Tarih dersine olan ilgim ilkokul yýllarýnda baþlar. Tarih konularýný kitaplardan büyük bir zevkle okur, öðretmenlerimin özellikle savaþlarla ilgili anlatýlarýný heyecan ve ilgiyle dinlerdim. Ýlkokul dördüncü sýnýf öðretmenim, 93 Savaþý diye adlandýrýlan Osmanlý-Rus Savaþýný ve Gazi Osman Paþa’nýn destansý kahramanlýðýný anlatýrken þöylede bir hikâyecik eklemiþti sözlerinin arasýna:

         “Osman Paþa Plevne’de ordusuyla boðaz boðaza çarpýþýrken cephanesi gün gün azalýr. Plevne’ye Osmanlý kaynaklarýndan sandýklarla silah gönderilir. Sandýklar açýldýðýnda içlerinin boþ olduðu görülür. Osman Paþanýn baþarýlarýný kýskanan diðer paþalar O’na böylesi akýl almaz bir hainliði uygun görürler…”

         Tarihimizde müstesna bir yeri olan þanlý Plevne direniþi çeþitli kaynaklardan takip edilirse ilkokul öðretmenimin söylence kokan anlatýsýna benzer ihanet ve aymazlýklarýn yaþandýðý görülür 93 Savaþý içinde. Týpký imparatorluðun özellikle gerileme döneminde örnekleri fazla görülen ihanet, hýyanet, cehalet… benzeri sözlerle nitelenecek örnekleri gibi. Oysa Osmanlýnýn kuruluþ ve yükseliþ dönemlerinde yapýlan hatalar hiç denecek kadar azdýr. Yavuz Sultan Selim Safeviler üzerine giderken Þah Ýsmail geri çekilir. Amacý Osmanlý ordusunu yormak ve savaþ gücünü azaltmaktý. Ordunun yorgunluðunu ve geri dönülmesini isteyenler Yavuz’a çok sevdiði Hemden Paþayý gönderirler. Paþa: “Ordu yorgun geri dönelim… “diyerek padiþaha etki etmek ister. Yavuz zaman geçirmeden paþayý idam ettirir. Karar verildikten sonra karardan dönmenin yanlýþlýðýný ve disiplinin önemi vurgulanýr bu olayda.

         Plevne Savaþý öncesi yaþanan acý aymazlýklarý þu örnekle görelim:

         “Ýlk baþta Ruslarýn bölgeye gelmesini engellemek için savaþ gözlemcilerinin ve Osmanlý'ya yardým eden Ýngiliz subaylarýn önerisiyle (çok önemli konumda bulunan ve Rus ordunun geçeceði yer olan) Sava Nehri üzerindeki bulunan Barboþi köprüsünün  imha edilmesi  tavsiye edilmiþtir. Ancak Osmanlý ordusundaki çekiþmeler ve yaþanan ilginç olaylar nedeniyle yapýlan öneri, ilk etapta casusluk faaliyeti olarak algýlanmýþ yerine getirilmemiþtir. Daha sonra  Ruslar' ýn bölgeye gelmesiyle köprü havaya uçurulmak istenmiþ ancak geç kalýnmýþ, Osmanlý ordusu zaman kazanamadan Ruslar köprüden rahat bir þekilde geçmiþtir.”

         Plevne önlerinde yapýlan savaþ 19 Temmuz- 10 Aralýk 1878 yýlýnda çeþitli muharebelerle 156 gün sürmüþ. Þöyleki:

         I.Plevne Savaþý: Osmanlý Ordusu 15 000 asker, 58 topa sahip.

Ruslarýn 12 000 asker 70 adet toplarý var.

         Rus saldýrýsý askerlerimizin utkusu ile sona eriyor. Ruslar 3 000 Türkler 1 000 kayýp veriyor.

         II. Plevne Savaþý: Osmanlýlar 20 000 asker yine 58 topa sahip.

Ruslarýn 35 000 asker178 topu var.

         Saldýrýyý ordumuz yine utkuyla bitiriyor. Ruslarýn 7 300 kaybý bizim 2 200 kaybýmýz var.

