan bir ordu gibi geliyor, diðer kovanlardan da sanki takviye alýyordular. Ama haksýzlýktý bu. Bire on, yirmi... Silahýný kullanan kullanana...

Kapýdan içeri kendimi zor attým; ama sen bana sor. Ev ahþaptý. Müstahkem kale kapýlarýný andýran kapýyý çocukluk gücümle kapatmaya çalýþýyordum. Sonunda kapatmayý baþardým; ama acýdan baðýrýyordum. Merdivenleri týrmanýrken içeri sýzan birkaç tane düþman, beni hâlâ kovalýyordu.

Baðýrtýma anneannem koþtu. Ne olduðunu kadýn, anlayamamýþtý. Çok þaþýrmýþtý. Olanlarý anlatamadýðým gibi bir yandan da aðlýyordum. Onun kýzgýnlýðýný ses tonundan allak bullak fark edebildim. Beni sedire yatýrdýðýnda bana baygýnlýk gelmek üzereydi. Anneannem, kolonya ile her yerimi ovuyor, iðne alan yerlerime yoðurt sürüyordu. Az sonra bahçede dolaþýrken bu hale düþtüðüm yalanýný kalan takatimle uydurdum. Kadýncaðýz, bunu yutar mý hiç? Baygýnlýk tekrar gelmek üzereydi. Beni sýkýþtýrdý. Kesik kesik cümlelerle gerçeði anlatmak zorunda kaldým. Allah’tan arýlara karþý bir alerjim yoktu. Hiç unutamýyorum bu anýmý.

Ben, Abdullah Bey’i hakikaten hiç sýkýlmadan dinledim. Belki de bu, olayýn sonucunu çok merak ettiðim içindi. Yine dayanamadým ve sözü aldým ondan.

- Abdullah Bey! Bir dergide okumuþtum: Bir böcek, düþmanýna yüz derecede kaynamýþ su fýþkýrtýyormuþ. Arýlarýn da savunma silahý iðneleri var deðil mi? Bu, bir tesadüf deðildir. Ýðnelerini kullandýklarý zaman arýlarýn öldüklerini biliyor musun? Sen, bu iðneleri gerçekten hak etmiþsin dostum, dedim

Baþýný sallayarak kabul etti, o da bunu. “Ne yaparsýn? Çocukluk iþte!” dedi. “Anlatmaya baþlasan, senin bile kim bilir ne kadar çok afacanlýklarýn vardýr.” dedi bana.

- Mutlaka... Mutlaka, dedim baþýmý sallayarak.

- Sen, þimdi oralarý karýþtýrma. Ben, bu arýlarý çok seviyorum. Çok çalýþkanlar. Bal yaparlar. Hem kendileri yerler, hem de insanlara ikram ederek þifa daðýtýrlar. Karþýlýðýnda hiçbir ücret talep etmezler. Afacan Abdullahlara karþý da silah kuþanýrlar.

Ben, lafý yine yörüngesinden çýkartarak kendimi ele vermekten kurtarmýþtým. Abdullah, yarý tebessümle baþýný çevirdi. Ben üzerine daha fazla gitmemek için yarýn da Amasra’ya gitmeyi teklif ettim ona.

- Neden olmasýn? Neyse gideriz her halde. Þuuraltý mýdýr, nedir? Hani Freud kurmuþ ya  -sanki önceden yokmuþ- seninle unutulmaz hatýralarý tazeleriz yine. Kim bilir senin de ne afacanlýklarýn vardýr hani. Bu sefer elimden kaçamayacaksýn. Tamam mý, dedi o da.

Ben sadece baþýmý salladým ve herhangi bir açýðýmýn yakalanmasýndan korktuðum için kýlavuzluk görevime tekrar baþlayarak Amasra’yý þimdiden anlatmaya baþladým bile.