Bir Şiir” Kemancı” Gülümsemle Tahlil Ve Analiz
Bugün sitemizde yazan değerli kardeşim Musa Tolay’ın
“KEMANCI” şiirine gülümsememle tahlil analiz edelim. Yine aşk yine hasret
aşığın dünyasında gitmez, baş başa aşla ve hasretle demlenirken dilinden
gönlünde damlar şiirler sözler
GİRİŞ
Bir kerede şenlik görsün sürgünüm,
En coşkun parçana bakın kemancı.
Ona değil, yokluğuna küskünüm,
Girme la sesinden sakın kemancı.
Kemancı ile olan diyaloğuyla konuşuyor kemancı bir kerede
şenlik yani neşe sevinç görsün bu senden olan sürgün olan ben, en coşkulu
parçanı çalmaya bak kemancı, ben yârime değil yokluğuna kızgınım hasrete
kızgınım, aslında hasret yâri gönlünde yeşertmektir bazen unuturuz. Girme la
sesinden şarkına kemancı, sanki yalnızlığı başka bir hali bana çağırır başka
bir sesten çal kemancı. Kemancı ile Tanju Okan’ın Rahmetlinin güzel bir şarkısı
vardır.
Unutulmaz bu acı
Dertli dertli çal kemancı
Her aşkta hüsran oldu gönül
Bilmem bu kaçıncı
Halime bak dertli çal
Kemancı başımın tacı
Gitme bu gece benimle kal
Benim halim çok acı
Değiştin kemancı
Neden efkârlı çalmıyorsun
Benim dünyam yıkılmış
Sen de mi acımıyorsun
Gözümden kaçmıyor
Benden bir şey saklıyorsun
Yeter artık derken
Kemancı neden ağlıyorsun
Ben gençliğimde hüzünlenir zevkle dinler kendimden geçerdim.
GELİŞME
Dilim, o ne yapsa aha açılmaz,
Değil gemi yakmak, kibrit çakılmaz.
Balıksan denizden, sudan kaçılmaz,
Hasreti, öfkemden baskın kemancı.
Ayrılığa kim çare bulmuş ki der gibi kardeşim bu dilim o yâre
karşı ah bile demez, onu unutmak için yakmam gemileri candan severim, eğer
balıksan yani âşıksan sudan ya da sevmekten vazgeçilmez, hasretim öfkemden
baskın çıkar sen çal kemancı. Kardeşim burada bize bir dip notla uyarıyor.
“İnsan yapısında yaşamın devamı için birçok farklı duygu vardır. Bu duyguların
mutluluk, sevgi, merhamet gibi bazıları kulağa hoş gelirken; kızgınlık,
kıskançlık, öfke gibi bazıları ise kulağı rahatsız eder. Oysaki her duygunun
insan yapısında yaratılış amacı vardır ve işlevsel kullanıldığında çok
değerlidir. Önemli olan bu duyguların olumlu çerçevede fark edilmesi,
hissedilmesi, yaşanması ve çevreye yansıtılabilmesidir.”
ANA KONUSU
Ömür sundum tek perdelik mevsime,
Sıfır verdim, hesap kitap dersime.
Akort tutmaz böyle hazin taksime
Keman bile bana şaşkın kemancı.
Yine aşk yine hasret içsel yolculuk.
Ömrümü sundum verdim tek bir mevsim süren aşkıma, sıfır
verdim hesap kitap dersime, yani o kadar okurken üstün başarılı olan ben aşkın
karşısında şaşkın kaldım çaresizim aldığım okuldaki notlarım boşunaymış, aşkı
öğretmediler bana, haklısın kardeşim öğretilmez yaşanılır… Akorttu tutmuyor
gönlümün bu hazin gidişe, bak keman bile düzgün çalamıyor anlıyor halimden…
KONUSU SORUSU DURUŞU
Hiç sormadım, aramadım, nerdedir.
Ne resimdir ne cisimdir, nağmedir.
Müebbeten kalp isimli yerdedir,
Her aşığa maşuk yakın kemancı
Konusu aşk duruşu aşk sorusu hasrete çare var mı diye soran
kardeşim duyguları bir inci gibi dizmiş.
Kızgınım sanki hiç sormadım kimseye aramadım nereye gitti nerededir,
ne resimdir o ne cisimdir o bir nağmedir
şarkıdır dinlediğim, dinlemeye doyamadığım, müebbet hapis kaldığım gönlümdedir,
her seven aşığa sevgilisi yakındır ey kemancı, uzakta olsa da gitmedi
gönlümdedir derken kardeşim çok güzel söylemiş.
ÖLÇÜ VEZİN
İlk üçüncü mısrada bir 7+4
6+5 11 li hece ile yazılmış şiirdir.
Bir kerede şenlik/ görsün sürgünüm,
1 2 3
4 5 6 / 7 8
9 10 11
En coşkun parçana bakın kemancı.