         Savaþ içinde Yeþil Tepeler Savaþý yaþanýyor II. Plevne savaþýndan sonra. Bu savaþta Ruslar 100 000 asker 450 topla saldýrýrlar. Osman Paþa’nýn ancak 40 000 askeri vardýr. Top sayýsý da çok mahduttur. Ruslar yine baþarýlý olamazlar.

         III. Plevne Savaþýnda da Ruslar baþarýlý olamaz ve 20 000 kayýp vererek geri çekilirler. Osman Paþaya padiþah II. Abdulhamit tarafýndan gazi unvaný verilir.

         Ruslar bu kez Romenlerden de yardým alarak Plevne’yi çembere alýrlar. Ruslar 100 000 asker 609 topla saldýrýrken Romenlerin asker sayýsý ise 35 000 bindir. Osman Paþa’nýn ise 40 000 askeri vardýr sadece.  Saldýrý kanlý geçer týpký önceki saldýrýlar gibi. Plevne’de ordumuzun beslenme ve askeri malzeme sýkýntýsý baþ gösterir. Atlarýn yiyeceði tükenme safhasýna gelir. Morallar bozulur. Havalar soður, kýþ bastýrýr. Ýstanbul’dan yardým gelmez. Savaþýn sonu herkesçe bilinir. Osman paþa yarma hareketine giriþir. Kendisi yaralanýr. Beyaz bayrak çekilir.

         Plevne’yi geçen Ruslar Ýstanbul’a kadar gelirler. Zaferlerinin anýsýna Yeþilköy’de bir de anýt dikerler! Geçtikleri yerlerde Müslüman Türk halký büyük can ve mal kaybýna uðrar. Savaþ sonunda onursuz bir barýþ yapýlýr. Batum, Kars, Ardahan ve Artvin Ruslarýn istedikleri büyük savaþ giderleri ödenemediðinden Ruslara býrakýlýr. Trakya’yý kurtarmak adýna Kýbrýs kaybedilir. Kadirþinas halkýmýz Osman Paþa’nýn anýsýna marþlar düzerek O’nun ve kahraman askerlerimizin anýsýný ölümsüzleþtirir.

GÂZÝ OSMAN PAÞA MARÞI

Tuna Nehri akmam diyor,
Etrâfýmý yýkmam diyor, 
Þâný büyük Osman Paþa, 
Plevne’den çýkmam diyor.

Karadeniz akmam dedi.
Ben Tuna’ya bakmam dedi.
Yüz bin Moskof gelmiþ olsa,
Osman Paþa korkmam dedi.

Kýlýcýný vurdu taþa,
Taþ yarýldý baþtan baþa,
Þâný büyük Osman Paþa,
Askerinle binler yaþa.

Düþman Tuna’yý atladý,
Karakollarý yokladý.
Osman Paþanýn emrinde,
Beþ bin top birden patladý.

         Bu savaþta Ruslar tam seferler olurlar, Romenlerden yardým alýrlar. Çarlarý cepheye gelir. Ya bizimkiler! Fatih zamanýnda topunu, gemisini imal eden devlet bu kez donanmanýn baþýna paralý asker Ýngiliz Hobart Paþayý getirir. Amerika’dan tüfek ve mermi ithal eder. Osman Paþa’ným kullandýðý toplarýn alman malý olduðu bilinmektedir.

         1855 Kýrým Savaþý’nda Ruslar yenilir. Tersaneleri daðýtýlýr Karadeniz kýyýlarýnda. Ve 20-22 yýlda toparlanýr, ordularýný yenilerken bizimkiler ne yaparlar? Söyleyelim:

         Þöylesine de bir özlü söz varken:

         "Bu mesel ile bulur cümle düvel fevz-ü felâh; Hazýr ol cenge eðer ister isen sulh-ü salâh."

Günümüz Türkçesine aktaralým: "Bütün devletler kurtuluþ baþarýsýný bu ibretlik sözde bulur; Þayet barýþ istiyorsan savaþa hazýr ol."

         Padiþah Abdülaziz’e suikast düzenlenir. Entrikalar, hýyanetler, paþalarýn birbirini kýskanmasý benzeri Bizans oyunlarý devam eder… Ancak Osman Paþanýn destansý direniþini övünç payý yapar kendimizi avuturuz.