Ona değil,/ yokluğuna küskünüm,
1 2 3 4
/ 5
6 7 8
9 10 11
Girme la sesinden sakın kemancı.
KAFİYE UYAK
Bir kerede şenlik görsün sürgünüm,
En coşkun parçana bakın kemancı.
Ona değil, yokluğuna küskünüm,
Girme la sesinden sakın kemancı.
YARIM KAFİYE (YARIM UYAK)
Dize sonlarında bulunan sözcüklerdeki tek ses benzerliğine yarım uyak denir.
Örnek
Sürgü nüm- Küskünüm
TAM KAFİYE (TAM UYAK)
Dize sonlarında bulunan sözcüklerdeki iki ses benzerliğine tam uyak denir.
Sürg ünüm Küsk ünüm ner dedir
nağ medir yer dedir
ZENGİN KAFİYE (ZENGİN UYAK)
Dize sonlarında bulunan sözcüklerdeki üç veya daha fazla ses
benzerliğine zengin uyak denir.
Küs kün üm – Sür gün üm/ Ner de dir
Nağ me dir
KAFİYE ŞEMASI (UYAK
DÜZENİ / KAFİYE ÖRGÜSÜ)
…………… a | ……………c |
……………d
…………… b | ……………c | ……………d
…………… a | …………… c | ……………d
…………… b | …………… b
| ……………b
…………… e | ……………f
…………… e | ……………f
…………… e | …………… f
…………… b | …………… b
DUYGU TEMASI VE ŞEMASI
Duygu teması aşktır âşıktır gönüldür hasret ilinde kalan aşığın
sabrıdır duygu temasıyla şeması çizilen.
VURGUSU OLGUSU
Aynıdır vurgu aşktır âşıktır aşka talip olunan gönlün sabırla
hasretle imtihanıdır, olgusu da ezberlen ile bilinen değil yaşanıla bilinir
yaşanılınca öğrenilen aşktır. Vakıf olduktan sonra aşk değerlendirilecek bir
olgu değildir baştanbaşa hayat bir aşktır yaşamasını seçerek doğru olanla
bilirsek.
ŞİİR TÜRÜ
DRAMATİK ŞİİR
İnsan yaşamının değişik boyutlarını, tutku, özlem,
istek, kaygı ve korkularını gerçeğe uygun biçimde eyleme dönüştürerek veren
şiirlere dramatik şiir denir. Dramatik şiir bir yönüyle Epik şiirle
kesişir. Kimi edebiyat kuramcılarına göre dramatik şiir, epik şiirden doğmuş
tiyatroyu oluşturmuştur.
ÖRNEK
Ciğerime sinmiş nefesin,
Uzak değil bir adım ötesin,
Dramatik olmasın ama bilesin,
Gündüz geceye vardıkça özleneceksin!
Kenan Sayın
ŞİİRDE ÖRNEK
Dilim, o ne yapsa aha açılmaz,
Değil gemi yakmak, kibrit çakılmaz.
Balıksan denizden, sudan kaçılmaz,
Hasreti, öfkemden baskın kemancı.
EKSİK OLAN NEDİR
Eksik olan insan kazanmamak dünya malı servet kazanarak,
insanı kazanmamaktır. Bir yerde okumuştum burada alıntı ile vereyim “Hiç kimse
karşılaştığın fırtınaları umursamıyor, gemiyi limana götürüp götürmediğinle
ilgileniyor.” Ve devam ediyordu “Adı üzerinde geçmiş… Bugün de geçecek ve bugün
dediğimiz güne, gün gelecek “geçmiş” diyeceğiz. Bu gerçeği kendime hatırlatmak,
bu günümün çok daha anlamlı ve güzel geçmesine sebep oluyor. Geçmişteki
hatalarımı o güne dönerek düzeltemem, bu imkânsız. O hataları hayıflanarak,
ağlayarak da unutamam. Ben geçmişimi ancak, bugünümle temizleyebilirim.”
Son kıta ile sonuca varalım.
Hay Maşallah! Senin elin pek mahir,
İcran ile divan döker bu şair.
Güzel oldu; türkü, şiir, vesair,
Bekliyorum, seni yarın kemancı.
M.Musa Tolay
Kardeşim yazdığı şiirdeki duygu hisler hayran kalarak kendine
maşallah derken haklı, icran derken söylemekle sunmakla divan şiiri yazar bu
şair bu aşkla hasretle, demek ki hasret şiirler yazdırabiliyor tescillemiş
olduk. Yazdığımdan oldu bir türkü şiir vesair diğeri serenat, yarında sen bana
gel kemancı konuğum ol gönül evimde, yarın gel bekliyorum kemancı. Kardeşime
teşekkürler ediyorum aşkla bizi hasretin engin denizlerinde yüzdürttü, başka
bir şiirde görüşmek üzere şiirle kalın aşkla sevmekle kalın kardeşlerim,
selamlarımla.
Mehmet Aluç